توسعه آموزش در علوم پزشکی
سال:1391 | دوره:5 | شماره:9 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: یکی از روش های ارزیابی عملکرد دانشجویان روش ارزشیابی 360 درجه می باشد. معهذا لازمه استفاده از این ابزار داشتن روایی و پایایی می باشد. لذا هدف ما از انجام این مطالعه بررسی پایایی و روایی این ابزار در بین دانشجویان پزشکی بود.روش بررسی: در ابتدا پرسشنامه ها با مطالعه وسیع متون و نظر اهل فن تهیه گردید. پرسشنامه های 10 سوالی بین نمونه ای در دسترس از دانشجویان، پرستاران، بیماران و پزشکان بخش عفونی و اورژانس بیمارستان آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی لرستان توزیع گردید. میانگین نمرات هر یک از گروه ها محاسبه شد. جهت ارزیابی سازگاری درونی پرسشنامه ها آلفای کرونباخ و برای تبیین ساختار عامل، تحلیل عاملی انجام گردید. به منظور تعیین میزان همبستگی بین نمرات حاصل از پرسشنامه ها با یکدیگر از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد.یافته ها: روایی ظاهری و محتوایی پرسشنامه ها به استناد بررسی متون و نظر اهل فن مورد تایید بود. با انجام تحلیل عامل، ساختار عاملی پرسشنامه ها تایید شد. تحلیل عامل، عامل پذیری پرسشنامه ها را نشان داد. دامنه آلفای کرونباخ پرسشنامه ها از 0.88 تا 0.96 به دست آمد. ضریب همبستگی بین تمام پرسشنامه ها معنادار نبود.نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه ابزار 360 درجه از روایی و پایایی مناسبی جهت ارزیابی عملکرد دانشجویان پزشکی برخوردار بود.

زمینه و هدف: شناخت و حل موانع و مشکلات ایفای نقش و خودکارآمدی جهت ارتقای کیفیت آموزش بسیار موثر است. هدف از این مطالعه تعیین خودکارآمدی و ایفای نقش مربیان پرستاری و بهبود آن انجام شده است.روش بررسی: این مطالعه یک مطالعه توصیفی برای بررسی نظرات مربیان پرستاری در دانشکده پرستاری - مامایی قزوین انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه ای مشتمل بر دو قسمت (احساس خودکارآمدی و مشکلات ایفای نقش) بود، داده ها با استفاده از آزمون آماری توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: در ارتباط با احساس خودکارآمدی، شاخصی که کمترین امتیاز را به خود اختصاص داد و در واقع ضعیف ترین احساس خودکارآمدی بود احساس مربوط به کمک به خانواده ها برای ارتقای دانشجویان توسط مربیان بود که با امتیاز 34 در آخرین رده قرار داشت و شاخصی که بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داد مربوط به کنترل رفتارهای مخرب دانشجویان توسط مربیان بود که با امتیاز 51 به عنوان قوی ترین امتیاز خودکارآمدی تعیین شد. نتایج حاصل از پرسشنامه سنجش ایفای نقش نشان داد که شاخص ترین مشکل از دیدگاه مربیان دانشکده فراهم نبودن محیط مناسب برای ایفای نقش مربیان در بالین و اطلاع ناکافی مسوولین از اهداف آموزش بالینی مربیان هر دو با امتیاز 47 مهم ترین مشکل و عدم آموزش قبلی نحوه ایفای نقش در آموزش بالینی برای مربیان با امتیاز 30 دارای کمترین امتیاز بود.نتیجه گیری: اگرچه بسیاری از ابعاد خودکارآمدی و ایفای نقش مربیان پرستاری در آموزش بالینی پرستاری مناسب است، اما با اصلاح نواقص و مشکلات ایفای نقش می توان گام موثری در آموزش بالینی در ارتباط با احساس خودکارآمدی و ارتقای ایفای نقش برداشت.

زمینه و هدف: هدف پژوهش تحلیل کاربست سبک های مذاکره در راهبردهای مدیریت تعارض مدیران دانشگاه علوم پزشکی کاشان بود. سووالات پژوهش بر اساس چهار سبک مذاکره (واقع گرایی، تحلیلی، هنجاری، شهودی) و سه استراتژی مدیریت تعارض (راه حل گرایی، عدم مقابله و کنترل) طراحی شد.روش بررسی: نوع پژوهش توصیفی - همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه مدیران دانشگاه علوم پزشکی کاشان به تعداد 95 نفر بوده که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، تعداد 84 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه مهارت های مذاکره با 50 گویه و پرسشنامه مدیریت تعارض با 44 گویه استفاده گردید که ضریب پایایی آن ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 0.90 و 0.88 به دست آمد.یافته ها: یافته ها نشان می دهد میانگین هر یک از مولفه های سبک مذاکره و راهبردهای مدیریت نعارض بالاتر از حد متوسط است. همچنین بین سبک های مذاکره و راهبردهای مدیریت تعارض رابطه وجود دارد.نتیجه گیری: بیشترین کاربست مذاکره توسط مدیران مربوط به سبک واقع گرایی و کمترین مربوط به سبک مذاکره تحلیلی و بیشترین استفاده از استراتژی مدیریت تعارض مربوط به استراتژی راه حل گرایی و کمترین استفاده مربوط به استراتژی کنترل بوده است.

زمینه و هدف: برای ارتقای کیفیت وضعیت آموزشی، ارزیابی وضعیت آموزش بالینی و نظری و سپس ارایه بازخورد به برنامه ریزان و مدیران آموزشی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در ارزیابی، زمانی می توان به نتایج اعتماد نمود که اطلاعات گردآوری شده از صحت و دقت کافی برخوردار باشد که شرط لازم برای تحقق آن وجود ابزارهای دقیق برای جمع آوری اطلاعات می باشد. تهیه و تنظیم شاخص های معتبر برای ارزیابی وضعیت آموزش بالینی رشته های توانبخشی، هدف این پژوهش بود.روش بررسی: این مطالعه به صورت کیفی انجام شد. جمع آوری داده ها بر اساس مطالعات کتابخانه ای و مرور منابع موجود و برگزاری جلسه بحث گروهی متمرکز با اساتید صاحب نظر در آموزش بالینی (اعضای هیات علمی) انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها نیز به روش تحلیل محتوا صورت پذیرفت.یافته ها: یافته های پژوهش بیانگر این است که شاخص های ارزیابی وضعیت آموزش بالینی رشته های توانبخشی شامل 5 طبقه (آموزش دهنده، آموزش گیرنده، مدیریت آموزش بالینی، عرصه آموزش بالینی و ارزشیابی) و 57 شاخص می باشد.نتیجه گیری: شاخص های به دست آمده از این پژوهش معیارهای طراحی ابزاری روا و پایا برای ارزیابی وضعیت آموزش بالینی رشته های توانبخشی را فراهم می کنند.

زمینه و هدف: رشته داروسازی از رشته هایی است که دانش آموزان زیادی را به خود جلب کرده، علاقمندان زیادی آن را انتخاب و وارد این رشته می شوند. اگرچه دانشجویان با علاقمندی زیادی وارد این رشته می شوند؛ لیکن به نظر می رسد در طی دوره تحصیلی انگیزه زیادی جهت کسب نمرات بالا نداشته، اهمیت چندانی به درس و کلاس نمی دهند. این امر باعث شده است که میزان غیبت دانشجویان در کلاس ها افزایش یافته، معدل درسی آن ها نیز در حد انتظار نباشد. یکی از دلایلی که می تواند باعث این اتفاق باشد عدم انتخاب رشته تحصیلی بر اساس علاقه و یا کاهش انگیزه دانشجویان جهت ادامه تحصیل در رشته انتخابی ایشان می باشد. بررسی این امر و یافتن علل آن می تواند باعث رفع مشکلات ایشان و افزایش انگیزه آن ها جهت ادامه تحصیل باشد. این مطالعه به بررسی انگیزه ها و عوامل موثر بر انتخاب رشته تحصیلی دانشجویان دوره دکتری عمومی داروسازی در دانشکده داروسازی پرداخته و عواملی را که توانسته در طی دوره باعث کاهش انگیزه آن ها در انجام وظایف گردد، مورد توجه قرار داد.روش بررسی: در این پژوهش ابتدا بر اساس منابع موجود و مطالعات قبلی پرسشنامه ای محقق ساخته که بتواند علل انتخاب رشته توسط دانشجویان را مورد ارزیابی قرار دهد تهیه گردید. این ابزار توسط دانشجویان ورودی سال های مختلف دانشکده داروسازی و علوم دارویی اصفهان تکمیل گردید. در تهیه پرسشنامه از مدل لیکرت استفاده شده است. با استفاده از آزمون T و جداول دوبعدی در نرم افزار SPSS نتایج مطالعه تفسیر شد.یافته ها: منزلت اجتماعی اولین و مهم ترین انگیزه انتخاب رشته داروسازی بوده است. نتایج نشان می دهد که سال ورود به دانشگاه یکی از فاکتورهای مهم در روند افزایش و یا کاهش انگیزه دانشجویان جهت ادامه تحصیل در این رشته در طول دوره تحصیلی می باشد. دانشجویان معتقدند دروس عمومی که قبل از امتحان جامع علوم پایه ارایه می شود باعث کاهش انگیزه و علاقه دانشجویان جهت کسب نمرات مناسب شده لیکن دروسی که بعد از امتحان جامع علوم پایه ارایه شده که عمدتا دروس تخصصی می باشد باعث علاقه مندی دانشجویان به این رشته می شود. دروس عملی مانند آزمایشگاه هایی با امکانات مناسب و نحوه برخورد اساتید، نقش مهمی در افزایش علاقه و انگیزه دانشجویان به تحصیل داشته است. اغلب دانشجویان، این رشته را به عنوان اینکه فقط یک شغل مناسب در آینده باشد انتخاب ننموده بلکه علل دیگری را نیز علت علاقه و انگیزه آن ها برای انتخاب این رشته دانسته اند.نتیجه گیری:به طور کلی اکثر دانشجویان از انتخاب این رشته رضایت داشته و فکر می کنند که با ادامه تحصیل در این رشته به اهداف از پیش تعیین شده خود خواهند رسید.

زمینه و هدف: ارزیابی عملکرد نهادهای آموزشی شاخصی مناسب برای تصحیح عملکرد و ارتقای کارآیی این دسته از نهادها محسوب می شود. برای رسیدن به این مهم در گروه زنان و زایمان دانشگاه علوم پزشکی زنجان تحقیقی در زمینه ارزیابی عملکرد گروه از دیدگاه دانشجویان انجام شده است تا با استفاده از دیدگاه دانشجویان به عنوان دریافت کنندگان خدمات آموزشی گروه به نقاط ضعف و قوت گروه پی برده، ضمن تاکید بر نقاط قوت راهکارهای لازم برای کاهش نقاط ضعف ارایه گردد.روش بررسی: برای رسیدن به هدف مطالعه در این تحقیق از شیوه پیمایشی استفاده شده است. پس از تعیین ابعاد عملکردی گروه زنان و زایمان در رابطه با دانشجویان مشغول به تحصیل، شاخص های مطلوب در قالب آیتم های پرسشنامه بسته پاسخ در دوره زمانی سال های 1389 تا 1390 از بین 50 دانشجو جمع آوری گردیده، با استفاده از روش های آماری کمی ارزیابی شده اند. از نظر حجم نمونه، نمونه در دوره زمانی برابر با جامعه بوده، به شیوه سرشماری اقدام به مطالعه شده است.یافته ها: بر اساس قضاوت دانشجویان می توان عملکرد آموزشی اساتید گروه را در بعد حضور فعال فیزیکی در سطح عالی، انعطاف پذیری و تعامل علمی با دانشجو و حساسیت به روابط انسانی و در دسترس بودن در سطح خوب و در نهایت از نظر امکان انتقال دانش علمی در سطح متوسط ارزیابی کرد. همچنین آزمون فریدمن نشان داد که با اطمینان بالای 99 درصد بین اولویت ابعاد فوق تفاوت وجود داشت. همچنین بررسی آیتم های مربوط به امکان انتقال دانش علمی نشان می دهد که در این زمینه کارآیی بیرونی گروه از نظر دانشجویان در سطح متوسط بوده ولی کارآیی درونی در سطح خوبی است.نتیجه گیری: با توجه به حساسیت رشته زنان و زایمان به حضور فیزیکی، ابعاد حضور فعال فیزیکی، در دسترس بودن و نیز حساسیت به روابط انسانی از دیدگاه دانشجویان در سطح بسیار خوبی ارزیابی شد. با توجه به این که دانشجویان، برگزاری ژورنال کلاب و CPC بیمارستانی را نسبت به سایر ابعاد در سطح پایین تری ارزیابی کرده اند؛ لذا توصیه می شود معاونت محترم آموزشی بیمارستان و مدیران محترم گروه های آموزشی در برگزاری CPC و فراهم کردن امکانات آموزشی لازم در این زمینه با جدیت عمل نمایند. علاوه بر این توصیه دیگر افزایش اعضای هیات علمی گروه زنان خصوصا اساتید با گرایش های مختلف (فلوشیپ ها) جهت افزایش موفقیت در برگزاری ژورنال کلاب ها می باشد.

زمینه و هدف: تدریس اثربخش، مجموعه رفتارهای معلم است که باعث دستیابی به اهداف آموزشی و بهبود بخشیدن به کیفیت آموزش می شود. بازخورد دانشجویان به عنوان مشتریان اصلی در آموزش، که برخی آن را تنها اطلاعات ملموس برای ارزشیابی فعالیت اساتید می دانند، اطلاعات ویژه ای را در اختیار مدرس قرار می دهد که وی می تواند در بهبود عملکرد و اثربخشی خود از آن ها بهره گیرد؛ لذا برآن شدیم ویژگی های تدریس اثربخش را از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد مورد بررسی قرار دهیم.روش بررسی: مطالعه حاضر توصیفی - تحلیلی از نوع مقطعی می باشد. جامعه مورد بررسی 256 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی یزد بود. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بود که روایی و پایایی آن در مطالعات قبلی مورد تایید قرار گرفته بود، روش نمونه گیری چندمرحله ای طبقه ای بوده که پس از جمع آوری با استفاده از آزمون های آماری Chi square،ANOVA  و T-test مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داده که اولویت های حیطه های تدریس اثربخش از دیدگاه دانشجویان به ترتیب ارتباط بین فردی، مهارت های تدریس، ویژگی های فردی، مهارت ارزشیابی و رعایت قوانین آموزشی بود و به طور کلی مهم ترین ویژگی های تدریس اثربخش به ترتیب تسلط بر موضوع درس (2.76)، لحن و کلامی احترام آمیز (2.73) و حفظ شخصیت دانشجو و احترام به او (2.7) بود.نتیجه گیری: با توجه به نظرات دانشجویان پیشنهاد می شود برگزاری کارگاه ها و دوره های آموزشی مناسب و هدفدار جهت بهبود فرایند یاددهی - یادگیری و آشنایی اساتید با روش های نوین و موثر تدریس و استراتژی های آموزشی مبتنی بر تحقیقات همچنین تقویت مهارت های ارتباطی مدرسین و توجه به مولفه های این حیطه در گزینش، جذب و ارزشیابی آن ها پیشنهاد می گردد.

زمینه و هدف: پژوهش ها به نقش سلامت روانی بر عملکرد تحصیلی اشاره کرده اند. هدف این مطالعه، بررسی رابطه بین سلامت روانی و عملکرد تحصیلی دانشجویان واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 11 در سال تحصیلی 1388 - 1387 بود.روش بررسی: نمونه آماری شامل 1027 (555 پسر و 473 دختر) از دانشجویان واحدهای دانشگاهی منطقه 11 (شامل واحدهای کرمانشاه، کردستان و ایلام) که با روش نمونه گیری تصادفی سهمی انتخاب و پرسش نامه سلامت عمومی (GHQ-28) را تکمیل نموده اند. روش تحقیق این پژوهش توصیفی و همبستگی بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از همبستگی ساده، رگرسیون چندگانه و آنالیز واریانس چند متغیری استفاده شده است. برای سنجش عملکرد تحصیلی، معدل کل نیمسال های تحصیلی گذرانده شده آزمودنی ها نیز جمع آوری شد.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که 59 درصد از آزمودنی ها واجد سلامت روانی و 41 درصد از آنان مشکوک به اختلال روانی می باشند. بین سلامت روانی و عملکرد تحصیلی رابطه معنی دار مشاهده نشد. دانشجویان دختر از سلامت روانی کمتری برخوردار بودند. بین سن و افسردگی رابطه معکوس و معنی دار و بین سلامت روانی دانشجویان سنوات مختلف تحصیلی تفاوت معنی دار وجود داشت به طوری که ادامه تحصیل به سلامت روانی آنان کمک می کند. بین بعد خانوار و نمره علایم جسمانی رابطه معکوس و معنی دار وجود داشت. دانشجویان کارشناسی نسبت به دانشجویان کاردانی در همه متغیرهای سلامت روان از وضعیت بهتری برخوردار بودند.نتیجه گیری: سلامت روان پیش بینی کننده معنی داری برای برخی متغیرهای مورد مطالعه در این تحقیق است.