علوم آزمایشگاهی (Medical Laboratory Journal)
سال:1391 | دوره:6 | شماره:1 |تعداد مقالات:12

زمینه و هدف: c-Met یک پروتوانکوژن است که گیرنده فاکتور رشد هپاتوسیت را بیان می کند. این گیرنده دارای فعالیت پروتئین کینازی بوده و در رشد و نمو جنینی، ترمیم زخم و سرطان نقش مهمی بازی می کند. بسیاری از پروتئین های سرتاسری غشا طی فرایند پروتئولیز از سطح سلولها جدا می شوند که به این حالت ریزش جایگاه خارجی می گویند. ریزش در حالتهای طبیعی رخ داده و در حالتهای بیماری ممکن است تغییر کند. در میان گیرنده های زیادی که متحمل ریزش جایگاه خارج سیتوپلاسمی می شوند می توان به c-Met اشاره کرد. هدف از این مطالعه، تعیین غلظت c-Met محلول در مایع مغزی- نخاعی و سرم بیماران مبتلا به مننژیت ویروسی و باکتریایی بوده است.روش بررسی: تعداد 75 نمونه مایع مغزی- نخاعی و سرم از بیماران با مننژیت باکتریایی و 71 نمونه با مننژیت ویروسی و 82 نمونه کنترل در این مطالعه استفاده شد. غلظت c-Met محلول با روش الایزا اندازه گیری شد.یافته ها: مقدار c-Met محلول در مایع مغزی- نخاعی در بیماران مبتلا به مننژیت باکتریایی، ویروسی و گروه کنترل به ترتیب 5.50±83.91، 4.17±80.41 و 3.39±22.66 محاسبه شد و مقدار آن در سرم بیماران مبتلا به مننژیت باکتریایی، ویروسی و گروه کنترل به ترتیب 25.87±561.58، 34.34±550.50 و 18.55±256.25 محاسبه شد. نتایج نشان داد که افزایش قابل ملاحظه ای در بیان c-Met محلول در مایع مغزی- نخاعی و سرم بیماران مبتلا به مننژیت در مقایسه با گروه کنترل وجود دارد که این تفاوت معنی دار است.نتیجه گیری: این نتایج نشان می دهد که c-Met محلول ترکیب ثابتی در سرم و مایع مغزی- نخاعی انسان است که در موارد مننژیت هم در سرم و هم در مایع مغزی نخاعی افزایش معنی داری نشان می دهد ولی نمی توان از آن برای تمایز مننژیت باکتریائی از ویروسی استفاده نمود.

زمینه و هدف: عفونت با ویروس هپاتیت B یک معضل بزرگ بهداشتی در سراسر جهان است. فرم مزمن و مخفی عفونت هپاتیت B در بیماران همودیالیزی در کشورهای در حال توسعه همچنان بالا است. هپاتیت B نهفته به معنی حضور DNA ویروس هپاتیت B در سرم در غیاب تشخیص آنتی ژن سطحی این ویروس می باشد. هدف از این مطالعه بررسی شیوع عفونت نهفته هپاتیت B در بیماران تحت همودیالیز می باشد که دارای ریسک بالاتری جهت ابتلا به این عفونت هستند.روش بررسی: مطالعه بر روی 100 بیمار دیالیزی که حداقل هفته ای دو نوبت در بیمارستان پنجم آذر گرگان دیالیز شده و به روش سرشماری انتخاب شده بودند، انجام شد. تمامی بیماران واکسیناسیون کامل علیه HBV را دریافت کرده و در سه ماهه اخیر HBsAg منفی بودند. سپس 10cc نمونه پلاسما بیماران، به منظور جداسازی و شناسایی HBVDNA با استفاده از روش PCR کیفی به آزمایشگاه ارسال شد.یافته ها: 48% از بیماران مذکر و 52% آن ها مونث بودند متوسط سن بیماران 54.60 سال بوده و به طور متوسط 48 ماه تحت همودیالیز قرار داشتند. در بین تمامی 100 بیمار همودیالیزی که مورد مطالعه قرار گرفتند و HBsAg منفی بودند، موردی از DNA ویروس هپاتیت B یافت نشد و میزان هپاتیت B نهفته در این افراد صفر درصد می باشد.نتیجه گیری: نتایج بیانگر عدم وجود هپاتیت B نهفته در افراد تحت همودیالیز شهر گرگان و هم راستا با برخی مطالعات بوده و این امر با توجه به واکسیناسیون کامل بیماران تحت همودیالیز علیه HBV قابل توجیه می باشد.

زمینه و هدف: هلیکوباکتر پیلوری باکتری گرم منفی، مارپیچ با فلاژل های قطبی که اولین بار توسط Warren and marshal در 1983 کشف گردید. هلیکوباکترپیلوری در مخاط معده کمتر از 20% افراد کمتر از 30 سال وجود دارد اما میزان شیوع این ارگانیسم در افراد 60 ساله به 40 تا 60% افزایش می یابد. هدف از این تحقیق مقایسه 3 روش کشت، رنگ آمیزی لام مستقیم و تست اوره جهت تسریع در شناسایی باکتری به هنگام زخم معده و یا اثنی عشر می باشد.روش بررسی: این یک مطالعه توصیفی است که از تعداد 82 نفر مراجعه کننده به چهار بیمارستان از هر بیمار دو نمونه بیوپسی تهیه شد. در اتاق آندوسکوپی با انجام تست سریع اوره آز بر روی یکی از دو نمونه به وجود یا عدم وجود هلیکوباکترپیلوری پی برده، نمونه دوم پس از تهیه سه گسترش با رنگ آمیزی فوشین، گیمسا و گرم به مشاهده هلیکوباکترپیلوری در نسج پرداخته و سپس روی محیط های کشت اختصاصی تلقیح و در شرایط میکروآئروفیلیک به مدت (6-4) روز نگهداری شد.یافته ها: از مجموع 82 نمونه بیوپسی مورد مطالعه، 70 نمونه (%85.4) اوره آز مثبت، 66 نمونه (%80.5) کشت هلیکوباکترپیلوری مثبت بود. فراوانی موارد اسمیر مثبت در رنگ آمیزی های فوشین، گیمسا و گرم به ترتیب 67 (%81.7)، 66 (%81.7) و 61 نمونه (%74.4) برآورد گردید، بر این اساس رنگ آمیزی فوشین با حساسیت 100 درصد بهترین روش می باشد.نتیجه گیری: با توجه به آزمون اختلاف نسبت در رنگ آمیزی فوشین، گیمسا، گرم، اوره با کشت میکروبی اختلاف معنی داری وجود ندارد و تمامی این روش ها می توانند برای تشخیص به کار روند ولی روش رنگ آمیزی فوشین به علت حساسیت بالا و ارزان بودن پیشنهاد می گردد.

زمینه و هدف: توبرکولین حاوی پروتئین های موجود در محیط کشت باکتری سل می باشد که توسط تری کلرواستیک اسید (TCA) و یا آمونیوم سولفات رسوب داده شده اند و جهت تشخیص آلودگی به باکتری سل از آن استفاده می شود. هدف از انجام این مطالعه مقایسه توبرکولین انسانی تولیدی در موسسه سرم سازی رازی با پروتئین های موجود در فیلترای کشت مایکوباکتریوم توبرکلوزیس می باشد.روش بررسی: ابتدا باکتری از محیط کشت جامد لونشتاین جانسون توسط محیط دو فازی به محیط مایع دورس هنلی منتقل شد و پس از رشد آن به مدت 6 هفته، باکتری ها توسط فیلتر 0.22 میکرون از محیط کشت مایع حاوی پروتئین های ترشحی جدا شدند. سپس محلول حاوی پروتئین های ترشحی به صورت جداگانه توسط TCA و سولفات آمونیوم ترسیب شدند. سپس توسط اسپکتروفوتومتر و پروتئین سنجی کجلدال، وجود پروتئین در نمونه های ترسیب شده تائید گردید. در انتها پروتئین های ترسیب شده توسط SDS-PAGE و رنگ آمیزی کوماسی بلو با توبرکولین انسانی استاندارد مقایسه شدند.یافته ها: نمونه ترسیب شده با TCA دارای باندهای بیشتری در محدوده بالاتر از 20 کیلودالتون بود، در حالی که نمونه ترسیب شده با سولفات آمونیوم دارای باندهای بیشتری در محدوده پایین تر از 20 بود. همچنین پروتئین های توبرکولین انسانی نیز بصورت اسمیر و دارای وزن کمتر از 16 کیلودالتون بودند.نتیجه گیری: نتایج ما نشان داد که سولفات آمونیوم نسبت به TCA، ترسیب کننده ای مناسب تر برای پروتئین های با وزن مولکولی پایین باشد.

زمینه و هدف: عرضه کنندگان مواد غذایی در صورت عدم رعایت اصول بهداشتی می توانند نقش مهمی در انتقال انگل های روده ای داشته باشند. یکی از مهمترین راه ها برای کاهش آلودگی اقدام به انجام آزمایشات لازم و معاینه پزشکی افرادی است که در تهیه و توزیع مواد غذایی نقش دارند تا با شناسایی آنها امکان گسترش و سرایت آلودگی کاهش یابد. هدف از این مطالعه تعیین میزان شیوع انگل های روده ای در عرضه کنندگان مواد غذایی شهر گرگان طی سال 1389 می باشد.روش بررسی: پژوهش حاضر به روش توصیفی مقطعی و بصورت انتخاب تصادفی روی 500 نفر از افراد شاغل در حرفه های مختلف عرضه کننده مواد غذایی صورت گرفت. پس از پر کردن برگه های پرسشنامه از هر فرد دو نمونه مدفوع گرفته شد و از دو روش شناورسازی در محلول آب نمک اشباع 30%، و روش مستقیم برای تشخیص آلودگی استفاده شد.یافته ها: شیوع آلودگی انگل های روده ای در افراد آزمایش شده 6% بود. بیشترین میزان آلودگی، متعلق به ژیاردیا لامبلیا در 17 (3.4%) نفر و کمترین فراوانی مربوط به هیمنولپیس نانا در 3 (0.6) نفر بود. بیشترین آلودگی در گروه سنی 60-51 سال (11.8%) و افراد با سواد خواندن و نوشتن (7.4%) مشاهده شد. بیشترین میزان آلودگی مربوط به کارکنان قصابی (25%) و کمترین آن مربوط به افراد آبدارچی که فاقد آلودگی انگلی بودند گزارش گردید.نتیجه گیری: مطالعه نشان داد که آلودگی انگل های روده ای به ویژه تک یاخته های بیماری زا از شیوع نسبتا بالایی برخوردار است، بنابراین توجه به وضعیت بهداشتی این افراد و نقشی که در انتشار آلودگی در جامعه دارند، دارای اهمیت می باشد.

زمینه و هدف: جداسازی DNA ژنومی از سلول های باکتریایی از جمله فرایندهایی است که به طور معمول در اکثر آزمایشگاه های بیولوژیک انجام می گیرد و لذا برای آن روش های گوناگونی به صورت دستی و استفاده از کیت ارایه شده است، اما این روش ها ممکن است وقت گیر و هزینه بر باشند. در این مقاله جهت دستیابی به روشی سریع و کم هزینه استخراج DNA ژنومی باکتری استافیلوکوکوس اورئوس با استفاده از تعدادی از برندهای دترجنت های رختشویی موجود در ایران مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: برندهای تاژ از نوع 5 آنزیم و برند سافتلن از نوع 3 آنزیم، برندهای دریا و پاک فاقد آنزیم در غلظت های 5، 10، 20، 40، 80 میلی گرم در لیتر مورد استفاده قرار گرفتند. در ادامه جهت بررسی کارایی DNA استخراج شده در انجام فرایندهای پایین دستی، تست PCR اختصاصی برای ژن femA موجود در ژنوم باکتری استافیلوکوکوس اورئوس انجام گرفت.یافته ها: بررسی DNA استخراج شده توسط غلظت های مختلف برندهای مورد آزمایش نشان داد که محصول بدست آمده با استفاده از غلظت 40mg/lit پودر برند تاژ و سافتلن، دارای مناسب ترین نتیجه از نظر دو شاخص غلظت (µg/ml) و خلوصDNA (A260/A280)  می باشد که قابل مقایسه با نمونه های بدست آمده از روش دستی و کیت است. این شاخص ها به ترتیب 387.5 و 1.88 (تاژ)، 254.1 و 2.80 (سافتلن)، 396.6 و 1.95 (دستی) و 423.3 و 2.2 (کیت) بود. در ادامه نتایج PCR انجام گرفته با استفاده از این DNA ها نشان داد که استخراج ژنوم با استفاده از دترجنت های رخشویی هیچ تاثیری بر روی کارایی آن به منظور استفاده در فرایندهای پایین دستی ندارد.نتیجه گیری: از یافته های این تحقیق می توان نتیجه گرفت که از غلظت های مناسب دترجنت های رخشویی می توان به منظور استخراج DNA ژنومی با راندمان مشابه روش های استخراج دستی و کیت استفاده نمود.

زمینه و هدف: آسیب حاد کلیوی (AKI) اغلب به دنبال جراحی قلب باز ایجاد می شود. در حال حاضر از کراتینین سرم به عنوان شاخصی برای شناسایی آسیبهای حاد کلیوی استفاده می گردد که تاخیری و غیر قابل اعتماد است و بایستی از روش های مطمئنی مانند اندازه گیری غلظت بیو مارکر L-FABP (ایزوفرم کبدی پروتئین های متصل شونده به اسیدهای چرب) در نمونه ادرار برای تشخیص سریع و دقیق استفاده کرد.روش بررسی: نمونه ادرار 18 بیمار قلبی کاندیدای عمل جراحی قلب باز در زمانهای مختلف قبل از عمل، 2، 4، 8 و 24 ساعت بعد از عمل جمع آوری و میزان بیان پروتئین L-FABP با تکنیک الایزا مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج تست الایزا نشان داده است که در 4 بیمار روند افزایشی سطح بیومارکر L-FABP نشانگر پیش آگهی آسیب به کلیه و 14 مورد بدون این پیش آگهی بوده است. میانگین غلظتL-FABP ،  8ساعت بعد از عمل جراحی در بیماران با پیش آگهی آسیب حاد کلیوی حدود 17 برابر افزایش داشته است.نتیجه گیری: بر اساس یافته های این تحقیق و تحقیقات مشابه می توان L-FABP را به عنوان یک بیومارکر دقیق و سریع برای تشخیص آسیب حاد کلیوی معرفی نمود.

زمینه و هدف: وجود ایزوله های مولد آنزیم بتالاکتاماز وسیع الطیف (ESBLs) برای سیستم بهداشتی مشکلات زیادی را به همراه خواهد داشت، این ایزوله ها علاوه بر افزایش مقاومت به سایر آنتی بیوتیک ها، احتمال انتقال سریع ژن های مقاومت به سفالوسپورین های نسل سوم به سایر سویه های کلینیکی و گسترش مقاومت دارویی را دارند. این مطالعه با هدف تعیین فراوانی این ایزوله و ژنهای مسوول آن در شهر گرگان در شمال ایران انجام شده است.روش بررسی: 218 نمونه اشریشیا کلی جداشده از عفونت ادراری بیماران سرپایی مراجعه کننده به 6 آزمایشگاه تشخیص طبی شهر گرگان به مدت یکسال از تیرماه 1389 تا تیر ماه 1390 مورد بررسی قرار گرفتند. مقاومت به سفوتاکسیم (MAST Co.) با روش کربی بائر انجام شد و برای ایزوله های مقاوم، تست تائید فنوتیپیبا ارزیابی افزایش قطر هاله عدم رشد در حضور دیسک سفوتاکسیم/ کلاولانیک اسید انجام شد. همچنین حضور ژنهای بتالاکتاماز وسیع الطیف blaCTX-M، blaSHV، blaTEM در سویه های ESBLs با استفاده از روش PCR مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: مقاومت به سفوتاکسیم در (%32.1) 70 ایزوله اشریشیا کلی مشاهده شد که از این تعداد (%88.6) 62 نمونه در تست تاییدی بعنوان ESBLs شناسایی شدند. 28 (%45.2)، 26 (%41.9) و 6 (%9.7) مورد از نمونه ها به ترتیب حاوی blaCTX-M و blaTEM و blaSHV بودند.نتیجه گیری: فراوانی اشریشیا کلی های مولد ESBL شهر گرگان در حد متوسط کشوری است و ژن blaCTX-M شایعترین ژن مسوول آن می باشد.

زمینه و هدف: در این تحقیق تشکیل نانو کامپوزیت کیتوزان TiO2 - و اثر ضد میکروبی این نانو کامپوزیت روی باکتری های اشریشیا کلی و استافیلوکوکوس ارئوس ارزیابی شد.روش بررسی: برای ارزیابی نتایج از تصاویر میکروسکوپ های الکترونی اسکنینگ SEM و ترانس میشنTEM ، طیف IR و UV visible استفاده شد و چگالی نوری (OD) نمونه ها نیز توسط دستگاه طیف سنج نوری اندازه گیری شد. سپس اثر این نانو کامپوزیت روی گاز استریل در مجاورت باکتری های فوق در محیط کشت جامد مولر هینتون آگار و مایع TSB بررسی شد.یافته ها: نانو کامپوزیت کیتوزان TiO2 - با ترکیب کیتوزان به غلظت 4MG/ML و تیتانیوم دی اکسید به غلظت 52 تشکیل شد و در انتها مشاهده گردید که این نانوکامپوزیت نزدیک به %100 از رشد باکتری ها جلوگیری کرده و در حضور این ماده هیچ باکتری رشد پیدا نکرد.نتیجه گیری: نانو کامپوزیت کیتوزان TiO2 - در محیط کشت و روی گاز میتواند برای کنترل باکتریهای بیماریزا مفید باشد.

زمینه و هدف: هیپرکلسترولمی فامیلی (Familial Hypercholesterolemia) یک اختلال اتوزومال غالب است که مشخصه آن افزایش مقادیر کلسترول تام و لیپوپروتئین با چگالی پایین (Low Density Lipoprotein) است. فنوتیپ بالینی این بیماری همراه با افزایش خطر بیماریهای قلبی- عروقی و مرگ زود هنگام است. جهش های پدید آمده در ژن گیرنده لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDLR) می تواند منجر به بروز فنوتیپ FH شود و جهش ژن های دیگر از جمله آپولیپوپروتئین B نیز می تواند همین تابلو را ایجاد کند. از آنجاییکه وراثت و جهش نیز تحت تاثیر عوامل مختلف محیطی از جمله رژیم غذایی و سایر ژن ها واقع می شوند، بنابراین اجرای آزمایشهای روتین برای تعیین سطح کلسترول و LDL بعلت حساسیت بالا و ویژگی پایین، جهت تشخیص زودرس و درمان به موقع کافی نیست. انجام آزمایشات دقیق ملکولی بدلیل حساسیت و ویژگی 100 درصد، برای تعیین جهش های شایع در ژن LDLR (و احتمالا ژن های دیگر) و تعیین دلیل قطعی بیماری، امکان درمان صحیح را تقویت میکند. درحال حاضر روش های PCR-SSCP و Southern-blotting جزو روشهای متداول ملکولی برای بررسی اکثر جهش های مهم است. به دلیل تنوع بسیار زیاد نوع جهش در ژن LDLR انجام منطقه ای آزمایشات و تعیین شیوع انواع جهش ها و سپس انجام آزمایشهای روتین برحسب آن نوع جهش ها توصیه می شود.