نتایج جستجو

2558

نتیجه یافت شد

مرتبط ترین ها

اعمال فیلتر

به روزترین ها

اعمال فیلتر

پربازدید ترین ها

اعمال فیلتر

پر دانلودترین‌ها

اعمال فیلتر

پر استنادترین‌ها

اعمال فیلتر

تعداد صفحات

27

انتقال به صفحه

آرشیو

سال

دوره(شماره)

مشاهده شمارگان

مرکز اطلاعات علمی SID1
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1398
  • دوره: 

    11
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    1-22
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    530
  • دانلود: 

    467
چکیده: 

تلاش برای ارائه ی اثری کم­ نظیر، بارزترین شاخصه ی ابراهیم نصرالله است که خوانشگر را با خود همراه ساخته و به تأمل در اشعاری وا می­ دارد که بن­ مایة آن را فلسطین تشکیل می­ دهد؛ گریز از هنجار یکی از ابزارهایی است که وی آگاهانه برای دست­ یابی به این هدف به­ کار بسته است. این پژوهش، با تکیه بر فراهنجارهای زبانی که همان خارج شدن از قواعد حاکم بر زبان معیار است، به بررسی مجموعه شعر «حطب أخضر» ابراهیم نصرالله می­ پردازد تا به این مهم دست یابد که بهره­ گیری از شگرد هنری و فراهنجارهای زبانی، چگونه زبان شعری وی را در این مجموعه متمایز ساخته است که بتواند بسیار آگاهانه و در راستای القای اندیشه ها وعواطف خود نسبت به مردم دردمند فلسطین آنرا بکار گیرد وهنرمندانه دردهای آنها رابیان نماید. بررسی حاکی از این است که ابراهیم نصرالله برای گریز از روزمرگی زبان متعارف، از انواع برجسته­ سازی بهره برده که در این میان توجه چشمگیر وی به مؤلفه­ های هنجارگریزی معنایی بر قدرت معناآفرینی شاعر در ارائه ی اندیشه­ ها و عواطف خویش نسبت به فلسطین تأکید می­ کند. ترکیب­ های واژگانی تازه و بهره­ گیری از بعد دیداری نوشتار نیز بر ذهن خلاق وی در تجسم­ سازی معنا دلالت دارد و دراین راستا توانسته است مفاهیم موردنظر خود را با کاربرد ادبی عبارت به خوانشگر منتقل نماید و در مجموعة «حطب أخضر» برجسته سازی و آفرینش معانی نو با تکیه بر ابزارهای زبانی به پویایی سخن و ارتقای سطح ادبی انجامیده و ضمن طولانی ساختن زمان درک معنا توسط خوانشگر، ذهن او را از دریافت سطحی نگر دور و درگیر کنکاشی ژرف برای درک لایه های زیرین معنا می سازد که در این راستا هنجارگریزی معنایی نقش سازنده تری ایفا می کند و در نهایت به تأثیرگذاری بیشتر بر خوانشگر می انجامد.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 530

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 467 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1398
  • دوره: 

    11
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    23-43
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    330
  • دانلود: 

    289
چکیده: 

پیش­ زمینة دینی حضور ابلیس در داستان آفرینش و عصیانِ او زیرساختی است که تصویرساز گناه، شرارت و لعنت ابدی در اذهان است. اما گاهی نویسندگان با برهم زدن دلالت­ های مألوف و با آشنایی زدایی از نام­ هایی چون ابلیس، به بازآفرینی اسطوره­ های دینی در قالبی نو و مفهومی گاه در تقابل با درون مایة نخستین آن می­ پردازند که چندان با باور عمومی سازگار نیست. پژوهش حاضر، با تکیه بر این بعدِ ادبیات در آشنایی زدایی از مفاهیم مألوف، با تکیه بر روش تحلیل متون باز که شرط اثرگذاری و اثرپذیری را در نظر نداشته و تجزیة آثار هنری را به منابع و تأثیرات، به منزلة تجاوز به تمامیت و معنی آن­ ها می داند، به واکاوی نماد ابلیس در سروده­ های خلیل حاوی و فروغ فرخزاد می­ پردازد که با خوانشی دیگرگون از این نماد، مرزهای مقدس مفاهیم دینی را درنوردیده­ اند و با کاربست چهرة قرآنی این موجود و داستان­ ها و رموز مربوط به آن، به بازآفرینی ابلیس در قالبی هنری روی­ آورده­ اند و بیان می­ دارد که چگونه آبشخورهای مشترکی چون افکار اگزیستانسیالیستی و آشنایی با آثار رمانتیک­ های غرب از یک­ سو و تلخ کامی­ های پی­ درپی دو شاعر در زندگی بر بیان سروده­ های آن­ دو در این مجال اثرگذار بوده است، به گونه­ ای که شعر فروغ را، فریاد انسانی در بند و شعر خلیل را، ندای وطن­ گرایی به بن­ بست رسیده ساخته ­ است.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 330

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 289 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1398
  • دوره: 

    11
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    45-65
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    441
  • دانلود: 

    542
چکیده: 

نظریة محورهای جانشینی وهم­ نشینی یکی از ابزارهای مهم مطرح در دانش معناشناسی و نقد فرمالیستی است که کارکردی ویژه­ در کشف معانی درونی در ساختارهای زبانی، به ویژه بررسی ادبیات معاصر و نوگرایی­ های ادبی مؤلفان آن دارد. محمد­ علی شمس­ الدین یکی از شاعران نوگرای معاصر در عرصة ادبیات مقاومت لبنان است که با خلق شیوه­ های نوین ارتباط میان عناصر کلام، دست به تصویر­ آفرینی­ های زیبا زده است. با توجه به پیچیدگی­ ها و تناسب­ های چند لایه در شعر شمس­ الدین، مقالة حاضر سعی دارد عناصر زیباشناختی در قصیدة «النازلون علی الریح» را با تکیه بر دو محور جانشینی و هم­ نشینی استخراج نماید تا با کشف روابط معنایی نهفته در این اثر ادبی، نمادهای ابتکاری شمس­ الدین را کشف و میزان ارتباط آن با تاریخ ایران از یک سو، و فرهنگ اسلامی شیعی از سوی دیگر مورد واکاوی قرار دهد. نتیجة بحث نشان می­ دهد که شمس الدین با انتخاب واژگان و ترکیب و تلفیق آن­ ها در محورهای جانشینی و هم­ نشینی، تناسب­ های پیچیده و دلپذیری را با استفاده از ایهام تناسب، مراعات نظیر، استعاره و کنایه به وجود آورده است و برای نخستین بار و با استفاده از نمادهای تاریخ ایران، همچون زنوبیا، در کنار نمادهای ابتکاری برگرفته از فرهنگ قرآنی و حماسة کربلا، همچون ریح و ذبح، اوج در هم­ تنیدگی فرهنگ عربی ایرانی اسلامی را به نمایش گذاشته است.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 441

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 542 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1398
  • دوره: 

    11
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    67-86
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    477
  • دانلود: 

    583
چکیده: 

هنجارگریزی نحوی از جمله شگردهایی است که در برجسته سازی یک متن ادبی دخیل است؛ چرا که برگرفته از عدم پایبندی شاعر به برخی قواعد صرفی یا نحوی کلام است که از روی قصد برای اهداف و غایاتی صورت می گیرد. بهره مندی از این فرایند به آفرینش زیبایی سخن می انجامد به گونه ای که سبب توجه دوچندان مخاطب به متن می گردد. شاعران معاصر در تلاش اند تا با به کارگیری این تکنیک در اشعار خود به نوعی حسی تازه و شگرف در مخاطب ایجاد کرده و در برهم زدن نظم معمول اشیاء، آن ها را به گونه ای جدید و تازه به مخاطب بنمایانند. از این رهگذر شاعر نوگرای عراق، بدرشاکر سیاب، که شعر معاصر عربی بخش عمده ای از وجودخود را مرهون نبوغ ادبی او می داند به غنا و توسعه زبان شعری خود پرداخته، تأمل مخاطب را درشعر خود برانگیخته است. وی به تأثیر از فرهنگ و ادبیات غربی و نگاه ناقد به میراث شعر عربی، گام های مؤثر در زبان شعری برداشته است. این پژوهش درصدد آن است با ارائه نمونه هایی از کارکردهای هنجارگریزی نحوی و بلاغی، مخاطب را به هدف اصلی شاعر و بازنمایی لایه های پنهان آثارش سوق دهد تا از این رهگذر شگردهای نحوی او در جهت غریبه سازی و ممتاز نمودن اشعارش بدست آید. نتایج تحقیق حاکی از آن است که تقدیم و تأخیر هدفمند، حذف و کاربرد جدید حروف، عطف و عدم عطف و استفاده از کلمات دورازذهن وقدیمی از پربسامدترین نمونه های هنجارگریزی نحوی و بلاغی دراشعار بدر شاکر سیاب به شمار می آیند و دیگرکارکردهای نحوی درجایگاه های بعدی قرار می گیرند. از این رو سیاب با بهره گیری از چنین شگردهایی سیمای متمایز به سبک شعری خود بخشیده و موجبات تازگی شکل بیان و افزایش دشواری فهم و گستردگی زمان ادراک حسی خواننده را فراهم آورده است.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 477

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 583 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1398
  • دوره: 

    11
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    87-107
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    716
  • دانلود: 

    222
چکیده: 

نظریه­ های خواننده محور به مثابه نگاه نقدیِ نو، افق­ های جدیدی از زیبایی­ شناسی متون ادبی را به روی ما می­ گشایند. این نظریات ضمن تأکید بر نقش و اهمیت مخاطب، به بررسی چند و چون ارتباط متن ادبی و خوانندة متن می­ پردازد. یکی از فاکتورهایی که در ذیل این نظریه مطرح شده «خوانندة ضمنی» است. این خواننده به عنوان حلقة واصل متن و خواننده­ های اصلی، زمینة تحلیلِ تعامل آن دو را فراهم می­ کند. در این نوشتار چارچوب ظهور «خوانندة ضمنی» در دو لوحِ «نامِ شراب» و «موسیقی شعر» و در دو نوع شعرِ باده بررسی شده است. اول خمریة روحی و رمزی ابن­ فارض و دوم خمریات مادی أعشی. در این پژوهش مشخص گردید نام شراب در شعر ابن­ فارض، نقطة ثقل سرودة اوست و خوانندة ضمنی اش نیز محو این نام است؛ درحالی که مخاطبِ ضمنیِ شعرِ أعشی مرکزیت شعر را نه خود شراب بلکه از آنِ تأثیر آن و تلذذات خود می­ داند. از دیگر سو مخاطب ضمنیِ هر دو اثر علاقه­ مند موسیقی­ اند؛ لیکن موسیقی خاص خودشان، موسیقی شعر بیش از هر چیزی انعکاس جان، روح و حالی است که شاعر شعر خود را برای آن مهیا کرده است و باید جزء جزء آن به عنوان یکی از تماثیل شعری، با ماتریس کلیِ اثر هماهنگ و متناسب باشد، موسیقیِ باده­ سراییِ این به نرمی و لطافت متمایل است و دیگری رو به سوی یک شب عیاشی دارد، هرچند گاهی تماثیل موسیقایی مشترکی بین آن دو می­ بینیم ولی در نگاه کلی و در کنار جمع تماثیل دیگر، روشن می­ شود که با وجود اشتراک جزئی هر یک گویای هندسة متفاوتی هستند و تمام تفاوت­ ها و شباهت­ های آنها، نشانگر ضعف یا نقص یکی از آنها نیست بلکه بیانگر یک نظام منحصر به­ فرد موسیقیایی در شعر هرکدام هست که نمایی از طلب خواننده­ ی ضمنی هر کدام به نمایش می­ گذارد.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 716

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 222 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1398
  • دوره: 

    11
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    109-127
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    463
  • دانلود: 

    353
چکیده: 

محمدعلی شمس الدین ازجمله شاعران نوپرداز معاصر لبنان است. اشعار او به سبب آشنایی با ادبیات و مکاتب غربی و همچنین علاقه به عرفان شرقی، سبکی ویژه دارد. شمس الدین در زندگی شعری خود به شعر سوررئالیستی رؤیاورد؛ به گونه ای که بیشتر اشعار او بر پایة سبکِ مبتنی بر ناخودآگاه شکل گرفته است. او خود را شاعری ماورایی می داند که چکامه هایش در عالم غیب ریشه دارند. در این پژوهش با بررسی شناسه های سوررئالیسم در شعر محمد علی شمس الدین چنین می توان دریافت که سه مؤلفة «نگارش خودکار» و «جنون» و «رؤیا» در اشعار این شاعر نمود درخور توجهی دارد. تاکنون پژوهشی دربارة سوررئالیسم و نقش آن در اشعار این شاعر ارائه نشده است؛ به همین سبب پژوهشگران در این پژوهش کوشیده اند تا افزون بر نشان دادن تأثیرپذیری این شاعر از عرفان ایرانی اسلامی، سه مؤلفة سوررئالیسم را در اشعار او بررسی و تبیین کنند. معاصر بودن محمد علی شمس الدین با پیدایش مکتب سوررئالیسم همراه با تمایلات عرفانی، بر شاعر بسیار تأثیر گذاشته است؛ به گونه ای که گویا اشعارش را در حالت ناخودآگاه و بی خویشی می سراید. با آشکارکردن نمودهای مختلف از سه مؤلفة سوررئالیسم (جنون، رؤیا، نگارش خودکار) در اشعار محمد علی شمس الدین، افزون بر معرفی اندیشه و نگرش شاعر، به شناخت گوشه ای از سبک شعری این شاعر نیز کمک خواهد شد.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 463

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 353 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1398
  • دوره: 

    11
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    129-149
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    367
  • دانلود: 

    533
چکیده: 

قرار گرفتن نوشتار و تصویر در یک راستا و تولید یک متن هدفمند و معنادار، فرایندی گفتمانی و در نتیجه فرهنگی و اجتماعی است. این کُنش و رفتار اجتماعی در مورد ادبیات کودک و داستان­ هایی که برای کودکان نوشته می­ شود از ارزش و اهمیّت والایی برخوردار است و در سطحی فراتر؛ یعنی بینافرهنگی عمل می­ کند؛ زیرا سرعت پردازش تصویر و رمزگشایی آن برای کودک بیشتر از متن خطی است. القندیل الصغیر یکی از بهترین داستان­ های کوتاه غسان کنفانی نویسندة حوزة ادبیات پایداری فلسطین است که برای القای مفاهیم ایدئولوژی و ارزشی، گفتمانی چندوجهی را به­ کار بسته تا کلیدی­ ترین واژه­ ها در فرهنگ لغت فلسطین را در نهاد کودکان آن سرزمین که نیازمند آموزشند، نهادینه سازد. در این پژوهش سعی شده با خوانش داستان مذکور و با تکیه بر مطالعات نشانه­ شناختی اجتماعی، به این سوال پاسخ داده شود که نشانه­ شناسی اجتماعی به­ عنوان گرایشی نوین، چگونه در کشف لایه­ های زیرین معنا و تحلیل گفتمانی متن و تصاویر ترسیم شده در این داستان­ عمل می­ کند؟ کنفانی به­ خوبی دریافته که کودکان فلسطینی به­ عنوان آینده­ سازان وطن کار کرد و رسالتی مهم بر دوش دارند و آن آزادی وطن از سیطرة اشغالگران صهیونیستی است، لذا کُنش­ های مادی و پویا بیشترین بسامد را در رمزگزاری واقعیت برعهده گرفته­ که غالباً با وجه خبری و قطعیت بالا ارائه شده­ اند. نویسنده همچنین از قابلیت­ نشانه­ های زمانی مکانی و تصویری به عنوان تکمیل­ کننده ی معنا، برای استحکام متن، جلب توجه کودک و القای پیام غافل نمانده است.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 367

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 533 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1398
  • دوره: 

    11
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    151-166
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    541
  • دانلود: 

    605
چکیده: 

تصویرسازی مفاهیم ذهنی در قالب پدیده­ های عینی، به ویژه تجلی مفهوم «مرگ» به صورت ملموس، در قصاید شاعران دوران جاهلی بسیار به چشم می­ آید. از همین رو، پژوهش حاضر، هدف خود را برآن گذاشته است تا با استناد به نظریه ی «چهار الگوی فضای ذهنی» فوکونیه و ترنر، برای پاسخ­ گویی به این پرسش چگونگی تصویرسازی و آفرینش آمیزه­ های مفهومی «مرگ» در دوران جاهلی، به بررسی و تحلیل ابیات مرتبط با این موضوع نزد شعرای این عصر (عنترة بن شداد، زهیر بن أبی سلمی، أمیة بن أبی ­ الصّلت و أبو ذؤیب هذلی) بپردازد و طبق اصول نظریه ی معناشناسی شناختی مذکور، میزان خیال برانگیزی آنها را از نظر زبان شناسی، مورد ارزیابی قرار دهد. نتائج به دست آمده بیانگر آن است که برخی مفاهیم آفریده شده در ابیات، به یک الگوی آمیختگی، محدود نمی­ شود؛ بلکه نیازمند الگوهای آمیزشی بیشتری است. این امر به ذهن شاعر بازمی گردد که با انتخاب واژگان و چنینش آن، تصاویر متعّددی را از یک ترکیب می آفریند و آمیزه مفهومیِ نوینی را سبب می شود. شبکه­ های معنایی به­ دست ­ آمده در ابیات منتخب منحصر به شبکه تک­ حوزه­ ای (استعاره مفهومی) در دو حالت با میزان خلاقیت متوسط و شبکه دوحوزه­ ای در چهار حالت، باداشتن بیشترین میزان خیال­ پردازی، شد. آمیختگی مفاهیم ذهنی در شبکه­ های معناشناختی پیشرفته، گواه از ذهن خلاق شاعر جاهلی دارد که با مددجستن از محیط پیرامون خویش توانسته است فضای پویا و تازه­ ای را میان واژگان ایجاد کند. باتوجه­ به پایه بررسی­ های زبان­ شناسی شناختی، چیدمان واژگان و آمیزش آن در تراکیب، توانایی شاعر را به عرصه ی نمایش می گذارد، و کاربست آمیزه­ های مفهومی، این امکان را به خواننده می­ دهد تا با نگاهی نو مؤلفه­ های شناختی را در اشعار جاهلی دریابد و به دنبال آن خوانش گسترده­ تری از مفاهیم مطرح­ شده داشته باشد.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 541

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 605 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1398
  • دوره: 

    11
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    167-186
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    919
  • دانلود: 

    842
چکیده: 

خطبة صلح امام حسن(ع) در باب صلح یکی از اسناد معتبری است که می­ توان از گذر بررسی و تحلیل آن، به زوایای پنهان دلایل صلح و تکذیب ادعای دروغین معاویه در این خصوص پی برد. بر همین اساس نگارندگان با نگاهی دقیق تر و بهره­ گیری از رویکرد کاربردشناسی در تحلیل این خطبه، به بررسی و بیان زوایای نهفته آن و ارتباط مقدمه و سایر بخش­ های خطبه با ادعای معاویه پرداخته­ و به کمک شواهد درونی و برونی متن، ابهام­ های ذکر شده و علت ایراد این خطبه توسط امام به شکل کنونی را روشن نموده و کنش­ های منظوری سخن گوینده را به مخاطب ارائه می­ دهند. نتایج پژوهش علت انتخاب این نوع شروع سخن توسط امام و هدف ایشان از پرداختن به موضوع­ های مختلف در خطبه را نمایان می­ سازد. بافت موقعیتی، نوع مخاطبان و حتی مسألة مخالفت بیشتر یاران نزدیک امام با صلح ایشان اقتضا می­ نماید که امام، جهت یادآوری و اصلاح دید آنان ابتدا به مسائلی (به ظاهر نامربوط با سخن معاویه) مانند فضائل شخصیت­ هایی همچون پیامبر، اهل بیت و صحابه بپردازند. در این خطبه حتی مواردی وجود دارد که بسیار کم­ ارتباط با پاسخ امام به سخن معاویه به نظر می­ رسد (مانند صلوات، خمس، صدقه و. . . ) که آن موضوع­ ها نیز در راستای اثبات حق که هدف نهایی امام از ذکر این سخنان است بکار گرفته شده و مخاطب را به طور غیرمستقیم و ضمنی به اقناع در راستای هدف ذکر شده دعوت می­ کند.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 919

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 842 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1398
  • دوره: 

    11
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    187-207
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    411
  • دانلود: 

    460
چکیده: 

محمود السعدنی، روزنامه­ نگار و نویسندة طنزپرداز معاصر مصری است که آثار زیادی را در قالب فسوس و طنز، در حیطة موضوعات سیاسی و اجتماعی جامعة عرب، به نگارش درآورده است. وی فعال سیاسی بوده که در اغلب تألیفات خود، سخریه را تنها شیوه­ ا­ ی می­ یابد که برای بیان آزادانة­ افکار و اندیشه­ های خویش و نقد وضعیت فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و معیشتی جامعة عرب سازنده می­ باشد. سعدنی در داستان­ ­ «حمار من الشرق» که نقیضه­ ای بر «عصفور من الشرق» اثر توفیق الحکیم به شمار می­ آید، با سفر به پاریس، تقابل فرهنگی شرق و غرب را به تصویر ­ کشیده و در قالب طنز، اشتباهات و جنبه های نامطلوب رفتار جهان عرب و فساد اجتماعی و سیاسی آن را مورد انتقاد قرار داده است. نگارندگان این جستار، قصد دارند کارکرد ریشخند و شگردهای طنزآفرینی نویسنده را در بیان مسائل جهان عرب مورد واکاوی قرار داده و ضمن تبیین سبک نگارش نویسنده، به میزان موفقیت وی در استفاده از تکنیک­ های طنزآفرینی و بیان ریشخندآمیز این مسائل بپردازند. نتایج تحقیق نشان می­ دهد سعدنی با قلم توانا و گسترة دانش زبانی خود توانسته است با وارونه­ سازی ارزش­ ها و استفاده از تکنیک­ های موقعیت­ محور و زبان محور همچون جناس، تضاد، تکرار و همچنین ایجاد موقعیت­ های طنزآمیز در جهت بیان انتقادآمیزِ مسائل کمک بگیرد.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 411

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 460 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1398
  • دوره: 

    11
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    209-229
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    878
  • دانلود: 

    321
چکیده: 

آن دسته از شاعران عصر عباسی که خاستگاه پارسی دارند و از آبشخور فرهنگ و تمدن ایران باستان سیراب شده­ اند، در سروده های خود به فراخور حال، گاه آشکار و گاه در پرده، از آداب و آیین­ های دیرزیست این مرزوبوم سخن گفته­ اند. همین اشارت­ های کم و بیش می­ تواند راهگشای پژوهشگران باشد برای آشنایی بهتر و بیشتر با آیین­ هایی که گذر زمان آن­ ها را در فراموشخانه به زنجیر کشیده است. أبونؤاس از آن دسته شاعرانی است که افزون بر دگرگون ساختن اغراض شعری کهن عربی بر پایه ی آموزه­ های ایرانی، در دیوان خود از آداب و آیین­ های کهنی یاد می­ کند که در روزگار وی همچنان پابرجا بوده است. او در پنج بیت از میگساری «علی الورد»، «فوق الورد» (بر گل سرخ) سخن می­ گوید. این جستار در پی آن است که روشن کند مراد از باده­ گساری بر گل سرخ چیست. نگارنده بر آن است که «علی الورد» اشاره­ ای است به «شادگلی»؛ آیینی ایرانی و درپیوسته با گل سرخ و شراب، همان که در ادبیات کهن فارسی «گل­ افشانی» خوانده شده است. از آن­ جا که در آثار کهن و معاصر فارسی نشانی از «شادگلی» یافت نشد، در این نوشتار، نخست تلاش شده که به یاری منابع کهن عربی، این آیین شناسانده و سپس از رهگذر آن، ابیات مذکور بازخوانی شود.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 878

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 321 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1398
  • دوره: 

    11
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    231-252
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    367
  • دانلود: 

    551
چکیده: 

حبسیه یا زندان نامه، یکی از شاخه های ادب غنایی است که معمولاً در قالب شعر و به ندرت نثر، به نگارش در می­ آید. محتوای حبسیات، شکایت از ظلم و بیداد، تلخی روزگار، رنج دوری از خانواده و یار و دیار، تنگی و تاریکی دخمه زندان، بدرفتاری زندانبانان و یا ابراز بی گناهی و ناامیدی از آینده و مانند اینهاست. این پژوهش مبتنی بر روش کتابخانه ای در جمع آوری داده ها به تحلیل و مقایسه زندان سروده های دو شاعر معاصر عرب و فارسی یعنی احمد سحنون و محمد تقی بهار پرداخته است. هر دو شاعر افزون بر مشابهت­ های دینی و فرهنگی به دلیل اشتغال به فعالیتهای سیاسی و مبارزاتی، برهه ای از زندگانی خود را در زندان سپری کرده و اشعاری را در حوزة ادبیات زندان از خود به یادگار گذاشته اند. یافته های این پژوهش که در چارچوب مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی و با هدف معرفی و کشف بخشی از زوایای ناشناختة ادبیات دو کشور الجزایر و ایران انجام شده، نشان می دهد زندان سروده های دو شاعر از جهت محتوایی در قالب محورهای مشترکی مانند توصیف فضای زندان، ابراز بیگناهی، شکایت از روزگار، دعوت به صبر و یادکرد دوستان و از جهت سبکی در قالب ویژگی­ هایی مانند به کارگیری زبان طنز و نماد، به کارگیری اوزان سنتی شعر و تلمیح به آیات و احادیث شکل گرفته است.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 367

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 551 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نویسندگان: 

سیاوشی صابره

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1398
  • دوره: 

    11
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    253-272
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    440
  • دانلود: 

    664
چکیده: 

داستان، یکی از اسلوب­ های مهم و کاربردی قرآن برای انتقال معانی و مفاهیم است. جستار پیش رو، با هدف گام نهادن در این مسیر و انتقال معانی و کاربردی­ کردن مفاهیم قرآنی، از نشانه معناشناسی گفتمانی استفاده کرده است که رویکردی نوین در تحلیل و سنجش متن به شمار می­ رود. رویکردی که به عنوان رهیافتی نو در نقد ادبی، امکان تحلیل روشمند متون را فراهم می­ کند. داستان ذوالقرنین در قرآن کریم، ظرفیت مطالعه از دیدگاه نشانه معناشناختی را دارد. داستان مهمی که با هدف تربیتی و تبلیغ ارزش­ ها بیان شده و یکی از الگوهای مهمی را که در جهان انسانیت نقش داشته­ اند، به تصویر می کشد. از این رو، نگارنده با هدفِ به دست دادن طرحی از فرایند تولید و صورت­ بندی معنا در داستان ذوالقرنین، در جستجوی فرایند گفتمانی حاکم بر داستان مذکور است. یافته­ ها نشان می­ دهد که گفتمان حاکم بر داستان ذوالقرنین (در سفرهای سه­ گانه، به ویژه در سفر سوم با هدف ساخت سد) کنش­ محور است. کارکرد کنشی، نقش مهمی در فرایند روایی داستان دارد و فضای کنشی، فرایند تولید معنا را کنترل می­ کند. کنشگران، با کسب توانش و طی یک فرایند کنشی، از بحران معنا، رهایی یافته و از وضعیت سلبی انفصال از امنیت به وضعیت ایجابی اتصال به امنیت رسیده­ اند؛ ضمن آنکه پیش از این، ابژه ی ارزشی را توسط نیروی بیرونی از دست داده بودند و طی این فرایند، موفق به تصاحب ابژه ی ارزشی شده و با ارزشِ کمی و کیفی پیوست یافتند.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 440

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 664 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1398
  • دوره: 

    11
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    273-292
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    452
  • دانلود: 

    490
چکیده: 

بدون تردید در طول تاریخ اسلام و در میان آثار نظم و نثر زمانها و مکان های مختلف نشانه هایی ارزشمند از ستایش خاتم پیامبران حضرت محمد(ص) به چشم می خورد که نه تنها از جانب ادبای مسلمان که بعضا توسط ادیبان سایر ادیان الهی نیز صادر شده است. در متون بجا مانده از دوران درخشان ادبیات عربی در اندلس نیز نمونه هایی برجسته از مدح آن حضرت مشاهده می شود که در این میان میتوان به قصیده لامیه شقراطیسی، ادیب و شاعر و فقیه اندلسی اشاره کرد که در 133 بیت، سیره و غزوات و معجزه های حضرت رسول(ص) را به تصویر کشیده است. از امتیازات این قصیده این است که برخلاف سایر مدایح نبوی آن دوره که در ضمن اغراض شعری دیگر می گنجید همه ابیات این قصیده طولانی به تبیین زوایای زندگی شخصی و اجتماعی پیامبر گرامی اختصاص یافته است و سرشار از صنایع بدیعی است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی استنتاجی و آماری لامیه شقراطیسی در راستای تعیین محور اساسی مضامین قصیده و کشف پربسامدترین مضمون آن در مدح پیام آور اسلام است، و با عنایت به اهمیت غزوات و مبارزات آن حضرت در راه حمایت از دین اسلام و گسترش پیام های آن انتظار می رود که این مضمون از فراوان ترین بسامد در این قصیده برخوردار باشد. و همین بارزه این لامیه را رنگی حماسی اسلامی بخشیده که مطالعه آن جوششی سازنده در رگهای خواننده برمی انگیزد.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 452

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 490 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1398
  • دوره: 

    11
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    295-314
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    434
  • دانلود: 

    127
چکیده: 

دلالت لفظ بر معنا در شعر، از سویی همچون نظام متعارف زبان بوده، هر لفظی بر معنای مدلول خود دلالت می کند. این باتوجه به جنبه نمادی زبان و وجه خودآگاه آن است که نقش پیام رسانی شعر را ممکن می سازد. درواقع، نظام متعارف زبان، تاحدودی کاربری ارتباطی خود را در شعر حفظ می کند. از سوی دیگر، با توجه به وجه ناخودآگاه شعر و غلبه ابهام بر آن، و نیز به دلیل تأثیر موسیقی، حاصل تحقق تجربه ی شعری، دایره ی معانی شعر گسترش می یابد و کارکرد پیام رسانی آن کاهش یافته، روابط تازه ای میان معانی الفاظ ایجاد شده و مجموعه ی جدید معنایی شکل می­ گیرد که باعث افزایش توان شعر در برانگیزاندن احساس می گردد و تأثیر روانی آن، اصالت بیشتری می یابد. این روند، شعر را از ماهیت یک رسانه رسمی ارتباطی که درجهت انتقال معانی مقصود بکار گرفته شود، خارج می سازد، و هویتی حسی و عاطفی بدان می بخشد. تحقیق حاضر بر آنست تا با تبیین مختصات و ماهیت حقیقی شعر و ارائه تصویری واضح از قدرت منحصر به فرد شعر در بیان معنی همراه با برانگیزانندگی احساسات و عواطف در مخاطب که تا بالاترین حد ممکن شعر را به موسیقی نزدیک میسازد، پیراستگی هویت و پیکره شعر از تحمیل معانی و مفاهیم نامتناسب با موجودیت حقیقی شعر و فاصله ثابت آن با متون منطقی از جهت مفاهیم و نیز از جهت عدم بکارگیری شیوه بیان مستقیم به تحلیل و استنتاج ادبی بپردازد. معانی شعر درشکل مطلوب و ایده آل آن، بطور مستقیم قابل دریافت نیست، بلکه دریک نظام «معناگرا» ادراک شده و حاصل تأمل در بافت ومتن شعر، و نیز سنخیت یافتن فضای ذهنی متلقی با محیط فکری شاعر خواهدبود. این تحقیق بر اساس تبیین و تحلیل آراء ناقدان و بررسی ابعاد و زوایای نظریات ایشان ارایه شده است.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 434

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 127 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نویسندگان: 

ایمانیان حسین

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1398
  • دوره: 

    11
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    317-338
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    509
  • دانلود: 

    497
چکیده: 

شکی نیست که بیش­ تر میراث کهن ایرانیِ پس از اسلام چه به زبان فارسی و چه به زبان عربی، همچنان به شکل نسخه­ های خطی است و راهی به بازار تصحیح و چاپ نیافته است؛ بگذریم از اینکه بسیاری از این میراثِ چاپ و تصحیح­ شده به زبان عربی نیز، هنوز به فارسی برگردانده نشده و خوانندة ایرانیِ ناآشنا به زبان عربی، از آن­ ها بی­ بهره است. یکی از این نوشته­ هایی که اتفاقاً بیش از نیم­ سده از تصحیح (گردآوری) آن می­ گذرد و اندیشه­ های یکی از شخصیت­ های بزرگ ایرانی یعنی صاحب بن عباد را آینگی می­ کند، کتاب روزنامجه است که از دو جهت ارزشمند است: یکی اینکه گویا صاحب، از نخستین کسانی است که واژة روزنامجه را به معنای امروزینش به کار برده است، دیگر اینکه این کتاب او، احوال و اندیشه­ های باوری و اجتماعی صاحب بن عباد را در دوره­ ای که کمابیش بیست سال داشته و هنوز به وزارت نرسیده بوده، بازتاب می­ دهد. در جستار پیش رو نخست به کاربرد واژة «روزنامه» در متون کهن عربی و علت حضور صاحب بن عباد در بغداد و نگارش یادداشت­ های روزانة او برای استادش ابن عمید، چشم­ زد داریم؛ سپس به بررسی تصحیح محمدحسن آل یاسین از این کتاب و بخش­ هایی را که گمان کرده­ ایم وی در کتاب خود نیاورده است می­ پردازیم. از آنجا که گویا صاحب بیش از یک­ بار به بغداد سفر نکرده است، می­ توانیم همة گزارش­ هایی را که در پیوند مستقیم او با بغدادیان ذکر شده، بخشی از روزنامجة مفقود او به شمار آوریم. به دلیل دلبستگی صاحب بن عباد به معتزله، فقیهان و متصوفه و گرایش به حضور در مناظره­ های علمی و ادبی، وی در بغداد بیش از همه، با این سه گروه نشست­ و­ برخاست داشته است.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 509

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 497 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0