مجله دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
سال:1381 | دوره:15 | شماره:4 (مسلسل 33) |تعداد مقالات:12

سندرم پاپیلون لفور (PLS) یک بیماری نادر است که با تخریب زود هنگام پریودنشیوم دندانهای شیری و دائمی همراه است. اتیولوژی این بیماری بدرستی مشخص نیست ولی اخیرا جهش در ژن کاتپسین C به عنوان پایه ژنتیکی بیماری شناخته شده است. در این مطالعه فراوانی آنتی ژن های HLA در سندرم پاپیلون لفور مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور آنتی ژن های HLA-1 و HLA-DR با روش سرولوژی و طبق استاندارد NIH در نه بیمار مبتلا به PLS از هفت خانواده غیروابسته با 37 فرد سالم (گروه کنترل) مقایسه گردید. در تحلیل نتایج از آزمون دقیق فیشر با در نظر گرفتن 05/0 P< استفاده شد. نتایج نشان داد که فراوانی آنتی ژن HLA-B18 در بیماران مبتلا به PLS نسبت به گروه کنترل بیشتر می باشد و این افزایش از نظر آماری معنی دار است 05/0 P<. مطالعه حاضر که به روش سرولوژی انجام گردیده است تنها مطالعه کنترل دار در زمینه بیماری PLS می باشد که نتایج آن نیاز به فناوریهای ملکولی با تعداد نمونه های بیشتری دارد.

به عقیده برخی محققان خارج کردن دندانهای پرمولر و عقب بردن دندانهای قدامی به علت قرار دادن فک پایین در وضعیت خلفی سبب ایجاد علایم اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMD) می شود. هدف از این مطالعه، بررسی اثر خارج نمودن دندانهای پرمولر برروی اختلالات مفصل گیجگاهی فکی بود. در این مطالعه مداخله ای، چهار گروه ده نفره تحت درمان ارتدنسی قرار گرفتند. درمان در گروه اول بدون خارج کردن دندان، در گروه دوم با خارج کردن دو پرمولر اول بالا، در گروه سوم با خارج کردن چهار پرمولر اول و در گروه چهارم با خارج کردن ترکیبی دندانها انجام شد. میزان Helkimo Score در تمام گروهها قبل و بعد از درمان و نیز یک و دوسال پس از درمان ارزیابی گردید. جهت آنالیز داده ها از آزمونهای ANOVA و Paired t استفاده شد. نتایج نشان داد میزان Helkimo Score پس از درمان و دوسال بعد با قبل از شروع درمان اختلاف معنی داری در همه گروهها دارد. در سال دوم پس از Debanding در مقایسه با یک سال پس از درمان ارتدنسی تفاوتها در هیچ گروهی معنی دار نبود. مقایسه نتایج درمانی بین چهار گروه اختلاف آماری معنی داری را نشان نداد؛ به عبارت دیگر خارج کردن دندانها اثر سوئی بر اختلالات مفصل گیجگاهی فکی نداشته است.

کنترل عفونت در اعمال جراحی از اهمیت خاصی برخوردار است. گرچه پیشرفتهایی در این زمینه انجام شده است، ولی هنوز هم رعایت روشهایی که آلوده کننده ها را محدود کند، الزامی است، بخصوص برای دندانپزشکان که بسیاری از اعمال جراحی کوچک را در مطبها انجام می دهند. به همین جهت این مطالعه با هدف و تشخیص آلودگی میکروب های هوازی وسایل فلزی قبل از استفاده در جراحی دهان ، انجام گرفت. در این مطالعه توصیفی مقطعی صدو چهل نمونه از وسایل فلزی مورد استفاده در اعمال جراحی و غیر جراحی در بخشهای جراحی دهان و فک و صورت، پریو، اندو و مرکز اتوکلاو دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران به صورت تصادفی انتخاب شدند بعد از انجام مراحل استریل کردن، از وسایل نمونه برداری شد و جهت بررسی رشد میکروب های هوازی به آزمایشگاه منتقل شد. (نتایج حاصل از کشت نشان داد که تنها در یک مورد وسایل به استافیلوکوک اپیدرمیس آلوده بودند و عمل استریلیزاسیون در دانشکده نسبت به سالهای قبل 20% بهبود یافته است.

تشخیص افتراقی بین پلیومورفیک آدنوما به عنوان شایعترین نیوپلاسم غده بزاقی از نظر تغییرات ریزبینی با دو نئوپلاسم شایع دیگر غدد بزاقی، آدنوئید سیستیک کارسینوما و موکواپی درموئید کارسینوما دشوار و پیچیده می باشد. این مطالعه با هدف مقایسه شدت رنگ پذیری بین پلئومورفیک آدنوما، آدنویید سیستیک کارسینوما و موکواپی درمویید کارسینوما در رنگ آمیزی با PTAH و H&E و نیز ارتباط بین شدت رنگ پذیری با PTAH و درجه بدخیمی در موکواپی درموئید کارسینوما انجام شد. 72 نمونه پارافینه شامل 24 مورد پلئومورفیک آدنوما، 24 مورد آدنویید سیستیک کارسینوما و 24 مورد موکواپی درموئید کارسینوما انتخاب و برشها با PTAH رنگ آمیزی گردیدند. شدت رنگ پذیری به طور کلی و شدت رنگ پذیری هسته و سیتوپلاسم سلول های تومورال تعیین و با نتایج حاصل از روش رنگ آمیزی H&E  مقایسه گردید. در تحلیل نتایج، از آزمونهای Kruskal- Wallis و Wilcoxon signed ranks استفاده شد. مدل Logistic برای بدست آوردن نسبت احتمال خوش خیم یا بدخیم بودن تومور با استفاده از شدت رنگ پذیری هسته و سیتوپلاسم سلول های تومورال و سن بیمار ارایه شد. در این مطالعه، بین شدت رنگ پذیری هسته سلول های تومورال در پلئومورفیک آدنوما و نیز بین شدت رنگ پذیری در سیتوپلاسم سلول های تومورال در آدنوئید سیستیک کارسینوما در دو روش رنگ آمیزی، تفاوت معنی داری مشاهده گردید، اما در سایر موارد ارتباطی دیده نشد. از طرف دیگر، بین شدت رنگ پذیری کلی، هسته و سیتوپلاسم سلول های تومورال و نوع تومور ارتباط آماری معنی داری بدست آمد. بین درجه بدخیمی موکواپی درمویید کارسینوما و شدت رنگ پذیری کلی، شدت در هسته و سیتوپلاسم سلول های تومورال ارتباطی ملاحظه نشد. در مدل Logistic ارایه شده معلوم شد ارتباط مستقیمی بین بدخیم بودن تومور با سن بیمار و شدت رنگ پذیری هسته سلول های تومورال وجود دارد ولی شدت رنگ پذیری سیتوپلاسم سلول های تومورال و بدخیم بودن تومور با هم نسبت معکوس داشتند. یافته ها نشان داد که این دو روش رنگ آمیزی نتایج تقریبا مشابهی دارند ولی PTAH در تشخیص افتراقی ضایعات مورد نظر موثر و مفید می باشد.

تعیین سن بلوغ دختران مورد بحث و بررسی علمای دینی و محققان می باشد. به همین منظور این مطالعه با هدف تعیین رابطه بین رویش دندان و بلوغ در دانش آموزان دختر طراحی گردید. این تحقیق به روش مقطعی (Cross sectional) بر روی سیصد دانش آموز دختر 12 ساله شهر مشهد که به طور تصادفی انتخاب شده بودند انجام گرفت. برای هر یک از افراد پرسشنامه ای تکمیل گردید که در آن میزان رویش دندانهای 3، 4 ، 5 و 7 و بروز اولین قاعدگی به عنوان شاخص بلوغ در نظر گرفته شد. جهت تحلیل نتایج از آزمون Mann Whitney استفاده گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که از سیصد دانش آموز دختر، تنها 25% آنها در سن 12 سالگی بالغ شده بودند. از طرفی در دندانهای مولر دوم راست بالا و پرمولر اول و دوم چپ پایین رابطه مستقیمی بین بلوغ و رویش کامل مشاهده گردید. این ارتباط از نظر آماری معنی دار بود.

موقعیت و شکل کندیل اهمیت ویژه ای در ایجاد الگوهای صورت دارد. هدف از این مطالعه تعیین ارتباط رادیوگرافیک شکل کندیل با الگوی رشدی صورت در بیماران مال اکلوژن کلاس II اسکلتال می باشد. در این مطالعه مقطعی که در دانشکده دندانپزشکی یزد انجام شد، 46 رادیوگرافی پانورامیک و لترال سفالومتری مورد بررسی قرار گرفتند. افراد مورد مطالعه شامل دختران 12-9 سال و پسران 13-10 سال با اکلوژن کلاس II اسکلتال و الگوی رشد افقی و عمودی بودند. خصوصیات کندیل از نظر شکل، عرض گردن و Inclination مورد بررسی قرار گرفت. در تحلیل نتایج از آزمون2  c و ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید. یافته ها نشان داد که زاویه قدامی سر کندیل با الگوی رشدی صورت ارتباط معنی داری دارد (P<0.0001)، به طوری که در الگوی رشد عمودی صورت، این زاویه افزایش می یابد. Flattening سرکندیل در 5/57% از موارد مشاهده شد که با الگوی رشد صورت ارتباط معنی داری نداشت. ارتباط معنی داری میان الگوی رشد صورت و عرض کندیل مشاهده نشد.

در دو دهه گذشته، جایگزینی دندانهای از دست رفته با استفاده از پروتزهای حمایت شونده به وسیله ایمپلنت های دندانی به روشی تبدیل شده که توسط جامعه علمی جهت درمان بیماران با بی دندانی کامل و پارسیل پذیرفته شده است. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی گذشته نگر کاربرد 502 ایمپلنت دندانی ITI در درمان بیماران با بی دندانی کامل و پارسیل در دو مرکز خصوصی با استفاده از متغیرهای کلینیکی و رادیوگرافی می باشد. به همین منظور تعداد صد و چهل بیمار با 502 ایمپلنت دندانی ITI بین سالهای 1373 تا 1379 در دو مرکز خصوصی تحت بررسی و درمان قرار گرفتند. ضمناً بیمارانی انتخاب شدند که حداقل یکسال و حداکثر شش سال از زمان قرارگیری پروتز بر روی ایمپلنت های دندانی آنها گذشته و همکاری لازم را دارا بودند. در تحلیل نتایج بین نوع ایمپلنت و میزان تخریب استخوان و نیز بین وجود یا عدم وجود BOP و میزان تخریب استخوان رابطه معنی داری ملاحظه شد. از مجموع 502 ایمپلنت قرار گرفته تعداد شش ایمپلنت (8/2%) در فک بالا و چهار ایمپلنت (4/1%) در فک پایین از دست رفتند. میزان موفقیت جمعی برابر با 98% بود. این میزان در فک بالا با 212 ایمپلنت برابر 2/97% و در فک پایین با دویست و نود ایمپلنت برابر 6/98% محاسبه گردید. میانگین تخریب استخوان در طی شش سال برای 492 ایمپلنت باقیمانده به میزان 39/0±93/0 میلی متر و متوسط عمق پاکت در اطراف ایمپلنت ها برابر با 99/1 میلی متر تعیین گردید.  نتایج حاصل نشان داد که ایمپلنت های دندانی ITI با میزان موفقیت بیش از 97% می توانند به عنوان یک روش درمانی مطلوب در بیماران با بی دندانی کامل و پارسیل مورد استفاده قرار گیرند.

در حال حاضر صدمات ورزشی، بخش قابل توجهی از مجموعه حوادث اجتماعی را تشکیل می دهد. هدف از این مطالعه تعیین فراوانی موارد آسیبهای فک و صورت در ورزشکاران عضو فدراسیون های مختلف ورزشی در ایران در فاصله سالهای 1377 تا 1380 بود. در این ارتباط پرونده های مربوط به آسیبهای ورزشی مردان و زنان ورزشکار عضو فدراسیون های مختلف ورزشی در ایران در فاصله سالهای مورد نظر در فدراسیون پزشکی سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران مورد مطالعه قرار گرفت. اطلاعات دریافتی از طریق 26 هیات پزشکی مستقر در استانهای کشور دریافت گردید. یافته های حاصل از بررسی پرونده های مذکور نشان داد که آسیبهای فکی، صورتی بیشترین آسیبهای ورزشی را تشکیل می دهد. در ورزشکاران مرد، فوتبال بیشترین عامل ایجادکننده صدمات فک و صورت می باشد و کوهنوردی و اسکی کمترین نقش را در ایجاد این صدمات به عهده دارند. در مورد ورزشکاران زن، ورزش کاراته مهمترین عامل ایجاد صدمات فک و صورت بوده است. شیرجه ، کوهنوردی و اسکی ورزشهایی هستند که کمترین حوادث فک و صورت را به همراه داشته اند. شکستگی بینی شایعترین صدمه ورزشی در بین وزرشکاران مرد و زن ایرانی مشاهده شد.

سندرم پاپیلون لفور (PLS) یک بیماری اتوزومال مغلوب و نادر است که با هیپرکراتوز کف دست و پا و تخریب زود هنگام پریودنشیوم دندانهای شیری و دایمی همراه است. در تشخیص افتراقی PLS باید فرم های مادرزادی هیپرکراتوز کف دست و پا مورد توجه قرار گیرند. اخیرا جهش در ژن کاتپسینC  به عنوان پایه ژنتیکی بیماری PLS شناخته شده است. در این بیماری فقدان کامل فعالیت آنزیم کاتپسین C به دلیل جهشهای اتفاق افتاده برروی هر دو آلل ژن مزبور مشاهده می شود. باکتری آکتینوباسیلوس آکتینومایستم کومیتانس  [Actinobacillous actinomycetem comitans (A.a)]به عنوان یک پاتوژن پریودنتال اصلی در بیماری PLS مطرح است. نتایج درمانی بیماران مبتلا به PLS متفاوت و متضاد بوده و اتفاق نظر کامل در این خصوص بدست نیامده است. درمان بیماری به دنبال حذف باکتری A.a و استفاده از رتینوئیدهای سنتتیک گزارش شده است.

سندرم شوگرن از جمله بیماریهای خود ایمنی است که با ارتشاح لنفوسیتی به غدد برون ریز مشخص می گردد و موجب کراتوکنژ کتویت سیکا و خشکی دهان می شود. در حال حاضر جمعیت بسیاری که اغلب آنها را زنان بالای چهل سال تشکیل می دهند از این بیماری رنج می برند و با مشکلات متعددی از جهت سلامت دهان و دندان و کاهش کیفیت زندگی، مانند پوسیدگیهای شدید دندانی ، چشمانی دردناک ، نواقص بویایی و چشایی ، تکلم ، جویدن و بلع مواجه هستند . متاسفانه این بیماران به درمانهای رایج پاسخ چندانی نمی دهند. امروزه دردنیای پزشکی که هدف نهائی آن درمان اساسی و نه معلولی (علامتی ) است ، رویکردهای مختلف ژن درمانی در درمان بسیاری از بیماریهای ظاهرا علاج ناپذیر از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به اینکه این بیماری، دومین بیماری شایع خود ایمنی پس از آرتریت روماتویید می باشد و با عنایت به اینکه درمانهای مرسوم این بیماری همگی درمان علامتی نسبی هستند، توجه بر درمان اساسی و ریشه ای این بیماری به کمک انتقال ژن، بیش از پیش مورد تاکید پژوهشگران قرار گرفته است. در این مطالعه 58 منبع معتبر حاوی تازه ترین دستاوردهای علمی، مرور گردید و به بیماریزایی، عوارض و درمانهای مرسوم این سندرم پرداخته شد. هدف دیگر این مطالعه، بررسی شیوه های درمانی جدید این عارضه با عنایت به روشهای مختلف و بالقوه بسیار کارآمد انتقال ژن و ژن های درمانگر متفاوت ( از جمله کانال های آب غشایی، مولکول های ناقل یونی، عوامل نسخه برداری، پروتئین های ضد قارچی و جاروبگرهای رادیکال های آزاد) ، می باشد.

سرطان به عنوان یکی از معضلات بشری محسوب می گردد، بخصوص سرطانهای ناحیه گردن و صورت که دارای عوارض نامطلوبی می باشند و گاه حیات فرد را به مخاطره می اندازد. این مطالعه با هدف بررسی فراوانی تومورهای بدخیم در طی 13 سال (1376-1364) در همدان انجام شد. در این بررسی 386 برگ بیوپسی تایید شده، از طریق مراجعه به بایگانی شخصی پزشکان، هفت مرکز آسیب شناسی خصوصی و دولتی همدان، مراکز آموزشی و درمانی و دیگر مراکز تحقیقاتی انتخاب شدند و پس از بازبینی نمونه ها توسط متخصص آسیب شناسی دهان به عنوان نمونه و جامعه آماری اساس این مطالعه گذشته نگر را تشکیل دادند. بیشترین موارد بیوپسی در دهه های سنی شش (7/42%), هفت (6/39%) و سه (6/10%) انجام شده بود. میانگین سن ابتلا 5/43 سال و در مردان دو سال بیشتر از زنان بود. نسبت مرد به زن 1.52/1 بود. پیرترین بیمار مردی 91 ساله با ملانوم بدخیم و جوانترین آنها دختری سه ساله با لنفوم بورکیت بود. بیشترین محل بیوپسی در ناحیه بینی (3/17%) و کمترین آن در مثلث قدامی در قسمت گردن (3/2%) بود. شایعترین تومور، کارسینوم بازوسلولر پوست (4/41%) و کمیابترین آنها فیبروس هیستیوسیتومای بدخیم (2/0%) بود. دو کارسینوم باز و سلولر و اپیدرمویید در زمره رایجترین سرطانها در این بررسی بودند و سپس لنفوم ها و سرطانهای بزاقی قرار داشته اند. نتایج این مطالعه نشان داد که لب پایین و زبان مانند تحقیقات مشابه در داخل و خارج از کشور در ردیف شایعترین محلهای ابتلا به سرطان دهان محسوب می شوند.

مطالعه کوهورت، مطالعه ای تحلیلی است که در آن گروهی از افراد با یک عامل خطر مواجهه دارند و گروه دیگری مواجهه ندارند و این دو گروه برای مدت زمانی مورد پیگیری قرار می گیرند و بروز بیماری در گروه اول با گروه دیگر مقایسه می شود. کوهورت یک لغت لاتین و به معنی هم گروه مشابه است؛ به عنوان مثال افراد متولدشده در یک سال شمسی را کوهورت سنی می گویند. در این مطالعه عامل (عوامل) خطر می تواند به صورت سطوح مختلف مواجهه در نظر گرفته شوند و پس از پیگیری، بروز بیماری در سطوح مختلف مواجهه، با یکدیگر مقایسه شود.این مطالعه یکی از مهمترین و قویترین انواع مطالعات مشاهده ای است و با توجه به این که در این مطالعه بروز بیماری قابل اندازه گیری است، به آن مطالعه بروز (Incidence Study) نیز می گویند. مطالعه کوهورت به مطالعه Longitudinal، Prospective، Follow up نیز معروف است که البته در بعضی مطالعات دیگر نیز هر سه حالت کاربرد دارد. شمای کلی این مطالعه مطابق شکل 1 است.