این مقاله با مطالعه منبت در دوران اسلامی به لحاظ ویژگی های فنی و هنری آغاز می شود و در قالب شیوه های منبت کاری در پنج گروه تخت، محدب، مقعر، شبکه و حجم ادامه می یابد. این تقسیم بندی در تطبیق این هنر با فلزکاری، نگارگری و گچبری صورت گرفته است. هنر منبت در دوران معاصر از فنون و نقوش متنوعی بهره گرفته و پیشینه فرهنگی، هنری و اقلیمی در این مناطق بارز و آشکار است. در اصفهان نقش بومی و هویت ملی شامل طرح های صفوی و قاجاری و نیز به تبع توریستی بودن آن، تاثیر جهانگردان در طول زمان انکارناپذیر است. در جوار آن، عناصر ریزنقش گلپایگان با استفاده از عناصر محلی، نقوش ساده و گیاهان استیلیزه شده بر زمینه بافتدار و گل ها با طراحی قاجاری و ابزاری ساده منبت شده اند. تاثیر اقلیم سنندج با جنگل های گردو و گلابی با کنده کاری درشت تر و انتخابی عالی با نگرشی ذوقی و هنری از نقوشی که ساخته و پرداخته طبیعت است، دیده می شود. تنوع هنر منبت ایرانی در کنده کاری نرم، روان و ملیح آباده با گل سرخ، گل نرگس و برگ بید که از نقوش اصلی این خطه است، با شیوه نیش هم آوا شده است. عناصر بومی و نمادهای فرهنگی شیراز عموما با طراحی های هنرمندان شیرازی همچون لطف علی صورتگر نمایان است، ضمن اینکه از تاثیرگذاری شهر آباده در این خصوص نمی توان صرف نظر کرد. استفاده از ابزار و نقش های متنوع با نوع شیوه منبت کاری هماهنگ شده و توانسته است گویای هنری سنتی در این مراکز باشد.در این مناطق نقوش، شیوه های به کار گرفته شده، ابزار، مصالح رایج و نوآوری ها دسته بندی شده و مورد بحث قرار گرفته است که عناصر مورد مطالعه در جداول جداگانه مقایسه می شود. با توجه به تک متغیربودن تحقیق، سوالات اصلی پیرامون سبک های مختلف منبت کاری، هماهنگی فرم و تکنیک و همچنین اصالت طرح های هر منطقه است.روش کلی تحقیق توصیفی و تحلیلی - تطبیقی است. از نظر کاربرد، بنیادی و به لحاظ رویکرد کیفی است. شیوه جمع آوری اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانه ای و به خصوص پژوهش های میدانی شامل مصاحبه، پرسشنامه و تهیه عکس توسط نگارندگان بوده است. میدان تحقیق کارگاه های دارای تجربه و مهارت مناسب و کافی در شهرهای اصفهان و شیراز و تمامی کارگاه های فعال در شهرهای آباده، گلپایگان و سنندج است.