ورزش و علوم زیست حرکتی
سال:1389 | دوره:2 | شماره:4 |تعداد مقالات:20

مقدمه: مطالعات گوناگون نشان می دهد که روزه داری متناوب در ماه رمضان می تواند الگوی غذا خوردن، خواب و ذخایر انرژی بدن را تغییر دهد. این تغییر الگوهای رفتاری ممکن است پاسخ های فیزیولوژیک به ورزش و واکنش ورزشکارن به تمرینات و در نهایت عملکرد ورزشی ورزشکاران را تحت تاثیر قرار دهد. پاسخ های متابولیکی و فیزیولوژیکی به فعالیت بدنی در شرایط مختلف تغذیه شناخته شده است. در حالی که همچنان نقش روزه داری بر جنبه های مختلف فعالیت بدنی مورد بحث است. در این مقاله مروری، نتایج حاصل از مطالعات مرتبط با اثرات احتمالی روزه داری و گرسنگی بر جنبه های گوناگون ورزش از جمله خستگی، توان فیزیکی، وزن و ترکیب بدن، هورمون ها و واکنش های التهابی بدن ورزشکاران بحث شده است.روش کار: مطالب مورد نظر از اینترنت از طریق واژه های ""Ramadan، "Ramadan Fasting"، "Islamic Fasting"، " "Fasting in Ramadanو Fasting به همراه واژه های Sport، Exercise، Physical Activity، Physical Performance، Athletes و Training از طریق PubMed،(Scientific Information Database) SID ، و برخی مقاله های منطقه ای جستجو و همه مقالات موجود (مقطعی، توصیفی - تحلیلی، کوهورت، کارآزمایی بالینی و مقالات مروری) از سال 1984 تا 2010 جمع آوری شد.نتیجه گیری: روزه داری تنها برخی جنبه های ورزش مانند احساس خستگی را افزایش می دهد اما به دلیل کاهش توان ورزشی، توقف ورزش در ماه رمضان توصیه نمی شود. بلکه با استفاده از برخی تغییرات رفتاری و زمان بندی مناسب می توان در ماه رمضان به انجام تمرینات ورزشی ادامه داد.

مقدمه: بین اثرات سودمند فعالیت ورزشی هوازی و خطرات بالقوه ناشی از افزایش تولید رادیکال های آزاد و کاهش ظرفیت آنتی اکسیدانی بدن به هنگام فعالیت ورزشی پارادوکس آشکاری وجود دارد.هدف: هدف از این پژوهش ارزیابی و مقایسه ظرفیت آنتی اکسیدانی تام، وضعیت استرس اکسیداتیو و نیم رخ لیپوپروتئینی دوچرخه سواران مرد با غیرورزشکاران بود.روش شناسی: به این منظور ظرفیت آنتی اکسیدانی تام، غلظت پلاسمایی مالون دی آلدئید، دی ان کونژوگه، تری گلیسیرید، کلسترول تام، LDL ،HDL و VLDL در 14 دوچرخه سوار مرد نخبه و 14 مرد غیرورزشکار (با دامنه سنی یکسان 21-18 سال) مورد اندازه گیری قرار گرفت.یافته ها: نتایج حاصل از آزمون t مستقل نشان داد غلظت مالون دی آدئید، کلسترول تام و تری گلیسرید، VLDL و نسبت LDL/HDL در ورزشکاران به طور معناداری پایین تر است (p<0.05). همچنین ورزشکاران غلظت LDL پایین تر و HDL بالاتری را نشان دادند، هر چند که این اختلاف با گروه غیرورزشکار تفاوت معناداری نداشت. مقادیر دی ان کونژوگه و ظرفیت آنتی اکسیدانی تام نیز در دو گروه مشابه بود.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که ورزشکاران نسبت به غیرورزشکاران از نیم رخ لیپیدی و لیپوپروتئینی بهتری برخوردار می باشند، همچنین تمرینات منظم دوچرخه سواری در ورزشکاران منجر به استرس اکسیداتیو نمی شود.

مقدمه: بیماری کرونری قلب علت اصلی مرگ و میر در جهان توسعه یافته و توسعه نیافته امروز می باشد. و به خوبی با افزایش در سطوح کلسترول تام (TC) و لیپوپروتئین کم چگال (LDL-C) و تری گلیسرید (TG) و کاهش لیپوپروتئین پرچگال (HDL-C) که نشانه های مستقل قوی برای CAD هستند محرز شده است. اعتقاد بر این است که فعالیت هوازی خطر ابتلا به بیماری قلبی - عروقی را بویژه از طریق افزایش سطح سرمی HDL-C کاهش می دهد. اگر چه این اثرات در میان مطالعات اثر فعالیت بسیار متغیر است. هدف از اجرای این پژوهش بررسی اثر 8 هفته تمرین استقامتی با مدت های مختلف بر سطوح استراحتی HDL تام، HDL2، HDL3، TG و TC پلاسما در موش های صحرایی نر بود.مواد و روش ها: به این منظور 50 سر موش صحرایی نر 8 هفته ای ویستار با میانگین وزن (6.589±189.98) گرم خریداری و به طور تصادفی در 5 گروه شامل 3 گروه تمرینی با مدت های مختلف 30، 60 و 90 دقیقه و یک گروه کنترل پایه (داخل قفس) و گروه پایه 2 (شم) قرار گرفتند. گروه های تجربی به مدت 8 هفته، هر هفته 5 روز و هر روز با سرعت 20 متر بر دقیقه با مدت های مختلف 30، 60 و 90 دقیقه تمرین داده شدند. 72 ساعت پس از آخرین جلسه تمرین کشته شدند و پلاسما جمع آوری شد. HDL تام و HDL3 با استفاده از روش رسوبی و کلسترول آن به روش آنزیمی اندازه گیری شد. مقدار HDL2 نیز از طریق محاسبه به دست آمد. تجزیه و تحلیل نتایج با آنالیز واریانس یکطرفه (ANOVA) و آزمون تعقیبی LSD با استفاده از نرم افزار (16 SPSS (version در سطح معنی داری 0.05 انجام شد.یافته ها: هیچ اختلاف معنی داری در میانگین غلظت HDL-C تام، HDL2-C، HDL3-C، TG، LDL-C، VLDL-C، TC/HDL-C، LDL/HDL-C و HDL2-C/HDL3-C در بین گروه های پژوهش مشاهده نشد (p<0.05). تنها مقادیر کلسترول تام پس از 8 هفته تمرین استقامتی کاهش معنی داری را در گروه های 30 و 60 دقیقه در مقابل با گروه های شم و کنترل نشان داد (F=6.566 ،p<0.000).نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد که، 8 هفته تمرین استقامتی با سرعت 20 متر بر دقیقه و مدت های مختلف 30، 60 و 90 دقیقه تاثیری بر سطوح HDL-C تام، HDL2، HDL3، LDL-C، VLDL-C، TC/HDL-C، LDL/HDL-C و HDL2-C/HDL3-C ندارد. اما سطوح کلسترول تام به طور معنی داری پس از 8 هفته تمرین استقامتی کاهش یافت.

هدف: هدف از این پژوهش بررسی و مقایسه تاثیر برگشت به حالت اولیه فعال (شنای ملایم) و غیرفعال (نشستن و ماساژ) بر سطح لاکتات خون و ضربان قلب شناگران بزرگسال بود. نمونه آماری: 14 شناگر با میانگین سن 4.12±24.5 سال که بصورت تصادفی ساده انتخاب شدند.روش شناسی: آزمودنی ها پس از شنای 100 متر کرال سینه، در سه روز مختلف با فاصله زمانی 48 ساعت، بعد از انجام هر آزمون یک برنامه برگشت به حالت اولیه 12 دقیقه ای ویژه را انجام می دادند (برگشت به حالت اولیه فعال: شنای ملایم و دو روش غیرفعال: نشستن و ماساژ). سطح لاکتات خون و ضربان قلب قبل و بعد از فعالیت و دقیقه 12 برگشت به حالت اولیه اندازه گیری می شد. برای تحلیل داده های آماری از آزمون رتبه ای ویلکاکسون و فریدمن با سطح معنی داری P<0.05 استفاده شد.یافته ها: برگشت به حالت اولیه غیرفعال (نشستن) بر سطح لاکتات خون آزمودنی ها اثر معنا دار ندارد (0.064=P). برگشت به حالت اولیه غیرفعال (نشستن و ماساژ) و فعال (شنای ملایم) بر تعداد ضربان قلب آزمودنی ها اثر معنا دار دارد (0.001=P=0.001 ،P و 0.002=P). برگشت به حالت اولیه غیرفعال (ماساژ) و فعال (شنای ملایم) بر سطح لاکتات خون آزمودنی ها اثر معنا دار دارد (0.001=P و 0.001=P). بین روش های مختلف برگشت به حالت اولیه بر سطح لاکتات خون و تعداد ضربان قلب آزمودنی ها تفاوت معنادار وجود دارد (0.03=P=0.018 ،P). نتیجه گیری کلی: با توجه به تاثیر معنادار و بیشتر شنای ملایم بر کاهش سطح لاکتات خون و همچنین تاثیر معنادار و مفیدتر ماساژ بر کاهش تعداد ضربان قلب، به مربیان و ورزشکاران توصیه می شود برای برگشت بحال اولیه سریعتر از این روش ها استفاده کنند.

هدف: تاثیر فعالیت ورزشی بر ذخایر چربی، پروتئین و کربوهیدرات روشن شده است و این احتمال وجود دارد که فعالیت ورزشی بویژه تمرینات مقاومتی بر دریافت غذایی و اشتها نیز تاثیر بگذارد. بر این اساس، هدف از این پژوهش، مقایسه اثر شدت های مختلف تمرینات مقاومتی دایره ای بر میزان اشتهای ورزشکاران بود.روش شناسی: پس از ترجمه پرسشنامه استاندارد VAS (فلینت 2000) و تعدیل برخی از سوال ها، با نظرخواهی از متخصصین روایی صوری، و توسط آزمون - آزمون مجدد پایایی آن (آلفای کرونباخ 0.63) بدست آمد. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانشجویان پسر و دختر ورزشکار دانشگاه گیلان بودند که از میان آنها، 45 آزمودنی پسر (در 3 گروه 15 نفری) و 45 آزمودنی دختر (در 3 گروه 15نفری) به ترتیب با میانگین سنی 1.85±21 و 2±21.24 سال، قد 5.99±176.02 و 4.93±161 سانتی متر، وزن 9.29±68.36 و 6.89±55 کیلوگرم و شاخص توده بدن 1.9±21.20 و 2.9±21.91 کیلوگرم بر مترمربع انتخاب و به صورت تصادفی در سه جلسه مجزا، فعالیت مقاومتی دایره ای را با شدت های متفاوت (50%، 65% و 80% یک تکرار بیشینه) انجام دادند. برای تحلیل داده ها از آزمون کلموگراف اسمیرنف، آزمون t همبسته، ANOVA و آزمون توکی استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد تمرینات دایره ای به ترتیب با شدت 50% و 65% 1RM بر افزایش میزان اشتهای دانشجویان پسر و دختر تاثیر معنی داری داشته است (0.05>P). در حالی که بین میزان اشتهای پسران با شدت (65% و 80% 1RM) و در دختران با شدت (50% و 80% 1RM) تفاوت معناداری ملاحظه نگردید. همچنین، بین میزان اشتهای دختران و پسران دانشجو پس از هر سه شدت تمرینات دایره ای تاثیر معنی داری مشاهده نشد (0.05≥P).نتیجه گیری: بر اساس نتایج بدست آمده از پژوهش حاضر می توان چنین نتیجه گیری کرد که تمرینات دایره ای با شدت پایین در مقایسه با شدت بالا می تواند در کاهش اشتها موثر باشد. لذا، با رعایت ملاحظات تمرینی، انجام این گونه تمرینات برای پیشگیری از تمایل زیاد به مصرف غذا و اشتهای زیاد به ویژه در رشته های مستلزم کنترل وزن توصیه می شود.

مقدمه: آمادگی جسمانی یکی از عوامل کلیدی موفقیت بازیکنان به هنگام مسابقه فوتبال است. در این میان عواملی چون ترکیب بدن، حداکثر اکسیژن مصرفی و توان بی هوازی نقش اساسی در موفقیت تیم دارند. بنابراین هدف ما از این تحقیق مقایسه تغییرات ترکیب بدن، حداکثر اکسیژن مصرفی و توان بی هوازی بازیکنان فوتبال طی فصل مسابقات بود.روش شناسی : در این تحقیق 24 بازیکن (8 مدافع، 8 هافبک و 8 مهاجم) از تیم فوتبال پاسارگاد مشهد حاضر در لیگ دسته دو کشور، به روش نمونه گیری انتخابی و در دسترس به طور داوطلبانه شرکت کردند. در شروع فصل مسابقات و بعد از انجام 15 مسابقه با استفاده از دستگاه سنجش ترکیب بدن، پروتکل نوارگردان آستراند و آزمون رست به ترتیب نمایه توده بدن، درصد چربی بدن، حداکثر اکسیژن مصرفی و توان بی هوازی بازیکنان اندازه گیری و با استفاده از آزمون تی استیودنت همبسته و آنالیز واریانس نتایج در سطح معنی داری 0.05≥P مقایسه شد.یافته ها: در طی فصل مسابقه، نمایه توده بدن بازیکنان مدافع (0.001=P)، میانی (0.001=P) و مهاجم (0.0009=P) کاهش معنی داری نشان داد. درصد چربی بازیکنان میانی (0.001=P) و مهاجمان (0.015=P) کاهش معنی داری داشت، ولی این کاهش در مدافعان معنی دار نبود. حداکثر اکسیژن مصرفی بازیکنان میانی (0.006=P) و مهاجم (0.001= P) افزایش، و مدافعان (0.013=P) کاهش معنی داری داشت. توان بی هوازی مدافعان و مهاجمان افزایش معنی داری نشان داد (0.001=P).بحث و نتیجه گیری: فصل مسابقات احتمالا می تواند تغییراتی در نیمرخ ترکیب بدن، حداکثر اکسیژن مصرفی و توان بی هوازی بازیکنان مدافع، میانی و مهاجم ایجاد کند، البته این تغییرات به وی‍ژگی وظایف پست ها و سبک یا روش بازی تیم بستگی دارد. این یافته ها به مربیان توصیه می کند که با انجام آزمون هایی در طی فصل مسابقات از میزان تغییرات آگاهی یابند و تمرینات فصل را مطابق با وظایف پستی طرح کنند تا آمادگی بازیکنان دچار نقصان نشود.

مقدمه: مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی - عروقی در بیماران آرتریت روماتوئید در مقایسه با دیگر اقشار جامعه شایع تر است. ممکن است دارو درمانی و کم تحرکی این بیماران نقش مهمی در بروز این بیماری ها داشته باشد. هایپرلیپیدمی، فاکتور اصلی خطرساز قلبی - عروقی است و خطرات بالقوه بیماری های قلبی - عروقی را می توان با اندازه گیری نیمرخ لیپیدی پیش بینی کرد. بنابراین، هدف این تحقیق، بررسی آثار 8 هفته تمرین هوازی بر نیمرخ لیپیدی بیماران آرتریت روماتوئید بود.روش شناسی: در تحقیقی نیمه تجربی، 23 داوطلب زن مبتلا به بیماری آرتریت روماتوئید (میانگین سن7.73 ±51.96 سال، میانگین وزن 10.00±72.37 کیلوگرم و میانگین شاخص توده بدنی 2.95±28.46 کیلوگرم بر مترمربع) که بیش از 3 سال از شروع بیماری آن ها می گذشت و داروهای یکسانی مصرف می کردند (متوتروکسات و پردنیزولون) به طور هدفمند به عنوان آزمودنی انتخاب شده و سپس به صورت تصادفی به دو گروه کنترل (12 نفر) و تجربی (11 نفر) تقسیم شدند. گروه تجربی، هفته ای 3 جلسه در برنامه تمرین هوازی 8 هفته ای بر روی دوچرخه ثابت، با شدت 60 تا 70 درصد حداکثر ضربان قلب ذخیره، شرکت کردند. پیش و پس از 8 هفته تمرین هوازی، نمونه خون آزمودنی ها گرفته شد. برای بررسی تفاوت های درون گروهی از آزمون t همبسته و برای تعیین تفاوت های بین گروهی از آزمون t مستقل استفاده گردید.یافته ها :پس از 8 هفته تمرین هوازی، سطوح TG، TC، LDL-C، TC/HDL-C، LDL-C/HDL-C و BMI در گروه تجربی به طور معنی داری کاهش و HDL-C آن ها افزایش یافت (P<0.01). در بررسی تفاوت های درون گروهی در گروه کنترل،TC ،TG  و LDL-C افزایش معنی دار (P<0.05), TC/HDL-C و LDL-C/HDL-C افزایش معنی دار (P<0.001) و HDL-C کاهش معنی دار داشت (P<0.05)، اما تغییرات BMI معنی دار نبود.نتیجه گیری: با توجه به یافته های تحقیق حاضر می توان نتیجه گرفت که تمرین هوازی با بهبود نیمرخ لیپیدی ممکن است در پیش گیری و کاهش بروز بیماری های قلبی - عروقی در بیماران آرتریت روماتوئید نقش موثری داشته باشد. با شرکت در تمرین هوازی می توان عوارض جانبی دارو درمانی و کم تحرکی بر نیمرخ لیپیدی را خنثی کرد. علاوه بر این، معلوم شد که بیماران آرتریت روماتوئید نیز مانند سایر افراد جامعه می توانند با اجرای تمرین هوازی، سلامت قلبی - عروقی خود را بهبود بخشند.

سابقه و هدف: شواهد نشان داده اند گسترش بیماری های قلبی عروقی زمینه ای التهابی دارد و التهاب عمومی (سیستمیک)، نقش محوری در پیشرفت آترواسکلروز ایفا می کند و این عوامل بویژه در افراد دارای اضافه وزن و چاق ممکن است خطر وقوع بیماری های قلبی عروقی را افزایش دهد. هدف تحقیق بررسی تاثیر تمرینات هوازی و مقاومتی بر مولکول محلول چسبان بین سلولی (sICAM-1) و نیمرخ لیپیدی خون در زنان دارای اضافه وزن است.روش شناسی: 38 زن سالم غیریائسه در تحقیق شرکت کردند و بطور تصادفی در دو گروه تمرینی شامل تمرینات مقاومتی (تعداد 14 نفر، میانگین سنی 5.82±34.14 سال و شاخص توده بدن 4.29±30.48 کیلوگرم / مترمربع) و گروه تمرین هوازی (تعداد 14 نفر، میانگین سنی 5.77±35.42 سال و شاخص توده بدن 3.28±28.49 کیلوگرم / مترمربع) و یک گروه کنترل (تعداد 10 نفر، میانگین سنی 5.94±35 سال و شاخص توده بدن 2.17±26.98 کیلوگرم / مترمربع) تقسیم شدند. برنامه تمرین هوازی 8 هفته با شدت 65 تا 80 درصد حداکثر ضربان قلب ذخیره بود که به مدت 16 دقیقه در هفته اول اجرا گشت و در هفته هشتم به 30 دقیقه رسید.برنامه تمرینات مقاومتی نیز با شدت 50 تا 65 درصد یک تکرار بیشینه به مدت 8 هفته اجرا گردید. این تمرینات 4 جلسه در هر هفته و هر جلسه به مدت 50 دقیقه اجرا شدند. سطح سرمی sICAM- 1، نیمرخ لیپیدی خون شامل لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDL-C)، لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL-C)، کلسترول تام و تری گلیسرید و شاخص های ترکیب بدنی قبل و 48 ساعت پس از پایان تمرینات اندازه گیری شدند. تجزیه و تحلیل داده ها، با استفاده از آزمون ANOVA و آزمون تعقیبی LSD در سطح معنی داری P<0.05 انجام گرفت.یافته ها: وزن (0.001=p) و شاخص توده بدن (0.001=p) بعد از 8 هفته، در هر دو گروه تمرینی نسبت به گروه کنترل کاهش معنادار، و حداکثر اکسیژن مصرفی (0.001=p) افزایش معنی داری پیدا کرد. در حالی که در شاخص های sICAM-1، تری گلیسرید، کلسترول تام، C-HDL و C-LDL سرم تغییر معناداری (P>0.05) مشاهده نشد.نتیجه گیری: اگر چه 8 هفته فعالیت ورزشی از دو نوع مقاومتی و هوازی، برای بهبود نیمرخ لیپیدی و sICAM-1 زنان غیریائسه دارای اضافه وزن موثر نبود، اما موجب کاهش BMI و بهبود Vo2max هر دو گروه تمرینی شد.

مقدمه: گرلین آسیل دار و پپتید YY از هورمون هایی هستند که بر دریافت غذا تاثیر گذارند. هدف این پژوهش بررسی اثر یک جلسه دویدن وامانده ساز بر اشتها، میزان گرلین آسیل دار و پپتید YY پلاسما بود.روش شناسی: 23 مرد (سن 2.12±19.58 سال، شاخص توده بدن 2.7±21.63 کیلوگرم بر مترمربع، وزن 6.46±64.86 کیلوگرم) یک جلسه دوی وامانده ساز را با شدت 85-60% حداکثر ضربان قلب بیشینه تا حد واماندگی انجام دادند. قبل و بلافاصله پس از ورزش، نمونه های خونی جهت اندازه گیری گرلین آسیل دار و PYY گرفته شد.یافته ها: یک جلسه ورزش وامانده ساز باعث کاهش معنی دار گرلین آسیل دار (P=0.023) و پپتید YY پلاسما (P=0.021) و همچنین افزایش معنی دار اشتها شد (P=0.001).نتیجه گیری: سرکوب گرلین آسیل دار پس از ورزش و افزایش اشتها رابطه منفی این دو را نشان می دهد. احتمالا به جز عوامل فیزیولوژیکی، عوامل دیگری نیز در تنظیم اشتها دخیل هستند.

در بسیاری از زمینه های تحقیقاتی، مطالعه حیوانی مقدمه ایی بر کارآزمایی های بالینی تلقی می گردد. پژوهشگرانی که در تحقیقات خود از حیوانات استفاده می کنند، شاید پیش از هر چیز می بایست تعداد حیوانات مورد نیاز را محاسبه، تعیین و تعدیل نمایند. کمیته های اخلاق در مطالعات حیوانی نیز حتما درخواست استفاده از حیوانات را با مرور طرح مربوطه مطالعه نموده و از مناسب بودن تعداد حیوانات، اطمینان حاصل می کنند. در این مقاله کوتاه تلاش شده است نحوه انتخاب تعداد مناسب حیوانات با توجه به مطالعات قبلی و همچنین محاسبه توان، اندازه نمونه مورد بحث قرار گیرد. ذکر این نکته حایز اهمیت است که حتی در برخی طرح های تجربی بسیار پیچیده که نیازمند مدل های آماری مناسبی هستند، می توان حجم نمونه و تعداد حیوان مورد نیاز را با فرمول و روشی ساده تخمین زد. راه های تخمین نمونه برای انواع مختلف فرضیات در این نوشتار ذکر شده و فرمول های مربوطه نیز آورده شده است. در اصل هدف این مقاله ارائه راهکارهای آماری مناسب جهت انتخاب کمترین تعداد حیوانات برای انجام یک مطالعه و آزمون موثر یک فرضیه می باشد. در پایان با ارائه چند فرمول ساده می توان تعیین حجم نمونه در اغلب مطالعات حیوانی را به درستی انجام داد.