پایش
سال:1392 | دوره:12 | شماره:5 |تعداد مقالات:15

مطالعه حاضر به صورت توصیفی - تحلیلی با هدف تعیین کارایی فنی و ارتباط آن با برخی عوامل محیطی در بیمارستان های منتخب شرق کشور طی سال های 87-1385 با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده ها انجام شد.در این مطالعه، تعداد تخت فعال و تعداد پرسنل شاغل به عنوان متغیرهای نهاده و تخت روز اشغالی و پذیرش سرپایی به عنوان متغیرهای ستانده مورد استفاده قرار گرفتند. با به کارگیری فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس در الگوی تحلیل فراگیر داده ها، مقادیر کارایی فنی، مدیریتی و مقیاس برای بیمارستان های مورد مطالعه تعیین گردید. با برآورد انتقال مازادها و انتقال شعاعی نسبت به محاسبه مازاد یا استفاده بیش از حد مطلوب از نهاده ها اقدام گردید. به منظور برآورد مقادیر مورد اشاره از نرم افزار DEAP2 استفاده شد.میانگین کارایی فنی، کارایی مدیریتی و کارایی مقیاسی 11 بیمارستان مورد مطالعه طی سال های 87-85 به روش حداقل سازی نهاده به ترتیب معادل 0.880؛ 0.934 و 0.936 است. در مجموع، این بیمارستان ها طی این سال ها به طورمتوسط، از 17.66 تخت اضافی و 18.72 پرسنل اضافی استفاده کرده اند. به علاوه، میزان کارایی با نوع فعالیت و مالکیت بیمارستان ها ارتباط معنی دار داشت. نتیجه تحلیل ANOVA نشان داد که مقادیر کارایی طی دوره مطالعه تغییرات معنادار نداشته است.یافته های پژوهش، نشان دهنده آن است که بیمارستان های مورد مطالعه به صورت کارا فعالیت نکرده و ظرفیت ارتقای کارایی در بیمارستان های مورد بررسی بدون هیچگونه افزایشی در هزینه ها و به کارگیری همان میزان از نهاده ها وجود دارد.

با توجه به افزایش استفاده از طب سوزنی برای تسکین درد در ایران، تاکنون، مرور نظام مند مستندات و ترکیب آن ها و ارائه تصویری کامل از ابعاد این موضوع مورد مطالعه قرار نگرفته است؛ لذا هدف از انجام این پژوهش، مطالعه فرا تحلیل اثربخشی طب سوزنی برای تسکین درد در ایران با محوریت بررسی اندازه اثر آن است. پژوهش حاضر فرا تحلیل 7 مطالعه استفاده از طب سوزنی برای تسکین درد در جامعه ایرانی بود، که دارای ویژگی های ورود به پژوهش (تجربی، بررسی تاثیر طب سوزنی برای تسکین درد، چاپ شده در مجلات معتبر) بودند. برای یافتن بررسی های انجام شده در کشور، از مقاله های چاپ شده در مجلات معتبر داخلی، همایش ها و پایان نامه های موجود در بانک های اطلاعاتی؛ Magiran, SID Irandoc, Iranmedex, IRCT, استفاده شد. و سپس با استفاده از فرم استخراج اطلاعات شامل اطلاعات کلی مرتبط با مقاله (عنوان، نویسنده و زمان انجام مطالعه) مشخصات مطالعه (حجم نمونه گروه کنترل و شاهد، نوع درد، ابزار سنجش درد) و نتایج حاصله، اطلاعات گردآوری شده به کمک نرم افزار آماری CMA تحلیل شد. مطالعات شامل 436 نمونه که 218 نمونه در گروه مورد و 218 نمونه در گروه شاهد بودند. بیش ترین مدت مداخله سه ماه با 9 جلسه درمان و کم ترین مدت 15 دقیقه بوده است. از 7 مطالعه فرا تحلیل شده، 5 مطالعه نشان داد که طب سوزنی دارای اثر معنی دار آماری در تسکین درد است. نتیجه تلفیق اندازه اثرها نشان داد که میزان تاثیر طب سوزنی در تسکین درد 1.310- است که در فاصله اطمینان 0.535- و 2.085- تغییر می کند  نتایج به دست آمده، نشان داد طب سوزنی واقعی برای تسکین درد موثر است، و با توجه به جدول اندازه اثر کوهن، اثربخشی طب سوزنی در دسته بزرگ قرار می گیرد.(P<0.001)

افزایش انتقال جنسی اچ آی وی، یکی از نگرانی های جدی بخش سلامت است و به رغم تلاش های انجام شده در زمینه پیشگیری از این بیماری، راه اصلی ابتلای زنان کشور به این بیماری محسوب می شود. برخی از مطالعات، بیانگر نقش حمایت اجتماعی در رفتارهای جنسی مرتبط با اچ آی وی/ ایدز هستند. لذا در این مطالعه اکتشافی سعی شده است، نقش حمایت اجتماعی در رفتار محافظت کننده جنسی از دیدگاه زنان در معرض خطر اچ آی وی مورد بررسی قرار گیرد. با توجه به این رویکرد، با 25 زن در معرض خطر 21 تا 49 ساله بر اساس راهنمای مصاحبه نیمه ساختار یافته، مصاحبه عمیق فردی انجام شد. مشارکت کنندگان به صورت هدفمند و در مراکز مشاوره بیماری های رفتاری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و نیز مراکز گذری وابسته به یک انجمن غیردولتی انتخاب شدند. جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها به صورت دستی به طور همزمان و با استفاده از روش نظریه پایه برای تحلیل و کدگذاری انجام شد. یافته ها نشان داد، حمایت اجتماعی یکی از مفاهیم مهم از نظر زنان در معرض خطر، برای کسب توانایی محافظت در برابر اچ آی وی محسوب شده است. «عشق در روابط زناشویی» و «درک نیازها و شرایط خاص توسط خانواده»، در طبقه حمایت عاطفی، «لزوم اطلاع رسانی و آموزش پیشگیری از اچ ای وی از سنین نوجوانی» و «کسب اطلاعات از مراکز مشاوره»، در طبقه حمایت اطلاعاتی، «دسترسی آسان و رایگان به آزمایش تشخیص اچ آی وی»، «کمک مالی برای رفع نیاز»، «ایجاد اشتغال»، «توزیع رایگان کاندوم»، «نیاز به وسیله پیشگیری زنانه» و «حمایت های قانونی و نظارت» در طبقه حمایت ابزاری قرار گرفتند.در طراحی برنامه ها و مداخلات پیشگیری از اچ آی وی در زنان، باید حمایت اجتماعی بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.

سوء رفتار با سالمندان یکی از اشکال خشونت در خانواده است که به صورت عمدی یا غیرعمدی به وسیله اعضای خانواده یا مراقب، به سالمند تحمیل شده و سبب ایجاد آسیب و اذیت به شخص سالمند می گردد و تاثیر به سزایی در کاهش سلامتی و امنیت سالمندان دارد. مطالعه حاضر، با هدف تعیین کیفیت زندگی مرتبط با سلامت سالمندان با تجربه سوءرفتار در مقایسه با گروه سالمندانی که سوءرفتار توسط اعضای خانواده را تجربه نکرده اند، انجام گرفت. در این مطالعه مقطعی، 360 سالمند ساکن شهرتهران (180 نفر با تجربه سوءرفتار و 180 نفر بدون تجربه سوءرفتار)، در محدوده سنی 65 سال و بالاتر عضو کانون های جهاندیدگان شهر تهران شرکت نمودند. جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه چهره به چهره با سالمندان در کانون های جهاندیدگان یا منازل سالمندان انجام شد. سالمندانی که بر اساس نسخه فارسی آزمون کوتاه وضعیت شناختی فاقد اختلال شناختی تشخیص داده شدند پس از کسب رضایت آگاهانه وارد پژوهش شدند. سپس، پرسشنامه بررسی سوءرفتار خانواده نسبت به سالمندان، نسخه فارسی پرسشنامه SF-36 جهت سنجش کیفیت زندگی از منظر سلامت و پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری اطلاعات دموگرافیک و فردی برای آنان تکمیل گردید. یافته های پژوهش نشان داد که گروه سالمندان بدون تجربه سوءرفتار، نسبت به سالمندان با تجربه در کلیه ابعاد هشت گانه به طور معنی دار از کیفیت زندگی بهتری برخوردار بودند و در گروه سالمندان آزار دیده، سالمندان با تجربه هر یک از اشکال در مقایسه با سالمندان بدون تجربه همان شکل از سوءرفتار، به طور معنی دار در تمامی ابعاد نمره کمتری کسب نمودند (P<0.001). در بررسی رابطه متغیر جنسیت با کیفیت زندگی وابسته به سلامت تفاوت آماری معنی دار مشاهده شد (P<0.001). نتایج این مطالعه، بیانگر اهمیت و ضرورت ارائه خدمات بهداشتی، مراقبتی و حمایتی در جهت شناسایی قربانیان سوءرفتار نسبت به سالمندان، و پیشگیری و ارائه خدمات جهت حل این معضل با یک رویکرد میان رشته ای و تیمی است.

بیماری دیابت یکی از شایع ترین بیماری های متابولیک با عوارض ناتوان کننده، با سیر مزمن و نامحسوس است. مزمن بودن دیابت و عوارض بالقوه آن اغلب باعث هزینه های مالی زیاد و کاهش کیفیت زندگی می شود. لذا این مطالعه با هدف بررسی کیفیت زندگی و ابعاد آن و توصیف متغیرهای فردی و اجتماعی موثر بر کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو انجام شده است. این مطالعه از نوع مقطعی بود، که در آن 224 نفر از بیماران مبتلا به دیابت نوع دو مراجعه کننده به انستیتو غدد درون ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی ایران شرکت کردند. داده ها از طریق پرسشنامه مشخصات فردی و اجتماعی و پرسشنامه کیفیت زندگی که دارای 5 بعد جسمی، روانی، اجتماعی، اقتصادی و بیماری و درمان بود، جمع آوری شده و سپس با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری مناسب، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که در بعد جسمی کیفیت زندگی 53.3 درصد افراد نمره بیشتر از میانگین را کسب کردند همچنین در بعد روانی 63.4 درصد افراد، در بعد اجتماعی 65.4 درصد، در بعد اقتصادی 51.8 درصد و در بعد بیماری و درمان نیز 51.4 درصد افراد نمره بیشتر از میانگین را کسب کردند و کیفیت زندگی کلی با متغیرهای سن، جنس، سطح تحصیلات، وضعیت اقتصادی و عوارض دیابت ارتباط معنی دار آماری داشت. ارزیابی کیفیت زندگی بیماران دیابتی با توجه به عوامل فردی و اجتماعی موثر بر کیفیت زندگی، اطلاعاتی را فراهم می کند که می توان از آن در جهت برنامه ریزی مداخلاتی برای مدیریت بهتر دیابت و دستیابی به افزایش کیفیت زندگی این بیماران، استفاده کرد.

جنگ از وقایعی است که سبب پیدایش لطمات فیزیکی و روانی متعددی می شود. یکی از این عوارض، فقدان بینایی است که ممکن است در یک یا هر دو چشم به وجود آید. از آنجا که نابینایی ممکن است قدرت سازگاری جانبازان را تحت تاثیر قرار دهد و با توجه به اینکه اثرات آسیب های روان شناختی نابینایی در جانبازان کمتر بررسی شده است، این مطالعه با هدف بررسی وضعیت سازگاری عاطفی و اجتماعی جانبازان محروم از یک چشم در شهر زنجان در سال 1390 انجام شده است. این پژوهش یک مطالعه توصیفی مقطعی از نوع تحلیلی است که در آن تعداد 45 نفر از جانبازان محروم از یک چشم شهر زنجان بر اساس سرشماری انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه سازگاری بل جمع آوری شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آزمون آماری ANOVA با استفاده از نرم افزار SPSS استفاده شد. در این مطالعه، 45 نفر شرکت داشتند و میانگین سنی آنها 7±48 سال بود. یافته های مطالعه نشان داد که در بعد سازگاری عاطفی، اکثر نمونه ها (53.4 درصد) دارای وضعیت سازگاری ضعیف بودند. در بعد سازگاری اجتماعی نیز، 44.4 درصد از نمونه ها سازگاری ضعیف داشتند و سازگاری حدود 44.4 درصد نیز در حد متوسط بود. بین میانگین بعد سازگاری اجتماعی و رده های سنی تفاوت معنی دار دیده شد (P=0.017). اما بین میانگین بعد سازگاری عاطفی و رده های سنی تفاوت معنی دار دیده نشد (P=0.451). همچنین تفاوت معنی دار در میانگین سازگاری عاطفی بر حسب درصد جانبازی دیده شد (P=0.022). اما بین متغیرهای تاهل، تحصیلات، ورزش، علت آسیب با میانگین بعد سازگاری عاطفی و اجتماعی تفاوت معنی دار دیده نشد (P=0.05). با وجود اینکه در این مطالعه اکثر جانبازان وضعیت سازگاری مناسبی در بعد عاطفی و اجتماعی نداشتند لذا از مسوولین مربوطه در سطح کلان کشور انتظار می رود که به وضعیت روانی این گروه از هموطنان عزیز توجه بیش از پیش مبذول دارند و با برگزاری جلسات آموزش در مورد مهارت های زندگی و نیز فراهم کردن زمینه حضور فعال این افراد در سطح اجتماع باعث ارتقای سلامت جسمی و روانی آنها شوند.

طی سه دهه گذشته، میزان باروری در ایران به طرز حیرت انگیزی کاهش یافته است. به رغم پژوهش های فراوان در حوزه جمعیت شناسی و باروری، از آن جا که گرایش اصلی پژوهش های انجام شده بر مبنای تحقیقات کمی بوده، نظریه پردازی در زمینه باروری به خصوص در سطح خرد با انتقاداتی مواجه شده است. با توجه به اینکه داده های حاصل از مطالعات کیفی می توانند درک کامل تری از فرآیند تصمیم گیری ارایه نمایند، لذا مطالعه حاضر به شیوه کیفی و با هدف تبیین الگوی تصمیم گیری فرزندآوری طراحی شد. این پژوهش به شیوه نظریه مبنایی انجام شد. مطالعه با نمونه گیری هدفمند شروع و با نمونه گیری نظری ادامه یافت. طی مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته با سی و چهار زن و مرد متاهل، به اشباع در کسب داده ها رسیدیم. تجزیه و تحلیل داده ها به روش توصیه شده توسط اشتراوس و کوربین انجام شده، برای افزایش قابلیت اطمینان، از ملاک های ارایه شده توسط لینکلن و گوبا استفاده شد. مقوله «نیاز درک شده به فرزندآوری» به عنوان درونمایه اصلی ظهور یافت. نیاز به فرزندآوری لزوما به معنای تمایل قلبی افراد برای داشتن فرزند نیست، بلکه فرد تصور می نماید داشتن فرزند (دیگر) می تواند بخشی از نیازهای درک شده او را کاهش دهد. دو مقوله «نگرش فرد به پیامدهای فرزندآوری» و «هنجارهای درک شده» نیز شرایط علی «نیاز درک شده به فرزندآوری» هستند. پس از درک نیاز، در صورتی فرد قصد فرزندآوری می نماید که «کنترل بر شرایط پس از فرزندآوری» را مناسب ارزیابی نماید.تصمیم فرزندآوردن/نیاوردن به صورت تصادفی شکل نمی گیرد بلکه مبنای این تصمیم گیری، رفع یا کاهش یک سری نیازهای درک شده است. نظریه منتج از این پژوهش، با مراحل چهارگانه «کنش اجتماعی» پارسونز هماهنگ است. علاوه براین، با وجود شباهت به نظریه «عمل منطقی» و نظریه «رفتار برنامه ریزی شده»، تفاوت های اساسی نیز با آن ها دارد.

چکیده: عوامل رفتاری و روان شناختی متعددی در قصد ادامه مصرف قرص های جلوگیری از بارداری موثرند که درک و شناخت این عوامل، راهبرد عملی مناسبی برای افزایش قصد تداوم مصرف قرص بوده و موجب ارتقای سلامت زنان می گردد.این پژوهش، به صورت توصیف - تحلیلی با هدف بررسی مقایسه تاثیر دو سازه خودکارآمدی (Self Efficacy-SE) و کنترل رفتاری درک شده (Perceived Behavioral Control-PBC) بر روایی ابزار و قدرت پیش بینی کنندگی نظریه عمل منطقی در زمینه افزایش قصد تداوم مصرف قرص جلوگیری از بارداری (OCP) در 180 زن 49-15 سال مصرف کننده جدید قرص منوفازیک LD تحت پوشش مراکز بهداشتی-درمانی شهر اهواز انجام شده و برای نمونه گیری، از روش نمونه گیری خوشه ای در سال 1391 استفاده شد. اطلاعات مورد نیاز با تکمیل پرسشنامه به روش مصاحبه چهره به چهره جمع آوری گردید.نتایج حاصله از بررسی روایی دو نسخه از نظریه عمل منطقی-نسخه همراه با PBC (نظریه رفتار برنامه ریزی شده) و نسخه همراه با SE- در تحلیل عاملی نشان داد که الگوی حاصل از هر دو نسخه، دارای برازش مطلوب هستند، اما شاخص های برازش نسخه همراه با SE، از وضعیت بهتری برخوردار است. همچنین وفق نتایج آزمون رگرسیون خطی الگوی نسخه یاد شده درصد بیشتری (35 درصد) قصد تداوم مصرف قرص را نسبت به الگوی نظریه رفتار برنامه ریزی شده (24 درصد) پیش بینی نمود.به نظر می رسد در اجرای برنامه آموزشی به منظور افزایش تداوم مصرف قرص، استفاده از سازه خودکارآمدی به جای سازه کنترل رفتاری درک شده در نظریه رفتار برنامه ریزی شده موثرتر است.

سالانه 3.5 میلیون نفر به خاطر حوادث ناشی از کار تلف می شوند که خسارتهای مالی آن 500 میلیارد دلار برآورد شده است و بسیاری از این حوادث را می توان با ارتقای رفتارهای ایمن کاهش داد. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین کارایی سازه های الگوی باور بهداشتی در پیش بینی رفتارهای پیشگیری کننده از حوادث ناشی از کار در کارگران ساختمانی مشهد انجام شده است. پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی - تحلیلی بوده است که بر اساس الگوی باور بهداشتی طراحی شده و طی آن ارتباط بین متغیرهای الگو و حوادث ناشی از کار به منظور پیشگیری از حوادث ناشی از کار در 176 کارگر ساختمانی که از بین کارگران ساختمانی مناطق 13 گانه شهر مشهد به صورت تصادفی مرحله ای انتخاب شده بودند، مورد بررسی قرار گرفته است. ابزار گردآوری اطلاعات، دو پرسشنامه حاوی سوالات مربوط به اطلاعات دموگرافیک و سازه های الگو بود. نتایج نشان داد که بین رفتارهای پیشگیری از حوادث ناشی از کار و منافع درک شده (r=0.319)، موانع درک شده (r=-0.263)، تهدید درک شده (r=0.603) و علائم برای عمل (r=0.265) و خودکارآمدی درک شده (r=0.424) ارتباط معنی داری از نظر آماری وجود دارد. شاخص های تحلیل رگرسیون نیز نشان داد 41.7 درصد از پراکندگی مشاهده شده در استفاده از وسایل ایمنی توسط سه متغیر مستقل خود کارآمدی، تهدید درک شده، منافع درک شده توجیه می شود. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد تهدید درک شده و خود کارآمدی بیشترین نقش را در پیش بینی دارا هستند. بر اساس نتایج این مطالعه و با توجه به رابطه معنی دار بین تهدید درک شده با عملکرد، برنامه آموزشی بر اساس الگوی باور بهداشتی برای بالا بردن حساسیت و شدت درک شده در کارگران با تاکید بر افزایش خودکارآمدی پیشنهاد می گردد، که می تواند با درک بیشتر از منافع در رفع موانع مفید بوده و بدینوسیله رفتارهای پیشگیری کننده از حوادث ناشی از کار را در کارگران ارتقا بخشد.

این تحقیق به منظور بررسی خصوصیات روان سنجی نسخه فارسی شاخص توانمندی کاری Work Ability Index (WAI) انجام شد. اطلاعات مورد نیاز در این مطالعه از پرستاران و بهیاران بالای 40 سال بیمارستان های آموزشی درمانی شهر اهواز (236 نفر) در سال 1389، جمع آوری شد. ابتدا پرسشنامه به روش forward-backward به فارسی ترجمه شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و تکرارپذیری آزمون - بازآزمون بررسی شد. روایی پرسشنامه، اعتبار سازه با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی، قدرت تمایز ابزار و روایی همگرا با استفاده از گونه ایرانی SF-36 همچنین همبستگی سوالات با کل آزمون تعیین گردید. همخوانی درونی این ابزار، خوب و ضریب آلفای کرونباخ 0.77 بدست آمد. ضریب همبستگی درون گروهی در ارزیابی تکرارپذیری 0.83 بدست آمد. تحلیل عاملی، سه عامل درک فرد از توانمندی کاری (24.5 درصد از واریانس)، قابلیت های فکری و ذهنی افراد (22.23 درصد از واریانس)، بیماری و محدودیت های مربوط به سلامتی افراد (18.55 درصد از واریانس) را در ساختار توانمندی کاری تعیین کرد. آزمون های آماری نشان داد که این پرسشنامه توانایی جداسازی دو گروه از کارکنان که میزان متفاوتی از مرخصی استعلاجی داشتند، را دارد. بر اساس نتایج تحلیل روایی همگرا نشان داد، توانمندی کاری با تمام ابعاد SF-36 ارتباط معنی دار دارد. همبستگی گویه - نمره کل برای هر سوال محاسبه گردید که به غیر از یک گویه، سایر موارد همبستگی مناسبی را نشان داد. نتایج این مطالعه حاکی از آن بود که نسخه فارسی شاخص توانمندی کاری روایی و پایایی لازم را جهت سنجش توانمندی کاری و قابل استفاده در مراکز توانبخشی حرفه ای و یا جهت اهداف تحقیقی دارد.