پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی
سال:1395 | دوره:- | شماره:38 |تعداد مقالات:10

برای بیشتر موسسه های آموزش عالی کشاورزی، ورود موفقیت آمیز به کارآفرینی دانشگاهی از آنجا که کارآفرینی دانشگاهی برای بسیاری از موسسه های آموزش عالی کشاورزی در ایران پدیده به نسبت جدیدی به شمار می آید، این فرآیند به خوبی برای آن ها تبیین نشده است. این تحقیق در دو مرحله و با هدف شناسایی و اولویت بندی سازوکارهای کارآفرینی دانشگاهی در آموزش عالی کشاورزی به انجام رسیده است. جامعه ی آماری شامل 24 تن از خبرگان با تجربه ی عملی، تجربه ی مدیریتی در سیاست گزاری و پشتیبانی نهادی و تجربه ی حرفه ای به شکل آموزش و پژوهش در زمینه ی کارآفرینی دانشگاهی برای مشارکت در بررسی دلفی بود. بررسی دلفی در سه دور انجام شد و در نتیجه، 5 گزیدار و 7 معیار برای اولویت بندی سازوکارهای کارآفرینی دانشگاهی در آموزش عالی کشاورزی شناسایی شدند. در مرحله ی دوم تحقیق، با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، گزیدارها و معیارهای استخراج شده برای اولویت بندی سازوکارهای کارآفرینی دانشگاهی در آموزش عالی کشاورزی اولویت بندی شدند. داده های مورد نیاز از راه تکمیل 21 پرسشنامه توسط نمونه ای از خبرگان بر مبنای مقایسه های زوجی، گردآوری و از نرم افزارExpert Choice برای تحلیل داده های گردآوری شده بهره گرفته شد. در نتیجه، پنج شیوه ی کارآفرینی دانشگاهی از منظر همه ی هفت معیار مورد مطالعه رتبه بندی شدند. بر این پایه، تاسیس شرکت های دانش بنیان، با وزن نسبی 0.264، بالاترین رتبه را احراز کرد. تاسیس شرکت تعاونی دانشگاهی، با وزن نسبی 0.242، و واگذاری یا فروش امتیاز اختراع ها، با وزن نسبی 0.213، در رتبه ی دوم و سوم و انجام طرح تحقیقاتی برون دانشگاهی، با وزن نسبی 0.182، در رتبه چهارم قرار گرفت. سرانجام، ارایه خدمات مشاوره ای، با وزن نسبی 0.099، در رتبه ی آخر قرار گرفتند. هر سازوکار پیامد و بایسته های ویژه خود را دارد. در نتیجه ی این تحقیق، مجموعه ای از ملزومات نهادی، حرفه ای و زیرساختی مورد نیاز برای پرداختن موسسه های آموزش عالی کشاورزی به کارآفرینی دانشگاهی معرفی شده است.

یکی از بزرگترین چالش های پیش روی جوانان مخصوصا دانشجویان بحث آینده ی شغلی در رشته ی تحصیلی است که این آینده نیز به نوع نگرش و علاقه ی آنان نیز بستگی دارد که اگر نگرش مناسبی به رشته ی تحصیلی وجود نداشته باشد نمی توان انتظار توسعه و افزایش مهارت ها را داشت. این پژوهش با هدف بررسی نگرش دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته های ترویج و آموزش کشاورزی و توسعه روستایی دانشگاه رازی کرمانشاه نسبت به آینده شغلی با استفاده از روش کیو انجام شد که به صورت هدفمند و با روش نمونه گیری گلوله برفی تعداد 29 نفر از آنان برای بررسی انتخاب شدند. براساس مصاحبه‏های انجام شده با این دانشجویان در قالب گروه‏های بحث متمرکز، تعداد 35 عبارت استخراج شد که در قالب یک پرسشنامه متشکل از 35 کارت و یک پاسخ نامه (نمودار کیو) در اختیار دانشجویان تحصیلات تکمیلی ترویج و آموزش کشاورزی و توسعه روستایی قرار گرفت که میزان موافقت یا مخالفت خود را با آنان مشخص کنند. تجزیه و تحلیل داده‏های پژوهش با انجام تحلیل عاملی اکتشافی نوع کیو با استفاده از نرم‏افزار SPSSWin20 انجام شد. بنا بر یافته های به دست آمده از تحلیل عاملی کیو، ذهنیت دانشجویان مشارکت کننده در پنج ذهنیت کارآفرینانه، منفعل و ناامید، امیدوارانه و در جستجوی فرصت، تبعیض نگر و واقع نگر، دسته بندی شدند که نتیجه ی آن آشکار ساختن نگرش دانشجویان نسبت به آینده شغلی خود بود. مهم ترین نگرش شناخته شده در این پژوهش نگرش کارآفرینانه ی دانشجویان نسبت به آینده ی شغلی خود بود.

در سال های اخیر، تصمیم گیری شغلی همواره به عنوان یکی از چالش های اساسی پیش روی دانشجویان دانشگاه ها و مراکز آموزشی مطرح بوده است. نبود قطعیت در تصمیم گیری شغلی و در پی آن نگرانی در کسب شغل در آینده پس از دانش آموختگی، دغدغه ی فکری بسیاری از دانشجویان به ویژه در سال های آخر تحصیلات است. هدف از این تحقیق شناخت عامل های تاثیرگذار بر تصمیم-گیری شغلی دانش آموختگان کشاورزی دانشگاه های شهرستان ایلام می باشد. جامعه آماری این تحقیق را 2000 تن از دانش آموختگان رشته کشاورزی در گرایش های مختلف تشکیل دادند. حجم نمونه بر پایه جدول مورگان 400 نفر به روش طبقه بندی با انتساب متناسب انتخاب شد. روایی پرسشنامه با نظرسنجی از متخصصان و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ تایید شد و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spsswin19 انجام گرفت. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که پنج عامل با مقدار ویژه بالاتر از 1 استخراج شدند که در مجموع 57.564 درصد از واریانس کل متغیر ها را تبیین کردند. نتایج مدل رگرسیونی ترتیبی نشان داد که متغیرهای سن، ساختاری و سیاسی، اقتصادی و ویژگی های شخصیتی بیشترین تاثیر را بر احتمال تصمیم گیری شغلی دانش آموختگان دارند و 58 درصد از تغییرات آن را پیش بینی می کنند. لذا پیشنهاد می شود سیاستگذاری ها در بخش کشاورزی برای اشتغال دانش آموختگان بر مبنای عامل های مشخص شده این تحقیق مساعد شوند.

اگرچه فناوری های اطلاعات دارای قابلیت لازم برای بهبود روش های آموزشی اند، اما پذیرش آن در دانشگاه ها بسیار ناچیز بوده است. لذا این تحقیق علی- ارتباطی با هدف کلی بررسی عامل های تاثیرگذار بر پذیرش فناوری اطلاعات توسط دانشجویان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه پیام نور نهاوند انجام شد. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه پیام نور نهاوند تشکیل دادند که 175 تن از آنان بر پایه انتساب متناسب، به عنوان حجم نمونه تعیین و نمونه ها با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه گردآوری شد. روایی ظاهری و محتوایی آن، توسط گروه متخصصان تایید و برآورد پایایی پرسشنامه نیز با محاسبه ی آلفای ترتیبی تامین شد (a=0.86) بنا بر یافته ها، دانشجویان کشاورزی نگرش متوسطی نسبت به پذیرش فناوری اطلاعات داشتند. تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار AMOS نشان داد که متغیر نگرش دانشجویان نسبت به استفاده از فناوری اطلاعات (b=0.56)، بیش ترین تاثیر را بر پذیرش فناوری اطلاعات توسط دانشجویان داشته است. پس از آن نیز به ترتیب متغیرهایی چون تجربه کار با اینترنت و رایانه (b=0.53)، شرکت در کلاس ها و دوره های آموزشی (b=0.46)، برداشت ذهنی دانشجویان از آسانی استفاده (b=0.39)، برداشت ذهنی از سودمند بودن (b=0.28) و میزان تسلط دانشجویان به زبان انگلیسی (b=0.20)، بیش ترین تاثیر را بر پذیرش فناوری اطلاعات توسط آنان داشته است. از این رو، پیشنهاد می شود با ارتقای دانش و تجربه ی به کار گیری رایانه و دیگر فناوری های اطلاعاتی در دانشجویان از طریق مشارکت آنان در کلاس ها و دوره های آموزش رایانه ای، شرایط لازم برای رشد نگرش مثبت و استفاده بیشتر از فناوری اطلاعات فراهم شود.

آموزش کارآفرینی یک موضوع مهم و مورد توجه در دانشگاه های کشورهای مختلف جهان می باشد و سودمندی های آن مورد ستایش محققان و آموزشگران قرار گرفته است، ولی اثربخشی واقعی این نوع آموزش به طور جامع بررسی نشده است. بنابراین هدف این پژوهش آن است که با استفاده از نظریه رفتار برنامه ریزی شده، تاثیر آموزش کارآفرینی مشخص شود و سودمندی های ناشی از این گونه برنامه ها تعیین گردد. روش پژوهش، شبه تجربی از نوع پیش آزمون- پس آزمون می باشد. به منظور انجام این پژوهش، 109 تن دانشجویان کشاورزی شرکت کننده در درس های آموزش کارآفرینی در چهار دانشگاه غرب کشور (بوعلی سینا، کردستان، شهرکرد و ایلام) به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه در آغاز و پس از پایان درس های کارآفرینی تکمیل و گردآوری شد. روایی محتوایی پرسشنامه را گروهی از خبرگان بررسی و تایید کردند و پایایی بخش های مختلف آن نیز با استفاده از ضریب تتای ترتیبی تایید شد (0.71 تا 0.88). بنا بر نتایج، تاثیر آموزش کارآفرینی بر عامل های انگیزشی (نگرش، کنترل رفتاری درک شده، هنجارهای ذهنی) و قصد کارآفرینانه ی دانشجویان مثبت و معنی داری بود. همچنین نتایج بیانگر آن بودند که در بخش سودمندی های برنامه (یادگیری، الهام بخش بودن و منابع رشد)، تنها یادگیری با تغییر نگرش و قصد کارآفرینانه رابطه مثبت و معنی داری داشت. در مجموع، یافته های این پژوهش نشان داد که «نظریه رفتار برنامه ریزی شده» می تواند چارچوب مناسبی برای بررسی اثربخشی برنامه های آموزش کارآفرینی فراهم کند.

هدف این تحقیق، شناخت نقش عامل های موثر در رضامندی دانش آموختگان شاغل در بخش کشاورزی است. تحقیق از نوع علی-ارتباطی است. جامعه آماری تحقیق شامل همه ی دانش آموختگان ترویج و آموزش کشاورزی شاغل در بخش کشاورزی (دولتی و غیردولتی) در استان های شمالی کشور(مازندران، گلستان و گیلان) بود که مرتبط با رشته ترویج فعالیت می کردند (N=51) با توجه به حجم محدود جامعه آماری، سرشماری صورت گرفت. ابزار تحقیق پرسشنامه ای بود که روایی شکلی آن بر پایه نظرسنجی از متخصصان و اعضای هیات علمی ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری تایید شد و پایایی آن از طریق تتای ترتیبی q=0.89 محاسبه شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها در دو بخش آمار توصیفی و تحلیلی از نرم افزار SPSSWin21 استفاده شد. تحقیق نشان داد که 56.9 درصد از دانش آموختگان، میزان هم سویی و سازگاری آموخته های ترویجی و آموزش کشاورزیشان با انجام وظیفه شغلی خود را در سطح خوب ارزیابی کردند. هم چنین، توانمندی کسب شده ی دانش آموختگان در زمینه های ارتباطات، مدیریت، ارزشیابی، برنامه ریزی، تحقیق و تدریس در سطح متوسط قرار داشت. دانش آموختگان شاغل، نگرش خوب و مثبتی نسبت به رشته تحصیلی خود داشتند. بر پایه نظر دانش آموختگان شاغل در سطح عملیاتی کشاورزی، اهمیت کاربرد و اولویت درس های اصلی نسبت به در س های اختیاری تاکید شده است. بین میزان هم سویی و سازگاری آموخته ها و نگرش دانش آموختگان نسبت به رشته ترویج و آموزش کشاورزی با میزان رضایت از آموخته های آنان، رابطه ی مثبت و معناداری وجود داشت. اجرای رگرسیون ترتیبی نشان داد که دو متغیر هم سویی و سازگاری آموخته ها و نگرش 64 درصد احتمال تغییر سطح متغیر وابسته ی میزان رضایت دانش آموختگان از آموخته های کسب شده را تبیین کردند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

مدیریت بهینه ی منبع های انسانی با تامین رضایت شغلی کارکنان موجب افزایش بهره وری سازمان می شود به همین سبب این تحقیق در پی مدل یابی معادله ساختاری رضایت شغلی مروجان توسعه کشت توتون بر پایه عامل های انگیزشی و محیطی در استان های مازندران و گلستان انجام شده. تحقیق از نوع علی- ارتباطی است و جامعه آماری آن را 46 نفر، مروجان توسعه کشت توتون استان های مازندران و گلستان تشکیل دادند که با سرشماری مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی محتوایی آن با نظرسنجی از متخصصان ترویج و آموزش کشاورزی و پایایی آن با کمک اعتبار ترکیبی سازه ها تایید شد (CR=0.82-0.96) به منظور تجریه و تحلیل داده ها از PLS استفاده شد. نتایج تجزیه تحلیل داده های تحقیق گویایی آن بود که میزان رضایت شغلی 9.1 درصد از مروجان توسعه کشت توتون در حد خیلی پایین، 20.5 درصد در حد پایین، 38.6 درصد متوسط، 22.7 درصد در حد بالا و 9.1 درصد در حد خیلی بالا بود. همچنین با توجه به دست آورد مدل یابی معادله ساختاری، مهم ترین عامل موثر بر رضایت شغلی مروجان توسعه کشت توتون، عامل محیطی است که ضریب مسیر آن 0.53 می باشد. عامل انگیزشی نیز به میزان 0.35 در رضایت شغلی مروجان توسعه کشت توتون تاثیر دارد. همچنین عامل محیطی بر عامل انگیزشی، با ضریب مسیر 0.47 تاثیر دارد.

یکی از رهیافت های ترویجی، مشارکت کشاورزان در تامین هزینه های مورد نیاز برای آموزش های ترویجی آنان است که پذیرش آن به وسیله کشاورزان شرط ها و بایسته های ویژه ای دارد. این پژوهش با هدف بررسی عامل های موثر بر گرایش گندم کاران استان ایلام برای مشارکت در تامین هزینه های خدمات آموزش ترویج کشاورزی انجام شد تا مشخص شود آیا می توان به سوی ترویج خصوصی رفت یا نه. جامعه ی آماری پژوهش را گندم کاران استان ایلام تشکیل دادند (N=57262) که با استفاده از جدول مورگان و روش تصادفی طبقه ای، با انتساب متناسب، 381 تن از آنان به عنوان نمونه انتخاب و بررسی شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای محقق ساخته بود که روایی شکلی و محتوایی آن با نظرسنجی از متخصصان ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام تایید شد. روایی سازه نیز با استفاده از روایی هم گرا بر پایه دومعیار (CR=0.85, AVE=0.79) تایید شد. پایایی ابزار اندازه گیری با استفاده از آزمون آلفای ترتیبی (a=0.84) نیز تایید شد. برای دست یابی به هدف بررسی از مدل رگرسیون لاجیت و نرم افزار 8Eviews  استفاده شد. بنابر نتیجه ی تحقیق، تنها 28.08 درصد از پاسخگویان گرایش به مشارکت در تامین هزینه خدمات آموزش ترویج کشاورزی داشتند. برآورد رگرسیون نیز نشان داد که عامل های سطح تحصیلات کشاورزان، دارا بودن درآمد غیر کشاورزی، سطح زیرکشت گندم، پیشینه ی کشت گندم، رضایت از خدمات ترویجی و گرایش به استفاده از خدمات ترویجی بر احتمال گرایش گندم کاران استان ایلام به مشارکت در تامین هزینه های خدمات ترویجی دریافتی تاثیر گذار هستند. به جز عامل دارا بودن درآمد غیر کشاورزی دیگر عامل ها بر احتمال گرایش گندم کاران به مشارکت در تامین هزینه ها اثر مثبت داشتند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.