پایش
سال:1392 | دوره:13 | شماره:1 |تعداد مقالات:14

بر اساس اهداف سند چشم انداز بیست ساله، «کشور ایران باید به کشوری توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه، با هویت اسلامی و انقلابی، الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین المللی تبدیل شود»، از این رو، با شناخت جایگاه بین المللی ایران، می توان با برنامه ریزی مناسب به هدف تعیین شده در سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی نایل آمد. هدف از این پژوهش، تعیین جایگاه ایران از نظر وضعیت بهداشت و درمان در منطقه آسیای جنوب غربی است. به این منظور، داده های لازم برای 15 شاخص رایج و مهم بخش بهداشت که توسط سازمان بهداشت جهانی ارائه شده، جمع آوری و وضعیت بهداشت و درمان 26 کشور با استفاده از روش تحلیل تاکسونومی عددی بررسی شده است.نتایج نشان می دهد جایگاه ایران به لحاظ بهداشت و درمان در مقایسه با کشورهای منطقه دچار نوسان بوده و از رتبه یازدهم در سال 2000 به رتبه دوازدهم در سال 2007 تنزل یافته است.نوسانات شاخص های هزینه ای و شاخص های امکانات بخش بهداشت را می توان به عنوان عاملی برای عدم ثبات جایگاه ایران طی دوره مورد بررسی مطرح کرد. پیشرفت کشورهای دیگر در زمینه بهداشت و درمان را نیز می توان به عنوان عاملی دیگر برای نوسانات جایگاه ایران دانست.

یکی از رایج ترین شیوه های سنجش فعالیت های علمی، روش علم سنجی است. از ملاک های اصلی در سنجش میزان پیشرفت علمی کشورها، تعداد نشریات نمایه شده یک کشور در بانک اطلاعاتی موسسه ISI و تعداد مقالات منتشر شده در این مجلات توسط پژوهشگران آن کشور است. موسسه اطلاعات علمی (ISI) برای ارزیابی تحت پوشش فهرست نویسی خود، سه شاخص را در نظر گرفته است. این شاخص ها شامل عامل تاثیر(Impact factor or-If) ، شاخص فوری (Immediately) و نیمه عمر استناد (Cited Half - Life) هستند [1].

در سال های گذشته سعی شده است تا برای برخورد با برخی چالش ها روال برنامه ریزی عملیاتی در وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی استقرار یابد. در ادامه مسیر بازطراحی این نظام به منظور نهادینه سازی هر چه بیشتر آن یک ضرورت است. به همین منظور مطالعه حاضر که نوع طراحی سیستم بوده و در آن از الگوی بازمهندسی فرایند، روال و استانداردهای سیستم استفاده شده است، انجام شد. روش جمع آوری داده ها مرور منابع، جلسات بحث گروهی متمرکز ذی نفعان، پرسشنامه کتبی تکمیل شده توسط صاحبان فرایند و انجام مشاهده بوده است. بر اساس داده های جمع آوری شده کمیته راهبری فنی بر اصولی ده گانه برای بازطراحی نظام برنامه ریزی عملیاتی در توافق کردند، بر اساس آن فرایند اصلی، روال ها و استانداردها در دو بخش اصلی شامل «آئین نامه و شیوه نامه برنامه ریزی عملیاتی» بازطراحی شد. نتایج نشان می داد سه دارایی مهم نظام برنامه ریزی عملیاتی فعلی حمایت مدیران ارشد، اسناد و قوانین بالادستی حامی و تجربه چند ساله وزارت خانه در استقرار این نظام است. مهمترین چالش های نظام برنامه ریزی عملیاتی فعلی ضعف در هماهنگی، ممیزی و اعتبار علمی فرایند است. ویژگی های نظام بازطراحی شده عبارت است از تطابق با زنجیره نتایج اقدامات، واژه نامه برنامه ریزی (برای ایجاد زبان مشترک)، پروژه محوری، تناسب سطوح تصمیم گیری با ساختار وزارت بهداشت، مستندسازی ساده و مدیریت شده، نهاینه شدن مثلث کارفرما مجری و ناظر، پایش های سطح بندی شده، تقویم زمان بندی عملیات برنامه ریزی در طول سال و دوره زمانی برنامه های پنج ساله، ارتباط شفاف برنامه عملیاتی با اسناد بالادستی و بودجه، شبکه پروژه پذیر، وجود ممیز، تشویق و آموزش صاحبان فرآیند و در نهایت سازوکار هماهنگی درون و برون بخشی برنامه ها است. به رغم دارایی های نظام برنامه ریزی عملیاتی موجود، مهمترین عامل موفقیت فرایند جدید، «ممیزی» برنامه های عملیاتی واحدهای ستادی است. پایش فصلی پیشرفت برنامه های عملیاتی توسط شورای معاونین، تخصیص های به موقع بودجه متصل به برنامه و تشویق (مادی و معنوی) دوره ای واحدهای سازمانی و کارشناسان مسوول و موفق وزارت بهداشت سه نقطه تمرکز در نهادینه سازی نظام بازطراحی شده برنامه ریزی عملیاتی است.

یکی از مهمترین راهبردها در مدیریت کیفیت جامع، تمرکز بر ارتقای عملکرد فرآیندها و توانمندسازی کارکنان است؛ این در حالی است که در منشور اتاوا یکی از کاربردی ترین راهبردهای توانمندسازی افراد، ارتقای سطح آگاهی آنان بیان شده است. در این راستا پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر مداخله آموزشی بر به کارگیری مفاهیم مدیریت کیفیت جامع در بخش قلب بیمارستان بوعلی قزوین انجام شد. این مطالعه نیمه تجربی بر روی پرسنل پرستاری بیمارستان یاد شده که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند، انجام شد. پس از تعیین اعتبار و اعتماد پرسشنامه ها، داده ها جمع آوری شد. سپس مداخله آموزشی به صورت برگزاری کارگاه آموزشی تحت عنوان آشنایی با مفاهیم، کاربرد و ضرورت اجرای مدیریت کیفیت به همراه ارایه بسته آموزشی در قالب کتابچه آموزشی و لوح فشرده اجرا شد. سه ماه بعد از مداخله چک لیستی که به منظور به کارگیری ابعاد مدیریت کیفیت جامع بر اساس پرسشنامه تهیه شده بود، توسط محقق تکمیل گردید. در نهایت داده های هر بخش از مطالعه با به کارگیری آزمون های متناسب آماری تحلیل گردید. میانگین به کارگیری مفاهیم مدیریت کیفیت جامع نشان داد که در زمینه توجه به مشتری (بیمار) قبل و بعد از مداخله تفاوت معنی دار وجود دارد. همچنین میانگین امتیاز مشارکت پرسنل (پرستاران) در اجرا قبل و بعد از مداخله، و میانگین امتیاز ارتباطات پرستار و بیمار قبل و بعد از مداخله تفاوت معنی دار داشت؛ ولی در کل مجموع امتیازهای به دست آمده در به کارگیری مفاهیم مدیریت کیفیت جامع قبل و بعد از مداخله، تفاوت معنی دار وجود نداشت. با توجه به نتایج به دست آمده ضرورت و اهمیت به کارگیری مدیریت کیفیت جامع در ارتقای سلامت بیمارستان و متعاقبا بهبود سلامت بیمار غیرقابل انکار است.

تحلیل چارچوب اولین بار در دهه 1980 توسط پژوهشگران مرکز ملی پژوهش های اجتماعی انگلستان به عنوان شیوه ای برای مدیریت و تحلیل داده های کیفی در پژوهش های کاربردی معرفی شد. هدف از این نوشتار، معرفی رویکرد تحلیل چارچوب، مراحل و روش انجام آن به عنوان شیوه ای منظم در تحلیل داده های کیفی است. به منظور دست یابی به مستندات علمی مرتبط با شیوه تحلیل چارچوب، جستجوی الکترونیک با استفاده از کلیدواژه های مناسب به دو زبان فارسی و انگلیسی در پایگاه های اینترنتی (بانک اطلاعات نشریات کشور (Magiran)، بانک اطلاعات مقالات علوم پزشکی ایران (IranMedex)، پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID)، PubMed، ScienceDirect، InterScience، Ovid، ProQuest، Google) انجام شد و تعداد محدودی شواهد علمی در این زمینه به دست آمد. برخی از این شواهد، به مقالاتی در حوزه های علوم بهداشتی و علوم اجتماعی اختصاص داشتند که برای انجام پژوهش از رویکرد کیفی و برای تحلیل داده ها از شیوه تحلیل چارچوب استفاده نموده و برخی دیگر به توضیح پیرامون مراحل انجام تحلیل چارچوب پرداخته بودند. تحلیل چارچوب، رویکردی سلسله مراتبی و پنج مرحله ای است که برای طبقه بندی و سازماندهی داده ها بر اساس درون مایه های کلیدی، مفاهیم و طبقات پدیدار شده مورد استفاده قرار می گیرد. این رویکرد در پژوهش های حوزه خدمات بهداشتی به دلیل وضوح و شفافیت مراحل انجام تحلیل، انعطاف پذیری و سهولت کاربرد به ویژه برای پژوهشگران کیفی تازه کار بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

فواید مصرف میوه و سبزی در سالمندان به خوبی شناخته شده است اما شواهد حاکی از عدم کفایت مصرف است. هدف این مطالعه بررسی تاثیر مداخله آموزشی طراحی شده بر اساس سازه های الگوی فرانظریه ای بر افزایش میزان مصرف میوه و سبزی است. این مطالعه نیمه تجربی در طی سال های 87-88 در کانون های سالمندی شهر تهران بر روی 400 عضو کانون در دو گروه مداخله و آزمون انجام گرفت. داده های این مطالعه در دو زمان متفاوت قبل از مداخله و پس از آن بوسیله پرسشنامه ای ساختارمند مشتمل بر مشخصه های دموگرافیک و آنتروپومترتیک، مرحله تغییر افراد، خودکارآمدی، موازنه تصمیم گیری، میزان مصرف روزانه میوه و سبزی جمع آوری گردید. مداخله آموزشی شامل 4 جلسه 90 دقیقه ای برای هر یک از زیرگروه ها بوده و محتوی آن بر اساس سازه های الگوی فرانظریه ای تدوین گردیده بود. میانگین سن افراد مورد مطالعه 64.06±4.48 بود که حدود 75 درصد این افراد زن بودند. میانگین مصرف روزانه میوه و سبزی قبل از مداخله بین دو گروه اختلاف معنی دار نداشت که پس از انجام مداخله در گروه مورد مداخله به طور معنی دار افزایش یافت (گروه مدخله 3.08±1.35 در مقابل 1.79±1.08 گروه کنترل، P=0.001). مداخله علاوه بر افزایش منافع درک شده و خودکارآمدی و کاهش موانع درک شده در گروه مورد مداخله، باعث پیشروی افراد بیشتری در گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل از مرحله پیش تامل به مراحل تامل و آمادگی (P<0.001) و همچنین از مراحل تامل و آمادگی به سمت مراحل عمل و نگهداری (P=0.004) گردید. یافته های این مطالعه نشان داد که الگوی فرانظریه ای، الگویی مفید در طراحی مداخلات تغذیه ای و مصرف میوه و سبزی است.

صبحانه و میان وعده، نقش مهمی در سلامت جسمی و فکری دانش آموزان دارد؛ به طوری که مصرف صبحانه و میان وعده مناسب و کامل، باعث افزایش قدرت یادگیری و عملکرد کودکان می گردد. این مطالعه، به منظور تعیین سطح دانش و تهدید درک شده دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر زاهدان در رابطه با مصرف صبحانه و میان وعده در سال تحصیلی 91-90 انجام گرفته است.در این مطالعه توصیفی - تحلیلی، تعداد 223 دانش آموز پسر پایه چهارم ابتدایی از طریق نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه بود که روایی و پایایی آن بررسی و مورد تایید قرار گرفت. داده های جمع آوری شده با کمک نرم افزار SPSS و آزمون های آماری مناسب، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.دانش آموزان، 76 درصد از کل نمره آگاهی، حساسیت و شدت درک شده و 60 درصد از کل نمره رفتار را کسب نمودند. 51.6 درصد از دانش آموزان هر روز مرتب صبحانه مصرف می کردند و تنها 22 درصد از آنها هر روز میان وعده مصرف می کردند. آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که آگاهی با حساسیت و شدت درک شده و رفتار، رابطه مثبت و معنی دار دارد. همچنین حساسیت درک شده با شدت درک شده و شدت درک شده با رفتار رابطه مستقیم و معنی دار دارد (P<0.05).در این مطالعه مشخص شد رفتار دانش آموزان خصوصا در مورد مصرف صبحانه و میان وعده در سطح مطلوبی قرار ندارد و با توجه به ارتباط مستقیم بین آگاهی و شدت درک شده با رفتار، طراحی برنامه های آموزشی برای بهبود رفتارهای تغذیه ای دانش آموزان و همچنین با به کارگیری الگوهای رایج در آموزش بهداشت، از جمله الگوی باور بهداشتی (که حساسیت و شدت درک شده از اجزای این الگو هستند) ضروری به نظر می رسد.

بی اختیاری ادراری یک مشکل شایع بهداشتی در زنان بوده، شیوع آن در سنین مختلف متفاوت است، و با افزایش سن بیشتر شده و در زنان پس از یائسگی بسیار شایع است. هدف این مطالعه بررسی کیفیت زندگی در زنان یائسه مبتلا به بی اختیاری ادراری شهر رشت بود. در این مطالعه مقطعی 313 زن یائسه مبتلا به بی اختیاری ادراری مورد بررسی قرار گرفتند. روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی بود و از پرسشنامه اطلاعات فردی، پرسشنامه تعیین نوع بی اختیاری ادراری، پرسشنامه تعیین شدت بی اختیاری ادراری و پرسشنامه کیفیت زندگی مخصوص بی اختیاری ادراری برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 17 و با آزمون های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه میانگین نمره کیفیت زندگی زنان یائسه مبتلا به بی اختیاری ادراری را 46.18±19.91 نشان داد. بیشترین نوع بی اختیاری ادراری نوع مختلط بود و زنان یائسه مبتلا به این نوع، کمترین نمره کیفیت زندگی را داشتند. نمره کیفیت زندگی و ابعاد آن در هر سه نوع بی اختیاری ادراری با هم اختلاف معنی دار داشت. نتایج این مطالعه نشان داد که کیفیت زندگی زنان یائسه مبتلا به بی اختیاری ادراری تحت تاثیر قرار گرفته است. ارائه دهندگان خدمات بهداشتی درمانی باید به زنان یائسه آموزش دهند و آنها را از درمان های موجود آگاه نمایند.

خودکارآمدی، یکی از سازه های کلیدی در بسیاری از الگوهای آموزش و ارتقای سلامت و به معنی اعتماد فرد به توانایی انجام موفقیت آمیز یک رفتار است. این مطالعه بر آن است تا تاثیر آموزش الهام گرفته از مصاحبه انگیزشی را بر خودکارآمدی رفتارهای پیشگیری از مواجهه با آلودگی هوا در زنان باردار شهر تهران بسنجد. در یک مطالعه نیمه تجربی که معیارهای ورود به مطالعه شامل سن بین 18 تا 35 سال مادر، بارداری بدون عارضه، نداشتن سابقه بیماری مزمن و رضایت به شرکت در مطالعه بودند، 110 زن باردار، به صورت آسان انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه تجربه و گواه قرار گرفتند و اطلاعات اولیه با استفاده از پرسشنامه و پس از تایید روایی و پایایی مورد استفاده قرار گرفت. برنامه آموزشی الهام گرفته از مصاحبه انگیزشی برای گروه تجربی اجرا شد. سپس نمونه ها پس از 1 ماه پی گیری، مجددا مورد بررسی قرار گرفتند. داده های به دست آمده با آزمون های توصیفی و تحلیلی متناسب، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. میانگین (± انحراف معیار) سنی افراد مورد مطالعه، 27.2±4.11 سال و میانگین ± انحراف معیار سن بارداری، 22.89±8.75 هفته بود. اگر چه قبل از مداخله دو گروه از لحاظ متغیرهای مردم شناختی و خودکارآمدی یکسان بودند (P>0.05)، ولی بعد از مداخله آموزشی بین رتبه خودکارآمدی افراد دو گروه تفاوت معنی داری وجود داشت (P<0.001). به نظر می رسد اجرای برنامه آموزشی بر پایه مصاحبه انگیزشی، می تواند در افزایش خودکارآمدی رفتارهای پیشگیرانه مواجهه با آلودگی هوا در زنان باردار موثر باشد.

هدف از این پژوهش نیمه تجربی، بررسی تاثیر یک برنامه آموزشی بر آگاهی، نگرش و رفتارهای پیشگیرانه از ابتلا به تب مالت در زنان روستایی شهرستان کنگاور است.نمونه های این مطالعه، به صورت تصادفی نظام مند از 6 روستا (که بیشترین شیوع بیماری را داشتند) طی 2 سال اخیر، به تناسب جمعیت روستا انتخاب شدند. از این 6 روستا، 3 روستا به صورت تصادفی، به عنوان گروه مورد و 3 روستا به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. ابتدا پیش آزمون در دو گروه مورد (91 نفر) و شاهد (91 نفر) انجام گرفت. سپس مداخله آموزشی در گروه مورد انجام شده و در پایان، پس آزمون از هر دو گروه به عمل آمد.میانگین نمره آگاهی، نگرش و عملکرد قبل از مداخله آموزشی به ترتیب برابر با 10.41±3.66، 27.8±3.6 و 4.73±1.68 بود، که این نمره بعد از مداخله آموزشی به ترتیب به 19.18±1.77، 34.9±2.2 و 6.73±1.77 رسید.آگاهی، نگرش و عملکرد گروه مورد پس از مداخله آموزشی، تفاوت معنی دار با گروه شاهد داشت. این تفاوت در گروه مداخله، پیش و پس از آزمون نیز معنادار بود.اجرای این پژوهش نشان داد برنامه آموزشی محقق ساخته بر آگاهی، نگرش و عملکرد زنان روستایی شهرستان کنگاور تاثیر مثبت داشته است.

در رویکردهای نوین مطرح در مدیریت بحران، توجه به نقش ارزشمندی که جامعه برای رویارویی با بحران های طبیعی برای خود قائل است از اهمیت ویژه ای برخوردار است. نخستین گام در نهادینه سازی «رویکرد جامعه محور»، بررسی وضعیت موجود جامعه به لحاظ مشارکت در فعالیت های جمعی در مقابله با بحران های طبیعی است. در مطالعه حاضر استان سیستان و بلوچستان به عنوان یکی از استان های بلاخیز کشور از نظر سازمان ها، نهادها و تشکل های فعال در زمینه بلایای طبیعی مورد بررسی قرار گرفت تا ضمن ارائه تصویری از وضع موجود، وضعیت مشارکت کنونی جامعه برای مقابله با بلایای طبیعی در این استان مورد شناسایی قرار گیرد. این مطالعه به صورت توصیفی تحلیلی و در پنج مرحله انجام پذیرفت و در بخش هایی از مطالعه که نیاز به جمع آوری اطلاعات تکمیلی بود از مطالعه کیفی (مصاحبه) استفاده شد. شناسایی سازمان های مسوول در زمینه مدیریت بحران و بلایای طبیعی، بررسی تاریخچه و علت تشکیل سازمان های مردم نهاد و غیردولتی فعال در زمینه مدیریت بلایا، سابقه، گستره و ماهیت و روند فعالیت های انجام شده در حیطه بلایا و برنامه های آتی آن ها و ویژگی های اعضای سازمان، موسسه و نحوه فعالیت آنها از یافته های این پژوهش بود. در این استان تعدادی تشکل غیردولتی ثبت شده و ثبت نشده فعال در زمینه مقابله با بلایا وجود دارد که نشانگر ظرفیت قابل ملاحظه استان برای انجام فعالیت های مشارکتی در زمینه مواجهه و کاهش خطرات ناشی از بلایا است. از این رو لازم است مسوولان استانی ضمن اولویت بخشی به بلایای طبیعی به عنوان یکی از مهمترین مشکلات استان، به دنبال شیوه های مناسب برای جلب و هدایت مشارکت جامعه در مواجهه با بلایا باشند. جلب اعتماد و مشارکت مردم در انجام پروژه های کاهش خطرپذیری، سامان دهی گروه های داوطلب جامعه، تخصیص اعتبار برای تجهیز مردم برای مقابله با بحران ها، امکان آزادسازی و بسیج منابع محلی در صورت وقوع بلایا، آموزش همگانی و اطلاع رسانی از جمله راهبردهایی است که می توان به کمک آن مشارکت جامعه برای مقابله با بلایای طبیعی در این استان را توسعه و ارتقاء بخشید.

تحقیق و پژوهش از مهمترین محورهای توسعه هر کشور است. پژوهش مقوله ارزشمندی برای تمام حوزه ها خصوصا بخش سلامت است. مطالعات بالینی بخش عمده ای از مطالعات بخش سلامت را به خود اختصاص می دهد. بر همین مبنا و با هدف توسعه پژوهش های بالینی واحدهای توسعه تحقیقات بالینی از سال 1381 در بیمارستان های آموزشی راه اندازی شده اند. هدف از این پژوهش شناسایی مسایل و مشکلات فراروی این واحدها و راه کارهای بهبود آن مسایل از دید صاحب نظران حوزه سلامت است. پژوهش حاضر مطالعه ای کیفی است که در سطح کشور به صورت مقطعی (نیمه دوم سال 1391) انجام شده است. جمع آوری اطلاعات با استفاده از روش مصاحبه استاندارد با سوالات باز و روش بحث گروهی متمرکز از صاحب نظران مرتبط با موضوع که بر مبنای سابقه فعالیت آنان، میزان فعالیت واحد توسعه تحقیقات و میزان همکاری آنان با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انتخاب شده بودند، صورت گرفت. به منظور تحلیل داده ها در این مطالعه از روش تجزیه و تحلیل موضوعی استفاده گردید، که بر آن اساس 4 عامل اصلی در رابطه با واحدهای توسعه تحقیقات بالینی آشکار شد: 1. ضرورت تشکیل واحدهای توسعه تحقیقات بالینی 2. محدودیت های این واحدها 3. ساختار، جایگاه سازمانی و نحوه تامین مالی 4. حمایت ها و عوامل مورد نیاز برای ارتقای خدمات. نتایج نشان داد در صورت درک ضرورت تشکیل واحدهای توسعه تحقیقات بالینی از سوی مسوولان امر و بیمارستان ها، رفع محدودیت های بالفعل و بالقوه موجود، اصلاح ساختار این واحدها، ارتقای تعاملات بین بخشی و فرابخشی، تامین مناسب منابع مالی و منابع انسانی مورد نیاز این واحدها نقش مهمی در بهبود عملکرد واحدهای توسعه تحقیقات بالینی در سطح کشور خواهد داشت.

این مقاله که تعاریف سواد سلامت را مورد بررسی قرار داده است؛ در واقع، بخشی از نتایج یک مطالعه مروری است که به بررسی نظام مند مقالات طراحی و روان سنجی ابزارهای سنجش سواد سلامت پرداخته بود. در این مقاله، تعاریف ارائه شده در 42 مقاله گزینش شده در مرحله نهایی مطالعه مروری مذکور، استخراج گردیده و مورد بررسی قرار گرفت. در مقالات یاد شده، مجموعا 7 تعریف مستقل و متفاوت از سواد سلامت ارائه شده بود.نتایج این مطالعه نشان داد، با توجه به مفهوم گسترده و پیچیده سواد سلامت، تعاریف گوناگونی از آن ارائه شده است که به رغم برخی تفاوت ها در محتوا، تقریبا از چارچوب نسبتا یکسانی تبعیت نموده اند. در تحلیل تعاریف، چند بعد از جمله «ظرفیت و توانایی دسترسی»، «فهم و درک»، «پردازش و ارزیابی» و نیز «تصمیم گیری و رفتار» در خصوص اطلاعات و خدمات مربوط به سلامت جلب توجه نمود. ضمن آن که نشان داده شد همه این ابعاد در یک تعریف واحد ارایه نگردیده اند. به عبارت دیگر، هنوز در تعریف یکسان و جامع از سواد سلامت، ابهامات و اختلافاتی وجود دارد. از این رو، ارائه تعریفی جامع از این شاخص توسط مرجعی معتبر، به منظور سنجش همه ابعاد متصور برای آن ضروری به نظر می رسد.