پژوهش در علوم پزشکی
سال:1379 | دوره:5 | شماره:پیوست 1 |تعداد مقالات:17

مقدمه. سرفه بعد از عمل در بیمارانی که مورد بیهوشی عمومی قرار می گیرند، یک مساله شایع بوده که می تواند منجر به بروز عوارضی مثل افزایش فشار داخل چشم گردد و کاهش آن در برخی اعمال جراحی مثل عمل آب مروارید اهمیت ویژه دارد. هدف از این تحقیق مقایسه استفاده از لیدوکائین به صورت وریدی یا موضعی با چند روش مختلف و بررسی اثر آن بر بروز سرفه و گلودرد بعد از عمل بوده است.روشها. در یک کارآزمایی بالینی، 204 نفر از بیماران کاندید عمل آب مروارید در کلاس 1 و 2 بیهوشی و کاندید بیهوشی عمومی، با روش غیر احتمالی آسان انتخاب و به صورت تصادفی در شش گروه مختلف از نظر روش کاربرد لیدوکائین قرار گرفتند. قبل از انتوباسیون در گروه اول اسپری لیدوکائین روی قسمت انتهایی لوله تراشه، گروه دوم اسپری لیدوکائین داخل حلق، گروه سوم ژل لیدوکائین روی قسمت انتهایی لوله تراشه، گروه چهارم لیدوکائین وریدی در انتهای عمل، گروه پنجم لیدوکائین داخل کاف و گروه ششم سرم فیزیولوژی روی قسمت انتهایی لوله تراشه استفاده شد. در پایان عمل پس از خروج لوله تراشه، بیماران در ریکاوری از نظر بروز سرفه و نیز یک ساعت و یک روز بعد از عمل از نظر وجود گلو درد ارزیابی شدند. نتایج: گروههای شش گانه تحقیق از نظر سن، جنس، وضعیت سیگار کشیدن، مدت عمل جراحی، فشار خون و سرعت ضربان قلب قبل از عمل شرایط مشابه داشتند. 64.7 درصد بیماران در ریکاوری دچار سرفه شدند که فراوانی آن به ترتیب در گروههای سوم و ششم و دوم بیشتر و در گروههای پنجم و چهارم کمتر از بقیه بود. فراوانی نسبی گلودرد یک ساعت و یک روز بعد از عمل به ترتیب 52.5 درصد و 17.2 درصد بود که فراوانی آن در گروههای سوم و دوم و ششم بیشتر از بقیه گروهها بود. بحث. با توجه به این که تقلیل حملات سرفه و شدت گلودرد بعد از عمل موجب کاهش عوارض متعدد می گردد. بر اساس این مطالعه، استفاده از روش لیدوکائین وریدی در پایان عمل یا لیدوکائین داخل کاف لوله تراشه می تواند بدون ایجاد عارضه، باعث بهبود شرایط بیمار در هنگام به هوش آمدن و پس از عمل شده، نتایج حاصل از تلاش جراح و بیهوشی دهنده را مطلوب تر گرداند.

مقدمه. حفظ ثبات همودینامیک هنگام جداسازی از پمپ قلبی ریوی (CPB) در جراحی عروق قلب نیازمند به کارگیری داروهای وازواکتیو خواهد بود. هدف این پژوهش مقایسه اثر اپی نفرین و دوپامین روی MAP (فشار خون متوسط شریانی) هنگام جداسازی از پمپ CPB می باشد. روشها. تعداد 124 بیمار کاندید جراحی پیوند عروق کرونر به صورت تصادفی در گروههای اپی نفرین و دوپامین وارد شدند. در گروه اپی نفرین (56 نفر) هنگام برداشتن کلامپ، اپی نفرین با مقدار 5µg/kg/min و در گروه دوپامین (68 نفر) انفوزیون دوپامین با مقدار 8µg/kg/min شروع شد. در دقایق صفر 10، 20، 30، 60، 120 و 360 ثبت گردیده و همچنین Partial time در دو گروه تعیین شد. نتایج. میانگین درصد افزایش میانگین متوسط شریانی نسبت به دقیقه صفر در گروههای اپی نفرین و دوپامین به ترتیب 64.9 و 27.3 درصد بود (p<0.05). مدت زمان پمپ نسبی در گروههای اپی نفرین و دوپامین به ترتیب 49 و 46 دقیقه بود (P<0.05)بحث. اپی نفرین فشار متوسط شریانی را هنگام جداسازی از پمپ قلبی- ریوی بهتر از دو پامین افزایش می دهد و از افت فشار خون بهتر جلوگیری می نماید. با این حال اپی نفرین نتوانسته زمان جداسازی از پمپ را کوتاه نماید.

مقدمه. تجویز دارو پیش از بیهوشی ممکن است خطر عوارض سایکولوژیک و فیزیولوژیک القای بیهوشی در کودک را کاهش دهد. تجویز پیش دارو از طریق زیرزبانی به علت جذب نسبتاً سریع دارو و عدم ایجاد درد، مناسب تر از سایر روشهاست. در این مطالعه، اثرات آرام بخشی و ضد اضطرابی بوپرونورفین و میدازولام به صورت زیرزبانی مقایسه شده است. روشها. در یک مطالعه کارآزمایی بالینی کنترل شده دوسوکور، 150 کودک کلاس 1 و 2 ASA، بین سنین 4 تا 10 سال که کاندید عمل جراحی آدنوتانسیلکتومی بودند، به طور تصادفی یک گروه بوپرنورفین زیرزبانی ( 3µg/kg)، یک گروه میدازولام ( 0.2mg/kg) و یک گروه پیش دارو دریافت نکردند. تغییرات قلبی- تنفسی از زمان تجویز پیش دارو تا بیدار شدن بیمار از بیهوشی ثبت شد. اضطراب، سداسیون، پذیرش ماسک حین بیهوشی همگی با استفاده از معیارهای درجه بندی 4 امتیازی ثبت شد. زمان ریکاوری و دفعات استفراع پس از عمل نیز گزارش شد. نتایج. کودکانی که میدازولام یا بوپرنورفین زیرزبانی دریافت کردند، درجه اضطراب، سداسیون و پذیرش ماسک مشابهی داشتند که هر دو بیش از کنترل بود (p<0.001). هیچ یک از کودکان (در سه گروه) دپرسیون تنفسی یا کاهش اشباع اکسیژنی را پس از تجویز پیش دارو و در دوره پس از عمل تجربه نکردند. زمان لازم از پایان عمل جراحی تا بازکردن خودبه خود چشمها در گروه میدازولام طولانی تر بود (p<0.001). بروز و دفعات استفراغ در تمام گروهها مشابه هم بود. بحث. مطالعات متعدد نقش میدازولام را در کاهش اضطراب و افزایش همکاری بیمار تایید نموده است. مطالعه حاضر مؤید آن است که بوپرنورفین زیرزبانی به اندازه میدازولام زیرزبانی به عنوان پیش دارو در اطفال در ایجاد اثرات ضد اضطرابی و سداسیون موثر است.

مقدمه. هدف از این مطالعه بررسی اثرات کلونیدین و دیازپام خوراکی روی فشار چشم و وضعیت همودینامیک بدن به دنبال بیهوشی عمومی با ساکسینیل کولین و لوله گذاری تراشه در عمل جراحی می باشد. روشها. تعداد 109 بیمار با کلاس فیزیکی 1 و 2 به طور تصادفی به دو دسته 54 نفری (گروه مداخله) و 55 نفری (گروه کنترل) تقسیم شدند. به گروه مداخله کلونیدین خوراکی با دوز 3g/kg و به گروه کنترل دیازپام خوراکی mg/kg 0.15 به عنوان پیش دارو، دو ساعت قبل از عمل داده شد. داروهای مصرفی برای بیهوشی در همه بیماران 2g/kg فنتانیل، 5mg/kg نسدونال و 1.5mg/kg ساکسینیل کولین بود. تعداد ضربان قلب، فشار خون سیستول و دیاستول و فشار متوسط شریانی قبل از مصرف قرصها، 2 ساعت پس از مصرف قرصها، بلافاصله بعد از لوله گذاری و 5 و 10 دقیقه پس از تزریق ساکسینیل کولین و فشار داخل چشم قبل و دو ساعت پس از مصرف قرصها و 5 و 10 دقیقه پس از تزریق ساکسینیل کولین اندازه گیری شد. نتایج. در هر دو گروه میانگین فشار داخل چشم در دقیقه 5 و 10 پس از ساکسینیل کولین نسبت به قبل از آن کاهش واضح داشت، که در گروه مطالعه کاهش فشار داخل چشم واضح تر بود. در هر دو گروه میانگین فشار متوسط شریانی و فشار سیستول پس از لوله گذاری نسبت به قبل از آن و به تدریج در دقایق 5 و 10 پس از ساکسینیل کولین کاهش داشت، که فشار متوسط شریانی و فشار سیستول در گروه مطالعه از ثبات بیشتری برخوردار بود. میانگین تعداد ضربان قلب پس از لوله گذاری نسبت به قبل از آن در هر دو گروه افزایش داشت که در گروه مطالعه تعداد ضربان قلب از ثبات بیشتری برخوردار بود. بحث. کلونیدین خوراکی و دیازپام خوراکی با دوز فوق الذکر به عنوان پیش دارو از افزایش فشار داخل چشم به دنبال بیهوشی عمومی با ساکسینیل کولین به طور مطمئن جلوگیری می کند و همین طور در جلوگیری از استرس لوله گذاری و ایجاد ثبات همودینامیک مطمئن و مطلوب اثر شاخصتر و واضحتری در اعمال جراحی کاتاراکت همراه با لنزگذاری داخل چشمی دارد.

مقدمه. آمادگی روانی قبل از عمل از ارکان بیهوشی بوده و اغلب برای نیل به آن نیاز به تجویز پیش دارو است. در کودکان به دلیل وابستگی زیاد به والدین تجویز پیش دارو الزامی بوده و یکی از داروهایی که وسیعاً به صور مختلف به این منظور به کار گرفته شده میدازولام است. این مطالعه به منظور دستیابی به روش مناسبتر تجویز دارو پایه ریزی شد. روشها. مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی بوده و روی 60 کودک سالم یک تا پنج ساله با عمل جراحی غیر گوارشی، در دو گروه 30 نفره صورت گرفت. به گروه اول 45 تا 60 دقیقه قبل از عمل مخلوط آب میوه و آمپول میدازولام با میزان 0.5ml/kg خورانده می شد و در گروه دوم پانزده دقیقه قبل از عمل آمپول میدازولام با میزان 0.2mg/kg در بینی چکانیده می شد. پس از جمع آوری داده ها، بیماران از نظر درجه اضطراب، میزان مقبولیت روش تجویز، میانگین تغییرات ضربان قلب موقع تجویز دارو و حین القای بیهوشی و تهوع و استفراغ در اطاق بهبودی مقایسه شدند. نتایج. شدت اضطراب موقع تجویز دارو به صورت معنی داری در گروه خوراکی کمتر از گروه تجویز داخل بینی بود (p<0.05). همچنین مقبولیت روش تجویز خوراکی به صورت معنی داری بیش از گروه تجویز داخل بینی بود (p<0.05). در سایر موارد مقایسه دو گروه تفاوت معنی داری نشان نداد. بحث. هر چند هر دو روش تجویز موثر و قابل قبول هستند ولی روش خوراکی برای کودک قابل قبول تر و با اضطراب کمتری همراه است.

مقدمه. لوله گذاری تراشه در اکثر موارد بیهوشی عمومی و نیز در برخی از بیماران خارج از اتاق عمل اندیکاسیون دارد. لارنگوسکوپی و لوله گذاری تراشه مستلزم ایجاد شرایط مناسب خصوصاً شلی عضلانی است. این نیاز به طور معمول با استفاده از شل کننده های عضلانی برآورده می گردد. مطالعه حاضر با هدف بررسی کیفیت لوله گذاری و آثار همودینامیکی کاربرد سه ترکیب دارویی (آلفنتانیل/ نسدونال، آلفنتانیل/ میدازولام، آلفنتانیل/ کتامین) انجام گرفت. روشها. در این مطالعه کارآزمایی بالینی تعداد 120 بیمار 5 تا 12 ساله کاندیدای عمل جراحی الکتیو به صورت تصادفی به چهار گروه 30 نفری تقسیم شدند. برای گروه اول آلفنتانیل و میدازولام برای گروه دوم آلفنتانیل و نسدونال و در گروه سوم آلفنتانیل و کتامین و برای گروه چهارم (شاهد) سوکسنیل کولین و نسدونال تزریق گردید و در هر چهار گروه تاثیر داروها بر کیفیت لارنگوسکوپی و لوله گذاری تراشه و همودینامیک بیماران مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج. بین سه گروه مورد مطالعه از لحاظ درجه تحرک فک، درجه ونتیلاسیون، نمایان بودن طنابهای صوتی، موقعیت طنابهای صوتی، تحرک بیماران ضمن لارنگوسکوپی و میانگین مدت زمان لارنگوسکوپی تفاوت معناداری وجود داشت. مقایسه بین گروه آلفنتانیل/ نسدونال و گروه شاهد در همه موارد فوق به استثنای حرکت بیمار ضمن لارنگوسکوپی بیانگر وجود اختلافی معنادار بود. میانگین فشار خون سیستولیک، دیاستولیک و تعداد نبض بین مرحله قبل و بعد از لوله گذاری تراشه در گروه اول و سوم و میانگین تعداد نبض قبل و بعد از لوله گذاری تراشه در گروه دوم تفاوت معنی دار داشت. بحث. پیشنهاد می شود در مواردی که در کاربرد شل کننده های عضلانی محدودیت یا ممنوعیت وجود دارد از این داروها برای تسهیل در لوله گذاری تراشه استفاده گردد.

مقدمه. درد بعد از عمل موجب تاخیر در بهبودی و افزایش عوارض بعد از عمل و طولانی شدن روزهای بستری در بیمارستان می شود. به منظور کاهش درد بعد از عمل، از داروها و روشهای مختلف استفاده می گردد. تزریق داروهای کاهش دهنده درد در فضای ساب آراکنوئید به دلیل پایین تر بودن دوز مورد نیاز دارو، همچنین شروع اثر سریعتر و مدت اثر طولانی تر، بی دردی بهتر و عوارض کمتری دارد. هدف کلی از این مطالعه تعیین اثرات نئوستیگمین برای طولانی کردن بی دردی بعد از عمل هنگام تزریق اینتراتکال می باشد. روشها. در یک کارآزمایی بالینی، 60 بیمار کاندید عمل جراحی ارتوپدی زیر زانو در کلاس یک و دو ASA به طور تصادفی در دو گروه مورد مطالعه قرار گرفتند. گروه اول 3cc مارکائین به اضافه 1cc نرمال سالین و گروه دوم 3cc مارکائین به علاوه 1cc معادل 50 میکروگرم نئوستیگمین دریافت کردند. بیماران در پیگیری 24 ساعته از نظر وجود درد، تعداد ضربان قلب و فشار خون بررسی و اطلاعات جمع آوری شده در دو گروه مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج. متوسط زمان بی دردی در گروه نرمال سالین 4.5 ساعت و در گروه نئوستیگمین 10 ساعت بود (p<0.05). در گروه اول 4 بیمار دچار کاهش فشار خون شدند و در گروه دوم یک بیمار افت فشار خون و 2 بیمار افزایش فشار خون داشتند. تغییرات ضربان قلب در گروه نئوستیگمین دیده نشد. در گروه نئوستیگمین 4 بیمار از 30 بیمار و در گروه نرمال سالین 1 بیمار از 30 بیمار دچار تهوع شدند و در هیچ گروهی تعریق، آژیتاسیون، استفراغ و خارش دیده نشد. بحث. میانگین مدت زمان بی دردی در مطالعه حاضر تفاوت اندکی با مطالعات قبلی داشته است. محدود بودن عوارض ناشی از نئوستیگمین در مطالعه حاضر احتمالاً به دلیل دوز پایین این دارو در مقایسه با مطالعات مشابه می باشد. استفاده از نئوستیگمین به عنوان یک داروی موثر در کاهش درد بعد از عمل جراحی پیشنهاد می گردد.

مقدمه. علیرغم موفقیت بیهوشی اپیدورال برای بسیاری از اعمال جراحی اندام تحتانی و شکم، به دلیل شروع آهسته بلوک و متفاوت بودن درجه بلوک حسی و حرکتی، این روش از مقبولیت چندانی برخوردار نیست. در جهت رفع این عیوب، اثرات افزودن کلرید پتاسیم با غلظت 5mEq/lit به بوپی واکائین 5 درصد در بیهوشی اپیدورال مورد بررسی قرار گرفت. روشها. طی یک کارآزمایی بالینی دو سوکور 70 نفر از بیماران کاندید عمل جراحی الکتیو بر روی اندام تحتانی یا ناحیه تحتانی شکم در دو گروه مداخله (5mEq/L کلرید پتاسیم به اضافه بوپیواکائین 0.5 درصد) و کنترل (بوپیواکائین) بیهوشی اپیدورال انجام گرفت. اطلاعات مربوط به تغییرات ضربان قلب، فشار متوسط شریانی و شروع، شدت و طول مدت بلوک حسی و حرکتی در دو گروه توسط فرد بیهوشی دهنده ثبت شد. نتایج با آزمونهای آماری مقایسه شد. نتایج. شروع بلوک حسی و حرکتی در گروه مورد 8.22±12.77 دقیقه و در گروه شاهد 11.56±20.24 دقیقه بود (p<0.05). طول مدت بلوک حسی و حرکتی در گروه مورد 186.34±106.25 دقیقه و در گروه شاهد 162.17±77.6 دقیقه بود(p<0.05). شدت بلوک حسی و حرکتی و کاهش فشار متوسط شریانی در گروه مداخله (20.17 درصد) بیشتر از گروه شاهد (18.08 درصد) بود. بین دو گروه از نظر تغییرات ضربان قلب اختلاف معنی داری وجود نداشت. بحث. با افزودن پتاسیم با غلظت 5mEq/lit به محلول بی حس کننده موضعی 5Bupivacaine درصد می توان بدون بروز عوارض جانبی عصبی یا همودینامیک، سرعت، کیفیت و طول مدت بلوک حسی و حرکتی اپیدورال را افزایش داد.

مقدمه. گلودرد پس از عمل، یکی از عوارض شایعی است که متعاقب انجام بیهوشی عمومی مشاهده می شود. روشهای مختلفی برای پیشگیری و درمان این عارضه پیشنهاد شده است. یکی از این روشها، شستشوی حفره دهانی قبل از در آوردن لوله تراشه است. پژوهش حاضر به منظور تعیین تاثیر روش فوق در کاهش این عارضه طراحی و اجرا شد. روشها. در یک مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی دو گروه 100 نفری از بیماران از جامعه هدف انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. در یک گروه قبل از در آوردن لوله تراشه، شستشوی دهان با محلول نرمال سالین انجام شد و در گروه دیگر این کار انجام نگرفت. از یک چک لیست برای بررسی بروز گلودرد در بیماران پس از در آوردن لوله تراشه استفاده شد. نتایج. بیماران گروه شستشو داده شده با نرمال سالین از لحاظ بروز گلودرد اختلاف معنی داری داشتند. (p<0.001)، اما دو گروه از لحاظ ویژگیهای زمینه ای، اختلاف معنی داری با یکدیگر نداشتند. بحث. نتایج این پژوهش پیشنهاد می کند که شستشوی گلو و حفره دهان بیماران با محلول نرمال سالین، می تواند منجر به کاهش بروز گلو درد پس از عمل شود. انجام پژوهشهای تکمیلی برای بررسی دراز مدت این روش پیشنهاد می گردد.

مقدمه. اکسیژن رسانی مناسب به بافتهای در معرض آسیب در درمان ایسکمی و ادم ناشی از آن در واحدهای مراقبتهای ویژه همیشه مد نظر بوده است. فلوروکربنها یا خون مصنوعی از جمله ترکیبات معدنی هستند که انتقال اکسیژن را به صورت محلول تسهیل می نمایند و بدین لحاظ در شرایط اورژانسی و بحرانی کاندیدای مناسبی در اکسیژن رسانی هستند. این مطالعه با هدف بررسی نقش فلورکربن 43-FC در درمان ایسکمی مغزی و ادم ناشی از آن در حیوان آزمایشگاهی انجام گرفت. روشها. سه گروه حیوان آزمایشگاهی (خرگوش) انتخاب و پس از بیهوشی، ایسکمی از طریق بستن شریان کاروتید چپ به مدت 30 دقیقه ایجاد گردید. قبل از بستن شریان، هماتوکریت حیوان اندازه گیری و سطح سرمی سدیم، پتاسیم، کلسیم، BUN و کراتینین تعیین شد. در طی آزمایش فشار سیستول، دیاستول، میانگین فشار شریانی و ضربان قلب به طور مستقیم اندازه گیری شد. پس از ایجاد ایسکمی سالین، مانیتول یک درصد و 43-FC با دوز 15ml/kg به ترتیب در گروههای 1، 2 و 3 تزریق شد. مرگ و میر در روزهای بعد تا دو هفته بررسی شد. حیواناتی که تا دو هفته زنده ماندند مجدداً بیهوش و پارامترهای فوق اندازه گیری شد. از حیوانات فوت شده در طول مدت دو هفته و همچنین حیواناتی که تا دو هفته زنده ماندند آب بافت مغز اندازه گیری و نمونه بافت مغز بررسی پاتولوژی شد. نتایج. فشار خون در قبل و به هنگام آزمایش در گروهها تفاوتی نداشت به جز در پایان تزریق که فشار میانگین شریانی و سیستول در گروه 3 (دریافت کننده 43-FC) بیشتر از دو گروه دیگر بود (p<0.05). حیوانات گروه 1 تا حداکثر 5 روز اول فوت شدند. از حیوانات گروه 2، 5 حیوان در دو روز اول مردند و یک حیوان تا دو هفته بعد زنده بود در حالی که در گروه سوم در هفته اول هیچ مورد فوت وجود نداشت و تنها یک حیوان در روز نهم فوت شد و بقیه حیوانات تا دو هفته بعد از آزمایش زنده بودند که سطح سرمی فاکتورهای پیش گفت (به غیر از سدیم) در آنها با قبل از آزمایش تفاوت معنی داری نداشت. مطالعه پاتولوژی و مقدار آب بافت مغز تفاوت معنی داری را از نظر شدت ادم نشان نمی دهد. اما ایجاد پیکنوزیس و گلیوزیس در گروه سوم و دوم کمتر از گروه اول بود (p<0.05) بحث. عدم تغییرات پارامترهای اندازه گیری شده در حیواناتی که تا دو هفته بعد زنده ماندند ناشی از بی اثر بودن فلورکربنها در تغییرات الکترولیتها است. اما به نظر می رسد بقای توجه حیوانات در گروه دریافت کننده فلورکربن 43-FC به دلیل اندازه کوچک ذرات موجود در این مایع است که قادرند اکسیژن را به صورت محلول در سطح سلولی منتقل کنند. این انتقال اکسیژن به وسیله 43-FC تغییرات سلولی کمتری را نسبت به سالین و مانیتول در دو گروه دیگر مطرح می کند که احتمالاً ضامن بقای بیشتر می باشد.

مقدمه. لارنگوسکوپی و لوله گذاری تراشه باعث تحریک سیستم سمپاتیک گردیده که آثار نامطلوب آن در همودینامیک، اغلب به فرم هیپرتانسیون و تاکی کاردی خودنمایی می کند. برای تخفیف این پاسخهای تحریکی روشها و داروهای مختلفی پیشنهاد شده است. منیزیم اثر مستقیم وازودیلاتاسیون روی عروق کرونر داشته و مانع از آزاد شدن کاته کلامین ها می گردد، بنابراین می تواند باعث تخفیف آثار همودینامیک ناشی از لوله گذاری تراشه گردد. روشها. در یک کارآزمایی بالینی شاهددار 120 بیمار کاندید جراحی کاتاراکت که همگی در کلاس 1 و 2 بیهوشی بودند به طور تصادفی در دو گروه 60 نفری بررسی شدند. مدت زمان NPO، مقدار مایعات دریافتی بر اساس وزن، پیش دارو، روش اینداکشن و نگهداری بیهوشی در دو گروه یکسان بود. در گروه مورد مطالعه از 0.1ml/kg سولفات منیزیم 50 درصد و در گروه شاهد از 1.5mg/kg لیدوکائین وریدی قبل از القای بیهوشی استفاده گردید. فشار خون متوسط شریانی و تعداد ضربان قلب در کلیه بیماران شب قبل از عمل، یک دقیقه قبل از لوله گذاری تراشه و در دقایق 1، 3 و 5 پس از لوله گذاری تراشه به دقت اندازه گیری و در فرمهای مخصوص ثبت شد. نتایج. دو گروه از نظر کلاس بیهوشی، توزیع فراوانی جنسی، میانگین سنی و نیز میانگین تعداد ضربان قلب و فشار خون متوسط شریانی، قبل از القای بیهوشی یکسان بودند. میانگین تعداد ضربان قلب و فشار متوسط شریانی در دقایق 3 و 5 بعد از القای بیهوشی در گروه سولفات منیزیم کمتر از گروه لیدوکائین بود (p<0.05)بحث. سولفات منیزیم وریدی باعث تخفیف پاسخهای قلبی- عروقی ناشی از لوله گذاری تراشه می گردد که در این خصوص سولفات منیزیم موثرتر از لیدوکائین می باشد و می تواند به عنوان پیش داروی کنترل کننده تغییرات همودینامیک به هنگام عمل جراحی مورد بررسی های بیشتر قرار گیرد.