روانشناسی نظامی
سال:1390 | دوره:2 | شماره:5 |تعداد مقالات:12

مقدمه: اختلال استرس پس از ضربه نوعی اختلال اضطرابی است که در افرادی که در معرض حوادث آسیب رسان شدید قرار گرفته اند بروز می کند. افسردگی یکی از شایع ترین اختلالات همراه با اختلال استرس پس از ضربه می باشد. آموزش بیماران برای استفاده از مهارت های مقابله ای اثربخش، بخشی از درمان اختلال استرس پس از ضربه و افسردگی می باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مهارت های مقابله ای مبتنی بر رویکرد شناختی – رفتاری بر اختلال استرس پس از ضربه و افسردگی جانبازان همدان بود.روش: این پژوهش از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری می باشد. تعداد 24 نفر از جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه ناشی از جنگ، به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش (مهارت های مقابله ای) و کنترل تقسیم شدند. آزمودنی های گروه آزمایش به مدت 10 جلسه 2 ساعته، تحت آموزش مهارت های مقابله ای قرار گرفتند. فهرست اختلال استرس پس از ضربه ویرایش نظامی (PCL-M) و پرسشنامه افسردگی بک (BDI) برای جمع آوری داده ها استفاده شد، داده های حاصل با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر، تی مستقل و تحلیل واریانس چندمتغیری تجزیه و تحلیل شدند.نتایج: نتایج حاصل آشکار ساخت که میان دو گروه آزمایش و کنترل از لحاظ شدت اختلال استرس پس از ضربه و ملاک های C و D این اختلال و افسردگی، پس از خاتمه جلسات درمانی تفاوت معناداری وجود دارد، ولی در ملاک B اختلال استرس پس از ضربه تفاوت میان گروه آزمایش و کنترل معنادار نیست. آموزش مهارت های مقابله ای بطور معناداری شدت اختلال استرس پس از ضربه و ملاک های C و D این اختلال، همچنین میزان افسردگی را در گروه آزمایش کاهش داده بود و تغییرات پس از پیگیری 2 ماهه ماندگار بوده و ادامه داشت.بحث: آموزش مهارت های مقابله ای در کاهش شدت نشانه های اختلال استرس پس از ضربه و افسردگی همراه آن موثر است.

مقدمه: روانشناسان جدید اعتقاد دارند که هوش هیجانی در موفقیت افراد تاثیر زیادی دارد. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی رابطه بین هوش هیجانی و موفقیت در تحصیل (پیشرفت تحصیلی) در میان دانشجویان دانشگاه نظامی مورد مطالعه می باشد.روش: این تحقیق از نوع توصیفی همبستگی است. کلیه دانشجویان یک دانشگاه نظامی جامعه مورد مطالعه این پژوهش را تشکیل می دهند. حجم نمونه 250 نفر می باشد که با روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی انتخاب شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه هوش هیجانی شرینگ می باشد که در این تحقیق مجددا روایی محتوایی آن توسط متخصصان تایید و میزان پایایی آن به میزان 0.76 تعیین شد. با استفاده از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی و به کمک نرم افزار SPSS داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.نتایج:نتایج تحقیق بیان کننده این است که اولا دانشجویان هوش هیجانی خود را در سطح نسبتا بالایی ارزیابی کرده اند؛ ثانیا بین هوش هیجانی و تمام مولفه های آن با پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد و بالاخره، بر اساس مولفه های خودکنترلی، خودآگاهی، خودانگیزی و مهارت اجتماعی، می توان پیشرفت تحصیلی را پیش بینی کرد.بحث:از طریق هوش هیجانی، تا حد زیادی می توان پیشرفت تحصیلی دانشجویان را پیش بینی کرد. لذا با ارتقای هوش هیجانی می توان امیدوار بود که موفقیت در تحصیل نیز افزایش یابد. یافته های این پژوهش با نتایج تحقیقات کاپلان و میدگلی (2002)، بویس (2002)، استونک میر (2002)، سارین (2002)، پاترز (2010)، پاتریک و همکاران (2004)، منصوری (1380) و زارع (1380) همسو می باشد.

مقدمه: روش های مختلفی برای برآورد میزان شیوع اختلالات روانی وجود دارد. یکی از روش های متداول و معتبر غربال گری است. غربال گری اختلالات روانی عبارت است از شناسایی احتمالی اختلالات روانی که قبلا شناسایی یا گزارش نشده است. یکی از ابزارهایی که به تشخیص و غربال گری افراد دارای اختلال از افراد سالم کمک می کند چک لیست اختلالات روانی است. هدف از تحقیق در این پژوهش هنجاریابی چک لیست نشانه های اختلالات روانی در کارکنان نیروهای مسلح بود.روش: روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی، و نوع طرح هنجاریابی آزمون می باشد. در پژوهش حاضر 1200 نفر از کارکنان نیروهای مسلح بصورت تصادفی و با توجه به میزان تحصیلات و نوع شغل در سازمانهای مختلف در اسفند ماه 1388 بررسی شدند. ابزار مطالعه چک لیست نشانه های اختلالات روانی بود.نتایج: اعتبار چک لیست با استفاده از ضرایب همسانی درونی و بازآزمایی با روش آلفای کرونباخ و همبستگی پیرسون به ترتیب 0.98 و 0.82 به دست آمد. روایی چک لیست نیز با روش تحلیل عاملی بررسی شد. در پژوهش حاضر نقطه برش در شاخص کلی علائم مرضی برابر با 0.87 تعیین شد. همچنین نرم و هنجار کارکنان در متغیرهای جنس، تعیین شد.بحث: چک لیست اختلالات روانی باتوجه به تایید روایی و اعتبار آن، قادر به سنجش اختلالات روانی کارکنان است، بنابراین با توجه به نرم و نقطه برش به دست آمده می توان از آن در سنجش و غربالگری اختلالات روانی، تعیین سطوح سلامت، و برنامه ریزی های بهداشت روان کارکنان نیروهای مسلح استفاده نمود.

مقدمه: توجه به بهداشت روان و عوامل موثر بر آن می تواند موجب کنترل اختلالات روانی و در نتیجه حفظ سلامت کارکنان و افزایش کارایی آن ها شود. این پژوهش با هدف سنجش وضعیت سلامت روان و بررسی تاثیر مدت تحمل استرس بر این وضعیت صورت گرفته است.روش: جامعه مورد مطالعه این تحقیق، کلیه کارکنان نظامی مستقر در یکی از مناطق مرزی در زمان اجرای پرسشنامه بودند. جامعه مورد مطالعه، شامل کلیه طیفهای درجاتی و تحصیلاتی بود. نمونه مورد بررسی 173 نفر، که با استفاده از روش نمونه گیری سرشماری انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار این پژوهش شامل؛ پرسشنامه SCL90 جهت اندازه گیری سلامت روان و مشخص نمودن اختلالات روانی و پرسشنامه دموگرافیک بود.نتایج: ارتباط معنادار بین افزایش روزهای توقف در مناطق مرزی و افزایش نمرات سایکوتیک، پارانوئید، ترس مرضی، پرخاشگری، افسردگی، وسواس و جسمانی سازی وجود دارد. همچنین بیشترین ارتباط بین توقف و وسواس مشاهده شد.بحث: اگرچه یکی از وظایف اصلی نیروهای نظامی حراست و نگهبانی از مرزهای کشور است ولیکن اگر حضور نیروها در مناطق مرزی بیش از توان آنان باشد موجب بروز انواع اختلالات روانی برای آنان و در نتیجه کاهش توان نظامی کشور می شود.

مقدمه: تحقیق حاضر یک تحقیق کاربردی توصیفی است که با هدف بررسی برخی از ویژگی های شخصیتی، سلامت عمومی و روانی سربازان اقدام کننده به خودکشی از سال 1385 تا 1386 در یک واحد نظامی انجام گرفته است.روش: نمونه مورد بررسی شامل 92 نفر از سربازان اقدام کننده به خودکشی بودند که به شیوه در دسترس انتخاب شدند و به وسیله پرسشنامه های شخصیتی آیزنک، پرسشنامه افکار خودکشی بک، پرسشنامه افسردگی بک و پرسشنامه سلامت عمومی مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار آماری spss و روشهای آماری (توزیع فراوانی، میانگین، انحراف معیار، همبستگی و آزمون تی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که 10.9 درصد نمونه مورد بررسی متاهل، 89.1 درصد مجرد، بالاترین فراوانی افراد (45.7 درصد) از لحاظ تحصیلات، راهنمایی بودند. 28.4 درصد افراد بومی و 71.6 درصد غیربومی بودند. 44 درصد نمونه مورد بررسی سابقه اقدام قبلی به خودکشی داشتند و بالاترین روش اقدام به خودکشی (49.9 درصد) استفاده از اسلحه بود. 52.2 درصد آزمودنی ها دارای افکار خودکشی، 84.8 درصد آن ها دارای اختلال در سلامت عمومی و 93.5 افسردگی داشتند نتایج تحلیل استنباطی از طریق آزمون تی نشان داد که مقایسه نمره افکار خودکشی آزمودنی ها با ابعاد پرسشنامه شخصیتی آیزنک، پرسشنامه سلامت عمومی و پرسشنامه افسردگی بک دارای تفاوت معناداری می باشد. بیشترین میانگین نمره افکار خودکشی در ارتباط با ویژگی های شخصیتی درونگرایی (14.59)، روان آزرده گرایی (15.79) و روان گسسته گرایی (16.25) بود.بحث: با توجه به یافته های این پژوهش، ویژگی های شخصیتی (درونگرایی، روان آزرده گرایی و روان گسسته گرایی)، افسردگی، داشتن افکار خودکشی، پایین بودن سطح سلامت عمومی، مجرد و غیر بومی بودن، عوامل مهمی جهت شناسایی افراد در معرض خطر خودکشی و خودزنی می باشند و می توان این عوامل را از طریق غربالگری در بدو ورود و بررسی دوره ای در سربازان، مورد شناسایی قرار داد و مداخلات مناسب را به منظور پیشگیری از خودکشی و خودزنی انجام داد.

مقدمه: قسمت عمده ای از زندگی روزانه افراد صرف کار و شغل می شود. از این رو در بسیاری از حوزه های زندگی و سلامت روانی خانواده اهمیت دارد. پژوهش حاضر به بررسی رابطه رضایت شغلی کارکنان با سلامت روانی خانواده پرداخته تا به این سوال پاسخ دهد که آیا ارتباط معنی داری بین رضایت شغلی و سلامت روانی همسر و فرزندان کارکنان وجود دارد؟روش: روش تحقیق توصیفی، تحلیلی است. تعداد نمونه شامل 399 خانواده (شامل بر سرپرست، همسر و یکی از فرزندان) بود که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار شامل، شاخص توصیفی شغل JDI و پرسشنامه .GHQ است. اطلاعات پس از جمع آوری با نرم افزار آماری SPSS محاسبه شده و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره استفاده شده است.نتایج: ضریب آلفای کرونباخ ابزار سلامت روانی 0.94 و رضایت شغلی 0.95 است. بین رضایت شغلی کارکنان و سلامت روانی خانواده (همسرو فرزندان) رابطه مثبت وجود دارد. این رابطه در همسران بین خرده مقیاس های ناکنش وری اجتماعی و افسردگی در سطح (P>0.05) معنی دار است. با افزایش رضایت از شغل کارکنان، افزایش سطح سلامت روانی خانواده قابل پیش بینی است.بحث: رضایت شغلی با سلامت روانی ارتباط دارد. رضایت شغلی از شیوه کار، روابط با همکاران، سرپرست مستقیم، حقوق و مزایا و ارتقاء اثر می پذیرد. عملکرد نیروهای نظامی متاثر از میزان رضایت شغلی است که سازمان برای کارکنان خود ایجاد می کند. این موضوع می تواند آن ها را از انواع آسیب های روانی مصون بدارد. از این رو توجه به عوامل ارتقاء رضایت شغلی می تواند در ارتقاء سطح سلامت روانی فرد و خانواده موثر باشد.

مقدمه: خواب یکی از نیازهای اساسی انسان بشمار می رود. محرومیت از خواب اثرات سوء متعددی بر جسم و روان انسان به جای می گذارد. عوامل متعددی باعث اختلال خواب بیماران بستری در بخش می شود. یکی از این عوامل سر و صدا و نور بخش می باشد. بنابراین با توجه به اهمیت خواب از نظر روان شناسی جهت بیماران بستری در بخش مراقبت ویژه قلب، برآورده ساختن این نیاز اساسی با استفاده از گوش بند و چشم بند ضروری به نظر می رسد. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر گوش بند و چشم بند بر کیفیت خواب بیماران بستری در بخش مراقبت ویژه قلب در یک بیمارستان نظامی بوده است.روش: در این مطالعه کارآزمایی بالینی دو گروهی شاهددار، 60 بیمار سندرم کرونری حاد به روش غیراحتمالی مبتنی بر هدف انتخاب و با روش تخصیص تصادفی در دو گروه آزمون و شاهد توزیع و مورد مطالعه قرار گرفتند. در گروه آزمون مداخله گوش بند و چشم بند از شب دوم بستری در هر شب (به مدت سه شب) انجام گرفت و با استفاده از پرسشنامه کیفیت خواب پیترزبرگ کیفیت خواب قبل و پایان مدت بستری مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس داده ها با آزمون تی زوج شده،تی مستقل و ضریب همبستگی اسپیرمن و پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: نتایج نشان داد نمره کل کیفیت خواب در گروه آزمون، پس از مداخله (5.7±1.6) نسبت به قبل از مداخله (8.8±2.8) کاهش معنی داری یافته است (P<0.000). همچنین نمره کل کیفیت خواب پس از مداخله در گروه آزمون (5.7±1.6) در مقایسه با نمره کل کیفیت خواب کسب شده در گروه شاهد (8.43±1.97) تفاوت معنی داری داشته است (p<0.05).بحث: استفاده از گوش بند و چشم بند بعنوان یک روش مقرون به صرفه و بدون عارضه می تواند موجب بهبود کیفیت خواب و بالا بردن رضایت روحی و روانی بیماران سندرم کرونری حاد در بخش مراقبت ویژه قلبی باشد و به عنوان روشی جایگزین به جای استفاده از درمان دارویی به کار رود.