روانشناسی و روانپزشکی شناخت
سال:1400 | دوره:8 | شماره:1 |تعداد مقالات:12

مقدمه: مثلث سازی، هم داستان شدن یک فرزند یا شخص ثالثی با یک والد علیه والد دیگر است. هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر پیش بینی مثلث سازی براساس ابعاد انطباق پذیری خانوادگی، انسجام، ویژگی های شخصیت خود و همسر و تجربه های هیجانی نسبت به همسر در زنان متاهل اصفهان بود. روش: روش پژوهش توصیفی-همبستگی و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان متاهل اصفهان در سال 1397 بود. نمونه شامل 220 زن متاهل در اصفهان بود که به روش نمونه ‍ گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه ی انسجام و انطباق پذیری خانواده (اولسون و همکاران، 2006)، مثلث سازی (بهرامی و یوسفی، 1396)، پنج عاملی شخصیت مبتنی بر شناخت همسر (شاه محمدی و یوسفی، 1396)، تجربه هیجانی نسبت به همسر(غفرالهی و یوسفی، 1397) بود. داده های جمع آوری شده توسط ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام، تحلیل عاملی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. داده های جمع آوری شده از طریق نرم افزار 22 SPSSمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که بین مثلث سازی و هیجانات منفی (35/016)، انسجام بی قیدوبند (0/38)، وجدان گرایی همسر (0/327)، انطباق پذیری سخت گیرانه (0/587-)، روان رنجوری زن (0/607)، هیجانات مثبت (0/528-)، انطباق بی نظم (0/248-) رابطه ی معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: از نتایج پژوهش حاضر می توان در جهت شناخت مثلث سازی در مشاوره های زوجی بهره جست و مطابق با آن روش های پیشگیرانه و مداخلات مناسبی را به کار گرفت.

مقدمه: افراد دارای اضطراب اجتماعی از علایمی همچون حساسیت بین فردی و اجتناب تجربه ای رنج می برند. یکی از درمان هایی که اخیرا برای اختلالات اضطرابی به کار رفته است، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد است. هدف: این مطالعه با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر حساسیت بین فردی و انعطاف پذیری شناختی در دانشجویان مبتلا به اضطراب اجتماعی انجام شد. روش: در این مطالعه کار آزمایی بالینی شبه آزمایشی، 24 نفر از دانشجویان مبتلا به اضطراب اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در سال 1397 پس از ارزیابی های اولیه به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند. از پرسشنامه های اضطراب اجتماعی (SPIN)، حساسیت بین فردی (IPSM) و پرسشنامه پذیرش و عمل (AAQ-II) در سه بازه زمانی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از 22 spss و روش تحلیل کواریانس تک متغیره و چند متغیره انجام شد. یافته ها: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در کاهش اضطراب اجتماعی (0/42)، نمره کل حساسیت بین فردی و زیر مولفه های آن (0/0-49/91). همچنین، افزایش انعطاف پذیری روان شناختی (0/43)، در مرحله پس آزمون تاثیر معناداری داشت. همچنین نتایج در مرحله پی گیری نیز حفظ شد (0/05> P). نتیجه گیری: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد می تواند به عنوان یک درمان موج سوم، می تواند مداخله ی کارآمد برای کاهش علایم اختلال اضطراب اجتماعی و حساسیت بین فردی و همچنین ارتقا انعطاف پذیری شناختی در دانشجویان مبتلا باشد.

مقدمه: مهارت خواندن یکی از مهم ترین مهارت ها در دوره ابتدایی است به طوری که اختلال در آن بر یادگیری سایر دروس تاثیر می گذارد. هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر مداخله روش آگاهی واج شناختی در بهبود خواندن دانش آموزان با نارساخوانی بود. روش: نوع پژوهش، نیمه آزمایشی بود. جامعه این پژوهش کل دانش آموزان پسر پایه دوم ابتدایی شهرستان خواف و شهر رشتخوار در سال تحصیلی 95-1394 بودند که با نمونه گیری تصادفی 10 نفر از آن ها که بر اساس چک لیست 27 گویه بررسی نشانگان نارساخوانی، کارنامه و کارت سنجش سلامت سال اول ابتدایی، دارای اختلال خواندن تشخیص داده شده بودند، انتخاب شدند و سپس این دانش آموزان به صورت تصادفی به دو گروه، آزمایشی با مداخله روش آگاهی واج شناختی و کنترل تقسیم شدند. پس از اجرای مداخله آموزشی آگاهی واج شناختی پس آزمون روی هر دو گروه اجرا شد و داده های حاصل از پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از spss نسخه 19 و با آزمون t دو گروه مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج آزمون t دو گروه مستقل برای مقایسه نمرات اختلافی دو گروه نشان داد که بین میانگین بهبود در گروه آموزش آگاهی واج شناختی (9/78) در مقایسه با گروه کنترل (2/67) تفاوت معناداری در سطح (0/0005>P) وجود دارد؛ که بیانگر تاثیر مداخله آگاهی واج شناختی بر بهبود خواندن دانش آموزان است. نتیجه گیری: روش آگاهی واج شناختی با افزایش دامنه دقت و توجه، افزایش سرعت خواندن و درک مطلب باعث پیشرفت در مهارت خواندن دانش آموزان شده است؛ لذا پیشنهاد می شود به منظور بهبود خواندن دانش آموزان نارساخوان از روش آگاهی واج شناختی استفاده شود.

مقدمه: اغلب افراد نشانه های رفتاری متناسب با جنسیت زیستی و ظاهری از خود نشان می دهند. در حالی که اقلیتی از افراد رفتارهایی را نشان می دهند که با ظاهر جنسی شان متفاوت است که ملال جنسیتی و یا نارضایتی جنسیتی نامیده می شود. هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش عملکرد خانواده در پیش بینی نارضایتی جنسیتی مردان و زنان تراجنسی انجام شد. روش: این مطالعه توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه افراد مبتلا به نارضایتی جنسیتی بودند که برای طی مراحل قانونی تغییر جنسیت در سال 96-1394 به اداره کل پزشکی قانونی خراسان رضوی مراجعه داشتند. شرکت کنندگان 50 نفر زن و 50 نفر مرد مبتلا به نارضایتی جنسیتی بودند که با رضایت آگاهانه و به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه عملکرد خانواده و اختلال هویت جنسی را تکمیل نمودند. مراحل آماری با استفاده از نرم افزار spss نسخه 21 انجام شد و داده ها با استفاده از روش آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون همزمان تحلیل شدند. یافته ها: نتایج تحلیل رگرسیون به شیوه همزمان نشان داد که بهترین پیش بین نارضایتی جنسیتی در زنان تراجنسی ارتباط (0/010>p) و عملکرد خانواده (0/012>p) است و در مردان تراجنسی بهترین پیش بین نارضایتی جنسیتی ارتباط (0/017>p)، همراهی عاطفی (0/039>p) و آمیزش عاطفی (0/035>p) بود. نتیجه گیری: ارتباط مختل و آشفته در عملکرد خانواده می تواند سهم بسزایی در بروز نارضایتی جنسیتی داشته باشد.

مقدمه: نظریه دوییک به بررسی باورهای ذهنی که افراد در مورد هوش خود دارند، می پردازد. باور های ذهنی که دانش آموزان تیزهوش راجع به هوش خود دارند، می تواند در هوش خلاقانه، تحلیلی و عملی و همچنین جهت گیری هدف آن ها تاثیرگذار باشد. هدف: هدف پژوهش حاضر اثربخشی برنامه ی انگیزشی تغییر ذهنیت دوییک بر جهت گیری هدف و هوش موفق دانش آموزان تیزهوش بود. روش: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری دانش آموزان تیزهوش دوره ابتدایی شهر اصفهان در سال تحصیلی 96-1395 بود. نمونه پژوهش تعداد 30 نفر به شیوه نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای انتخاب و با روش تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل گمارده شدند. ابزار اندازه گیری آزمون هوش ریون، پرسشنامه اهداف پیشرفت الیوت و مک گیرکور و پرسشنامه هوش موفق استرنبرگ و گریگورنکو بود. همچنین جهت آزمون فرضیه ها از آزمون تحلیل کواریانس چند متغیره و نرم افزار spss نسخه 24 استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد برنامه انگیزشی تغییر ذهنیت دوییک بر هر چهار مولفه جهت گیری هدف یعنی تسلط گرایشی (0/001=P)، تسلط اجتنابی (0/001=P)، عملکرد گرایشی (0/001=P)، عملکرد اجتنابی (0/001=P) و همچنین هوش تحلیلی (0/003=P)، عملی (0/007=P) و خلاق (0/046=P) دانش آموزان تیزهوش تاثیرگذار بوده است. نتیجه گیری: براساس یافته های حاصل شده پیشنهاد می گردد برای افزایش سطح انگیزش شایستگی دانش آموزان تیزهوش از آموزش هوش افزایشی مبتنی بر نظریه دوییک استفاده شود.

مقدمه: تنظیم هیجان فرایندی است که فرد بداند تحت تاثیر چه هیجاناتی است، چگونه و به چه صورت می تواند آن را تجربه و مدیریت کند. هدف: هدف از تحقیق حاضر، بررسی مقایسه ای الگوهای تنظیم هیجان در دهه های مختلف سنی در افراد 20 تا 70 سال شهر تهران بود. روش: طرح پژوهش، علی-مقایسه ای و جامعه آماری شامل تمامی افراد 20 تا 70 سال در سال 1398 در شهر تهران که 230 نفر به روش در دسترس انتخاب و به پرسشنامه های دشواری در تنظیم هیجان، تنظیم هیجان و تنظیم هیجان دیگران و خود پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل چند متغیره آنالیز واریانس با نرم افزار SPSS نسخه 22 انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد فقط در عامل استفاده از راهبردهای تنظیم هیجان در دهه های مختلف سنی تفاوت معنادار وجود دارد (0/002=p). در مقایسه زوجی دهه های سنی بازه (30-20) با بازه های (60-51) و (70-61) به ترتیب با (0/02=p) و (0/03=p) و همین طور بازه (40-31) با بازه های (60-51) و (70-61) با (0/03=p) و (0/01=p) در سطح معنی داری کمتر از 0/05 تفاوت معنی دار داشت. این تفاوت به گونه ای بود که بیشترین میزان تنظیم هیجان مربوط به بازه (70-61) با میزان 4/57 و کمترین مربوط به بازه های (30-19) و (40-31) با میزان 3/96 بود. نتیجه گیری: تفاوت استفاده از راهبردهای تنظیم هیجانی در سنین مختلف و استفاده از راهبردهای سازگارانه تنظیم هیجان در دهه های سنی بالاتر می تواند به درک ما از نقش تفاوت سنی در تجربیات هیجانی افراد کمک نماید.

مقدمه: اضطراب در کودکان به دلیل عدم رشد شناختی دیر تشخیص داده می شود و بر عملکردهای اجتماعی، تحصیلی، عاطفی تاثیر گذاشته و در صورت عدم درمان به موقع بر مراحل دیگر زندگی اثر می گذارد. هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی بازی درمانی و خنده درمانی بر اضطراب کودکان بود. روش: پژوهش از نوع شبه آزمایشی به همراه پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری تحقیق کودکان 6 تا 12 ساله مراجعه کننده به کلینیک های روان شناسی و روان پزشکی شهرستان شاهرود در سال 1398 بودند که تشخیص اضطراب تعمیم یافته دریافت نمودند. 45 نفر به صورت نمونه در دسترس انتخاب و در سه گروه بازی درمانی، خنده درمانی و کنترل قرار گرفتند. ابزار پژوهش مقیاس اضطراب کودکان اسپنس (SCAS) بود. همچنین برای تحلیل آماری از نرم افزار 22 spss و روش تحلیل واریانس و آزمون تعقیبی شفه استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس نمرات اضطراب نشان داد که در سطح معنی داری 0/01 تفاوت معنی دار بین سه گروه وجود دارد. (16/70=F). آزمون تعقیبی شفه نیز نشان داد که بین بازی درمانی و خنده درمانی تفاوت معنی دار در کاهش اضطراب وجود ندارد، در حالی که بین گروه کنترل با خنده درمانی (14/13) و نیز با بازی درمانی (18/40) تفاوت معنی دار در سطح 0/001 وجود دارد؛ یعنی خنده درمانی و بازی درمانی در گروه های آزمایش باعث کاهش اضطراب شده است؛ ولی در گروه کنترل تغییری در میزان اضطراب مشاهده نشده است. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که بازی درمانی و خنده درمانی، اضطراب تعمیم یافته کودکان را کاهش می دهد؛ ولی بین میزان اثربخشی دو روش درمانی فوق تفاوتی وجود ندارد.

مقدمه: طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، یکی از چالش های مهم بهداشتی، مشکلات سلامت روان زنان باردار است، به همین دلیل شناسایی مداخلات درمانی نوین در این زمینه یک ضرورت است. هدف: هدف تعیین اثربخشی درمان فراتشخیصی یکپارچه ی آنلاین بر متغیرهای پریشانی روان شناختی، ذهن آگاهی، فراهیجان و توانمندی روانی زنان باردار بود. روش: پژوهش حاضر از نوع کارآزمایی بالینی با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی و درمانی در سال 1399 در شهرستان بروجرد بود. 30 زن باردار از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های اطلاعات جمعیت شناختی و بارداری، استرس ادراک شده ی کوهن (14-CPSS)، اضطراب مرتبط با بارداری وندنبرگ (PRAQ)، افسردگی ادینبرگ) (EPDS، پنج عاملی ذهن آگاهی بایر (FFMQ)، فراهیجان میتمنسگرابر MES و توانمندی روانی بارداری کامدا (KPES) بود. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و نرم افزار SPSS نسخه 26 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن بود که درمان فراتشخیصی یکپارچه ی آنلاین در کاهش پریشانی روان شناختی (0/05>p)، فراهیجان منفی (0/05>p) و ارتقای فراهیجان مثبت (0/05>p) و توانمندی روانی (0/05>p) آزمودنی ها موثر بوده است؛ اما فاقد تاثیر معنادار بر ذهن آگاهی (0/05

مقدمه: رضایت از زندگی مولفه ای اساسی برای سلامت روانشناختی دانش آموزان محسوب می شود. از این رو شناسایی عوامل اثرگذار بر رضایت از زندگی دانش آموزان از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش نیازهای بنیادین و سبک های دلبستگی در پیش بینی رضایت از زندگی دانش آموزان دوره متوسطه انجام شد. روش: طرح پژوهش حاضر از نوع توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دوره متوسطه در سال تحصیلی 96-1395 بود. 459 دانش آموز (299 پسر و 160 دختر) مقطع دوم متوسطه ناحیه 2 شهر قم به عنوان نمونه به شکل نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه نیازهای بنیادین روا نشناختی، مقیاس سبک های دلبستگی و پرسشنامه رضایت از زندگی بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که نیاز بنیادین خودمختاری و شایستگی به ترتیب با ضریب استاندارد 0/21 (0/01

مقدمه: اصطلاح سایکوسوماتیک بیماری هایی را شامل می شود که هم ذهن و هم بدن را درگیر می کند. گاهی اوقات عوامل روانی و عاطفی ممکن است به عنوان یک عامل خطر در شروع و پیشرفت این بیماری ها تاثیر بگذارد. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی تنظیم هیجانات در بیماران سایکوسوماتیک به صورت مطالعه کیفی بود. روش: این پژوهش از نوع کیفی بود. داده های این پژوهش با ابزار مصاحبه به صورت عمیق نیمه ساختاریافته جمع آوری شد. نمونه پژوهش شامل 22 فرد مبتلا به بیماری های سایکوسوماتیک (قلبی، گوارشی و تنفسی) از بیمارستان بقیه الله در سال 1399 بود. روش انتخاب نمونه به صورت در دسترس و داوطلبانه بود. داده های به دست آمده با استفاده از رویکرد تحلیل محتوا و به روش گرانهایم و لاندمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و درون مایه های کشف شده کیفی مطالعه، برحسب اهمیت اولویت بندی شد. یافته ها: تحلیل کیفی تجربه زیسته مشارکت کنندگان به شناسایی دو مقوله اصلی راهبردهای سالم و ناسالم انجامید. همچنین نتایج این پژوهش 7 درون مایه (تغییر توجه به چیز دیگر، تصمیم گیری و حل مسیله، توجه به افکار مثبت و خوشایند، پذیرش، عبادت کردن، خود-کنترلی و بهبود عزت نفس) برای راهبردهای سالم و در راهبردهای ناسالم به 9 درون مایه (عصبانیت و پرخاشگری، نشخوار فکری، خطاهای شناختی، استفاده بیش از حد از شبکه های اجتماعی، دمدمی مزاج بودن، پافشاری در عقاید، اهمال کاری، اعمال افراطی، مصرف مواد، حواس پرتی) انجامید. نتیجه گیری: علیرغم پیچیدگی تجربیات، پدیده عواطف در بیماران سایکوسوماتیک به روش های مختلف تنظیم می شود که یکی از عوامل اساسی در بیماری های سایکوسوماتیک است.

مقدمه: میگرن و زخم معده عصبی از بیماری های روان تنی هستند که عوامل روانشناختی مختلف در بروز و تشدید آن ها موثرند. هدف: هدف این پژوهش مقایسه سیستم های مغزی رفتاری، مولفه های سازش یافتگی و علایم اختلال شخصیت اسکیزویید در بیماران مبتلا به میگرن، زخم معده عصبی و افراد عادی بود. روش: مطالعه حاضر از نوع علی-مقایسه ای بود. جامعه ی آماری پژوهش حاضر کلیه ی بیماران بالای 18 سال مبتلا به زخم معده و میگرن مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر بوکان در سال 1398 همراه همتایان عادی آنان بود. حجم نمونه پژوهش شامل 90 نفر بود که به هر گروه از بیماران 30 نفر بالای 18 سال به روش نمونه گیری تصادفی ساده اختصاص یافت و همتایان عادی آنان نیز به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد بازداری-فعال سازی رفتار کارور و وایت (1994)، پرسشنامه ی سازگاری بل و سوالات مقیاس 1 از آزمون بالینی چند محوری میلون 3 استفاده شد. داده ها با استفاده از SPSS نسخه 22 از طریق آزمون های تحلیل واریانس چند متغیره و تحلیل واریانس یک راهه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: بیماران میگرنی نسبت به دو گروه دیگر، به صورت معنی داری بیشترین میانگین را در علایم اختلال شخصیت اسکیزویید و بازداری-فعال سازی رفتاری داشتند (0/05>p). هر دو گروه بیماری در سازش یافتگی نسبت به افراد عادی به صورت معنی داری میانگین کمتری در سازش یافتگی داشتند (0/05

مقدمه: از اختلالات روا نشناختی که سلامت روانی، هیجانی و ارتباطی افراد مبتلا را با آسیب جدی مواجه می سازد، اختلال وسواسی جبری و دوقطبی است. هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه سلامت جسمی و همجوشی فکر-عمل در مبتلایان به اختلال وسواس جبری، دوقطبی و بهنجار صورت گرفت. روش: پژوهش حاضر از نوع علی-مقایسه ای و جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه بیماران وسواس-جبری و دوقطبی بستری و مراجعه کننده به بیمارستان فاطمی و مطب های روانپزشکی شهر اردبیل در آذر تا بهمن 1398 و خرداد و تیر 1399 است که از طرف متخصصین تشخیص اختلال وسواس-جبری و دوقطبی دریافت کردند. از این جامعه آماری فوق تعداد 40 نفر افراد وسواسی-جبری، 40 نفر افراد دوقطبی و 40 نفر افراد بهنجار به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار این پژوهش پرسشنامه همجوشی فکر-عمل راچمن و شافران و سلامت جسمی عباسی و همکاران بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 25 و با آزمون آماری تحلیل واریانس چند متغیره تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که تفاوت معناداری بین سلامت جسمی و مولفه های آن در مبتلایان به اختلال وسواسی جبری، دوقطبی و بهنجار وجود دارد (P<0/01). همچنین در متغیر همجوشی فکر-عمل و مولفه های آن در سه گروه بهنجار، دوقطبی و وسواس این تفاوت معنادار است (P<0/01). یعنی افراد بهنجار همجوشی فکر-عمل کمتری نسبت به دو گروه دیگر دارند. نتیجه گیری: با توجه به یافته ها توصیه می شود در به کارگیری درمان اختلال دوقطبی و وسواسی جبری نقش سلامت جسمی و همجوشی فکر-عمل مورد توجه قرار بگیرد تا به وسیله آن سوگیری های شناختی در افراد مبتلا به طور ویژه ای مورد هدف قرار گیرد.