تحقیقات کیفی در علوم سلامت
سال:1398 | دوره:8 | شماره:3 |تعداد مقالات:10

مقدمه: دسترسی به تخت های مراقبت ویژه در کشورهای جهان متفاوت است؛ اما تقاضا برای این تخت ها به دلیل رشد سالمندی جمعیت، درنتیجه بقای طولانی تر بیماران مزمن در همه کشورها رو به افزایش است. این مطالعه به تبیین وضعیت مدیریت تخت های مراقبت ویژه در بیمارستان های آموزشی منتخب تابعه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی پرداخت. روش: این مطالعه با رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوای قراردادی در سال 1395 انجام شد. 25 مشارکت کننده به صورت نمونه گیری مبتنی بر هدف و با حداکثر تنوع انتخاب شدند؛ و با سؤالات باز مورد مصاحبه نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. مکان مصاحبه، محل کار افراد بود و زمان مصاحبه ها بین 30 تا 60 دقیقه به طول انجامید. داده ها با استفاده از رویکرد تحلیل محتوای قراردادی تجزیه وتحلیل گردید. یافته ها: با تجزیه وتحلیل مصاحبه ها، 4 موضوع اصلی (ظرفیت های انسانی مرتبط با مدیریت تخت، الزامات سازمانی و مدیریتی مرتبط، چگونگی پذیرش و ترخیص بیماران واجد اولویت در ICU و راهکارهای ارتقاء و بهبود وضعیت مدیریت تخت های ICU) و 12 موضوع فرعی در خصوص وضعیت مدیریت تخت های مراقبت ویژه استخراج شد. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این مطالعه، مدیریت تخت در بخش مراقبت ویژه کشور ما با چالش های زیادی به ویژه در حیطه های ظرفیت های انسانی مرتبط، نحوه اولویت گذاری پذیرش و ترخیص و نظارت و کنترل بخش های ICU روبرو است؛ که ضرورت توجه بیشتر در این موارد به شدت به چشم می خورد و رفع این چالش ها از طریق آموزش تعداد بیشتری از متخصصین مراقبت ویژه، رعایت معیارهای بین المللی پذیرش و ترخیص و استفاده از دستگاه های نظارتی و کنترلی مناسب امکان پذیر است.

مقدمه: عوامل بسیار زیادی در زندگی باکیفیت مطلوب مؤثرند. با توجه به ذهنی و چند عاملی بودن مفهوم کیفیت زندگی و لزوم توجه در فرهنگ ها و گروه های مختلف اجتماع، مطالعه حاضر با هدف تحلیل مفهوم کیفیت زندگی از دیدگاه زنان انجام شد. روش: برای تحلیل کیفیت زندگی زنان از الگوی هیبرید به شیوه شوارتز و کیم استفاده شد. در مرحله نظری جهت تحلیل عمیق و تعریف مجدد مفهوم کیفیت زندگی زنان، 571 مقاله از پایگاه های اطلاعاتی معتبر و در دسترس، بدون محدودیت سال و با کلیدواژه های کیفیت زندگی و زنان به زبان فارسی و انگلیسی مورد جستجو قرار گرفت. در مرحله کار در عرصه مصاحبه با 40 نفر از زنان ایرانی ساکن شهر تهران انجام شد؛ و مصاحبه ها تحت تحلیل محتوی قراردادی با روش ژانگ قرار گرفت. در مرحله نهایی، شباهت ها و تفاوت های تعاریف از دو مرحله قبل ارزیابی شده و تحلیل کلی انجام گرفت. یافته ها: در مرحله تحلیل نهایی کیفیت زندگی زنان بدین صورت تعریف شد: کیفیت زندگی از دیدگاه زنان، یک مفهوم ذهنی و بیانگر احساس خوشبختی بود؛ که آنان در زندگی شان با داشتن آرامش در زندگی؛ و رضایت از وضعیت سلامت ناشی از مسئولیت پذیری در قبال سلامتی و برقراری ارتباط خوشایند با خود، خدا، محیط و دیگران، حس امنیت و درک حمایت های جامع دریافتی برای داشتن یک زندگی ایده آل، تجربه می کنند. نتیجه گیری: از یافته های به دست آمده استنباط شد؛ که توجه به وضعیت زنان در زمینه حمایت های جامع، امنیت، مسئولیت پذیری در قبال سلامتی و ارتباطات می تواند به نتایج مفید و قابل توجهی در جهت بهبود کیفیت زندگی زنان منجر شود.

مقدمه: اورژانس پیش بیمارستانی، در حقیقت سیستم جامعه نگری است که به نیاز های درمانی مصدومان یا بیماران دچار بیمارهای اورژانسی و حاد، خارج از مراکز مراقبت بهداشتی تا زمان انتقال آن ها به یک مرکز درمانی پاسخ می دهد. لذا این مطالعه باهدف تبیین چالش های کاری کارکنان اورژانس پیش بیمارستانی انجام شد. روش: مطالعه حاضر با رویکرد کیفی و تحلیل تماتیک انجام گردید. نمونه گیری به روش هدفمند با مشارکت 12 نفر از کارکنان اورژانس پیش بیمارستانی در شهر زابل صورت گرفت. روش جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. جهت تحلیل داده ها از روش براون و کلارک استفاده شد. یافته ها: نتایج استخراج شده از تجربیات کارکنان اورژانس پیش بیمارستانی، شامل 4 مضمون فوریت ها چالش توقعات، چالش تجهیزات نو و کارکرده، چالش درگیری کارکنان با نیاز ها و فراوانی نقش ها بود. نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که کارکنان اورژانس پیش بیمارستانی در انجام مأموریت های کاری با مشکلات زیادی مواجه می باشند. جهت ارتقاء کیفیت خدمات، اورژانس پیش بیمارستانی نیازمند اصلاح ساختار سازمانی، اصلاح قوانین و مقررات اداری، بازنگری در برنامه های آموزشی، تأمین امکانات و تجهیزات و نیروی انسانی مورد نیاز، اصلاح نظام پایش و ارزشیابی کارکنان و نیز تأمین امکانات رفاهی کارکنان می باشد.

مقدمه: در سال های اخیر مصرف فست فود به طور فزاینده ای در بین نوجوانان افزایش یافته است و به یک نگرانی، مشکل عمده بهداشتی و عامل تهدید کننده سلامت تبدیل شده است. شواهد و مطالعات اندکی در خصوص عوامل بازدارنده و ترغیب کننده مصرف فست فود در دست است. این مطالعه باهدف شناسایی عوامل ترغیب کننده و بازدارنده مصرف فست فود در نوجوانان انجام گرفت. روش: این مطالعه کیفی به روش تحلیل محتوا، در تهران انجام شد. در این مطالعه از روش نمونه گیری هدفمند استفاده گردید و 42 نوجوانان وارد مطالعه شدند. برای جمع آوری داده ها، از روش مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته استفاده شد. یافته ها: بر اساس یافته های این مطالعه، فاکتورهای بازدارنده و ترغیب کننده مصرف فست فود هر یک در سه تم اصلی قرار گرفتند. فاکتور های بازدارنده شامل دیدگاه های شخصی، بازدارنده های اجتماعی و بازدارنده های خانوادگی و فاکتورهای ترغیب کننده عبارت بودند از: دیدگاه های شخصی، جذابیت های اجتماعی و خانواده القاء کننده مصرف فست فود. نتیجه گیری: مطالعه حاضر عوامل ترغیب کننده و بازدارنده مصرف فست فود را از نگاه نوجوانان نشان داد؛ به طوری که عوامل ترغیب کننده مصرف فست فود قوی تر از عوامل بازدارنده مصرف بودند؛ به عبارت دیگر فاکتورهای بسیاری وجود دارند که نوجوانان را به مصرف فست فود ترغیب می کنند. یافته های این مطالعه می تواند زمینه ساز مداخلات ارزشمند در رابطه با کاهش مصرف فست فود شود؛ اما درک راهکارهای مؤثر بر کاهش مصرف در نوجوانان نیاز به بررسی و پژوهش های بیشتری دارد.

مقدمه: نوجوانی یکی از مهم ترین دوره های زندگی است؛ و ویژگی های رفتاری نوجوان در این دوره اهمیت بسزایی دارد. نوجوانان تمایل زیادی به عبور از محدودیت ها و تجربه رفتارهای جدید دارند. در این میان، مسائل مرتبط با سلامت جنسی باید مورد توجه قرار گیرد. هدف از مطالعه حاضر این بود؛ که سلامت جنسی دانش آموزان نوجوان از منظر صاحب نظران چه مفهومی دارد و چگونه از طریق آموزش به والدین می توان در حفظ و ارتقای آن گام برداشت. روش: پژوهش حاضر در چارچوب رویکرد کیفی و با روش تحلیل محتوای کیفی انجام گرفته شد. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. با روش هدفمند و با راهبرد انتخاب مشارکت کنندگان با حداکثر تنوع، 18 نفر به عنوان مشارکت کننده انتخاب شدند. مشارکت کنندگان طیفی از افراد صاحب نظر بودند که هر یک به نوعی در زمینه آموزش، سلامت و مسائل نوجوانان تخصص داشتند. یافته ها: تحلیل متن مصاحبه ها در سه مرحله کدگذاری انجام گرفت در نهایت، 20 زیر طبقه و 7 طبقه اصلی و یک درون مایه استخراج شد. یافته های پژوهش نشان دهنده شکل گیری سلامت جنسی در ساختار ناکارآمد فرهنگی اجتماعی و ضعف در برنامه های آموزش سلامت جنسی به والدین و نوجوانان بود؛ که این امر تحت تأثیر برخی عوامل اجتماعی، خانوادگی و فردی قرار داشت. نتیجه گیری: سلامت جنسی به دوران خاصی محدود نیست و از بدو تولد تا آخر عمر اهمیت دارد. سلامت جنسی در دوران نوجوانی نیازمند توجه ویژه است؛ و تأمین آن نیازمند کار مشترک بین نهاد های خانواده، سلامت و آموزش می باشد. خانواده به عنوان اولین و مهم ترین نهاد تأمین کننده سلامت جنسی بوده و نیازمند آموزش درست است.

مقدمه: عدم تربیت صحیح و به موقع جنسی باعث به خطر افتادن سلامت جسم و روان نوجوانان خواهد شد. مطالعات نشان می دهد اغلب والدین در زمینه ی تربیت جنسی نوجوانان، با چالش مواجه هستند؛ که در این میان اطلاعات اندکی در مورد تربیت جنسی پسران نوجوان به ویژه در ایران وجود دارد. هدف از این پژوهش تبیین تجارب و ادراکات والدین از چالش های تربیت جنسی پسران نوجوان بود. روش: این مطالعه با روش تحلیل محتوای کیفی در سال 1395 انجام شد. داده ها با انجام مصاحبه نیمه ساختاریافته فردی و بحث گروهی متمرکز؛ با 25 نفر از والدین ساکن شهر اهواز که دارای نوجوان پسر 19-10 سال بوده و به شیوه هدفمند انتخاب شدند، جمع آوری و سپس از طریق تحلیل محتوای کیفی تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها منجر به ظهور 29 کد و 7 مضمون فرعی (تضاد دیدگاه والدین، سردرگمی والدین، موانع ارتباطی با نوجوان، تعدد و پیچیدگی منابع دریافت اطلاعات جنسی، تابوهای فرهنگی، عدم درک ضرورت آموزش جنسی، نقش گم شده مدرسه در تربیت جنسی) و یک مضمون اصلی (چالش برانگیز بودن تربیت جنسی در پسران نوجوان) گردید. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر بیانگر مهارت ناکافی والدین در برقراری ارتباط با پسران نوجوان بود؛ که بخش عمده آن نشأت گرفته از تابوهای فرهنگی از جمله شرم و حیاء و ترس از شکستن حرمت ها بین والدین و فرزندان بود. لذا توانمندسازی والدین برای تربیت جنسی فرزندان، همراه با نهادینه شدن آموزش های رسمی تربیت جنسی در قالب شیوه های فرزند پروری ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: لکنت زبان اختلالی است که پیامدهای فردی و اجتماعی زیادی برای فرد مبتلا به دنبال دارد. با توجه به نقش تعیین کننده واکنش های اجتماعی در تشدید یا کاهش بسیاری مشکلات روان شناختی از جمله لکنت و همچنین ماهیت فرهنگ وابسته رفتارهای اجتماعی، هدف پژوهش حاضر، بررسی واکنش های اجتماعی مؤثر بر شدت مشکل در افراد بزرگسال مبتلا به لکنت در یک نمونه ایرانی بود. روش: به این منظور با روش کیفی از نوع تحلیل محتوای مرسوم، در ابتدا به صورت هدفمند و سپس مبتنی بر اشباع نمونه گیری انجام شد؛ در نهایت 26 فرد مبتلا به لکنت از طریق مصاحبه ساختار نایافته مورد بررسی قرار گرفتند. تحلیل داده ها هم زمان با جمع آوری، با توجه به مراحل پیشنهادی گرانهایم و لودمن انجام گرفت. یافته ها: بر اساس یافته ها، 2 طبقه شامل واکنش های اجتماعی تعدیل گر لکنت و واکنش های اجتماعی تشدیدگر لکنت حاصل شد؛ که از این دو طبقه، درون مایه واکنش های اجتماعی مؤثر بر شدت لکنت، استخراج گردید. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش، افراد مبتلا به لکنت تجارب ناخوشایندی از شناخت نادرست یا ناکافی جامعه، تبلیغات رسانه ای و پاره ای دیگر از واکنش های مخاطبین داشتند که در بعضی موارد، مشابه یافته های به دست آمده از سایر فرهنگ ها بود. نتایج این مطالعه می تواند به طراحی برنامه های آموزشی جهت افزایش آگاهی عمومی در زمینه لکنت کمک کند. این امر به نوبه خود می تواند نقش مهمی در روند درمان این افراد داشته باشد.

مقدمه: جوانان به عنوان یکی از گروه های آسیب پذیر از نظر درگیری در روابط جنسی قبل از ازدواج در نظر گرفته می شوند. بر این اساس، پژوهش حاضر باهدف تبیین عوامل حفاظت کننده جوانان در درگیری در روابط جنسی قبل از ازدواج انجام شد. روش: این مطالعه کیفی بر روی 30 نفر از جوانان و نیز 17 نفر مشارکت کننده دیگر )به غیر از جوانان( ساکن در شهر اصفهان در سال 1392 انجام شد. داده های پژوهش از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته جمع آوری گردید و با رویکرد کیفی تحلیل محتوای قراردادی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: از تحلیل داده ها، دو درون مایه «برخورداری از شخصیت محکم و مطمئن» و «پایبندی به اصول و اعتقادات مذهبی» استخراج شد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج، برخورداری از شخصیت سالم و نیز پیروی از اعتقادات مذهبی باعث حفاظت جوانان در درگیری در روابط جنسی قبل از ازدواج می گردد. نتایج این مطالعه می تواند مقدمه ای برای حرکت به سوی مداخلاتی جهت نهادینه کردن ارزش های دینی و پرورش شخصیتی سالم در جوانان بوده و به ارتقای سلامت جنسی آنان کمک نماید.

مقدمه: دوره نوجوانی نسبت به مراحل دیگر زندگی با نگرانی بیشتری همراه است؛ در این بین اگرچه موفقیت تحصیلی، نگرانی جهانی همه دانش آموزان می باشد؛ اما درک نوجوانان از این نگرانی ها و شدت آن بسیار وابسته به جو و فرهنگ جامعه ای است که نوجوان در آن زندگی می کند. با توجه به تأثیر سیستم آموزشی بر نوجوانان، این مطالعه باهدف تعیین نگرانی های تحصیلی نوجوانان دختر از دیدگاه خود آنان انجام شد. روش: این مطالعه کمی به روش تحلیل محتوی بر روی 500 نوجوان دختر دوره متوسطه دوم مدارس شهر گرگان انجام شد. جمع آوری داده ها از طریق مطرح کردن یک سؤال باز در مورد نگرانی های روزمره زندگی شرکت کنندگان، صورت گرفت. در مجموع 482 برگه حاوی نگرانی های نوجوانان، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها شامل 3 حیطه خود (8/93%)، دیگران مهم (8/44%) و سیستم پیرامون (2/21%) بود. در این مقاله به آن دسته از نگرانی های نوجوانان در این 3 حیطه پرداخته شد که در ارتباط با سیستم آموزشی آنان بودند. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه، نگرانی بالای نوجوانان را در امر موفقیت تحصیلی نشان داد. سیاست های آموزشی فعلی، نوجوانان را به سمت زندگی تک بعدی، حفظیات بدون مهارت آموزی سوق می دهد. نتیجه این امر می تواند تربیت نوجوانانی باشد که در شکل گیری شخصیت و خلاقیت خود دچار مشکل بوده و مهارت های ضروری زندگی را فرا نگرفته اند. لذا به نظر می رسد جامعه به تغییرات اصلاحی در سیستم آموزشی، نیاز وافر دارد.

مقدمه: علی رغم اهمیت آموزش سلامت، مطالعات نشان دهنده نارسایی آموزش سلامت، در نظام سلامت کشور ایران است، لذا مطالعه حاضر باهدف تبیین موانع آموزش سلامت در نظام سلامت ایران انجام شد. روش: این مطالعه کیفی در سال 1397 انجام شد. 20 کارشناس سلامت و پزشک در سطوح مختلف نظام سلامت و 26 بهورز به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها از طرق مصاحبه نیمه ساختاریافته و بحث گروهی جمع آوری گردید و به طور هم زمان به روش تحلیل کیفی قراردادی با استفاده از رویکرد Lundman و Graneheim تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: از تجزیه وتحلیل داده ها 5 درون مایه موانع فردی (مهم ترین طبقات شامل توانمندی ناکافی در آموزش سلامت، پایین بودن عوامل انگیزشی در سطح فردی و باورهای نادرست آموزش دهنده)، بین فردی (مهم ترین طبقات شامل ضعف سایر مراقبان سلامت در آموزش بهورزان، ارتباط نادرست، تعهد کاری ضعیف و مشکلات مربوط به مراجعین)، سازمانی (مهم ترین طبقات شامل ضعف در توانمندسازی نیروی انسانی، حجم بالای کاری بهورزان، مشکلات مربوط به منابع آموزشی و ارزشیابی و پایش نامناسب)، جامعه (مهم ترین طبقات شامل باور نداشتن بهورزان توسط مردم، مشکلات اقتصادی مردم، مشکلات مربوط به اینترنت و شبکه های اجتماعی مجازی) و موانع زمینه ای (مهم ترین طبقات شامل موانع مربوط به دانشگاه ها، موانع مربوط به صداوسیما، شکاف بین آموزش عملی و تئوری) استخراج شد. نتیجه گیری: با توجه چند بعدی بودن موانع، تدوین و اجرای سندی جامع با مشارکت مسئولان، متخصصان و ارائه دهندگان خدمت به منظور رفع موانع، پیشنهاد می شود.