روانشناسی مدرسه
سال:1399 | دوره:9 | شماره:1 (پیاپی 33) |تعداد مقالات:11

هدف این پژوهش بررسی ارتباط نگرش نوجوانان به والدین خود با تمایل به ارتباط با جنس مخالف و سطح سازش یافتگی بود. طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی مبتنی بر رگرسیون بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهر رشت در سال تحصیلی 92-1393 بودند که از میان آنها 110 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب و به پرسش نامه های نگرش فرزند نسبت به والدین، گرایش به ارتباط قبل از ازدواج و سازش یافتگی تحصیلی پاسخ دادند. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد رابطه نگرش نسبت به مادر اما نه پدر با گرایش به جنس مخالف مثبت و معنادار بود (01/0>P). همچنین، بین نگرش نسبت به پدر با هر سه نوع سازش یافتگی عاطفی، آموزشی و اجتماعی رابطه مثبت و معنادار وجود داشت (05/0>P). همچنین بین نگرش نسبت به مادر با هر سه نوع سازش یافتگی عاطفی، آموزشی و نیز اجتماعی رابطه مثبت و معنادار وجود داشت (01/0>P). رابطه گرایش به جنس مخالف با متغیرسازش یافتگی عاطفی و سازش یافتگی آموزشی؛ اما نه سازش یافتگی اجتماعی مثبت و معنادار بود (01/0>P). همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که نگرش فرزند نسبت به مادر، گرایش به ارتباط با جنس مخالف را پیش بینی می کند. پژوهش حاضر نشان دهنده اهمیت احساس و عواطف دختران نوجوان با والدین شان به خصوص مادرشان است. به نحوی که مشکل تعامل مادر-دختری پیش بین خوبی برای ارتباط های خارج از چارچوب فرهنگی و میزان سازش یافتگی دختران نوجوان است.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر گسترش فرهنگ پژوهش در آموزش ابتدایی در سال 1396 انجام شد. در این پژوهش از روش کیفی با رویکرد پدیدارشناسی استفاده شد. برای این منظور، 20 نفر از اساتید و صاحب نظران حوزه آموزش و پرورش به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته با آن ها انجام شد. داده ها در دوازدهمین مصاحبه به اشباع رسید؛ ولی برای تاییدبخشی نتایج، گردآوری داده ها تا 20 مصاحبه ادامه یافت و داده ها با روش کلایزی مورد تحلیل قرار گرفت. سپس، نتایج حاصل از این مطالعه به اساتید شرکت کننده در این پژوهش ارایه و نتایج مطالعه تایید شد. یافته های حاصل شده در 980 کد اولیه، 23 زیرمضمون و 8 مضمون اصلی استخراج شد که شامل صلاحیت های پژوهشگری دانش آموزان، عوامل خانودگی، عوامل آموزشی، جو مدرسه، فرهنگ مشوق پژوهشگری، منابع مالی، عوامل سازمانی و عوامل اجتماعی-فرهنگی بود.

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش تاب آوری خانواده و تنظیم هیجان در پیش بینی اعتیاد به اینترنت دانش آموزان بود. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه دانش آموزاندبیرستانی شهرستان پارس آباددر سال تحصیلی 95-1396 بودند که از بین آن ها تعداد 250 دانش آموز به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، سه عدد پرسشنامه استاندارد اعتیاد به اینترنت، تاب آوری وتنطیم هیجانبودند. داده های جمع آوری شده با استفاده نسخه 21 نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش حاضر نشان دادند که ارتباط منفی و معناداری بین تاب آوری خانواده و ابعاد آن (ارتباط خانوادگی و حل مساله، منابع، چشم انداز مثبت، پیوند و معنویت خانواده، ایجاد معنا) و تنظیم هیجان با اعتیاد به اینترنت وجود دارد (01/0>P). همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای پیش بین می توانند 27 درصد از واریانس اعتیاد به اینترنت در دانش آموزانرا پیش بینی نمایند (01/0>P). یافته های پژوهش حاضر نشان دهنده اهمیت تاب آوری خانواده و تنظیم هیجان به عنوان مهارت های مهم خانوادگی و فردی در تبیین رفتارهای اعتیادی همچون اعتیاد به اینترنت در دانش آموزان است.

هدف این پژوهش، تعیین اثر بخشی روش های مصاحبه ی انگیزشی و آموزش تنظیم هیجان برکاهش قلدری سنتی و سایبری و فرسودگی تحصیلی کار بر شبکه های اجتماعی مجازی، با در نظر گرفتن نقش تعدیل گر جنسیت بود. این پژوهش، آزمایشی و از نوع پیش آزمون و پس آزمون چند گروهی با گمارش تصادفی است. جامعه ی آماری این پژوهش را تمام دانش آموزان دختر و پسر کاربر شبکه های اجتماعی مجازی مقطع متوسطه ی دوم تهران در سال تحصیلی96-1395 تشکیل دادند. 90 نفر از دانش آموزانی که بر اساس پرسش نامه ی سنجش ارتباط با شبکه های اجتماعی مجازی، کاربر محسوب می شدند، از طریق روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل جایگزین شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های ارتباط با شبکه های اجتماعی، قلدری در مدرسه (BS) و فرسودگی تحصیلی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های تحلیل کوواریانس چند متغیری و تحلیل واریانس یک راهه استفاده شد. نتایج نشان داد؛ آموزش مصاحبه ی انگیزشی و تنظیم هیجان در مقایسه با گروه کنترل برکاهش قلدری کلی و سایبری و نیز فرسودگی تحصیلی تاثیر داشته، ولی بر قلدری سنتی و خستگی عاطفی تاثیری نداشته است (05/0>P). به علاوه نقش جنسیت به عنوان متغیر تعدیل کننده، صرفا در ارتباط با اثربخشی آموزش تنظیم هیجان درکاهش متغیرهای قلدری کلی، قلدری سایبری و بی علاقگی تحصیلی تایید شد. این یافته ها نشان می دهد که روش های مصاحبه ی انگیزشی و آموزش تنظیم هیجان، باعث ارتقای سطح آگاهی کاربر شبکه های اجتماعی مجازی به ویژه دختران، نسبت به معایب رفتارهای قلدری سنتی و سایبری و فرسودگی تحصیلی شده و با ایجاد انگیزه لازم برای تغییر رفتار، منجر به شناخت، کنترل و مدیریت هیجان های مشکل ساز شده است.

هدف پژوهش حاضر مقایسه مولفه های آسیب پذیری به اعتیاد بین دانش آموزان با و بدون اختلال نافرمانی مقابله ای بود. پژوهش حاضر از نوع روش علی-مقایسه ای بود. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانش آموزان پسر دبیرستان های شهر تبریز در سال تحصیلی 95-96 بود که بر اساس جدول نمونه گیری مورگان 500 نفر به صورت نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و به وسیله پرسشنامه مشکلات رفتاری نوجوانان (YSR) مورد غربالگری قرارگرفتند. سپس 40 دانش آموز مبتلا به ODD و 40 دانش آموز عادی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه شناسایی افراد در معرض خطر اعتیاد (نیسی، 1392) استفاده شد. آزمون مانوا به منظور تجزیه و تحلیل نتایج مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین دو گروه از نظر مولفه های آسیب پذیری به اعتیاد (افسردگی، نگرش مثبت به مواد، اضطراب، هیجان خواهی بالا) و نمره کل تفاوت معناداری وجود دارد (05/0>p) و دانش آموزان با اختلال نافرمانی مقابله ای آسیب پذیری بیشتری در مقابل اعتیاد دارند؛ بنابراین، می توان نتیجه گیری کرد که تشخیص به موقع و مداخله به هنگام برای اختلال نافرمانی مقابله ای می تواند احتمال آسیب پذیری در مقابل اعتیاد را در بین دانش آموزان و نوجوانان کمتر کند.

تحقیق حاضر باهدف تاثیر واقعیت درمانی به شیوه گروهی بر هوش اخلاقی و سازگاری تحصیلی دانش آموزان دوره دوم متوسطه گرگان صورت گرفت. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نوع روش، نیمه تجربی-پیش آزمون و پس آزمون-با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه گرگان در سال تحصیلی 94-95 بود که از این تعداد به صورت تصادفی ساده 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه گواه قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد هوش اخلاقی لنیک و کیل و سازگاری تحصیلی فرحبخش استفاده شد. همچنین ابزار مداخله شامل آموزش واقعیت درمانی به شیوه گروهی بر اساس الگوی گلاسر در 8 جلسه 90 دقیقه ای بود. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کواریانس تک متغیره و چندمتغیره استفاده شد. یافته ها نشان داد که واقعیت درمانی به شیوه گروهی بر هوش اخلاقی و سازگاری تحصیلی تاثیر دارد. همچنین نتایج نشان داد ابعاد هوش اخلاقی ازجمله (درستکاری، مسوولیت پذیری، بخشش، همدلی) همچنین ابعاد سازگاری تحصیلی (سازگاری با محیط آموزشی، رشته تحصیلی، مهارت های تحصیلی و آموزشی) در دانش آموزان تاثیر مثبتی دارد؛ بنابراین، استفاده از محتوا و دستورالعمل های واقعیت درمانی در ارتقا هوش اخلاقی و سازگاری تحصیلی دانش آموزان مفید خواهد بود.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش حساسیت پردازش حسی و کارکردهای شناختی در پیش بینی نیمرخ روان شناختی دانش آموزان بود. روش پژوهش حاضر توصیفی همبستگی بود که جامعه آماری آن را کلیه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهر اردبیل در سال تحصیلی 96-1397 تشکیل می دادند و نمونه پژوهش شامل 300 دانش آموز بود که به روش تصادفی خوشه ای، انتخاب شده بودند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس شخص با حساسیت حسی بالا (HSPS)، پرسشنامه توانایی های شناختی (CAQ) و چک لیست اختلالات روانی (SCL-90-R) استفاده شد و داده ها نیز با روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که شاخص های آسیب شناختی GSI، PST و PSDI با همه مولفه ها و نمره کل حساسیت پردازش حسی رابطه مثبت، و به جزء شناخت اجتماعی با همه مولفه های کارکردهای شناختی رابطه منفی دارد (01/0>P). نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که نمره کل حساسیت پردازش حسی و کارکردهای شناختی به ترتیب 10 و 40 درصد واریانس GSI؛ 7 و 35 درصد واریانس PST و 7 و 24 درصد واریانس PSDI را پیش بینی می کند (01/0>P). با توجه به رابطه معنادار حساسیت پردازش حسی و کارکردهای شناختی با نشانگان بالینی دانش آموزان و نقش این متغیرها در پیش بینی نیمرخ روان شناختی، می توان نتیجه گرفت که متغیرهای مذکور نقش مهمی در آسیب شناسی روانی نوجوانی بازی می کنند؛ از این رو می توانند به عنوان اهداف درمانی و توانبخشی در کار بالینی با دانش آموزان در نظر گرفته شوند.

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش چشم انداز زمان در هیجان های تحصیلی دانش آموزان پسر مقطع متوسطه دوم است. بدین منظور 200 نفر از دانش آموزان شیراز به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه های چشم انداز زمانی زیمباردو و بوید (1999) و هیجان تحصیلی پکران و همکاران (2005) را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده ضریب همبستگی پیرسون و روش تحلیل مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که از بین ابعاد چشم انداز زمان فقط دیدگاه زمانی حال لذت گرا، آینده و حال جبرگرا با هیجان های تحصیلی مثبت ارتباط مثبت و معناداری دارند و نیز فقط دیدگاه زمانی گذشته منفی، حال لذت گرا، متعالی آینده و گذشته مثبت ارتباط مثبت و معناداری با هیجان های تحصیلی منفی دارند. هم چنین نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان داد که مدل پیشنهادی پژوهش برازنده داده هاست و نیز از بین ابعاد چشم انداز زمان، دیدگاه زمانی حال لذت گرا، آینده و حال جبرگرا در پیش بینی هیجان های تحصیلی مثبت و هم چنین دیدگاه زمانی گذشته منفی، حال لذت گرا و متعالی آینده در پیش بینی هیجان های تحصیلی منفی دانش آموزان نقش دارند. با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می گردد جهت افزایش هیجان های مثبت و کاهش هیجان های منفی، برنامه های آموزش زمان درمانی جهت هدایت دانش آموزان به چشم انداز زمانی متعادل به متخصصان ارایه گردد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی فرآیندهای روان شناختی توجه، بازیابی و تولید و مقایسه اثربخشی آن ها در فرآیند یادگیری و حفظ واژگان در دانش آموزان انجام شد. روش پژوهش، آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. 90 دانش آموز سطح متوسط به طور تصادفی در سه گروه به نام های توجه از طریق تقویت درونداد زبانی (30 نفر)، تقویت درونداد زبانی به علاوه مرور مبتنی بر درونداد زبانی (30 نفر) و تقویت درونداد زبانی به علاوه مرور مبتنی بر برونداد زبانی (30 نفر) قرار گرفتند. کلمات هدف در متن های کتاب تمرکز بر واژگان 2: تسلط بر لیست کلمات آکادمیک (اشمیت، اشمیت و من، 2011) گنجانده شده بودند. دانش واژگان گروه های آزمایش از طریق تست پیش آزمون با استفاده از مقیاس دانش واژگان (VKS) مورد سنجش قرار گرفت. یک هفته پس از آخرین جلسه یادگیری، پس آزمون فوری و پس از دو هفته، پس آزمون تاخیری اجرا شد. داده های به دست آمده با استفاده از روش های آماری تحلیل واریانس فریدمن، آزمون های رتبه ای علامت دار ویلکاکسون و آزمون های کروسکال-والیس مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که توجه از طریق تقویت درونداد زبانی هیچ تاثیر معناداری در یادگیری و حفظ واژگان ندارد. همچنین مشخص شد که هر دو نوع مرور مبتنی بر درونداد و برونداد زبانی تاثیر مثبت در یادگیری واژگان و حفظ آن ها دارد؛ ولی تاثیر آن ها تفاوت معناداری با همدیگر نداشت.

هدف از این پژوهش مقایسه اهمال کاری تحصیلی و خودتنظیمی تحصیلی در دانش آموزان پسر 12-16 سال مصروع و غیر مصروع استان خراسان جنوبی بود. روش این پژوهش علی مقایسه ای است. جامعه آماری این پژوهش را تمامی دانش آموزان پسر 12-16 سال مصروع و عادی استان خراسان جنوبی که در سال تحصیلی 95-96 مشغول به تحصیل هستند، تشکیل دادند. از میان جامعه آماری 30 دانش آموزان مصروع به روش نمونه گیری در دسترس و 30 دانش آموز عادی به روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه پژوهش در این پژوهش جای داده شدند. نمونه های پژوهش بر اساس معدل و مقطع تحصیلی همتا شدند. ابزار مورد استفاده در پژوهش شامل پرسشنامه اهمال کاری تحصیلی سولومون و راث بلوم و پرسشنامه خودتنظیمی تحصیلی بود. نتایج نشان داد که بین اهمال کاری تحصیلی و خودتنظیمی تحصیلی در دانش آموزان مصروع و غیرمصروع تفاوت معناداری وجود دارد (05/0>P). براساس یافته های به دست آمده پیشنهاد می گردداز آن جا که اختلال صرع همواره با نواقصی در ابعاد شناختی، هیجانی و تحصیلی همراه است، مشاوران و مربیان آموزشی در زمینه تحصیلی دانش آموزان مصروع به اهمال کاری و خودتنظیمی تحصیلی توجه خاصی مبذول نمایند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط هیجانات تحصیلی، حمایت از خودمختاری ادراک شده و احساس تعلق به مدرسه با سازگاری تحصیلی-اجتماعی دانش آموزان بی سرپرست صورت گرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش کلیه دانش آموزان بی سرپرست شهر اردبیل در سال 1396 بودند که تعداد 120 نفر به صورت در دسترس به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه هیجان تحصیلی، ادراک حمایت از خودمختاری، احساس تعلق به مدرسه و سازگاری دانش آموز استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات با ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه صورت گرفت. یافته ها نشان دادند که بین هیجان مثبت تحصیلی، حمایت از خودمختاری ادراک شده و احساس تعلق به مدرسه با سازگاری تحصیلی-اجتماعی رابطه مثبت معنادار و بین هیجان منفی تحصیلی با سازگاری تحصیلی-اجتماعی رابطه منفی معنادار وجود دارد (01/0