فیزیولوژی ورزشی (پژوهش در علوم ورزشی)
سال:1392 | دوره:5 | شماره:18 |تعداد مقالات:9

اصل ویژگی یکی از اصول تمرینات آماده سازی است؛ بویژه اینکه هنگام استفاده از برنامه های تمرینی مقاومتی با دستگاه های معمولی در فصل مسابقات، احتمال به هم خوردن ریتم حرکات و مهارت ها وجود دارد و ممکن است در بهبود سرعت و توان عضلات مورد نظر تاثیری نداشته باشد. برای مثال، تمرین با دستگاه های مقاومتی معمولی نظیر دستگاه های وزنه بدلیل زمانبندی نادرست انقباضات عضلانی می تواند به اجرای تکنیک ناکارآمد منجر شود. لذا بررسی نوع انقباض عضلانی، ریتم، سرعت و دامنه حرکتی در برنامه های تمرینی بویژه در فصل مسابقات، می تواند در دستیابی به عملکرد بهتر و کاهش مدت زمان آماده سازی موثر واقع شود. دستگاه حاضر یک ماشین با سیستم ترمز ساده و حرکت سینوسی اهرم است که می تواند نیروهای متغیری را تولید کند و حرکت خطی دست را به حرکت زاویه ای در سیستم ترمزی تبدیل کند. مزایای دستگاه جدید عبارت است از: 1- حفظ الگوی حرکتی مرتبط با مهارت-های پرتابی، 2- بکارگیری عضلات مرتبط با انقباضات مناسب در مهارت های پرتابی، 3- رها کردن وزنه بعد از اجرای مهارت همچون پرتاب وزنه یا سایر مهارت های پرتابی، 4- افزایش و تغییر سینوسی بار عضلانی در مرحله تولید نیرو. برای اعتبار یابی دستگاه 15 نفر در دو گروه آزمایشی (n=8) و کنترل (n=7) که همگی مبتدی بودند به مدت شش هفته با سه جلسه در هفته به تمرین یکسان کاراته شامل گرم کردن 20 دقیقه، یادگیری تکنیک 20 دقیقه و 15 دقیقه بدنسازی (گروه آزمایش 5 ست 10 تکراری با دستگاه و گروه کنترل حرکت شنای روی زمین) و پنج دقیقه سرد کردن پرداختند. قبل و بعد از پایان شش هفته، میزان پرتاب وزنه به عنوان شاخصی برای اندازه گیری توان اندام فوقانی برای هر یک از آزمودنی ها ثبت شد. با استفاده از آزمون t وابسته افزایش معنی دار توان نسبت به قبل از تمرین در هر دو گروه آزمایشی (p=0.001) و کنترل (p=0.001) مشاهده شد. همچنین آزمون t مستقل افزایش معنی دار توان را در گروه آزمایشی نسبت به گروه کنترل نشان داد (p=0.034) لذا استفاده از این دستگاه می تواند برای ورزشکاران رشته های پرتابی در جهت بهبود رکوردهای آنها و کاهش مدت زمان دوره آماده سازی مفید باشد. از آنجا که این دستگاه اولین بار طراحی و ساخته شده است لذا اجرای تحقیقات بیشتر را در این زمینه امکان پذیر می سازد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

هدف از مطالعه حاضر، مقایسه اثر برنامه تمرین تناوبی شدید و تمرین تداومی متوسط بر حداکثر اکسیژن مصرفی (VO2max)، آستانه تهویه ای (VT) و نقطه جبران تنفسی (RCP)، زمان اجرای دو 3000 متر و همچنین اوج توان تولیدی (PPO) و میانگین توان تولیدی (MPO) بود. بدین منظور، تعداد 24 بازیکن فوتبال دانشگاهی داوطلبانه در این مطالعه شرکت کردند. آنان به صورت تصادفی به دو گروه تمرین تناوبی (12 نفر) و گروه تمرین تداومی (12 نفر) تقسیم شدند. هر جلسه تمرینی شامل 10 دقیقه گرم کردن، برنامه تمرین تناوبی (10-6 تکرار دویدن 30 ثانیه ای با شدت تمام و استراحت 4 دقیقه بین هر تکرار) یا برنامه تمرین تداومی (45 دقیقه دویدن با شدت 70 درصد VO2max هر آزمودنی) و 5 دقیقه سرد کردن بود که 3 جلسه در هفته و به مدت 8 هفته متوالی اجرا شدند. به دنبال مداخله تمرینی VO2max (7.6 درصد در مقابل 8.9 درصد)،VT (4.5 درصد در مقابل 3.9 درصد) و RCP (4.2 درصد در مقابل 3.8 درصد) افزایش، و زمان اجرای دو 3000 متر (-4.4 درصد در مقابل -4.2 درصد) کاهش معنی داری به ترتیب در گروه تمرین تناوبی و گروه تمرین تداومی نشان دادند (p£0.05). تغییرات این متغیرها بین دو گروه، تفاوت معنی داری با همدیگر نداشتند (p>0.05). همچنین، افزایش PPO (8.3 درصد) و MPO (10.9 درصد) تنها در گروه تمرین تناوبی معنی دار شد (p£0.001) به نظر می رسد که برنامه تناوبی شدید با روش تمرینی حاضر در مقایسه با تمرین تداومی متوسط، باعث سازگاری های مشابهی در آمادگی قلبی- تنفسی و اجرای استقامتی می شود. همچنین، برنامه تناوبی شدید باعث افزایش همزمان در ظرفیت بی هوازی می شود.

کوفتگی عضلانی تاخیری، معمولا پس از انجام فعالیت غیر معمول برونگرا روی می دهد و باعث کاهش کارایی و عملکرد ورزشی می شود. درمان های متعددی جهت پیشگیری و درمان این عارضه شایع در ورزش پیشنهاد شده ولی تاکنون روش موثری یافت نشده است. این مطالعه با هدف بررسی اثرات مصرف خوراکی زعفران در طی ده روز برای پیشگیری از علائم بیو شیمیایی و نشانه های عملکردی کوفتگی عضلانی تاخیری متعاقب یک جلسه فعالیت عضلانی اکسنتریک انجام شد. تعداد 24 دانشجوی پسر غیر فعال سالم و فاقد علائم کوفتگی عضلانی دانشگاه محقق اردبیلی با دامنه سنی (19.6±1.14 سال) به طور تصادفی به دو گروه تجربی (12 نفر) و شاهد (12 نفر) تقسیم شدند. دستگاه پرس پا به دو سنسور ایزومتریک متصل به دستگاه نیروسنج کامپیوتری برای تعیین حداکثر قدرت ایزومتریک مجهز شد. ده روز قبل و نیز پس از 24، 48 و 72 ساعت از انجام پروتکل ایجاد کوفتگی عضلانی، نیروی بیشینه ایزومتریک و ایزوتونیک با انجام آزمون پرس پا تعیین و غلظت آنزیم های کراتین کیناز (CK) و لاکتات دهیدروژناز (LDH) پلاسما اندازه گیری شد. پروتکل ایجاد کوفتگی عضلانی با 80 درصد قدرت ایزوتونیک بیشینه در چهار نوبت و هر نوبت با 20 تکرار و 3 دقیقه استراحت بین هر نوبت اجرا شد. از آزمون های تحلیل واریانس یک عاملی با اندازه گیری های مکرر و تصحیح بونفرونی برای مقایسه تاثیر زعفران در نوبتهای مختلف استفاده شد. از آزمون تی غیر وابسته برای مقایسه نتایج دو گروه در هر مرحله زمانی استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که مصرف روزانه 300 میلی گرم سرگل زعفران بمدت ده روز موجب کاهش قابل ملاحظه و معنی داری در غلظت آنزیم CK و LDH شد (p<0.001). حداکثر قدرت ایزوتونیک و ایزومتریک گروه تجربی نسبت به پیش آزمون کاهش نداشت ولی حداکثر قدرت ایزومتریک و ایزوتونیک گروه شاهد نسبت به پیش آزمون کاهش شدید و معنی داری را نشان داد (p<0.001). نتیجه گیری: نتایج این تحقیق بدیع نشان می دهد که ده روز مصرف زعفران اثرات قوی پیشگیری کنندگی از کوفتگی عضلانی تاخیری را دارد.

هدف تحقیق مقایسه تراکم استخوانی، محتوای مواد معدنی استخوانی و قدرت عضلانی مردان نخبه کاراته کار سبک کاتا و کومیته استان خراسان جنوبی است. آزمودنی های این پژوهش تعداد 12 مرد کومیته کار (سن: 22.6±2.23 سال، شاخص توده بدنی: 22.43±1.95 کیلوگرم بر متر مربع)، 12 مرد کاتارو (سن: 21.5±1.15 سال، شاخص توده بدنی: 22.38±3.14 کیلوگرم بر متر مربع) و 12 مرد غیرورزشکار سالم (سن: 22.9±1.60 سال، شاخص توده بدنی: 21.85±2.89 کیلوگرم بر متر مربع) از استان خراسان جنوبی بودند. گروه های ورزشکار از بین افرادی که حداقل 5 سال سابقه ورزشی مستمر در رشته کاراته داشتند و از سلامت بدنی و رژیم غذایی طبیعی برخوردار بودند، انتخاب شدند. با استفاده از روش DXA، میزان تراکم و محتوای مواد معدنی استخوان ران (نواحی گردن، برجستگی بزرگ و انتهای نزدیک به تنه) و ساعد (32 انتهای دور از تنه استخوان زند زیرین و زند زبرین و استخوان های مچ دست) شرکت کنندگان اندازه گیری شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی توکی در سطح معناداری (a=0.05) بهره برداری گردید. نتایج نشان داد در ورزشکاران سبک کومیته، میزان تراکم (به ترتیب p=0.04 و p=0.000) استخوانی ناحیه ساعد؛ قدرت گریپ (به ترتیب p=0.02 و p=0.000) و قدرت عضلات پشت (به ترتیب p=0.000 و p=0.000) به طور معنی داری از ورزشکاران سبک کاتا و افراد غیر ورزشکار بالاتر است. همچنین ورزشکاران سبک کاتا در تراکم و محتوای مواد معدنی استخوان ران (به ترتیب p=0.000 و p=0.03)، قدرت گریپ (p=0.00) و قدرت عضلات پشت (p=0.00)، به طور معناداری از مقادیر بالاتری در مقایسه با غیر ورزشکاران سود می بردند. نتایج تحقیق حاضر حاکی از آن است که ورزش کاراته به طور موثر موجب بهبود وضعیت استخوانی و قدرت عضلانی ورزشکاران می شود؛ اما در مقایسه دو سبک رایج این رشته، سبک کومیته به سبب ماهیت فشارهای مکانیکی، تاثیر بارزتری بر وضعیت استخوانی ناحیه ساعد و قدرت عضلانی کاراته کاران دارد.

هدف: هدف از تحقیق حاضر بررسی اثر یک جلسه تمرین طولانی مدت بر غلظت های بافتی لپتین و لیپوپروتئین لیپاز در موش های نر صحرایی بود. بدین منظور 16 سر موش نر صحرایی 25 ماهه از نژاد ویستار با میانگین وزن 387±31.09 گرم از بین موش های نرصحرایی خریداری شده از انستیتو پاستور ایران به صورت کاملا تصادفی انتخاب شدند و بر اساس وزن مشابه در دو گروه تجربی (n=8) و کنترل (n=8) قرار گرفتند. گروه تجربی یک جلسه تمرین را با سرعت 18 متر بر دقیقه و شیب صفر درجه به مدت 2 ساعت روی تردمیل جوندگان انجام دادند. بلافاصله بعد از تمرین و پس از حدود 5 ساعت ناشتایی، از گروه های تجربی و کنترل به تناوب از هر گروه 4 سر موش ( جمعا 8 موش) و دو ساعت بعد نیز 8 موش دیگر به همان صورت بی هوش شدند و نمونه گیری خونی و بافتی (بافت عضلانی و چربی) انجام شد. مقادیر لپتین بافتی و انسولین سرم با استفاده از کیت های مخصوص به روش الایزا، فعالیت لیپوپروتئین لیپاز و گلوکز سرم نیز به وسیله کیت های مخصوص و به روش رنگ آمیزی آنزیمی اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد بلافاصله پس از فعالیت لیپوپروتئین لیپاز بافت چربی (t=-2.85 و P=0.02) افزایش معناداری داشت. همچنین دو ساعت بعد نیز، فعالیت لیپوپروتئین لیپاز در بافت عضلانی (t=-2.8 و P=0.03) و چربی (t=-7.61 و P=0.001) افزایش معناداری را نشان داد. این پژوهش نشان داد که یک جلسه طولانی مدت منجر به افزایش فعالیت LPL می شود که با توجه به نقش کلیدی این آنزیم در متابولیسم چربی ها و نیز هیدرولیز تری گلیسریدها در عضلات اسکلتی می تواند به تنظیم وزن بدن و هموستاز انرژی کمک نماید.

زیستین، یک هورمون مترشحه از بافت چربی است که نقش مهمی را در تنظیم هموستاز انرژی و متابولیسم ایفا می کند.در انسان تنها مقادیر کمی رزیستین در بافت چربی بیان می شود و بیشتر در مغز استخوان، طحال، بافت ریه و جفت است. هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر تمرین هوازی منظم بر بیان ژن رزیستین لنفوسیت زنان جوان فعال بود. 20 نفر از بانوان تمرین کرده خراسانی انتخاب و بطور تصادفی به دو گروه کنترل و تجربی تقسیم شدند. گروه تجربی در شرایط میدانی به مدت 8 هفته و چهارجلسه در هفته با توجه به رعایت اضافه بار، جلسات اول تمرین با شدت 70 درصد ضربان قلب و به مرور با 80 درصد ضربان قلب بیشینه در هفته های انتهایی (از 40 دقیقه در جلسات اول به 60 دقیقه در جلسات پایانی) را اجرا کردند. از تمامی آزمودنی ها در 48 ساعت قبل از انجام پروتکل تمرینی و 48 ساعت پس از آخرین جلسه تمرین و پس از ناشتایی 10-12 ساعته خون گیری شد. پس از جداسازی لنفوسیت ها به روش سانتریفیوژ، بیان ژن رزیستین در لنفوسیت های آزمودنی ها با استفاده از روش Semi-quantitative-RT-PCR انجام شد. نتایج نشان می دهد اثر زمان در دو گروه تمرین هوازی وکنترل بر بیان ژن رزیستین یکسان نیست و هشت هفته تمرین هوازی باعث افزایش بیان ژن رزیستین در گروه تمرین هوازی شده است (p=0.001).شاخص توده بدن بعد از 8 هفته تمرین کاهش معنی داری در گروه تمرین هوازی داشت (P=0.005). همچنین اثر زمان در دو گروه تمرین هوازی و کنترل بر درصد چربی یکسان نبود و هشت هفته تمرین هوازی باعث کاهش معنی دار درصد چربی در گروه تمرین هوازی شد (P=0.01). تمرین هوازی منظم علاوه بر کاهش وزن، شاخص توده بدنی و درصد چربی، موجب افزایش بیان ژن رزیستین در زنان جوان فعال شد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر دو نوع تمرین مقاومتی ایزوتونیک و ایزومتریک بر پدیده انتقال دو جانبه بود. تعداد 40 آزمودنی تمرین نکرده (حداقل به مدت 6 ماه) به طور تصادفی به دو گروه تمرینی ایزوتونیک و ایزومتریک و یک گروه شاهد تقسیم شدند که به طور یکطرفه اکستنسورهای زانو را تمرین دادند. طول دوره تمرینی 3 جلسه در هفته و 6 هفته بود. برنامه تمرینی گروه ایزوتونیک شامل 80% 1RM، 3 نوبت (2 دقیقه استراحت بین نوبت ها) و 6 تا 8 تکرار بر روی اکستنسورهای زانو و برنامه تمرینی گروه ایزومتریک نیز شامل 30 انقباض ایزومتریک بیشینه (2 تا 4 ثانیه مدت انقباض) با 15 ثانیه استراحت بین هر انقباض بود. گروه کنترل نیز در محل تمرین حضور داشتند، اما هیچ گونه فعالیتی انجام ندادند. قدرت پویا (1RM)، قدرت ایستا (MVC) و الکترومیوگرافی ادغامی (IEMG) قبل و بعد از دوره تمرینی اندازه گیری شد. تمرین مقاومتی ایزوتونیک و ایزومتریک به طور معنی داری (p£0.05) 1RM،MVC و IEMG را در هر دو عضو تمرین کرده و تمرین نکرده افزایش داد، اما در گروه کنترل تغییر معنی داری در هیچ یک از متغیرها مشاهده نشد. نتایج تغییرات IEMG بین گروه ها، تنها تفاوت معنی داری بین گروه ایزوتونیک و گروه کنترل نشان داد. بین دو گروه تمرینی تفاوت معنی داری بر پدیده انتقال دو جانبه مشاهده نشد. با وجود این، با در نظر گرفتن شدت تمرین و میزان انتقال دوجانبه در هر یک از گروه ها، به نظر می رسد در برنامه های توان بخشی، تمرین مقاومتی ایزوتونیک ممکن است موثرتر از تمرین ایزومتریک باشد.

از پیامدهای پاتولوژیکی چاقی سندرم متابولیک است. چمرین آدیپوکین جدیدی است که با چاقی و سندرم متابولیک ارتباط دارد. اطلاعات اندکی در مورد تاثیر تمرین ورزشی منظم به ویژه تمرین هوازی بر غلظت پلاسمایی چمرین وجود دارد. از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر تمرین هوازی بر سطوح استراحتی چمرین و لیپیدهای پلاسما در زنان دارای اضافه وزن است. 20 زن دارای اضافه وزن (سن= 35.64±5.55 سال و شاخص توده بدنی= 27.93±3 کیلوگرم) به طور تصادفی به 2 گروه هوازی (تعداد= 12 نفر) و کنترل (تعداد= 8 نفر) تقسیم شدند. آزمودنی های گروه تمرین هوازی، 4 روز در هفته و کلا به مدت 8 هفته تمرین کردند. نمونه های خون آزمودنی ها در حالت ناشتا جمع آوری و به منظور بررسی تغییرات سطوح پلاسمایی چمرین و نیمرخ لیپیدی در قبل و پس از 2 ماه تمرین مورد استفاده قرار گرفت. پس از 8 هفته تمرین هوازی سطوح استراحتی چمرین در گروه تمرین هوازی در مقایسه با گروه کنترل به طور معناداری کاهش یافت (P<0.05)، به طور همزمان سطوح HDL-c کاهش معناداری را نشان داد. در حالی که سطوح کلسترول، تری گلیسرید،LDL-c تغییر معنا داری را نشان ندادند. هم چنین همبستگی معناداری بن سطوح چمرین پلاسما و کاهش وزن مشاهده نشد. می توان نتیجه گیری نمود 8 هفته تمرین هوازی باعث کاهش سطوح استراحتی چمرین در زنان دارای اضافه وزن می شود. هرچند، به منظور روشن نمودن نقش چمرین و سازوکارهای مولکولی مرتبط با آن انجام پزوهش های بیشتر ضرورت دارد.