رفتار حرکتی (پژوهش در علوم ورزشی)
سال:1396 | دوره:9 | شماره:28 |تعداد مقالات:10

هدف از پژوهش حاضر، بررسی ویژگی های روان سنجی (روایی و پایایی) پرسش نامه تصویرسازی ورزشی در ورزشکاران تیم های ملی بود. بدین منظور، 355 ورزشکار مرد و زن از تیم های ملی، نسخه فارسی پرسش نامه تصویرسازی ورزشی را تکمیل نمودند، این پرسش نامه شامل: 30 سوال و پنج مولفه تصویرسازی اختصاصی انگیزشی، تصویرسازی تبحر عمومی انگیزشی، تصویرسازی انگیختگی عمومی انگیزشی، تصویرسازی اختصاصی شناختی و تصویرسازی عمومی شناختی می باشد. در این پژوهش جهت بررسی روایی سازه عاملی از تحلیل عاملی تاییدی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری استفاده شد، برای تعیین هم سانی درونی، ضریب آلفای کرونباخ به کار رفت، به منظور تعیین پایایی زمانی (با فاصله دو هفته) از ضریب هم بستگی درون طبقه ای بهره گرفته شد. نتایج نشان دهنده برازش مطلوب نسخه فارسی پرسش نامه تصویرسازی ورزشی در ورزشکاران تیم های ملی (شاخص های C.F.I=0.97، T.L.I=0.96، P.G.F.I=0.68 و P.N.F.I=0.72 و RMSEA=0.071) است. همچنین بر اساس نتایج، هم سانی درونی و پایایی زمانی از مقادیر قابل قبولی (0.79 تا 0.88) برخوردار می باشد، بنابراین، نسخه فارسی پرسش نامه تصویرسازی ورزشی از روایی و پایایی قابل قبولی در ورزشکاران تیم های ملی برخوردار بوده و ورزشکاران، مربیان و پژوهشگران می توانند از این پرسش نامه استفاده نمایند.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر تمرینات ادراکی حرکتی بر رشد اجتماعی کودکان کم توان ذهنی آموزش پذیر بود. بدین منظور، 24 کودک دختر و پسر (گروه تجربی 12 نفر و گروه کنترل 12 نفر) کم توان ذهنی آموزش پذیر شهر اصفهان (میانگین سنی 8.80±1.22 سال و ضریب هوشی 66.73±1.92) به صورت هدفمند انتخاب شدند. شرکت کنندگان بر اساس ضریب هوشی ثبت شده و عملکرد خود در پرسش نامه رشد اجتماعی (پرسش نامه رشد اجتماعی وایلند) هم سان گشته و در گروه های تجربی و کنترل قرار گرفتند. گروه تجربی به مدت هشت هفته، هر هفته سه جلسه 45 دقیقه ای و درمجموع، 24 جلسه در برنامه تمرینات ادراکی حرکتی شرکت نمود و گروه کنترل به فعالیت های روزمره خود پرداخت. شایان ذکر است که جمع آوری اطلاعات شرکت کنندگان به شکل پیش آزمون و پس آزمون انجام گرفت و به منظور مقایسه دو گروه از روش آماری تحیل کوواریانس استفاده گردید (P<0.05). نتایج نشان می دهد که بین عملکرد دو گروه تجربی و کنترل در رشد اجتماعی کلی تفاوت معنادار به لحاظ آماری وجود دارد (P=0.004)، بنابراین، می توان گفت تمرینات ادراکی حرکتی می تواند برنامه مناسبی جهت افزایش رشد اجتماعی کودکان کم توان ذهنی باشد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی ارتباط کنترل تولید نیرو و تنظیم زاویه دست برتر با برخی از ویژگی های روان شناختی دانشجویان ورزشکار و غیرورزشکار بود. بدین منظور، 120 ورزشکار عضو تیم های ملی دانشجویان ایران (2919 سال) (99 پسر و 21 دختر) در پژوهش شرکت نمودند. 120 دانشجوی غیرورزشکار (100 پسر و 20 دختر) نیز از دانشگاه تهران برای مقایسه با دانشجویان ورزشکار انتخاب شدند. از نیرو سنج دیجیتال و زاویه سنج به ترتیب برای اندازه گیری دقت کنترل نیرو و تنظیم زاویه دست برتر آزمودنی ها استفاده شد. برای ارزیابی حالات خلقی نیز از پرسش نامه حالات خلقی بهره گرفته شد. همچنین، به منظور ارزیابی هوش هیجانی از مقیاس هوش هیجانی شاته استفاده گردید و برای بررسی ارتباط بین متغیرها، ضریب هم بستگی پیرسون به کار رفت. جدول Zr فیشر نیز برای بررسی اختلاف بین ضرایب هم بستگی مورداستفاده قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که ارتباط معناداری میان اختلال حالات خلقی با خطای کنترل نیرو و تنظیم زاویه دست برتر دو گروه پژوهش وجود دارد، اما این هم بستگی در غیرورزشکاران به طور معناداری بیشتر است، لذا، حالات خلقی منفی بر خطاهای حس حرکت اثر گذار می باشد، اما این اثرگذاری در مورد ورزشکاران کمتر است. از سوی دیگر، هم بستگی هوش هیجانی با عملکرد دو تکلیف کنترل نیرو با تنظیم زاویه دست بین ورزشکاران و غیر ورزشکاران معنادار نمی باشد، به عبارت دیگر، توانایی کنترل شناختی هیجانات بر قابلیت های حس حرکت افراد اثری نداشته و شرکت در ورزش بر میزان این هم بستگی بی تاثیر است.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی و مقایسه اثر بازی های انفرادی و گروهی بر توجه و حافظه کوتاه مدت کودکان کم توان ذهنی آموزش پذیر بود. بدین منظور، 36 دانش آموز کم توان ذهنی از میان دانش آموزان مدرسه استثنایی "اندیشه" استان قزوین (با دامنه سنی تقویمی هشت تا 15 سال، سن عقلی هفت تا 10 سال، ضریب هوشی 50 تا70) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و پس از همتاسازی به سه گروه کنترل، بازی های انفرادی و بازی های گروهی تقسیم گردیدند. طرح این پژوهش نیمه تجربی بوده و به صورت پیش آزمون پس آزمون اجرا شده است. داده ها با استفاده از خرده آزمون ارقام و کسلر کودکان (حافظه کوتاه مدت) جمع آوری شده و با استفاده از تحلیل کوواریانس با سطح معناداری (P<0.05) تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان می دهد که بازی های گروهی و انفرادی اثر معناداری بر حافظه کوتاه مدت کودکان کم توان ذهنی آموزش پذیر دارد، بنابراین، در برنامه ریزی های آموزشی برای این کودکان می توان از بازی های حرکتی در دو مدل گروهی و انفرادی جهت تقویت حافظه کوتاه مدت استفاده کرد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر تمرین واقعیت مجازی و واقعی با و بدون محدودیت اطلاعات صوتی بر یادگیری مهارت فورهند تنیس روی میز بود. در این پژوهش نیمه تجربی، 48 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه فردوسی مشهد (غیر از دانشجویان رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی) (با میانگین سنی 20.28±0.99 سال) که مبتدی بودند، به صورت خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده و پس از یک جلسه تمرین و بر اساس قد، وزن و نمرات اکتسابی در پیش آزمون، در چهار گروه هم سان (تمرین واقعی، تمرین واقعی با محدودیت اطلاعات صوتی، تمرین واقعیت مجازی و تمرین واقعیت مجازی با محدودیت اطلاعات صوتی) قرار گرفتند. این افراد طی شش جلسه و در هر جلسه 60 ضربه را تمرین کردند. شایان ذکر است که در این پژوهش آزمون تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی بونفرونی مورداستفاده قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که هر چهار گروه در ضربه ها پیشرفت داشته اند که این پیشرفت در اثر تمرین حاصل شده است. همچنین، در مراحل اکتساب و یادداری، گروه تمرین واقعی بدون محدودیت اطلاعات صوتی نسبت به گروه دارای محدودیت، عملکرد بهتری داشته است (P£0.05) و بین گروه های واقعیت مجازی با و بدون محدودیت اطلاعات صوتی، گروه تمرین واقعی و واقعیت مجازی، گروه های تمرین واقعی و واقعیت مجازی که محدودیت اطلاعات صوتی داشتند و درنهایت، گروه تمرین واقعی با محدودیت اطلاعات صوتی و تمرین واقعیت مجازی اختلاف معناداری مشاهده نمی شود (P³0.05). به طورکلی، یافته ها حاکی از آن است که تمرین در محیط واقعیت مجازی به عنوان یک بازی فعال (احتمالا) می تواند جایگزین مناسبی برای تمرین واقعی باشد و فرصت های بهتر یادگیری را فراهم کند. وجود اطلاعات صوتی نیز می تواند برای اجرای حرکت تسهیل کننده باشد.

فعالیت ورزشی از طریق تحریک ترشح عوامل رشد عصبی بر عملکرد حرکتی و شناختی اثرگذار می باشد. دراین راستا، هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر 12 هفته فعالیت ورزشی بر سطوح سرمی عامل رشد عصبی مشتق از مغز و تبحر حرکتی کودکان کم توان ذهنی بود. بدین منظور، 40 دانش آموز پسر (126 سال) کم توان ذهنی آموزش پذیر به صورت هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه شاهد (20 نفر) و تجربی (20 نفر) قرار گرفتند. برنامه فعالیت ورزشی شامل انجام حرکات ریتمیک مختلف و بازی به مدت 12 هفته و به صورت چهار جلسه 45 دقیقه ای در هفته بود. 48 ساعت قبل از اولین جلسه و 48 ساعت پس از آخرین جلسه تمرینی از تمامی آزمودنی ها درحالت ناشتا خون گیری به عمل آمد. همچنین، سطوح سرمی عامل رشد عصبی مشتق از مغز با استفاده از روش الایزا و تبحر حرکتی از طریق مقیاس لینکلن اوزرتسکی سنجیده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها نیز آزمون تحلیل کوواریانس مورداستفاده قرار گرفت (P£0.05). نتایج نشان می دهد که سطوح سرمی عامل رشد عصبی مشتق از مغز پس از اجرای یک دوره فعالیت ورزشی منظم افزایش معناداری یافته است و نمره کلی آزمون تبحر حرکتی نیز در گروه تمرینات ورزشی به صورت معناداری بهبود پیدا کرده است (P£0.05). از سوی دیگر، بهره هوشی در هیچ یک از گروه ها تغییر معناداری را نشان نمی دهد، در نتیجه، فعالیت ورزشی منظم ممکن است به واسطه افزایش سطح عامل رشد عصبی مشتق از مغز موجب بهبود تبحر حرکتی کودکان کم توان ذهنی شود.

هدف از پژوهش حاضر، مقایسه رشدشناختیوحرکتیکودکانپیش دبستانیمتولد شدهباوزنکم هنگامتولدوکودکان با وزنطبیعی بود. بدین منظور ازمیانمهد کودک های منطقه دو شهرتهران، 15کودک (با وزن طبیعی 3.0±33.27 کیلوگرم) و 18 کودک با وزن کم زمان تولد (وزن 2.21±0.32 کیلوگرم) به صورتهدفمند اتتخابشدند. به منظورارزیابیحرکاتدرشتاز آزمونتبحر حرکتیدرشت نسخه دوم که شامل: خرده مقیاس های جابه جایی و کنترل شی می باشد، استفاده شد. همچنین، برای ارزیابی مهارت های حرکتی ظریف از برخی خرده مقیاس های آزمون بروینینکس اوزرتسکی (هماهنگی اندام فوقانی، سرعت پاسخ و سرعت و چالاکی اندام فوقانی) بهره گرفته شد و جهت اندازه گیری رشد شناختی شرکت کنندگان، آزمون مهارت شناختی آدمک گودیناف مورداستفاده قرار گرفت. نتایج به دست آمده توسط آمار استنباطی شاپیرو ویلک و تی مستقل در سطح معناداری (0.05) تجزیه و تحلیل آماری شدند. یافته ها نشان می دهد که کودکان با وزن طبیعی هنگام تولد در مقایسه با کودکان متولد شده با وزن کم، در انجام مهارت های ظریف و برخی مهارت های درشت و شناختی عملکرد بالاتری دارند. به نظر می رسد که ممکن است کودکان متولد شده با وزن کم هنگام تولد، در مهارت های شناختی نیز همانند مهارت های حرکتی درشت و ظریف، عواقب بلند مدت ناشی از وزن کم هنگام تولد را تجربه نمایند.

هدف از پژوهش حاضر، تعیین تاثیر سطح مهارت الگو بر سرکوب ریتم میو در شوت سه گام بسکتبال بود. بدین منظور، 13 نفر از دانشجویان تربیت بدنی دانشگاه شهید رجایی تهران (با میانگین سنی 23.15±1.5 سال) به صورت داوطلبانه در این پژوهش شرکت نمودند. جهت انجام پژوهش، شرکت کنندگان به طور تصادفی در دو گروه قرار گرفتند: گروه اول ابتدا الگوی ماهر و سپس، الگوی غیرماهر را مشاهده کردند و گروه دوم الگوی ماهر را پس از الگوی غیرماهر مشاهده نمودند (ترتیب نمایش در بین شرکت کنندگان به صورت موازنه متقابل کنترل شد). امواج مغزی شرکت کنندگان در سه حالت استراحت با چشم باز، مشاهده الگوی ماهر و غیرماهر با استفاده از دستگاه الکتروانسفالوگرافی ثبت گردید و توسط نرم افزار نروگاید به داده های کمی تبدیل شد. سرکوب ریتم میو نیز به صورت نسبت توان مطلق موج آلفا هنگام مشاهده الگوی ماهر و غیرماهر به توان مطلق موج آلفا درحالت استراحت محاسبه گشت. یافته های آزمون تحلیل واریانس با اندازه های تکراری درون گروهی نشان می دهد که اثرات اصلی مهارت الگو و منطقه عصبی معنادار است، در حالی که اثر تعامل این دو متغیر معنادار نمی باشد. نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی نیز حاکی از آن است که ریتم میو درحالت مشاهده الگوی ماهر درمقایسه با الگوی غیرماهر (P£0.01) و نیز در منطقه مرکزی میانی نسبت به منطقه مرکزی چپ به طور معناداری بیشتر سرکوب شده است (P£0.05). بر اساس نتایج، مشاهده الگوی ماهر می تواند مناطقی از مغز را که در اجرای واقعی عمل درگیر هستند، فعال نماید.

هدف از پژوهش حاضر، مقایسه آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیم در مراحل مختلف خودتنظیم (شامل: مراحل دوراندیشی، عملکرد و خوداندیشی) بر مراحل اکتساب، یادداری و انتقال مهارت سرویس والیبال بود. آزمودنی ها 55 دانشجوی دختر دانشگاه یزد (با میانگین سنی 1.03±20 سال) بودند که به صورت تصادفی به پنج گروه (سه گروه راهبردهای یادگیری خودتنظیم و دو گروه کنترل بدون تمرین و با تمرین) تقسیم شدند و سرویس والیبال را اجرا کردند. آزمودنی ها پس از شرکت در پیش آزمون در مرحله اکتساب، 12 بلوک 10 کوششی را تمرین نمودند. سپس، در آزمون اکتساب (با همان شرایط پیش آزمون) شرکت کردند. درادامه، (پس از یک هفته) یک بلوک 10 کوششی را در آزمون یادداری و انتقال تمرین نمودند. داده ها در مرحله اکتساب با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک راهه با اندازه گیری مکرر در یک طرح (6*4) تحلیل گردید و برای بررسی داده های حاصل از آزمون های اکتساب، یادداری و انتقال از تحلیل واریانس یک راهه و همچنین، به منظور شناسایی تفاوت ها از آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده گردید. نتایج تفاوت معناداری را در گروه های تمرینی که از راهبردهای خودتنظیمی بهره گرفتند نسبت به سایر گروه هادر مراحل اکتساب، آزمون های اکتساب، یادداری و انتقال نشان می دهد، به عبارت دیگر، گروه های راهبردهای خودتنظیم که از مرحله خودارزیابی و خودواکنشی بهره برده اند، عملکرد بهتری داشته اند. این یافته ها نشان می دهد که راهبردهای یادگیری خودتنظیم، عامل موثری در پیشرفت عملکرد و یادگیری مهارت های حرکتی است.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر فعالیت هوازی با و بدون بار شناختی بر شبکه هشدار توجه بود. جهت انجام این پژوهش نیمه تجربی که شامل دو گروه تجربی و یک گروه کنترل بود، 30 دانشجوی کم تحرک (با میانگین سنی 22.63±1.92 سال) به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و به صورت مساوی در سه گروه 10 نفره جای گرفتند. دو گروه تجربی به مدت 16 جلسه تحت مداخله تمرینی مخصوص گروه خود قرار داشت، اما گروه کنترل مداخله ای را دریافت نکرد. شایان ذکر است که آزمودنی ها قبل و بعد از مداخله به وسیله آزمون شبکه های توجه ارزیابی شدند و داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تحلیل گردید. نتایج نشان می دهد که تفاوت معناداری بین نمرات گروه های تجربی و کنترل در شبکه هشدار وجود ندارد. با توجه به نتایج به نظر می رسد که اثرگذاری ورزش بر شناخت، به ماهیت عملکردهای شناختی و بسترهای مغزی مرتبط با آن ها بستگی داشته باشد.