روشها و مدلهای روان شناختی
سال:1391 | دوره:2 | شماره:8 |تعداد مقالات:7

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان تحلیل رفتار متقابل بر حالات شخصیتی، عزت نفس و نشانگان بالینی افراد دچار شکست عاطفی بود. بررسی حاضر به روش طرح نیمه آزمایشی تک موردی و از نوع خط پایه چندگانه انجام شد. بدین منظور پنج مراجع دختر به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و تحت درمان تحلیل رفتار متقابل قرار گرفتند. مراجعین در مرحله پیش از درمان (خط پایه) و در طی جلسه های اول، هفتم، هشتم، و جلسه آخر (جلسه چهاردهم) و مراحل پیگیری سه ماهه و شش ماهه پرسشنامه های ضربه عشق، BDI-II، عزت نفس، GHQ-28، نوع عملکرد پس از شکست عاطفی، DASS-21، و PAC را تکمیل کردند. همچنین در مرحله پیش از درمان، پرسشنامه میلون-3 را برای شناسایی الگوهای بالینی شخصیت کامل کردند. برای تحلیل داده ها از دو روش معناداری بالینی و شاخص درصد بهبودی استفاده شد. نتایج نشان داد که درمان تحلیل رفتار متقابل بر حالات شخصیتی، عزت نفس و نشانگان بالینی افراد دچار شکست عاطفی اثربخش بوده، و مراجع پس از پایان درمان از حالات شخصیتی «بالغ» و «والد حمایت کننده» خود بیشتر استفاده می کرده است. درمان تحلیل رفتار متقابل با توجه به فرآیند درمانی - تکنیکی که دارد در بهبود علائم مرضی دانشجویان دارای شکست عاطفی از اثربخشی مناسبی دارد.

هدف از این پژوهش، تبیین شاخص های روان سنجی فرم فارسی مقیاس تکانشگری بارت (BIS-11) بوده است. این مقیاس روی یک گروه 259 نفری دانشجویان دانشگاه شیراز (174 مرد، 85 زن) که به شیوه نمونه در دسترس انتخاب شده بود، اجرا گردید. به منظور بررسی ساختار عاملی این مقیاس از روش تحلیل عامل اکتشافی به با روش مولفه های اصلی چرخش واریماکس استفاده شد. نتایج این تحلیل حاکی از وجود سه عامل با نام های تکانشگری عدم برنامه ریزی، تکانشگری حرکتی و تکانشگری شناختی بود. روایی همگرای این پرسشنامه با محاسبه ضریب همبستگی زیرمقیاس های این پرسشنامه با یکدیگر تایید شد (P<0.05). اعتبار کل پرسشنامه تکانشگری از دو روش آلفای کرونباخ و بازآزمایی مورد تحلیل قرار گرفت که به ترتیب 0.81 و 0.77 به دست آمد. در مجموع نتایج این پژوهش حمایت تجربی کافی برای استفاده از این مقیاس در موقعیت های پژوهشی و بالینی در ایران را فراهم می کند.

هدف این پژوهش بررسی و تبین تاثیر آموزش هوش هیجانی بر مهارت های ارتباطی دانشجویان بود. پژوهش حاضر از نوع تجربی دو گروهی همراه با پیش آزمون و پس آزمون بود. جامعه آماری پژوهش دانشجویان ساکن خوابگاه های دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد در نیمسال اول سال تحصیلی 1389 - 1390 بودند. از بین جامعه آماری تحقیق، با ملاحظه ریزش احتمالی افراد شرکت کننده در طرح تعداد 180 نفر دختر و 220 نفر پسر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب گردید. سپس با استفاده از روش تصادفی طبقه ای،حجم نمونه تحقیق به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. از همه افراد نمونه تحقیق پیش آزمون با استفاده از پرسشنامه سنجش مهارت های ارتباطی کویین دام بعمل آمد. سپس دانشجویان گروه آزمایش نمونه آماری در معرض متغیر مستقل (دوره آموزشی هوش هیجانی) قرار گرفتند. اما دانشجویان گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکردند. پس از پایان دوره آموزشی تمام دانشجویان گروه کنترل و آزمایش مجددا در معرض سنجش مهارت های ارتباطی با استفاده از پرسشنامه کویین دام قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد که آموزش هوش هیجانی موجب عملکرد بهتر دانشجویان در برقراری ارتباط با اطرافیان می گردد.

مهارت حل مساله در برقراری ارتباط مناسب با دیگران، از اهمیت زیادی برخوردار است. عدم برخورداری از توانایی حل مساله در مواجهه با مشکلات بین فردی، می تواند موجب بروز رفتارهای تکانشی، پرخاشگری، گوشه گیری، احساس ناکامی و رفتارهای غیرانطباقی در کودکان شود. از سوی دیگر، در کودکان کم توان ذهنی وجود نقایص شناختی و نارسایی مهارت های اجتماعی، بر کنترل تکانه و سازگاری رفتاری تاثیرگذار است. از این رو، آموزش مهارت های تفکر از جمله حل مساله ضروری به نظر می رسد. مطالعه حاضر به منظور بررسی تاثیر برنامه حل مساله بین فردی بر کاهش مشکلات رفتاری دانش آموزان دیرآموز پایه اول دبستان انجام شده است. این پژوهش از نوع طرح های تک آزمودنی است که به صورت طرح A-B با مرحله پیگیری بر روی پنج دانش آموز پسر انجام گرفت. پرخاشگری، زورگویی و تهدید، شکایت کردن، بحث و مجادله به عنوان رفتارهای آماج مورد مشاهده قرار گرفتند. اطلاعات مربوط به خط پایه در 10 جلسه جمع آوری شد. سپس طی 30 جلسه 50 دقیقه ای، سه جلسه در هر هفته، برنامه حل مساله بین فردی به صورت گروهی آموزش داده شد. اطلاعات مرحله پیگیری در طی 10 جلسه بعد از پایان برنامه مداخله جمع آوری شد. برای تحلیل داده ها از نمودار و تحلیل چشمی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها مبین آن است که آموزش، در کاهش مشکلات رفتاری دانش آموزان در مرحله مداخله تاثیرگذار بوده و روند نزولی رفتارها در مرحله پیگیری نیز قابل مشاهده است.

آزمون باورهای غیرمنطقی اهواز (4IBT-A) یک آزمون معتبر مربوط به سنجش میزان تفکرات غیرمنطقی به حساب آمده و از آن در زمینه های مختلف مانند اجرای پژوهش، تشخیص، درمان و غیره توسط محققان، درمانگران، مشاوران، روانشناسان و دانشجویان از آن استفاده می شود، بنابراین ضروری است که هنجار ایرانی برای آن تهیه گردد. هدف از این پژوهش، هنجاریابی آزمون باورهای غیرمنطقی اهواز (4IBT-A) بود. به همین منظور 1947 نفر از دانشجویان مراکز تربیت معلم شهرستان تبریز با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب و آزمون باورهای غیرمنطقی اهواز (4IBT-A) به روش گروهی اجرا گردید. با استفاده از روش آلفای کرونباخ، پایایی آزمون به ترتیب برای عامل ها و کل آزمون 0.77، 0.68، 0.59، 0.68، و 0.86 برآورد گردید. روایی آزمون نیز از روش روایی همگرا 0.81؛ P£0.001 به دست آمد. پس از تحلیل داده ها به منظور تفسیر نمره های خام هر عامل و آزمون، به طور جداگانه هنجارهای درصدی و نمرات استاندارد Z تهیه گردید. بر اساس نتایج این مطالعه، پژوهشگران، مشاوران و روانشناسان بالینی می توانند از این ابزار به عنوان یک وسیله اندازه گیری مناسب جهت تشخیص در فعالیت های کلینیکی در داخل کشور، به ویژه مراکز مشاوره دانشجویی استفاده کنند.

هدف از پژوهش حاضر بررسی روایی و پایایی مقیاس شخصیت اصیل - فرم 12 سوالی (وود و همکاران، 2008) در گروهی از دانشجویان دانشگاه اصفهان و دانشگاه علوم پزشکی (175 دختر و 129 پسر) بود. برای بررسی روایی پرسشنامه از روش های روایی محتوا، همبستگی گویه ها با نمره کل (تحلیل مواد)، همبستگی خرده آزمون ها با نمره کل و تحلیل عوامل استفاده شد. پایایی مقیاس یاد شده به وسیله روش های آلفای کرونباخ و پایایی تنصیفی بررسی گردید. همبستگی گویه ها با نمره کل (0.45 تا 0.79) و خرده آزمون ها با نمره کل (0.69 تا 0.79) در تمام موارد معنی دار بود. تحلیل عوامل مقیاس 3 عامل از خودبیگانگی، زندگی اصیل و پذیرش تاثیر بیرونی را نشان داد. همچنین ضرایب آلفای کرونباخ مقیاس برای خرده مقیاس از خودبیگانگی، زندگی اصیل، پذیرش نفوذ بیرونی و نمره کل به ترتیب 0.80، 0.77، 0.81 و 0.82 بدست آورد. ضریب پایایی تنصیفی مقیاس نیز 0.74 برآورد شد. همچنین مشخص شد که بین دختران و پسران به لحاظ شخصیت اصیل تفاوت معنی داری وجود ندارد. در مجموع، نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که مقیاس شخصیت اصیل از ویژگی های روانسنجی مطلوبی برای استفاده در ایران برخوردار است.

هدف از این پژوهش، پیش بینی خودگسستگی مذهبی دختران دانشجو بر اساس فرآیند و محتوای خانواده بود. گروه نمونه در این پژوهش شامل 365 دانشجوی دختر دوره کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت و دانشگاه شیراز بود. از مقیاس فرآیندهای خانوادگی، مقیاس محتوای خانواده و مقیاس خودگسستگی مذهبی برای گردآوری اطلاعات استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که متغیر فرآیند خانوادگی به طور معناداری قادر به پیش بینی خودایده آل مذهبی دختران دانشجو می باشد. همچنین نتایج این مطالعه نشان داد که متغیر فرآیندهای خانوادگی به طور معناداری قادر به پیش بینی خودگسستگی از ایده آل های مذهبی و خودگسستگی از بایسته های مذهبی دانشجویان دختر می باشد. در مجموع نتایج این مطالعه نشانگر نقش خانواده در شکل گیری مفهوم خود در دختران بود.