مجله دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
سال:1394 | دوره:28 | شماره:4 |تعداد مقالات:16

زمینه و هدف: فیبروم ادونتوژنیک مرکزی یک نئوپلاسم نادر برخواسته از اکتومزانشیم ادونتوژنیک می باشد. اغلب موارد آن در فک پایین و بین سنین 11 تا 39 سالگی رخ می دهد. تمایل قطعی به بروز در زنان با نسبت 2.2 به 1 وجود دارد و میزان عود آن بسیار کم است. هدف از این مقاله گزارش یک مورد از این ضایعه نادر بود که به صورت اتفاقی یافت شده بود.گزارش مورد: دختری 11 ساله در طی درمان ارتودنسی و بدون هیچگونه شکایت و علایم بالینی، جهت بررسی جوانه دندان های دایمی، رادیوگرافی پانورامیک تهیه کرد. در کلیشه پانورامیک یک ضایعه رادیولوسنت تک حجره ای با حدود مشخص و Corticated در ناحیه سمت راست تنه فک پایین مشاهده شد. ضایعه به روش جراحی خارج شد. در نمای میکروسکوپیک، مشخصات هیستوپاتولوژیک Central Odontogenic Fibroma از نوع Simple مشاهده شد.نتیجه گیری: اگرچه فیبرومای ادونتوژنیک مرکزی یک نئوپلاسم خوش خیم نادر است ولی از آنجاییکه ممکن است بیمار بدون علایم بالینی مانند تورم، درد و پاراستزی باشد، ارزیابی دقیق تصاویر رادیوگرافی برای تشخیص زود هنگام ضایعات دارای اهمیت است.

زمینه و هدف: افزایش استفاده از اسکن های توموگرافی کامپیوتری در دندانپزشکی، به ویژه برای ایمپلنت ممکن است پرتوگیری و خطرات آن را به طور قابل ملاحظه ای افزایش دهد. در طی سال های اخیر توموگرافی کامپیوتری پرتو مخروطی به عنوان یک مدالیته تصویربرداری دندانپزشکی معرفی شده است. هدف این مطالعه مروری ارایه اطلاعات جامعی بود که تا به امروز در باره دوز پرتوی و کیفیت تصاویر توموگرافی کامپیوتری مولتی اسلایس (MSCT) معمولی، توموگرافی کامپیوتری پرتو مخروطی (CBCT) و رادیوگرافی پری اپیکال در تصویربرداری دندانپزشکی منتشر شده است.روش بررسی: مروری بر متون با جستجو در بانک های اطلاعاتی PubMed، Google Scholar،Science Direct and Scopus با استفاده از واژگان کلیدی (CBCT, MSCT, Periapical radiography, radiation dose of dentistry ) انجام شد. محدوده جستجوی مقالات بین سال های 1993 تا 2015 بود.نتیجه گیری: در مقایسه با MSCT زمان اسکن کوتاه و دوز پرتوی کمی داشته، اما در مقایسه با رادیوگرافی پری اپیکال دوز پرتوی بالاتری داشت. در عوض CBCT با آشکارساز صفحه مسطح نسبت به MSCT از قدرت تفکیک فضایی بالاتری برخوردار بود. همچنین رادیوگرافی پری اپیکال کنتراست تصویر خوب و قدرت تفکیک نسبتا بالایی داشت. به طور کلی،CBCT برای تصویربرداری از بافت های سخت مناسب بوده و MSCT برای تصویربرداری از بافت های نرم ترجیح داده می شود.

زمینه و هدف: اروژن دندانی، از دست رفتن یا سایش شیمیایی ساختار دندان بدون دخالت عامل باکتریایی است که شیوع روزافزونی دارد و با توجه به مشکلات درمانی آن نیازمند توجه و پیگیری دقیق است. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان شیوع اروژن و عوامل ایجاد کننده آن در مراجعین به دانشکده دندانپزشکی یزد در سال 92-1391 انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- مقطعی، 400 بیمار مراجعه کننده به دانشکده دندانپزشکی یزد در سال 1392، به صورت تصادفی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. تمام دندان های آن ها در سه سطح باکال، لینگوال و اکلوزال مورد بررسی قرار گرفتند. برای درجه بندی وسعت ضایعات، از شاخص BEWE (Basic Erosive Wear Examination)استفاده شد. همچنین پرسشنامه ای در اختیار بیماران قرار گرفت که شامل اطلاعات دموگرافیک بیمار و سوالاتی جهت بررسی علل اروژن بود. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS17 و آزمون های Mann-Whiney test،Fisher Exact test و Chi-Square test مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: در این مطالعه 138 مرد و 261 زن با میانگین سنی 33.26±10.82 شرکت داشتند. در مجموع 84 نفر از بیماران (21.1%) دارای اروژن و 315 بیمار (78.9%) فاقد اروژن بودند.بین ابتلا به اروژن دندانی و سن بیماران ارتباط آماری مستقیم و معنی داری وجود داشت (P<0.001)، همچنین رابطه مستقیمی بین اروژن دندانی با ترش کردن معده، مصرف لیموترش و ترشی، نوشابه، دلستر و آبمیوه دیده شد (P<0.001).نتیجه گیری: مصرف موادی مثل لیموترش و ترشی، نوشابه، دلستر و آبمیوه احتمال اروژن را افزایش می دهند. بنابراین با توجه به شیوع حدود 21 درصد اروژن در بیماران مورد بررسی لازم است توجه بیشتری به آموزش علل اروژن و راهکارهای کاهش آن معطوف گردد.

زمینه و هدف: ارزیابی عملکرد آموزشی اعضای هیات علمی از طرف دانشجویان برای ارتقای عملکرد دانشکده دندانپزشکی بسیار مهم است. برای این منظور نیاز به ابزار روا و پایا وجود دارد. هدف از پژوهش حاضر تهیه و رواسازی پرسشنامه ارزیابی هیات علمی توسط دانشجویان بود.روش بررسی: در مرحله اول ویژگی های استاد ایده آل بر اساس دیدگاه های گروهی پانزده نفره از استادان دانشکده دندانپزشکی شهید بهشتی با استفاده از روش گروه اسمی (Nominal group technique) به دست آمد. از مجموع این ویژگی ها و پرسش نامه های به کارگرفته شده در مقالات مشابه و معتبر و حذف موارد مشترک، پرسش نامه ای تهیه شد که در مراحل بعدی با محاسبه شاخص اعتبار محتوا Content Validity Index (CVI)، نسبت اعتبار محتواContent Validity Ratio (CVR) و ضریب آلفا کرونباخ مورد سنجش روایی و پایایی قرار گرفت.یافته ها: پرسشنامه ابتدایی شامل 94 ویژگی و چهار درون مایه به شرح زیر بود: درون مایه اخلاق، درون مایه توانایی علمی، درون مایه توانایی عملی و درون مایه مدیریت. در مرحله تعیین CVR تعداد 23 ویژگی که CVR<0.33 داشتند و در مرحله تعیین CVI، تعداد بیست ویژگی دیگر که CVR<0.79 داشتند، حذف شدند. پایایی کلی این پرسشنامه حاوی 54 ویژگی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ معادل 0.96 به دست آمد.نتیجه گیری: با توجه به آشنایی گروه متخصص طراح پرسشنامه به جنبه های مختلف عملکرد آموزشی هیات علمی، به کارگیری روش های مختلف تایید روایی و پایایی و همچنین توجه به فرهنگ بومی، این ابزار را می توان برای انجام مطالعات در بسترهای مشابه در ایران مورد استفاده قرار داد.

زمینه و هدف: بهینه سازی پارامترهای سوراخ کاری به منظور کاهش دمای ایجاد شده حین ایجاد حفره در استخوان از جمله مواردی است که مورد توجه محققان می باشد. هدف از انجام این تحقیق دستیابی به مقادیر بهینه از پارامترهای سوراخ کاری بر مبنای ایجاد کمترین دما حین سوراخ کاری استخوان فک است.روش بررسی: در این پژوهش دو مدل از فک پایین و بالا تهیه گردید و دندان های شماره 2، 5 و 8 از فک بالا و نیز دندان های شماره 25، 28 و 31 از فک پایین برداشته شد. سپس عمل سوراخ کاری تحت شرایط مختلف روی مدل ها به روش تحلیل اجزای محدود انجام گردید و مقدار حداکثر دما در مجاور محل حفرات اندازه گیری شد.یافته ها: مته با زاویه نوک 70 درجه، کمترین حداکثر دما را حین سوراخ کاری ایجاد کرد. همچنین کمترین حداکثر دماها در سرعت چرخش مته، نرخ پیشروی مته و نیروی وارد بر مته به ترتیب برابر با RPM200،mm/min120 و 60Nمشاهده شد. استفاده از خنک کننده توانست ماکزیمم دمای ایجاد شده را به مقدار تقریبی 7 درجه سانتی گراد کاهش دهد. بیشترین اختلاف دما در مناطق مختلف تحت سوراخ کاری در فک بالا و پایین به مقدار تقریبی 1 درجه سانتی گراد بود.نتیجه گیری: تیزی ابزار برش، کم نمودن سرعت چرخش مته، بالا بردن نرخ پیشروی و نیروی وارد بر مته و نیز استفاده از خنک کننده نقش قابل توجهی در کاهش دمای استخوان فک حین سوراخ کاری آن داشت. محل انجام سوراخ کاری روی استخوان فک تاثیر چندانی بر تغییرات دمایی پدید آمده نداشت.

زمینه و هدف: حضور میکروب ها در داخل کانال، علت اصلی عفونت های بعد از درمان ریشه است. بنابراین ضدعفونی کردن کانال ریشه در طی درمان اندودنتیک امری ضروری است. هدف از انجام این مطالعه، مقایسه اثر آنتی میکروبیال تری کرزول فرمالین و هیپوکلریت سدیم %5.25 بر روی انتروکوک فکالیس بود.روش بررسی: جهت انجام این مطالعه آزمایشگاهی تعداد 66 دندان تک ریشه کشیده شده انسانی مورد استفاده قرار گرفت. دندان ها پس از تهیه حفره دسترسی و آماده سازی کانال در داخل اتوکلاو استریل شده و بعد با سوسپانسیون انتروکوک فکالیس آلوده گردیده و به مدت 7 روز در دمای 37 درجه سانتی گراد انکوبه شدند. سپس به طور تصادفی به 3 گروه 20 تایی تقسیم شدند: در گروه 1 از تری کرزول فرمالین به عنوان داروی داخل کانال استفاده شد. در گروه 2 از هیپوکلریت سدیم %5.25 و در گروه 3 (گروه کنترل) از نرمال سالین به عنوان شستشو دهنده کانال استفاده شد. پس از 7 روز انکوباسیون در دمای 37 درجه سانتی گراد، نمونه گیری میکروبیولوژیک به عمل آمد. بدین منظور از کانال ریشه دندان ها براده های عاجی تهیه شده و در محیط Tryptic soy broth کشت داده شدند و تعداد CFU مورد شمارش قرار گرفت. از آزمون های کروسکال- والیس و من- ویتنی برای ارزیابی نتایج استفاده شد.یافته ها: کاهش معنی داری در تعداد CFU در گروه های تری کرزول فرمالین و هیپوکلریت سدیم در مقایسه با گروه کنترل مشاهده شد (P<0.001). اختلاف معنی دار آماری بین گروه های تری کرزول فرمالین و هیپوکلریت سدیم ملاحظه نشد (P=0.69).نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که اثر ضدمیکروبی تری کرزول فرمالین و هیپوکلریت سدیم %5.25 بر روی انتروکوک فکالیس قابل مقایسه با یکدیگر می باشد.

زمینه و هدف: باتوجه به اهمیت شناسایی محل و موقعیت کانال ثنایایی قبل از قرار دادن ایمپلنت های داخل استخوانی و جراحی برداشت استخوان سمفیز و به منظور پیشگیری از عوارض و اختلالات پس از جراحی های این ناحیه، باید از روش های مناسب تصویربرداری استفاده شود. باتوجه به دقت اندازه گیری بالا و کیفیت بالای تصاویر توموگرافی کامپیوتری با اشعه مخروطیcone beam computed tomography (CBCT) و همچنین دوز اشعه دریافتی پایین، هدف این مطالعه بررسی موقعیت کانال ثنایایی با استفاده از CBCT بود.روش بررسی: در این مطالعه تصاویر CBCT فک پایین 60 بیمار شامل 32 زن و 28 مرد با میانگین سنی 41.3±2.5 که دارای کیفیت تصویری مناسب بود جهت تشخیص و تعیین موقعیت کانال ثنایایی مندیبل توسط سه مشاهده گر به طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات به دست آمده در 20SPSS وارد شد و با آزمون های آماری Chi-square و Fisher’s exact test آنالیز شدند.یافته ها: ارزیابی عمودی و افقی کانال ثنایایی مستقل از جنس بیماران بود. کانال در 89.8% موارد قابل تشخیص بود. در بعد عمودی موقعیت کانال در 57.5% موارد در یک سوم تحتانی و 32.25% در یک سوم میانی قرار داشت. همچنین در بعد افقی کانال در 14.75% موارد در یک سوم باکالی، 52.75% موارد در یک سوم میانی و ودر 22.25% موارد در یک سوم لینگوالی قرار داشت.نتیجه گیری: کیفیت تصویربرداری CBCT، دقت و رزولوشن آن در تشخیص و تعیین موقعیت کانال ثنایایی کارایی بسیار بالایی دارد.

زمینه و هدف: ریزنشت به عنوان معیاری جهت ارزیابی موفقیت هر ماده ترمیمی مطرح بوده و دستیابی به سیل مناسب نیز در مارجین ها مشکلات خاص خود را دارد، به ویژه در مارجین های عاجی بسیار مشکل تر از مینای دندان می باشد. تحقیق حاضر با هدف مقایسه ریزنشت در مارجین های مینایی و عاجی حفره های کلاس V در دو نوع GI با استفاده از دو نوع باندینگ مختلف Self etch انجام شد.روش بررسی: در سطوح باکال و لینگوال 40 دندان مولر، حفره های کلاس V تهیه شد؛ طوری که مارجین اکلوزالی حفرات در مینا و مارجین ژنژیوالی آن ها1 میلی متر پایین تر از CEJ قرار بگیرد. دندان ها به 4 گروه تقسیم شدند: گروه 1Fuji IX ،G bond گروه 2Fuji IX ،SE bond گروه 3GCP Glass fill ،G bond گروه 4GCP glass fill ،SE bond نمونه ها تحت چرخه های حرارتی قرار گرفتند؛ میزان ریز نشت اندازه گیری شد. جهت مقایسه ریزنشت از آزمون Kruskal-Wallis و برای مقایسه دو به دوی آن ها از تصحیح Bonferroni استفاده شد (P£0.05).یافته ها: رتبه های ریزنشت در دیواره اکلوزال و ژنژیوال تمام گروه های آزمایشی برابر بوده است. در دیواره ژنژیوال، کمترین رتبه های ریزنشت مربوط به گروه Fuji IX+SE bond بوده و تفاوت آن با گروه های Fuji IX+G bond و Nanoglass+G bond معنی دار بود (P£0.05). در دیواره اکلوزال؛ کمترین ریزنشت در گروه Fuji IX+SE bond دیده شد که با هر 3 گروه دیگر تفاوت معنی داری داشته است (P£0.05).نتیجه گیری: استفاده از SE bond در مقایسه با G bond در کاهش میزان ریزنشت انواع سمان های گلاس آینومر fuji IX) و (GCP glass Fill موثر بوده است.

زمینه و هدف: جهت انجام درمان فیشورسیلنت به دنبال اچ کردن سطح دندان با اسید فسفریک و سپس شستشو، به طور معمول ماده رزینی قرار می گیرد. در برخی مقالات استفاده از عوامل باندینگ جهت افزایش گیر فیشورسیلنت توصیه شده است. باتوجه به این که در انجام فیشور سیلنت سطح چسبنده غالبا مینا می باشد، ممکن است استفاده از باند مینا که یک رزین هیدروفوب است به جای باند عاجی مناسب تر باشد. هدف از این کار آزمایی بالینی مقایسه گیر و دوام درمان فیشور سیلنت در سه حالت کاربرد عوامل باندینگ مینایی، عوامل باندینگ عاجی و عدم کاربرد عوامل باندینگ در طول 4 سال بود.روش بررسی: این مطالعه بر روی دندان های مولر اول فک بالا و پایین 24 دانش آموز کلاس اول (7-6 ساله) یک مدرسه ابتدایی انجام شد (در مجموع 96 دندان). بر روی 36 دندان باندینگ عاجی Excite، بر روی 36 دندان باندینگ مینایی Margin bond به کار برده شد، سپس فیشور سیلندر کلیه شیارها قرار گرفت و 60 ثانیه کیور شد. به علاوه از مجموع این دو گروه، 24 دندان انتخاب و با گروه 24 تایی از دندان های جفتشان در کوادرانت مقابل که هیچ گونه ماده باندینگی برایشان به کار نرفته بود (به عنوان گروه کنترل) مقایسه شدند. سپس شیارها به طور سالانه از نظر وجود یا عدم وجود فیشور سیلنت به مدت 4 سال مورد بازبینی قرار گرفتند. یافته ها با استفاده از آزمون آماری Wilcoxon مورد ارزیابی قرار گرفتند.یافته ها: طبق نتایج مطالعه حاضر که براساس آزمون آماری Wilcoxon به دست آمده است تفاوت آماری معنی داری در گیر و دوام درمان فیشور سیلنت در هنگام استفاده از باندینگ عاجی (Excite) و باندینگ مینایی (Margin bond) و نیز بین استفاده یا عدم استفاده از باندینگ در زیر فیشورسیلنت در طی چهار سال وجود نداشت (P>0.05).نتیجه گیری: براساس نتایج مطالعه حاضر، استفاده از عوامل باندینگ مینایی، عاجی یا عدم استفاده از مواد باندینگ به طور کلی باعث تفاوت کلینیکی محسوسی در دوام و گیر فیشور سیلنت طی 4 سال نخواهد شد.

زمینه و هدف: طویل شدگی زایده استایلویید ممکن است منجر به بروز سندرم ایگل و علایم مرتبط شود. این مطالعه با هدف بررسی فراوانی زایده استایلویید طویل شده و ارزیابی ارتباط شیوع آن با جنسیت و سن انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه از رادیوگرافی های پانورامیک دیجیتال مربوط به بیماران مراجعه کننده به بخش رادیولوژی دهان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه گیلان استفاده گردید. طول زایده استایلویید اندازه گیری شد و به انواع طویل شده، سودوآرتیکولار و قطعه ای طبقه بندی شد. الگوهای کلسیفیکاسیون A، B،C و D تعیین گردید. طول مساوی یا بیش از 30 میلی متر به عنوان زایده استایلویید طویل شده در نظر گرفته شد. داده ها توسط SPSS و با استفاده از آزمون های استفاده از آزمون های t-test، chi-square،Pearson و Spearman تجزیه و تحلیل شد (P<0.05).یافته ها: تصاویر رادیوگرافی 505 بیمار شامل 227 مرد (45%) و 278 زن (55%) از 10 تا 72 سال (40.1±12.9) مورد بررسی قرار گرفت. زایده استایلویید طویل شده در 230 نفر (45.5%) مشاهده شد. تفاوت شیوع ESP بین مردها (46.09%) و زن ها (53.91%) معنی دار نبود (P=0.63). از میان انواع ESP، تایپ I و الگوی کلسیفیکاسیون B در مقایسه با سایر موارد فراوانی بیشتری نشان دادند.نتیجه گیری: مطابق با یافته های این مطالعه، زایده استایلویید طویل شده در جمعیت مورد بررسی شایع بود و با سن ارتباط قابل توجهی داشت.