مطالعات جامعه شناسی
سال:1391 | دوره:4 | شماره:15 |تعداد مقالات:8

هدف اصلی این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با روحیه کارآفرینی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد است. باتوجه به ماهیت تحقیق، روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. نمونه های آماری مشتمل بر 336 نفر از دانشجویان مقاطع مختلف تحصیلی دانشکده فنی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد است که از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته روحیه کارآفرینی استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمارتوصیفی و آماراستنباطی، و ازطریق نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج نشان دادکه بین روحیه کارآفرینی دانشجویان فنی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد و مولفه های عوامل اجتماعی هم چون سطح تحصیلات پدر، رشته تحصیلی، عضویت در شبکه های اجتماعی، سطح مهارت آموزی، میزان مطالعه و وضعیت تاهل درسطح p<0.05 رابطه معنا داری وجود دارد، ولی بین روحیه کارآفرینی و دیگرمولفه های عوامل اجتماعی هم چون تحصیلات مادر، استفاده از اینترنت، شغل والدین، محل سکونت، جنسیت، مقطع تحصیلی ودرآمد در سطح p<0.05 رابطه معنا داری وجود ندارد.

مقاله حاضر به بررسی رابطه بین بهره گیری از رسانه های جمعی و هویت یابی اجتماعی دانشجویان با میزان سرمایه اجتماعی آنان پرداخته است. با مرور پیشینه نظری و تجربی این دو مفهوم، تعریف هویت بازاندیشانه آنتونی گیدنز از هویت یابی در دنیای مدرن ملاک تقسیم بندی هویت اجتماعی سنتی و مدرن و طبقه بندی استون و هیوز از سرمایه اجتماعی ملاک اندازه گیری و تقسیم بندی انواع سرمایه اجتماعی قرار گرفته است. در تحقیق حاضر که به شیوه پیمایشی انجام گرفته، از دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه های دولتی تبریز در سال تحصیلی 90-1389، 381 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم هر طبقه (رشته تحصیلی دانشجویان) انتخاب و مورد پرسش قرار گرفته اند. بر اساس نتایج تحقیق، نسبت دانشجویانی که دارای هویت اجتماعی مدرن بوده و دارای سرمایه اجتماعی متوسط و پایین هستند، بیشتر از کسانی است که از نظر هویت اجتماعی در رده سنتی قرار داشته و از نظر سرمایه اجتماعی در رده متوسط و زیاد قرار دارند. تحلیل داده های جدول تقاطعی دو متغیر هویت اجتماعی و سرمایه اجتماعی بیان گر آن است که هرچه دانشجویان از از هویت سنتی فاصله گرفته و در رده مدرن قرار می گیرند، میزان سرمایه اجتماعی آنان کاهش می یابد. دانشجویان سنتی تر دارای سرمایه اجتماعی بیشتری نسبت به دانشجویان مدرن می باشند. دانشجویان شهری از سرمایه اجتماعی نهادی و دانشجویان روستایی از سرمایه اجتماعی فردی بالایی برخوردارند.

مقاله حاضر بر گفتمان های ارتباطات انسانی در خانواده متمرکز گردیده است. در این مقاله سعی شده است تا بر روی گفتمان های ارتباطی خانواده متمرکز شود. هر تئوری درباره ارتباطات خانواده می بایستی شامل هم موضوعات درون ذهنی و هم تعاملی باشد. از طریق موضوعات تعاملی افراد خانواده با یکدیگر ارتباط برقرار می نمایند. به طور معمول خانواده از دو نوع گرایش ارتباطاتی پیروی می کند: انطباقی و محاوره ای. چهار الگوی ارتباطات خانواده به وجود می آید: خانواده های مبتنی بر رضایت طرفین، کثرت گرایانه، حمایتی و با آزادی مطلق. در این پژوهش از روش تئوری زمینه ای استفاده شده است. برای تحلیل داده های جمع آوری شده از خانواده های مناطق 22گانه تهران از روش تحلیل کمی داده ها (تحلیل عاملی) برای دسته بندی و تائید مقوله سازی ها و ساختن قضایای تئوری زمینه ای استفاده گردیده است. نتیجه آن که متغیرهایی که برارتباطات درون خانواده تاثیر می گذارند عامل ایجاد چنین تفاوت هایی هستند. هرکسی که سرمایه بیشتری دارد، اجازه تحرک بیشتری به اعضای خانواده درحیطه بدست آوردن سرمایه ها می دهد. هم چنین افرادی که سرمایه بیشتری دارند، درمحیط خانواده ارتباطات مذاکره ای را اتخاذ می نمایند. افرادی که سرمایه کمتری دارند، در محیط خانواده ارتباطات انطباقی را اتخاذ می کنند.

هدف این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی، اقتصادی موثر بر رضایت مندی شغلی مدیران مدارس متوسطه دولتی نواحی 2 و 4 آموزش و پرورش شیراز می باشد. در این پژوهش که به شیوه پیمایشی انجام گردید، سعی شده است با تاکید بر دیدگاه های نظری، مخصوصا نظریه های مازلو و هرزبرگ، تاثیر متغیرهای جنس، سن، محل تولد، میزان تحصیلات، وضعیت تاهل، تعداد افراد تحت تکفل، نوع مالکیت منزل مسکونی، میزان حقوق و مزایای دریافتی، ناحیه محل خدمت، میزان مشارکت در تصمیم گیری و منزلت شغلی بر رضایت مندی شغلی مدیران بررسی شود. داده های پژوهش با ابزار پرسشنامه ای محقق ساخته با مقیاس 5 درجه ای از یک نمونه 91 نفری به صورت نمونه گیری تصادفی سیستماتیک جمع آوری گردید و با روش های آماری آزمون تحلیل واریانس، تی، همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره تجزیه و تحلیل گردید. یافته های پژوهش نشان داد که سه متغیر مشارکت در تصمیم گیری، ناحیه محل خدمت و منزلت شغلی 56% رضایت شغلی را تبیین می کند.

مقاله حاضر با عنوان بررسی مقایسه ای تحلیل محتوای کیفی و روش هرمنوتیک تدوین شده و در آن تلاش شده است ضمن مقایسه دو روش تحلیلی فوق با همدیگر، اشتراک ها و تفاوت های آن ها با همدیگر در قالبی مقایسه ای مشخص و بازنمود یابد. این مقاله یک مقاله موردی- انتقادی است که با روش اسنادی انجام شده و نتایج آن نشان می دهد که این دو روش به رغم تشابه در اصل کار خود که همانا پرداختن به محتوای متن به صورت کیفی است، هم از نظر هستی شناختی، و روش شناختی و هم از نظر هستی شناختی تفاوت های معنی دار و قابل ملاحظه ای با هم دارند، به گونه ای که در تحلیل محتوای کیفی تلاش می شود با اتخاذ یک رویکرد تجزیه ای- سازه ای به استفاده از روش های کمی گرایانه و مرحله به مرحله محتواهای آشکار و پنهان متن کشف و بازنمود یابد، اما در هرمنوتیک تلاش می شود با اتخاذ یک رویکرد کل نگر- ترکیبی و استفاده از استدلال های گزاره پردازانه محتوای پنهان متن پیام کشف و بازنمود یابد.

در این مطالعه فریضه امر به معروف و نهی از منکر در مراکز دانشگاهی و عوامل اجتماعی موثر بر میزان گرایش دانشجویان به امور معروف مورد شناسایی قرار گرفت. برای بررسی ارتباط بین متغیرهای اجتماعی با گرایش دانشجویان به معروفات، تعداد 420 نفر از دانشجویان استان به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. انتخاب دانشجویان به صورت تصادفی از دانشگاه های دولتی، آزاداسلامی و پیام نور سه شهر تبریز، مراغه وهریس انجام گرفت که در رشته های مختلفی به تحصیل مشغول بودند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شد. بعد از انجام مصاحبه و گردآوری اطلاعات، جهت تحلیل های آماری از نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل اطلاعات نشان داد که میزان گرایش دانشجویان به امور معروف تنها اندکی از حد متوسط بیشتر می باشد، و نیز میزان گرایش دانشجویان دانشگاه های پیام نور در مقایسه با دانشگاه آزاد و دولتی و دانشجویان رشته های انسانی در مقایسه با رشته های فنی- مهندسی و علوم پایه بیشتر است. هم چنین تحلیل ها نشان دادکه بین تمایلات مذهبی دانشجو و خانواده او، عملکرد تشکل های مردمی، عملکرد مدیران، اساتید وکارکنان دانشگاه ها، گروه دوستان، الزامات قانونی، نوع دانشگاه و رشته تحصیلی، وبخشی از ابعاد پایگاه اقتصادی- اجتماعی خانواده دانشجو با گرایش به امور معروف و دوری از منکرات رابطه وجود دارد.

قومیت و قوم گرایی همواره مولفه مهمی در بررسی ها و تحقیقات اجتماعی و سیاسی محسوب می شود که از تفاوت های نژادی ناشی می شود. نابرابری قومی وتنوع قومی فی نفسه یک تهدید محسوب نمی شود و در صورتی که دریک جامعه عادی تلقی گردد و خودمبنای تشکیل دهنده آن جامعه شمرده شود می تواند فرصت شکوفایی اجتماعی را نیز فراهم نماید. امنیت ملی و مشارکت سیاسی در جوامع و رابطه آن با قومیت ها بسیار مهم تلقی می گردد. هرچه احساس «خودی بودن» در قومیت ها بیشتر باشد مشارکت سیاسی آنان بیشتر و ضریب امنیت ملی بالاتر خواهد بود و عکس آن نیز می تواند صادق باشد. فرایند جهانی شدن و گسترش ارتباطات نیز این وضعیت را دگرگون و پیچیده ساخته است و آن هم نیز بر احساسات قوم گرایانه و امنیت ملی جوامع تاثیر بسزایی گذاشته است.این پژوهش، در صدد پاسخگویی به این پرسش اصلی می باشد که نابرابری های قومی چه نقشی در امنیت ملی کشورها دارد؟ فرضیه ای که مطرح می گردد این است که نابرابری های قومی تاثیر بسیاری در کاهش مشارکت سیاسی اقوام و ضریب امنیت ملی کشورها دارد. مشارکت سیاسی اقوام باعث افزایش درک سیاسی، مسوولیت پذیری و تقویت حس تعهد آنان نسبت به حکومت می گردد.

دین اسلام به عنوان دین خاتم به تمام نیازمندی های انسان پاسخ گفته است. یکی ازسوالات اساسی انسان از دیر باز در باره برابری و نابرابری نوع انسانی بر حسب نژاد، رنگ، مذهب و... می باشد، یکی از معضلات جوامع بشری، وجود فاصله طبقاتی در بین اقشار مردم است.... اما چه تفاوت هایی بین ملاک های اسلام با سایر ادیان وملل وجود دارد؟ در برخی ادیان مانند هندوئیسم و آیین آهورایی قشربندی به نحوی است که تحرک یک فرد از طبقه ای به طبقه دیگر عملا غیرممکن است و یا در یهود با اعتقاد به برتری نژادی، نابرابری برون طبقاتی امری شایع است. آن چه بایستی مورد توجه قرار گیرد این که طبقات اجتماعی در اسلام به ثروت و خصایص زیستی متقوم نیست بلکه بر اساس تفاوت های انسانی به لحاظ استعدادها و قابلیت های مختلف است یعنی طبقات اجتماعی برای رفع نیازهای متعدد جامعه است تا جامعه به سمت کمال و شکوفایی حرکت کند. در اسلام عواملی مانند تقوی، علم و... زمینه ساز تفوق گروهی بر گروهی دیگر را به وجود می آورند و موجب برتری در نزد خدا و در آخرت می شوند و هم چنین در این دنیا، موجب اعطای مسوولیت های خطیرتر می گردند در حالی که مستلزم هیچ گونه برخورداری و امتیاز اجتماعی، طبقاتی و اقتصادی و... نیستند.در این مقاله سعی کردیم تا با بررسی دیدگاه های برخی ادیان و دیدگاه اسلام به این سوال مهم جواب دهیم که آیا قشربندی اجتماعی در اسلام مانند برخی ادیان و فرهنگ ها باعث نابرابری در همه زمینه ها و تضییع حقوق انسان است؟ برای رسیدن به این هدف از روش توصیفی و کتابخانه ای استفاده کردیم.