پژوهش های علوم دامی ایران
سال:1396 | دوره:9 | شماره:1 |تعداد مقالات:13

این آزمایش جهت ارزیابی اثرات استفاده از سطوح مختلف پوست هندوانه با و بدون استفاده از آنزیم بر عملکرد، خصوصیات لاشه، صفات ایمنی و فراسنجه های بیوشیمیایی خون جوجه های گوشتی انجام گرفت. تعداد 384 قطعه جوجه گوشتی سویه راس- 308 در 8 تیمار، 4 تکرار و 12 قطعه جوجه در هر تکرار با آرایش فاکتوریل (4×2) شامل 4 سطح پوست هندوانه (صفر، 2، 4 و 6 درصد) و دو سطح آنزیم روابیو (صفر و 0.025 درصد) در قالب طرح کاملا تصادفی در دو دوره آزمایشی رشد (11 تا 24 روزگی) و پایانی (25 تا 42 روزگی) مورد آزمایش قرار گرفتند. استفاده از سطوح مختلف پوست هندوانه و آنزیم اثرات معنی داری بر عملکرد جوجه های گوشتی داشت (P<0.05). ...

جهت تعیین سطح مناسب کربوهیدرات های غیر الیافی و اثر آن بر ماده خشک مصرفی، تولید و ترکیبات شیر، قابلیت هضم ظاهری ترکیبات خوراک، فراسنجه های شکمبه ای و وزن بدن تعداد 8 رأس گاو شیری هلشتاین با چند شکم زایش و میانگین روزهای شیردهی 28±107 و میانگین وزن 644±68 کیلوگرم در قالب طرح مربع لاتین 4×4 تکرار شده با دوره های آزمایش 21 روزه مورد استفاده قرار گرفت. تیمارهای آزمایش به ترتیب شامل 33، 36، 39 و 42 درصد NFC در ماده خشک جیره بود. از جایگزینی ذرت و کنجاله سویا با سبوس گندم جهت دستیابی به سطح مورد نیاز کربوهیدرات غیر الیافی استفاده شد. افزایش NFC جیره منجر به افزایش معنی دار در میزان مصرف ماده خشک، تولید شیر روزانه، 3.5FCM درصد و پروتئین، لاکتوز و مواد جامد فاقد چربی شیر شد. این در صورتی بود که درصد چربی شیر به طور معنی داری کاهش یافت. با افزایش NFC وزن بدن افزایش یافت با این حال تیمارها تاثیر معنی داری بر آن نداشتند. درصد ماده خشک مصرفی به ازای وزن بدن تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت. میزان کل پروتئین شیر با افزایش NFC، افزایش یافت. همچنین با افزایش NFC میزان کل چربی شیر افزایش یافت، اما تاثیر معنی داری مشاهده نشد. افزایش NFC منجر به افزایش معنی دار قابلیت هضم پروتئین خام، کربوهیدرات غیر الیافی، ماده خشک و ماده آلی خوراک شد. pH و نیتروژن آمونیاکی شکمبه با افزایش NFC کاهش پیدا کردند به طوری که این کاهش برای نیتروژن آمونیاکی معنی دار بود. نتایج این آزمایش نشان می دهد که افزایش کربوهیدرات های غیر الیافی به طور معنی داری موجب افزایش تولید و اغلب ترکیبات شیر می شود. به نظر می رسد جیره های گاوهای شیری در ابتدای دوره شیردهی می بایست حاوی بیش از 36 درصد NFC در ماده خشک جیره باشد.

هدف از آزمایش حاضر، مقایسه ارزش تغذیهای سرشاخه کامل درخت برهان و علوفه یونجه خالص در بزهای نجدی بود. مصرف خوراک، قابلیت هضم مواد مغذی، جمعیت پروتوزوآ و فراسنجه های تخمیری شکمبه ای و خونی مورد ارزیابی قرار گرفت. در این آزمایش شش رأس بز نجدی با میانگین وزن 2.2±31 کیلوگرم در قالب طرح کاملا تصادفی مورد استفاده قرار گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل دو جیره خالص شامل شاخه کامل درخت برهان یا علوفه یونجه بودند. تجزیه شیمیایی گیاه برهان نشان داد که پروتئین و چربی خام آن بالاتر از علوفه یونجه اما الیاف نامحلول در شوینده اسیدی (ADF) آن کمتر بود. اثر جیره های آزمایشی بر مصرف ماده خشک بزها معنی دار بود و برای جیره های خالص حاوی علوفه یونجه و برهان، به ترتیب 1326 و 1682 گرم در روز بود. استفاده از برهان در جیره بزها موجب افزایش معنی دار مصرف ماده خشک شد، اما بر قابلیت هضم ظاهری مواد مغذی تاثیری نداشت. غلظت نیتروژن آمونیاکی و pH مایع شکمبه در جیره حاوی برهان نسبت به علوفه یونجه به طور معنی داری کمتر بود. غلظت گلوکز و کلسترول خون تحت تاثیر جیره های آزمایش قرار نگرفت، اما تغذیه برهان باعث کاهش غلظت نیتروژن اوره ای خون شد. تغذیه برهان باعث کاهش معنی دار جمعیت پروتوزوآی شکمبه بزها شد. بنابراین، نتایج پژوهش حاضر نشان داد که مصرف و قابلیت هضم مواد مغذی در بزها تغذیه شده با گیاه کامل برهان تفاوتی با علوفه یونجه نداشت و اثر منفی بر فراسنجه های شکمبه ای و خونی مشاهده نشد، لذا شاید بتوان از آن در جیره بزهایی که در طبیعت به آن دسترسی دارند استفاده نمود.

این پژوهش جهت بررسی اثر افزودن موننسین و عصاره گیاهی در جیره های با کنسانتره بالا بر رفتار و عملکرد بره های افشاری انجام گرفت. برای انجام این آزمایش از 32 رأس بره نر افشاری با میانگین وزن اولیه 5.6±41 کیلوگرم و سن شش ماه در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار و هشت تکرار به مدت 56 روز دوره آزمایشی و 21 روز سازگاری به جیره آزمایشی استفاده شد. جیره های آزمایشی شامل؛ 1) جیره شاهد بدون افزودن موننسین یا عصاره گیاهی، 2) جیره حاوی 30 میلی گرم موننسین، 3) جیره حاوی دو گرم عصاره گیاهی، 4) جیره حاوی 30 میلی گرم موننسین به صورت دو هفته در میان برای هر رأس بره بود. وزن کشی به صورت هفتگی و خوراک مصرفی به طور روزانه اندازه گیری شد. بررسی رفتارهای خوردن و نشخوار کردن و تعیین pH شکمبه هر دو هفته یکبار انجام شد. در پایان دوره بره ها کشتار شدند و تفکیک و تجزیه لاشه صورت گرفت. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که افزودن مکمل موننسین می تواند اثرات مثبتی بر افزایش وزن، خصوصیات لاشه و رفتارهای تغذیه ای بره های پرواری داشته باشد، ولی اثرات افزودن مکمل موننسین در طول پروار ثابت نبود و در اغلب پاسخ ها اثر جیره در دوره معنی دار بود به علاوه مشاهد شد که افزودن مکمل موننسین بصورت یک دوره در میان می تواند پاسخ های متفاوتی از افزودن آن به طور مستمر داشته باشد همچنین افزودن مکمل عصاره گیاهی به میزان دو گرم در روز تاثیر اندکی بر پاسخ های بره های پرواری داشت.

این آزمایش به منظور بررسی اثرات 25-1 دی هیدروکسی کوله کلسیفرول [1, 25 (OH)2D3] (کلسیتریول) و عصاره هیدرو الکلی ریشه گیاه دارویی بوزیدان (Withania somnifera) بر پاسخ ایمنی و ریخت شناسی روده کوچک جوجه های گوشتی انجام شد. تیمارها در قالب فاکتوریل (2×3×2) شامل جیره کنترل مثبت با سطح کافی کلسیم و کنترل منفی (کاهش 30 درصدی سطح کلسیم)، 3 سطح عصاره بوزیدان (صفر، 75 و 150 میلی گرم در کیلوگرم جیره) و 2 سطح 25-1 دی هیدروکسی کوله کلسیفرول (صفر و 0.5 میکروگرم در کیلوگرم جیره) بود. تعداد 600 قطعه جوجه گوشتی یک روزه راس 308 به صورت تصادفی در 60 عدد پن و 10 پرنده در هر کدام توزیع گردید. هر تیمار دارای 5 تکرار (50 پرنده در هر تیمار) بود. جیره های آزمایشی به طور نا محدود در اختیار جوجه ها از 1 تا 42 روزگی قرار گرفت. برای بررسی ایمنی هومورال از تست SRBC استفاده گردید. لذا دو تزریق در روزهای 25 و 32 دوره آزمایش برای تعیین پاسخ آنتی بادی اولیه و ثانویه انجام شد. در 21 و 42 روزگی یک پرنده از هر تکرار کشتار و وزن اندام های لنفاوی اندازه گیری و 1.5 سانتی متر از بافت ژژونوم به منظور تعیین خصوصیات ریخت شناسی جدا گردید. آزمایشات پاسخ ایمنی هومورال نشان داد که کاهش 30 درصدی سطح کلسیم جیره باعث کاهش تیتر آنتی بادی کل می گردد. عصاره هیدروالکلی ریشه بوزیدان در سطح 150 میلیگرم فقط باعث افزایش تیتر ایمونوگلوبولین G در تست اولیه گردید. هیچ گونه اثرات اصلی از تیمارهای آزمایشی بر وزن اندام های لنفاوی مشاهده نگردید. اطلاعات ریخت شناسی روده نشان داد که مکمل سازی کلسیتریول در جیره باعث کاهش طول پرز در 21 روزگی و کاهش عرض آن در 42 روزگی می گردد. کاهش 30 درصدی سطح کلسیم جیره منجر به کاهش عمق کریپت در مقایسه با گروه کنترل مثبت گردید. این آزمایشات نشان داد که کاهش سطح کلسیم جیره باعث کاهش پاسخ ایمنی هومورال می گردد. مکمل سازی عصاره بوزیدان در جیره های آزمایشی تاثیری بر خصوصیات پرز نداشت.

این تحقیق با هدف بررسی اثر گیرنده های محیطی هیستامین در حالات سیری و گرسنگی بر مصرف خوراک و آب، در جوجه های گوشتی انجام شد. 32 قطعه جوجه  گوشتی یک روزه، تا 4هفتگی به صورت گروهی پرورش یافتند، اما در هفته چهارم به صورت انفرادی نگهداری شدند. داده ها در قالب طرح اندازه گیری های تکرار شده در زمان تجزیه واریانس شدند و مقایسه میانگین ها با استفاده از آزمون LSMEANS صورت گرفت. تیمارها شامل کلرفنیرامین با مقادیر تزریقی 40 میلی گرم بر کیلوگرم، فاموتیدین با مقادیر 2.5 میلی گرم بر کیلوگرم، هیستامین با مقادیر یک میلی گرم بر کیلوگرم و سرم فیزیولوژی بودند که در سن 4 هفتگی جوجه ها با حجم تزریقی 0.5 میلی لیتر و بصورت داخل صفاقی تزریق شدند. نتایج نشان دادند که بین میزان دریافت خوراک در جوجه های گرسنه با جوجه هایی که دسترسی آزاد به خوراک داشتند، اختلاف معنی داری وجود دارد، به طوریکه، هیستامین در حالت گرسنگی و سیری موجب کاهش در مصرف خوراک شد، ولی تاثیر هیستامین در حالت سیری قابل ملاحظه تر بود. تزریق کلرفنیرامین در هر دو حالت گرسنگی و سیری، موجب کاهش مصرف خوراک شد. فاموتیدین در در حالت گرسنگی اثری بر میزان مصرف خوراک نداشت ولی حالت سیری موجب کاهش مصرف خوراک گردید. در رابطه با مصرف آب می توان گفت که کلرفنیرامین موجب کاهش مصرف آب پرندگان گردید در حالی که مهار گیرنده های H2 هیستامین توسط فاموتیدین، سبب افزایش مصرف آب در حالت گرسنگی و سیری شد. به طور کلی دو گیرنده  H1و H2 در میزان اشتها و دریافت خوراک و آب دخالت دارند.

هدف از تحقیق حاضر، بررسی خصوصیات ژنتیکی صفات رشد و تولید تخم مرغ شامل وراثت پذیری و همبستگی های ژنتیکی و فنوتیپی مرغان بومی استان خراسان رضوی بود. برای این منظور از اطلاعات جمع آوری شده مربوط به حدود 18000 مرغ طی سالهای 1389 تا 1391 استفاده شد. پارامترهای ژنتیکی صفات مورد بررسی با استفاده از روش آماری بیزی مبتنی بر نمونه گیری گیبس با نرم افزار GIBBS3F90 تخمین زده شد. وراثت پذیری و همبستگی های ژنتیکی و فنوتیپی بین صفات با استفاده از مدل حیوانی تک و دو صفتی برآورد گردید. وراثت پذیری صفات وزن بدن در سنین 8 و 12 هفتگی، سن و وزن بلوغ جنسی، تعداد و وزن تخم مرغ به ترتیب 0.37، 0.40، 0.30، 0.31، 0.46 و 0.11 برآورد شد. متوسط به بالا بودن توارث پذیری های تخمین زده شده برای صفات مورد مطالعه بیانگر سهم قابل توجه ژن ها در واریانس فنوتیپی و موثر بودن انتخاب در بهبود ژنتیکی این صفات است. همبستگی ژنتیکی وزن بدن در سنین 8 و 12 هفتگی و وزن بلوغ جنسی با سن بلوغ جنسی مثبت بود. بنابراین انتخاب برای افزایش رشد در سنین مختلف، به شکل نامطلوبی باعث افزایش سن بلوغ جنسی نیز می شود. با توجه به دو منظوره بودن مرغان بومی، توجه به عملکرد رشد در کنار تخم گذاری حائز اهمیت است. بنابراین، با توجه به همبستگی ژنتیکی نامطلوب صفات رشد با سن بلوغ جنسی، انتخاب هم زمان مرغان بومی برای افزایش وزن بدن و کاهش سن بلوغ جنسی با قرار دادن این صفات در شاخص انتخاب، برای بهبود صفات اقتصادی مرغ های بومی خراسان رضوی ضروری به نظر می رسد.

در مطالعه حاضر از رکوردهای 191910 رأس گاو شیری نژاد هلشتاین در دوره اول شیرواری به منظور بررسی عملکرد صفات تولید شیر و درصد چربی شیر 305 روز گاوهای شیری هلشتاین در اقلیم های مختلف ایران استفاده گردید. داده های مذکور مربوط به 1368 گله بوده که طی سال های 1379 تا 1390 توسط مرکز اصلاح نژاد و بهبود تولیدات دامی کشور جمع آوری شده بود. محل جغرافیایی گله ها با توجه به شرایط آب و هوایی و با استفاده از روش طبقه بندی اقلیمی دومارتن پیشرفته به 5 گروه اقلیمی (خشک بیابانی، نیمه خشک، مدیترانه ای، نیمه مرطوب و مرطوب) دسته بندی شد. مولفه های واریانس-کوواریانس ژنتیکی صفات مورد بررسی با مدل حیوانی و روش حداکثر درست نمایی محدود شده بدون مشتق گیری برآورد شدند. وراثت پذیری تولید شیر 305 روز در محدوده 0.11 (اقلیم مدیترانه ای) تا 0.29 (اقلیم خشک بیابانی) و درصد چربی شیر 305 روز در دامنه 0.10 (اقلیم مدیترانه ای) تا 0.28 (اقلیم خشک بیابانی) برآورد شدند. در اقلیم های خشک بیابانی، نیمه خشک، مدیترانه ای، نیمه مرطوب و مرطوب روند ژنتیکی تولید شیر 305 روز به ترتیب 22.20، 17.37، 0.074-، 0.92 و 0.71- و روند ژنتیکی درصد چربی شیر 305 روز به ترتیب 0.0012-، 10-5×1.23، 10-5×5، 0.0002 و 0.0004- برآورد شدند. با توجه به اختلافات موجود در پارامترهای ژنتیکی صفات مورد بررسی در اقلیم های مختلف، به نظر می رسد که عملکرد گاوها در مناطق مختلف متفاوت بوده که می تواند ناشی از اثر متقابل ژنوتیپ و محیط باشد.

از جمله اهداف اصلاح نژاد در گاوهای شیری افزایش طول عمر تولیدی است. افزایش این صفت از طریق کاهش هزینه های جایگزینی تلیسه ها و ازدیاد فراوانی حیوانات پرتولید نقش بسزایی در افزایش سودآوری دارد. این مطالعه به منظور بررسی تنوع ژنتیکی طول عمر تولیدی گاوهای شیری هلشتاین با استفاده از مدل های تجزیه بقا انجام گرفت. داده ها شامل 35137 رکورد طول عمر تولیدی از زایش اول در گله های استان اصفهان طی سال های 1370 تا 1391 بود. حیوانات حذف شده و حذف نشده به ترتیب به صورت سانسور نشده و سانسور شده درنظر گرفته شد. همچنین هر گله دارای حداقل 20 رکورد بود و اطلاعات حداقل 10 دختر برای هر پدر در دسترس قرار داشت. برآورد فراسنجه های ژنتیکی با استفاده مدل پدری و کاربرد مدل ویبول در نرم افزار Survival Kit انجام شد. وراثت پذیری صفت طول عمر تولیدی براساس مقیاس لگاریتمی 0.074 و بر اساس مقیاس اولیه 0.18 برآورد شد. تغییرات فنوتیپی این صفت با ضریب رگرسیون 0.01±0.03- نشان داد کاهش خطر نسبی حذف در هر سال در گله های مورد مطالعه روی داده است. با توجه به تغییرات ارزش اصلاحی برآوردشده طول عمر تولیدی امکان افزایش این صفت از طریق انتخاب گاوهای برتر وجود دارد. بنابراین لازم است توجه بیشتری به صفت طول عمر تولیدی در برنامه های اصلاح نژاد گاو شیری انجام گیرد. روند منفی فنوتیپ احتمال خطر حذف نسبی نشان از بهبود فنوتیپی طول عمر تولیدی است اما روند ژنتیکی افزایش احتمال خطر حذف موید کاهش ژنتیکی طول عمر تولیدی در گله های مورد مطالعه است.

هدف از این پژوهش ارزیابی اثر همخونی بر افزایش وزن روزانه و نسبت کلیبر در گوسفند مهربان بود. اطلاعات داده ای (مشتمل بر 6550 رکورد) و شجره حیوانات مورد استفاده طی سال های 1374 تا 1390 به وسیله سازمان جهاد کشاورزی استان همدان جمع آوری شده بود. صفات مورد مطالعه شامل میانگین افزایش وزن روزانه از تولد تا شیرگیری (ADGa)، از شیرگیری تا شش ماهگی (ADGb)، از شیر گیری تا نه ماهگی (ADGc) و از شیر گیری تا یک سالگی (ADGd) و به طور متناظر نسبت های کلیبر مربوطه (KRa، KRb،  KRcو (KRd بود. حیوانات با توجه به ضرایب همخونی به دست آمده از شجره به سه گروه دسته بندی شدند: گروه اول شامل حیوانات غیر همخون و گروه دوم و سوم شامل حیوانات همخون بودند. برای ویرایش داده ها از نرم افزار Foxpro، برای برآورد اثر همخونی بر صفات از نرم افزار SAS استفاده شد و افت همخونی به صورت رگرسیون خطی با استفاده از رویه Reg نرم افزارSAS  محاسبه شد. روند معنی دار ضرایب رگرسیون ADGa، KRa، ADGb، KRb،ADGd  و KRd از همخونی همه بره ها به ازای افزایش 1% همخونی مشاهده شد. ضریب رگرسیون تمام صفات بجز KRc بر همخونی بره های تک قلو و صفات ADGa و KRa بر همخونی بره های دو قلو معنی دار بود. با توجه به جنس بره، ضریب رگرسیون تمام صفات بجز ADGc و ADGd بر همخونی بره های نر و ADGc و KRd بر همخونی بره های ماده معنی دار بود. نتایج این پژوهش نشان می دهد که همخونی بر میانگین افزایش وزن روزانه و نسبت کلیبر در گوسفند نژاد مهربان موثر بوده است و معنی دار و مثبت برآورد شد.

یک جمعیت نسل دوم از بلدرچین ژاپنی برای یافتن جایگاه های ژنی مربوط به صفات لاشه روی کروموزوم 5 با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره بررسی شد. جمعیت مورد مطالعه حاصل از تلاقی دو سویه سفید و وحشی بلدرچین ژاپنی و صفات مورد بررسی شامل وزن لاشه گرم و سرد، وزن اندام های داخلی و قطعات لاشه پرندگان بودند. بعد از انجام واکنش زنجیره ای پلیمراز، افراد برای نشانگرهای به کاربرده شده با استفاده از نرم افزار AlphaEaseFC 4.0 تعیین ژنوتیپ شدند. والدین (P0)، پرندگان نسل F1 و F2 با استفاده از 3 مارکر میکروساتلایت ژنوتیپ یابی شدند. آنالیز داده ها با استفاده از نقشه یابی مبتنی بر رگرسیون صورت گرفت.  QTLهای معنی دار برای صفات بازدهی لاشه، وزن مطلق و نسبی سینه، وزن نسبی و مطلق کبد، وزن مطلق و نسبی پشت، وزن مطلق و نسبی طحال، وزن سنگدان و وزن سر شناسایی شد. نسبت واریانس فنوتیپی نشان داده شده به وسیله آثار معنی دار افزایشی، غلبه و ایمپرینتینگ QTL از 2.22 تا 11.11 درصد بود. نتایج نشان دادند که جایگاه شناسایی شده برای بعضی از صفات لاشه در کروموزوم 5 یکسان بود که با توجه به ویژگی های صفات کمی (شامل اثرات پلیوتروپی و اپیستازی) می تواند در تفاوت فنوتیپی صفت تاثیرگذار باشد. چنین نتایجی نشان دهنده همبستگی ژنتیکی در میان صفات و پاسخ همبسته به انتخاب است.

در گله های هسته اصلاح نژادی که عمدتا به صورت بسته نگهداری می شوند، بررسی همخونی و اثرات آن بر صفات اقتصادی امری ضروری است. هدف از انجام این مطالعه برآورد مقدار همخونی و اثر آن بر عملکرد صفات رشد، در گوسفندان سنگسری بود. در این تحقیق از اطلاعات مربوط به 7028 رأس گوسفند سنگسری که طی 28 سال (1365-1392) در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند سنگسری شهرستان دامغان، نگهداری و ثبت شجره شده بودند، استفاده گردید. جهت برآورد ضریب همخونی حیوانات موجود در شجره از برنامه CFC والگوریتم میوسین و لو، جهت تعیین ساختار جامعه از نرم افزار Endog v4.8 و برای برازش مدل های مختلف و محاسبه میزان تابعیت صفات از همخونی بر اساس بهترین مدل ازنرم افزار WOMBAT استفاده شد. میانگین نسل معادل کامل به عنوان معیاری از سطح تکامل شجره برای این جمعیت 1.59 برآورد شد و حدود 7.21 درصد از کل بره های ثبت شده همخون بودند. میانگین ضرایب همخونی کل جمعیت 0.28 درصد و نرخ افزایش سالیانه همخونی 0.028 درصد برآورد شد که از لحاظ آماری معنی دار بود. ضریب تابعیت اوزان تولد، 3، 6، 9 و 12 ماهگی از همخونی به ترتیب 1.46-، 7.72-، 14.87، 20.92 و 29.46- گرم برآورد شد ولی از نظر آماری معنی دار نبود. پایین بودن میزان همخونی در این تحقیق نشان داد که شدت آمیزش های خویشاوندی در این گله نسبتا پایین بوده و با توجه به عدم معنی داری تاثیر همخونی بر صفات مرتبط با رشد، اثرات سوء همخونی در گله قابل توجه نیست، ولی با کنترل شجره ای لازم در زمان جفت گیری، می توان از همخونی بالا در برخی از افراد گله جلوگیری کرد.