غدد درون ریز و متابولیسم ایران
سال:1391 | دوره:14 | شماره:6 (مسلسل 66) |تعداد مقالات:12

مقدمه: هدف پژوهش حاضر، بررسی سه روش درمانی (داروهای ضدتیروئید، ید رادیواکتیو و جراحی) در بیماران مبتلا به کم کاری تیروئیدی و مقایسه یافته های آن ها بود.مواد و روش ها: ابتدا سابقه پزشکی 1022 بیمار (سال 84-1378) بررسی گردید و داده های تن سنجی، زمان شروع بیماری و تخمین وزن تیروئید در حین معاینه، قبل و بعد از درمان، آزمون های عملکرد تیروئید، زمان بروز عود، زمان بروز هیپوتیروئیدی و عوارض جانبی ناشی از هر شیوه درمانی استخراج و آنالیز شد.یافته ها: در گریوز، یوتیروئیدی بدون عوارض جانبی پس از درمان طولانی مدت با داروهای ضدتیروئید 39.6% در مدت 16±31 ماه پی گیری، پس از درمان با ید رادیواکتیو 18% در مدت 11±30 ماه پی گیری و پس از درمان جراحی 7% در 13 ماه پی گیری مشاهده گردید که از نظر آماری معنی دار بود (P<0.001). در گواتر مولتی ندولار سمی، یوتیروئیدی پس از 19±29 ماه پی گیری بعد از درمان با ید رادیواکتیو 33% و پس از 12±18 ماه پی گیری پس از جراحی 29% بود که از نظر آماری معنی دار نبود (P=0.363). عوارض جراحی در گواتر مولتی ندولار سمی، 36% به دست آمد. در آدنوم توکسیک، یوتیروئیدی پس از درمان با ید رادیواکتیو 70% در مدت 10±27 ماه پی گیری و پس از جراحی 75% در مدت 8±16 ماه پی گیری به دست آمد (P=0.502). عوارض جراحی در بیماران آدنوم توکسیک عمل شده مشاهده نشد.نتیجه گیری: درمان طولانی مدت با داروهای ضدتیروئیدی اقدام ارجح درمانی در گریوز است. در گواتر مولتی ندولار سمی با توجه به میزان عوارض جانبی بالای ناشی از جراحی ید رادیواکتیو درمان ارجح است.

مقدمه: در بررسی های مختلف در کم کاری تیروئیدی کاهش سنتز اکسید نیتریک (NO) گزارش شده است. مصرف نیترات با افزایش متابولیت های NO یعنی نیترات و نیتریت (NOx) در سرم همراه می باشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی سطح NOx در سرم و بافت های قلب، آئورت و ریه در زاده های موش های صحرایی مبتلا به کم کاری تیروئید جنینی بود.مواد و روش ها: کم کاری تیروئید در موش های ماده با استفاده از پروپیل تیواوراسیل در آب آشامیدنی (از ابتدا تا انتهای حاملگی) القا گردید. زاده های نر گروه کم کار تیروئید و کنترل، تا زمان بلوغ نگه داری و به 4 گروه تقسیم شدند: گروه های کنترل و کم کاری تیروئید با تزریق نیترات سدیم (10 میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن) و گروه های کنترل و کم کاری تیروئید بدون تزریق. غلظت NOx نمونه های سرم و بافت آن ها با روش گریس بررسی گردید.یافته ها: NOx در سرم یک ساعت بعد از تزریق نیترات در هر دو گروه به بیشینه میزان خود رسید. بعد از ساعت اول NOx سرمی در هر دو گروه کاهش یافت و شیب این کاهش در گروه کم کاری تیروئید جنینی بیشتر بود. در قلب و آئورت، غلظت NOx در گروه کم کاری تیروئید جنینی به طور معنی داری کمتر از گروه کنترل بود. به دنبال تزریق نیترات، در گروه کنترل غلظت NOx تنها در قلب و ریه افزایش یافت، ولی در گروه کم کاری تیروئید جنینی در هر سه بافت افزایش مشاهده شد.نتیجه گیری: متابولیسم NOx در موش های بالغ با کم کاری تیروئیدی جنینی با گروه کنترل متفاوت می باشد و هورمون های تیروئیدی در متابولیسم NOx نقش اساسی دارند که خود را در زمان بلوغ نشان می دهد.

مقدمه: کتواسیدوز دیابتی یکی از علت های مهم موربیدیتی و مرگ و میر در بیماران دیابتی بوده و هدف پژوهش حاضر به دست آوردن داده های مقایسه ای در زمینه فاکتورهای ایجاد کننده کتواسیدوز دیابتی، علایم، نشانه های بالینی و پیش آگهی در بالغین و کودکان بود.مواد و روش ها: به صورت اتفاقی پرونده 300 بیمار بستری شده با تشخیص کتواسیدوز دیابتی در بیمارستان نمازی شیراز بین سال های 1389-1386 انتخاب، و ضمن ارایه داده ها، از عوامل زمینه ای ایجادکننده، علایم و نشانه های بالینی، سطح قند خون، مقادیر الکترولیتی، اسمولاریتی و PH بیماران در هنگام بستری و یافته های درمان های انجام شده و عوارض پیش آمده، گزارش گردید.یافته ها: متوسط سن بیماران 17.45±19.56 سال بوده، و 34% اولین تظاهر دیابت خود را با کتواسیدوز دیابتی نشان داده بودند. مهم ترین فاکتورهای زمینه ای شامل عفونت و حذف انسولین می باشد. میانگین قندخون 184±524 میلی گرم در صد میلی لیتر، میانگین پتاسیم خون 1.1±4.76 میلی اکی والان در لیتر، میانگین سدیم خون 10.38±135.8 میلی اکی والان در لیتر، اسمولاریته سرم 18±311 میلی اسمول در کیلوگرم و 7.1±0.16 PH به دست آمد. هیپوناترمی در45.1 % و هیپرکالمی در 19.9% دیده شد. به طور معنی داری موارد شدید اسیدوز در بچه ها شایع تر از بالغین بود. علایم بالینی اصلی شامل پرنوشی و پرادراری، حالت تهوع و استفراغ و درد شکم بود و میزان مرگ و میر 5% بود که بیشترین علت مرگ عفونت کنترل نشده می باشد.نتیجه گیری: عفونت و حذف انسولین مهم ترین علت شناخته شده بود و به طور معنی داری اسیدوز در بچه ها در بدو بستری شدت بیشتری در مقایسه با بالغین داشت.

مقدمه: بیماری های قلبی ـ عروقی اولین علت مرگ و میر در بسیاری از کشورهای دنیا از جمله ایران می باشند. تعیین عوامل خطرساز این بیماری ها و اهمیت آن ها در بروز سکته قلبی نقش مهمی در برنامه ریزی برای کاهش مرگ و میر ناشی از این بیماری ها دارد. هدف پژوهش حاضر تعیین عوامل خطرساز سکته قلبی و نقش آن ها در تعیین زمان نسبی سکته قلبی با استفاده از توزیع وایبول بود.مواد و روش ها: در پژوهش کوهورت قند و لپید تهران، 5187 مرد و زن فاقد بیماری قلبی ـ عروقی و بالای 30 سال مورد بررسی قرار گرفتند. متغیرهای سن، جنس، فشار خون سیستولی، دیاستولی، سیگار، قند خون ناشتا، تری گلیسرید و کلسترول ـ LDL در شروع پژوهش اندازه گیری شدند و سکته قلبی در طول 6.5 سال پیگیری به عنوان پی آمد اصلی در نظر گرفته شد. داده ها با استفاده از توزیع وایبول و مدل خطرات نسبی کاکس آنالیز شدند.یافته ها: در طول دوره پیگیری 83 نفر (53 نفر مرد و 30 نفر زن) دچار انفارکتوس میوکارد شده بودند، میزان چگالی بروز سکته قلبی در نمونه مورد پژوهش 0.0025 بود. در مدل چند متغیره رگرسیونی وایبول، متغیرهای قند خون ناشتا، جنس مرد، فشار خون سیستولی و سیگار به ترتیب مهم ترین متغیرهای پیش بینی کننده سکته قلبی بودند. مدل رگرسیونی وایبول، نشان داد افرادی که دارای قند خون ناشتایی بالاتر از 126 میلی گرم در صد میلی لیتر می باشند، زمان بروز سکته قلبی در آن ها 2.87 برابر زودتر از افراد طبیعی رخ می دهد.نتیجه گیری: شاخص های قند خون ناشتا، جنس، سن، کلسترول، فشار خون سیستولی و دیاستولی، و سیگار مهم ترین فاکتورهای پیش بینی کننده حمله قلبی هستند.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط غلظت کلسترول ـ HDL با فاکتورهای تغذیه ای و شاخص های تن سنجی در افراد با غلظت پایین کلسترول ـ HDL انجام شد.مواد و روش ها: مطالعه مقطعی توصیفی- تحلیلی حاضر روی 138 فرد بزرگسال با اضافه وزن و کلسترول ـ HDL کمتر از 40 میلی گرم در صد میلی لیتر صورت گرفت. غلظت کلسترول ـ HDL سرم پس از 14 ساعت ناشتایی اندازه گیری گردید. فعالیت بدنی، بافت چربی و عضلانی، قد، وزن، دور کمر و دور باسن با روش های استاندارد اندازه گیری و نمایه توده بدن، نسبت های دور کمر به دور باسن، و دور کمر به قد محاسبه گردید. دریافت غذایی به وسیله 3 پرسش نامه یادآمد خوراک 24 ساعته ارزیابی گردید.یافته ها: میانگین±انحراف معیار سنی افراد 13.6±46.6 سال و 61% آن ها مرد بودند. پس از تعدیل برای عوامل مداخله گر، ارتباط معنی داری بین غلظت کلسترول ـ HDL با دریافت انرژی و درشت مغذی ها و ریزمغذی ها دیده نشد. در میان عوامل تغذیه ای مورد بررسی، دریافت کلی اسیدهای چرب چند غیر اشباع (P=0.012 و b=0.213) و لینولئیک اسید (P=0.046 و (b=0.148، آلفا لینولنیک اسید (P=0.044 و (b=0.136 و دوکوزا هگزانوئیک اسید ( p=0.035و b=0.165) ارتباط معنی داری مستقیمی با غلظت کلسترول ـ HDL خون داشت. هم چنین، آنالیز رگرسیون خطی، ارتباط معکوس غلظت کلسترول ـ HDL خون را با افزایش وزن (P=0.041 و b=-0.187)، دور کمر (P=0.50 و b=-0.187) و نسبت دور کمر به دور باسن (P=0.036 و b=-0.236) نشان داد.نتیجه گیری: غلظت کلسترول ـ HDL خون با برخی از فاکتورهای غذایی و تن سنجی ارتباط معنی داری داشت.

مقدمه: باورهای خودکارآمدی شاخص پیش بینی کننده دامنه وسیعی از رفتارهای بهداشتی است. پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه خودکارآمدی سبک زندگی مربوط به کنترل وزن با اضافه وزن و چاقی انجام شد.مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع مورد ـ شاهدی است. از بین کارکنان اداری دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در سال 1391 تعداد 101 نفر با نمایه توده بدن 25 و بالاتر به عنوان گروه افراد چاق، و 101 نفر با نمایه توده بدن کمتر از 25 و بیش از 18 به عنوان گروه افراد با وزن طبیعی به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده ها به کمک پرسش نامه خودکارآمدی سبک زندگی مربوط به کنترل وزن «Weight-Efficacy of Life style questionnaire» با تایید اعتبار به روش تحلیل عاملی، روایی همگرا و واگرا و ضریب پایایی به روش بازآزمایی (0.93) جمع آوری، و توسط نرم افزار SPSS (نسخه 15) و با استفاده از آزمون های آماری تی، آنالیز واریانس و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین نمره خودکارآمدی کنترل رفتار خوردن در موقعیت های توام با فشار اجتماعی، دسترسی به مواد غذایی و تجربه هیجان های مثبت در گروه افراد چاق به ترتیب (02.18، 8.9، 10.10) به طور معنی داری کمتر از گروه اضافه وزن (74.80،64.10 ،11.10 ) و کنترل (11.20، 53.02،12.10 ) بود.نتیجه گیری: خودکارآمدی سبک زندگی مربوط به کنترل وزن به ویژه در موقعیت های سه گانه فشار اجتماعی، دسترسی به مواد غذایی و تجربه هیجان های مثبت در افراد چاق نسبت به افراد با وزن طبیعی پایین تر بود. بنابراین، توجه به افزایش و حمایت از خودکارآمدی فرد در برنامه های کاهش وزن ضروری می باشد.

مقدمه: مولکول چسبان درون سلولی نوع (ICAM-1) 1 یکی از مهم ترین فاکتورهای جدید در پیش بینی بیماری های قلبی ـ عروقی می باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین ICAM-1 پلاسما با شاخص های آمادگی قلبی ـ تنفسی و تن سنجی به عنوان روش های غیرتهاجمی بود.مواد و روش ها: از میان تمام مردان و زنان غیریائسه دانشگاه، 127 آزمودنی (72 مرد- 55 زن)، سالم و غیرسیگاری با میانگین های سنی 5.75±36.62 سال، 27.32±6.72VO2max میلی لیتر بر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه و نمایه توده بدن 3.59±25.68 کیلوگرم بر مترمربع به وسیله پرسش نامه پزشکی انتخاب شدند. نمونه های خونی برای اندازه گیری ICAM-1 در حالت ناشتا جمع آوری گردید. سپس ارزیابی VO2max با دستگاه گاز آنالیزور روی نوارگردان و اندازه گیری فاکتورهای تن سنجی BMI)،WHR   (PBF ودر هر یک از آزمودنی ها در آزمایشگاه انجام گردید. در زنان برای کنترل دوره عادت ماهیانه، خون گیری در فاز فولیکولار (روز 3 تا 8 از شروع قاعدگی) و آزمون دویدن روی نوارگردان در فاز لوتئال (روز 6 تا 9 از شروع این فاز) انجام شد. داده ها به وسیله آزمون آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: یافته ها نشان داد بین ICAM-1 باVO2max ، نمایه توده بدن، و درصد چربی بدن ارتباط معنی داری وجود ندارد (P>0.05). در حالیکه ارتباط معنی دار مثبتی بین WHR با ICAM-1 مشاهده شد (P=0.01). هم چنین  VO2maxبه واسطه ارتباط زیادی که با WHR نشان داد (P=0.00)، توانست همراه با WHR در ایجاد مدل در پیشگویی غلظت ICAM-1 شرکت نماید.نتیجه گیری: بنابراین، با توجه به یافته های پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت که بافت چربی احشایی نسبت به دیگر شاخصها، عامل موثرتری بر بیان مقادیر ICAM-1 سرمی می باشد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر فعالیت هوازی با شدت کم و زیاد بر انرژی دریافتی، اشتها و هورمون های تنظیم کننده انرژی انجام شد.مواد و روش ها: 16 زن سالم غیر فعال (سن 1.46±22.50 سال، قد 4.30±160 سانتی متر، وزن 4.25±57.83 کیلوگرم و درصد چربی بدن 1.79±28.26) به صورت تصادفی به دو گروه فعالیت با شدت کم (55% بیشینه ضربان قلب ذخیره به مدت 45 دقیقه)، و فعالیت با شدت زیاد (75% بیشینه ضربان قلب ذخیره به مدت 30 دقیقه) تقسیم شدند. آزمودنی ها به صورت تقاطعی متعادل، دو شرایط آزمایشی 5 روز کنترل (بدون فعالیت ورزشی) و 5 روز فعالیت را پشت سر گذاشتند. آزمودنی ها غذای مصرفی خود را در طول هر 5 روز وزن کرده، و در برگه روزانه ثبت نمودند. اشتهای آزمودنی ها هر روز صبح با مقیاس دیداری ثبت گردید. نمونه خون در صبح روز 6 در حالت ناشتا پس از شرایط کنترل و فعالیت اندازه گیری گردید.یافته ها: تغییر معنی داری در انرژی دریافتی مطلق و نسبی، هورمون گرلین و لپتین مشاهده نشد (P>0.05). کاهش معنی داری در غلظت انسولین (P=0.007) در گروه شدت کم مشاهده گردید. میل به خوردن (P=0.02) و تصور از خوردن (P=0.03) در گروه شدت زیاد به طور معنی داری افزایش یافت. زنان گروه شدت کم 23% و زنان گروه شدت زیاد 14% از انرژی مصرفی فعالیت را با افزایش غذای دریافتی جبران نمودند.نتیجه گیری: 5 روز فعالیت هوازی با شدت کم و زیاد اثر معنی داری روی تعادل انرژی زنان ندارد. بنابراین به زنان توصیه می گردد برای کنترل وزن، همراه با ورزش رژیم غذایی خود را نیز کنترل نمایند.

مقدمه: اکسی متولون یک استروئید آنابولیک ـ آندروژنیک فعال خوراکی است و می تواند سبب ناهنجاری هایی مانند سرطان ریه، نامنظمی دوره تخمدانی و سرطان کبد گردد. هدف پژوهش حاضر، بررسی عوارض ناشی از اکسی متولون بر غلظت هورمون های LH،FSH  و تستوسترون در موش های صحرایی نر بالغ است که مادران آن ها تحت تیمار این دارو در دوره های مختلف بارداری و شیردهی قرار گرفته اند.مواد و روش ها: از 56 سر موش صحرایی ماده و 14 سر موش صحرایی نر با سن 120-110 روز و با وزن 20±200 گرم استفاده گردید. حیوانات به گروه های کنترل، حلال 1 (حاملگی ـ 21 روز)، حلال 2 (حاملگی ـ شیردهی ـ 42 روز)، حلال 3 (شیردهی ـ 21 روز)، تجربی 1 (حاملگی ـ 21 روز)، تجربی 2 (حاملگی ـ شیردهی ـ 42 روز) و تجربی 3 (شیردهی ـ 21 روز) تقسیم شدند. گروه های حلال از DMSO (دی متیل سولفواکساید) با غلظت 99.5% استفاده کردند و در گروه های تجربی داروی اکسی متولون با غلظت 10 میلی گرم بر کیلوگرم به روش درون صفاقی استفاده گردید. غلظت هورمون ها به روش رادیو ایمیونواسی اندازه گیری شد.یافته ها: میزان LH در گروه های تجربی حاملگی ـ شیردهی و شیردهی وFSH ، در گروه های تجربی حاملگی ـ شیردهی و شیردهی، و هم چنین تستوسترون در گروه تجربی حاملگی ـ شیردهی نسبت به کنترل کاهش معنی داری نشان دادند.نتیجه گیری: اکسی متولون در این دوز به احتمال زیاد سبب کاهش LH،FSH و تستوسترون شده که در نهایت سبب اختلال در سیستم تولیدمثلی موش های صحرایی نر گردیده است.

مقدمه: حادثه اخیر نیروگاه هسته ای ژاپن که در بیست و پنجمین سالگرد حادثه نیروگاه اتمی چرنوبیل اتفاق افتاد، سبب شد تا پی آمدهای پزشکی به دست آمده از تشعشعات هسته ای یک بار دیگر مورد بررسی و مطالعه دقیق قرار گیرند. سوخت نیروگاه های هسته ای ایزوتوپ اورانیوم یا پلو تونیوم می باشد و در صورت بروز حادثه، عناصر رادیواکتیو وارد محیط می شوند. تاکنون بحرانی ترین حادثه در نیروگاه هسته ای چرنوبیل در سال 1986 میلادی و در نیروگاه هسته ای فوکوشیما ژاپن در 11 مارس سال 2011 میلادی اتفاق افتاده اند. عمده ترین خطر مربوط به حوادث نیروگاه های هسته ای، بروز سرطان تیروئید در کودکان می باشد که می توان از آن با تجویز ید پایدار در ساعت های اولیه پس از بروز حادثه پیشگیری نمود. تجویز زود هنگام ید دارای اهمیت ویژه است زیرا 6 ساعت پس از تماس، تجویز ید کم تاثیر خواهد بود. در سال 1986 میلادی تاثیر چنین روش پیشگیری به خاطر عدم اطلاع از خاصیت سرطان زایی ید رادیو اکتیو، مورد تردید بود. امروزه هیچ گونه تردیدی در مورد پروفیلاکسی یدور پتاسیم توام با محدود نمودن مصرف غذاهای آلوده وجود ندارد.