ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی
سال:1394 | دوره:5 | شماره:2 |تعداد مقالات:7

زمینه: یکی از راهبردهای اصلی به منظور توسعه کسب و کارهای کوچک و متوسط کارآفرینانه در بخش کشاورزی به‎ کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات است. به همین منظور شناسایی عوامل موثر بر توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در کسب و کارهای کارآفرینانه از اهمیت بسیاری برخوردار است.هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل عوامل موثر بر توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در کسب و کارهای کارآفرینانه است.روش پژوهش: جامعه آماری این پژوهش شامل مدیران کسب و کارهای کوچک و متوسط کشاورزی در استان زنجان بود که با استفاده از فرمول کوکران، 96 نفر نمونه تحقیق بودند و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. به منظور شناسایی عوامل موثر بر توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در کسب و کارهای کارآفرینانه از تحلیل عاملی اکتشافی و برای بررسی شاخص برازش نیکویی مدل تحقیق از تحلیل عاملی تاییدی و مدل معادلات ساختاری استفاده شده است.یافته ها: نتایج نشان داد که عوامل موثر بر توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات از پنج عامل زیرساختی، حمایتی - پشتیبانی، روان شناختی، آموزشی - مهارتی و فنی - مشاوره ای تشکیل می شود که در مجموع، در حدود 68.39 درصد از کل واریانس را تبیین کردند.نتیجه گیری: مهم ترین نتیجه پژوهش حاضر این است که فناوری اطلاعات و ارتباطات نقش زیربنایی و بنیادی در توسعه کسب و کارهای کارآفرینانه در بخش کشاورزی دارد.

زمینه: ما هم اکنون در آستانه عصر شتابندگی تاریخ هستیم. از این رو، به کارگیری روش های تدریس خلاق از ضرورت های نظام آموزش عالی محسوب می شود.هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی فرهنگ تدریس خلاق در آموزش عالی است.روش پژوهش: روش اصلی این پژوهش رویکرد کیفی نظریه زمینه ای است. میدان تحقیق دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد است. ابزار اصلی پژوهش حاضر مصاحبه نیمه ساختاریافته است. مشارکت کنندگان اصلی این پژوهش هفت نفر از اعضای هیات علمی هستند. داده های گردآوری شده از طریق روش کدگذاری اشتراوس و کوربین تحلیل شد و برای اعتباریابی یافته ها از معیارهای چهارگانه منسوب به گابا و لینکلن استفاده شد.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که خلاقیت یک هنجار مرسوم در فرهنگ تدریس تلقی نمی شود. در این رابطه برخی از عوامل مثل باورهای ذهنی استاد دربار ه دانشجو، تدریس، یادگیری، ارزشیابی و ارتباط با دانشجو و همچنین عوامل مربوط به ویژگی های دانشجو مثل وابستگی به استاد به ایجاد پدیده محوری پژوهش (هنجار نبودن تدریس خلاق) منجر شده است.نتیجه گیری: هنجار نبودن تدریس خلاق تحت تاثیر برخی از شرایط نظیر سیاست های انگیزشی دانشگاه، سیاست های ارزشیابی از تدریس، سیاست های آموزش استادان، حجم زیاد فعالیت اعضای هیات علمی، مقررات آموزشی، کمبود امکانات، ویژگی های شخصیتی استادان و دانشجویان، ضعف در دانش اعضای هیات علمی و شیوه های تدریس فعلی، هنجارها و ارزش های حاکم بر دانشگاه قرار دارد. برای بسترسازی تدریس خلاق در آموزش عالی توجه به متغیرهای فرهنگی بسیار تعیین کننده است.

زمینه: الگوهای منفعل تدریس سنتی در عرصه تعیلم و تربیت برای کاربست تفکر خلاق به دلیل ناآشنایی با الگوهای جدید افزایش خلاقیت، کافی نیست.هدف: هدف از این پژوهش بررسی تاثیر روش تدریس بایبی و سنتی بر میزان خلاقیت و بارشناختی دانش آموزان سال اول دبیرستان در درس شیمی بوده است.روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی و طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل و آزمایش بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر پایه اول دبیرستان شهر ملایر بود که در سال تحصیلی 94-93 مشغول به تحصیل بودند. تعداد نمونه 30 نفر از دانش آموزان بودند از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب و به تصادف در دو کلاس 15 نفره گماشته شدند. ابزار گردآوری داده ها فرم ب آزمون تورنس و پرسشنامه سنجش بار شناختی برونکن، پلاس و لیوتنر بود. به منظور جمع آوری داده ها، در ابتدا آزمون خلاقیت بر روی آزمودنی ها اجرا شد. در پایان هر جلسه آموزش (که شامل 3 جلسه نیم ساعته بود) پرسشنامه بارشناختی نیز بین آزمودنی ها توزیع شد. در پایان نیز آزمون خلاقیت بر روی آزمودنی ها اجرا شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل از نمره ها پیش آزمون و پس آزمون از آزمون تی مستقل و تحلیل کواریانس استفاده شد.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که به کارگیری روش تدریس بایبی در مقایسه با روش تدریس سنتی موجب افزایش میزان خلاقیت و همچنین کاهش بارشناختی آزمودنی ها در درس شیمی می شود.نتیجه گیری: نتیجه این پژوهش نشان داد که کاربست روش تدریس بایبی موجب افزایش میزان خلاقیت و همچنین کاهش بارشناختی آزمودنی ها در درس شیمی می شود؛ بنابراین، به مجریان آموزش توصیه می شود برای تدریس درس شیمی از این روش تدریس فعال در آموزش بهره ببرند.

زمینه: پاسخ های هیجانی خلاق درجه ها و انواع گوناگونی دارند: در پایین ترین سطح، خلاقیت هیجانی کاربرد موثر هیجانات موجود پیشین را شامل است که در یک فرهنگ موردپذیرش و متداول است. در سطح پیچیده تر بعدی این پاسخ ها مشتمل بر تعدیل و تغییر هیجان استاندارد است.هدف: هدف بررسی روایی، پایائی و هنجاریابی آزمون خلاقیت هیجانی آوریل در بین دانشجویان کارشناسی دانشگاه آزاد واحد رودهن است.روش پژوهش: پژوهش حاضر یک طرح توصیفی - هنجاریابی است. گروه نمونه شامل 300 نفر از دانشجویان دانشگاه رودهن بود که با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند.یافته: میزان همبستگی بین خرده آزمون های خلاقیت تورنس و خلاقیت هیجانی آوریل 0.74 محاسبه شد که نشان دهنده روایی همزمان آزمون است. برای سنجش پایایی آزمون، سهم هر سوال در پایایی آزمون و همبستگی هر سوال و نمره کل آزمون محاسبه شد. تحلیل عاملی با استفاده از شیوه بیشینه درست نمایی، روش واریماکس و مقادیر ویژه بزرگ تر از یک اجرا گردید. نتایج حاصل از آزمون KMO-Bartlett نشان دهنده بلامانع بودن انجام تحلیل عاملی است. برای تعیین تعداد عامل مناسب برای آزمون خلاقیت هیجانی آوریل از ماتریس واریانس تبیین شده استفاده شد. در این ماتریس عواملی که دارای مقادیر ویژه بالاتر از 1 باشند، به عنوان عامل مجزا معرفی می شوند. نتایج نشان داد متغیر خلاقیت هیجانی آوریل دارای 8 گویه با بار عاملی بالا است.

زمینه: رسالت مهم سازمان آموزش و پرورش ایجاد ابتکار و خلاقیت است چرا که زیربنای اصلی شخصیت ها و دیدگاه های افراد را به وجود می آورد. از آنجایی که فرصت نهایی برای هر گونه تغییر و اصلاحی در آموزش و پرورش در دست، مغز و قلب کسانی است که در مدرسه کار می کنند و در این میان معلمان مهم ترین عامل تغییر و نوآوری در آموزش وپرورش هستند.هدف: هدف پژوهش حاضر ارائه مدل علی روابط رهبری خدمتگزار، اعتماد سازمانی و خلاقیت در میان معلمان مقطع ابتدایی به روش تحلیل مسیر است.روش: روش تحقیق توصیفی - همبستگی است. برای اندازه گیری متغیرها از پرسشنامه های خودگزارشی رهبری خدمتگزار (قلی پور و همکاران، 1388)، اعتماد سازمانی (راولینز، 2008) و خلاقیت (رندسیپ، 1977) استفاده شد. جامعه تحقیق را کلیه معلمان مقطع ابتدایی شهرستان نورآباد ممسنی تشکیل می دهد که از میان آنان 222 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و داده های به دست آمده با روش تحلیل مسیر تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: نتایج حاکی از معناداری اثر غیرمستقیم مولفه های رهبری خدمتگزار (خدمت رسانی، مهرورزی، تواضع و فروتنی و قابلیت اعتماد) بر خلاقیت می باشند. این امر بیانگر نقش واسطه ای اعتماد سازمانی در میان رهبری خدمتگزار و خلاقیت است. بیشترین اثر غیرمستقیم را مولفه خدمت رسانی و کمترین اثر را قابلیت اعتماد بر خلاقیت معلمان داشته است. دیگر یافته ها حاکی از تاثیر مستقیم رهبری خدمتگزار بر اعتماد سازمانی و اعتماد سازمانی بر خلاقیت است.نتیجه گیری: مهم ترین نتیجه پژوهش حاضر این است که با انتخاب رهبری خدمتگزار و پرورش اعتماد سازمانی می توان بستر توسعه خلاقیت را فراهم کرد.

زمینه: پژوهش ها نشان می دهد که سازمان هایی که تاکید بیشتری بر ارتباطات سازمانی اثربخش و اعتماد سازمانی دارند نسبت به دیگر سازمان ها موفق ترند. به همین دلیل در چند دهه اخیر، توجه ارتباطات سازمانی اثربخش و اعتماد سازمانی به ضرورتی اجتناب ناپذیر تبدیل شده است چراکه سازمان ها از این طریق می توانند شاخص های مزیت رقابتی خود را از جمله نوآوری سازمانی بهبود و توسعه دهند.هدف: این پژوهش با هدف بررسی نقش اعتماد سازمانی و ارتباطات اثربخش در توسعه و بهبود نوآوری سازمانی مدارس در آموزش و پرورش شهرستان طبس صورت گرفته است.روش: روش تحقیق این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی علی است. جامعه آماری تحقیق (350) نفر از معلمان مقطع متوسطه آموزش و پرورش شهرستان طبس هستند که تعداد 183 نفر از آن ها به روش نمونه گیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران انتخاب شدند. ابزارهای استفاده شده در این پژوهش شامل پرسشنامه نوآوری سازمانی مدارس آمید و همکاران (2002)، پرسشنامه ارتباطات سازمانی اثربخش رابینز (1993) و پرسشنامه اعتماد سازمانی الونن و همکاران (2008) هستند. برای تحلیل داده ها از آزمون های همبستگی پیرسون، تی تک نمونه ای و مدل معادلات ساختاری استفاده شد.یافته ها: نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که وضعیت اعتماد سازمانی و ارتباطات سازمانی بالاتر از میانگین قرار داشتند و نوآوری سازمانی در حد گزینه متوسط قرار داشت که به لحاظ آماری معنا دار بود. نتایج تحلیل همبستگی پیرسون نشان داد که بین اعتماد سازمانی و مولفه های آن با ارتباطات سازمانی و نوآوری سازمانی مدارس رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین نتایج مدل سازی معادلات ساختاری نیز نشان داد که اعتماد سازمانی بر ارتباطات سازمانی و نوآوری سازمانی مدارس هم به طور مستقیم و هم به طور غیرمستقیم تاثیر می گذارد.نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان می دهد که نوآوری نیازمند تلاش دسته جمعی کلیه افراد و واحدهای درون سازمان است و وقتی که در یک سازمانی ارتباطات شفاف و اثربخشی وجود داشته باشد و کارکنان بتوانند با همدیگر به راحتی ارتباط برقرار کنند و این تسهیل کنش جمعی منجر به خلق نوآوری در سازمان می شود.

زمینه: خلاقیت را توانایی انسان در تفکر، استنباط، حل مساله و توسعه فرایندهای فکری تعریف کرده اند. از جمله سازه هایی که بر خلاقیت دانشجویان تاثیر معناداری دارد قدرت تحمل ابهام و جو عاطفی خانواده است.هدف: این مقاله درصدد است تا رابطه بین قدرت تحمل ابهام و جو عاطفی خانواده دانشجویان را با خلاقیت آنان بررسی کند.روش: طرح آن از نوع توصیفی است که با هدفی کاربردی و به روش همبستگی انجام شده است. برای اندازه گیری متغیرها از پرسشنامه های عابدی (1363) و نودرگاه فرد (1373) و لین (1993) استفاده شد. جامعه تحقیق را کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد آبدانان تشکیل دادند که از میان آنان تعداد 304 دانشجو به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند؛ داده های به دست آمده با روش های همبستگی و رگرسیون تحلیل شد.یافته ها: نتایج نشان داد که رابطه قدرت تحمل ابهام و جو عاطفی خانواده با خلاقیت شناختی به ترتیب 0.41، 0.22 است و در مجموع 21 درصد از واریانس خلاقیت شناختی را تبیین می کنند.نتیجه گیری: مهم ترین نتیجه تحقیق حاضر این است که با قدرت تحمل ابهام و جو عاطفی خانواده دانشجویان می توان خلاقیت آنان را افزایش داد.