روانشناسی و روانپزشکی شناخت
سال:1401 | دوره:9 | شماره:2 |تعداد مقالات:12

مقدمه: افکار، تکانه ها و یا تصاویر مزاحم هسته اصلی اختلال وسواسی اجباری هستند. از سوی دیگر باورهای وسواسی عامل مهمی در تبدیل افکار مزاحم به افکار وسواسی می باشند. هدف: پژوهش حاضر با هدف مدل­,یابی ساختاری تبیین باورهای وسواسی دانش آموزان دبیرستانی براساس نشانه های استرس، اضطراب و افسردگی، باورهای فراشناختی و عزت نفس با نقش میانجیگرانه آشفتگی استنتاج انجام شد. روش: این پژوهش از نوع همبستگی بوده و جامعه آماری شامل همه دانش آموزان متوسطه دوم شهرستان الیگودرز در سال تحصیلی 1400-1399 بودند. حجم نمونه 300 نفر بود که با شیوه نمونه ­, گیری خوشه ای انتخاب شدند. جمع آوری داده ها با پرسشنامه های باورهای وسواسی (OBQ44)، استرس، اضطراب و افسردگی (DASS21)، باورهای فراشناختی (MCQ-30)، آشفتگی استنتاج (ICQ-EV) عزت نفس (RSES) انجام شد. تحلیل داده ­, ها با روش مدل سازی معادلات ساختاری توسط نرم افزارهای SPSS نسخه 20 و AMOS نسخه 24 انجام شد. یافته­,ها: شاخص های برازندگی مدل اندازه گیری (RMSEA=0/084, x2/df=3/12) از برازش مدل اندازه گیری حمایت کردند. همچنین شاخص های برازندگی مدل ساختاری (RMSEA=0/064, x2/df=2/24) نشانگر برازش مدل ساختاری با داده های گردآوری شده بودند. نتیجه گیری: باورهای فراشناختی، نشانه های استرس، افسردگی، اضطراب و عزت نفس از عوامل موثر بر باورهای وسواسی بودند، که آشفتگی استنتاج در روابط آنها با باورهای وسواسی نقشی میانجی ایفا می نمود. ازاین­,رو در اصلاح باورهای وسواسی حذف و یا تعدیل عوامل سببی پیشنهاد می شود.

مقدمه دلزدگی و تعارضات زناشویی پدیده ای شایع است که باعث سست شدن روابط و افزایش مشکلات زناشویی می شود. هدف پژوهش حاضر بررسی مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و طرحواره درمانی بر دلزدگی و تعارضات زناشویی مراجعه کنندگان متقاضی طلاق بود. روش روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش، شامل تمامی مراجعه کنندگان متقاضی طلاق در سال 1399 بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 45 نفر در سه گروه درمان پذیرش و تعهد (15نفر)، طرحواره درمانی (15نفر) و گروه گواه (15نفر) جایگزین شدند. گروه های آزمایش تحت درمان پذیرش و تعهد (12 جلسه 90 دقیقه ای)، طرحواره درمانی (12جلسه 90 دقیقه ای) قرار گرفتند. گروه گواه در طی این مدت هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد. برای گردآوری داده ها از مقیاس دلزدگی پاینز (1996) و پرسشنامه تعارضات زناشویی ثنایی (MCQ-R) استفاده شد. یافته ها با نرم افزار SPSS نسخه 20 در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شد به همین منظور برای پاسخگویی به فرضیه های پژوهش از آزمون آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ها نتایج نشان داد که هر دو درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (F=78/59, P<0/01) و طرحواره درمانی (F=4/40, P<0/01) بر دلزدگی زناشویی و تعارضات زناشویی موثر است. نتیجه مقایسه دو مداخله نیز نشان داد که طرحواره درمانی نسبت به درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد دارای اثربخشی بیشتری در کاهش دلزدگی (F=13/60, P<0/01) و تعارضات زناشویی (F=29/93, P<0/01) بود. نتیجه گیری براساس نتایج درمان های اکت و طرحواره درمانی می تواند نقش مهمی در کاهش دلزدگی و تعارض زناشویی زوجین داشته باشد؛ بنابراین پیشنهاد می شود از این روش ها در کنار سایر روش های درمانی در جهت بهبود رضایت زناشویی و کاهش دلزدگی تعارض زناشویی زوجین استفاده شود.

مقدمه خستگی فرایندی تجمعی و تدریجی است. با این تصور که با بی میلی برای هرگونه تلاش، کاهش کارایی، هوشیاری و درنهایت اختلال در عملکرد همراه است. هدف هدف از این پژوهش، تعیین اثر خستگی ذهنی و عضلانی بر حافظه کاری فضایی بود. روش روش اجرای این تحقیق از نوع نیمه تجربی است که با استفاده از طرح پیش آزمون-پس آزمون انجام شد. شرکت کنندگان تحقیق حاضر را دانشجویان پسر 20 تا30 ساله دانشگاه شهید بهشتی در سال 1400 تشکیل دادند که از بین آن ها به روش در دسترس، تعداد 14 نفر با روش جی پاور و براساس مطالعات قبلی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این مطالعه شامل مقیاس خودارزیابی خستگی ذهنی، نرم افزار کرسی بلاک، نرم افزار استروپ و دوچرخه کارسنج مونارک بود. همچنین تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه مکرر و در قالب نرم افزار SPSS نسخه 23 انجام شد. یافته ها نتایج نشان داد که اثر شرایط خستگی ذهنی بر حافظه کاری معنادار بوده (P=0/002) و موجب کاهش کارایی حافظه کاری شده است؛ اما شرایط خستگی عضلانی اثر معناداری بر ارزیابی حافظه کاری نداشته است و در این شرایط عملکرد بهتری در حافظه کاری داشتند (P=0/065). نتیجه گیری نتایج حاصل از پژوهش حاضر بر اهمیت نقش خستگی ذهنی که باعث کاهش عملکرد حافظه کاری می شود اشاره دارد و از طرفی این نوع خستگی مربوط به کارکردهای شناختی و مغزی مربوط می شود. می توان نتیجه گرفت که نتایج با رویکرد بالا به پایین منطبق بوده و با دیدگاه های شناختی مانند نظریه برنامه حرکتی تعمیم یافته منطبق است.

مقدمه ورزش به عنوان بخش جدایی ناپذیر از جامعه با مجموعه ای از مشکلات مشابهی روبروست که یکی از آن ها قلدری مربیان فوتبال است. هدف پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر بروز پدیده قلدری در مربیان فوتبال حرفه ای ایران انجام شد. روش روش پژوهش توصیفی پیمایشی مبتنی بر معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه مربیان حرفه ای فوتبال ایران در سال 1400 بود که تعداد 205 نفر براساس روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته 33 سوالی برگرفته از مصاحبه کیفی و کدگذاری استفاده شد. پس از تایید روایی توسط خبرگان (8 نفر)، پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی تایید شدند. جهت تجزیه وتحلیل داده ها در بخش توصیفی و استنباطی از نرم افزار SPSS نسخه 23 و PLS Smart نسخه 2 استفاده شد. یافته ها نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان دهنده 8 عامل رفتارهای ضد اجتماعی در ورزش، ورزشکاران، روابط متقابل، تجربه قلدری و آزار و اذیت، عامل شغلی، عامل رفتاری، عوامل زمینه ای و مدیریتی و عامل فردی و روانشناختی به عنوان عوامل موثر بر پدیده قلدری در مربیان فوتبال حرفه ای ایران بود. نتایج تحلیل از برازش قابل قبول داده ها حکایت داشته است. همچنین روایی محتوا، واگرا و همگرا بیانگر روایی خوب مقیاس بوده است. نتیجه گیری نتایج نشان داد فاکتورهای مختلفی من جمله عوامل رفتاری، زمینه ای، مدیریتی، فردی، روانی و. . . بر پدیده قلدری مربیان اثرگذار است؛ لذا لازم است عوامل شناسایی شده مورد بررسی و توجه مربیان ورزشی فوتبال قرار گیرد. پیشنهاد می شود مدیران و مسیولان ورزشی آگاهی خود را نسبت به عوامل شناسایی شده در این پژوهش افزایش دهند.

مقدمه خشونت خانگی جزء مسایل اجتماعی با قدمت جامعه است و به سبب گستردگی اثر آن، آسیب شناسی و درمان این پدیده همواره مورد توجه درمانگران بوده است. هدف پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی پروتکل بازنگری شده درمان شناختی-رفتاری متمرکز بر تروما بر پریشانی روانشناختی و کیفیت زندگی در زنان قربانی خشونت خانگی انجام شد. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری، شامل زنان قربانی خشونت خانگی مراجعه کننده به دادگاه، خانه سلامت، گرمخانه و مراکز مشاوره در استان البرز شهر کرج، در سال 1399 بودند که از بین این افراد به روش نمونه گیری در دسترس 40 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. ابزارها شامل پرسشنامه پریشانی روانشناختی و کیفیت زندگی بود. پروتکل شناختی رفتاری متمرکز بر تروما طی 8 جلسه 90 دقیقه ای برای گروه آزمایش اجرا گردید. داده ها به شیوه تحلیل کوواریانس چند متغیره و در محیط نرم افزار SPSS نسخه 20 تحلیل شد. یافته ها یافته های پژوهش بیانگر آن بود که درمان شناختی-رفتاری متمرکز بر تروما بین دو گروه در پریشانی روانشناختی F=64/87 در سطح 0/001، کیفیت زندگی-سلامت روانی F=121/19 در سطح 0/001 و کیفیت زندگی-سلامت جسمانی F=108/27 در سطح 0/001 تفاوت معناداری ایجاد کرده است. نتیجه گیری براساس نتایج بدست آمده از این پژوهش می توان اذعان کرد که پروتکل بازنگری شده درمان شناختی-رفتاری متمرکز بر تروما سبب کاهش پریشانی روانشناختی و افزایش کیفیت زندگی در زنان قربانی خشونت خانگی می گردد. همچنین می تواند در جهت برنامه های پیشگیرانه در مراکز حمایتی، بهداشتی و درمانی تزریق شده و بر کارآمدی زنان قربانی خشونت بیافزاید.

مقدمه اضطراب و مشکلات مرتبط با آن شایع ترین شکل مشکلات در کودکان است که با پیامدهای منفی متعددی همراه است. هدف پژوهش حاضر با هدف تدوین و اعتباریابی بسته مداخله روانی حرکتی و اثربخشی آن بر اضطراب، حافظه کاری و توجه در دانش آموزان دختر مضطرب انجام شد. روش مطالعه حاضر طی دو مرحله انجام شد ابتدا بسته مداخله روانی حرکتی تدوین و برای اعتباریابی آن از اعتبار محتوایی استفاده شد. سپس، از روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دختر ابتدایی منطقه 6 تهران در سال 1400 بودند. از میان آن ها 40 نفر به روش هدفمند انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. مداخله روانی حرکتی در قالب 10 جلسه 60 دقیقه ای انجام شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه اضطراب آشکار، آزمون استروپ، فراخنای ارقام وکسلر و آزمون حافظه دیداری استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر با کمک نرم افزار SPSS نسخه 22 استفاده شد. یافته ها نتایج نشان داد برنامه مداخله ای اعتبار محتوایی لازم را دارد و بسته مداخله توانست اضطراب را به طور معناداری کاهش دهد (P<0/001, F=224/28) و باعث بهبود حافظه کاری (P<0/001, F=24/25) و توجه (P<0/001, F=9/67) شود و تاثیر آن تا مرحله پیگیری ماندگار بود. نتیجه گیری درمان روانی حرکتی موجب بهبود اضطراب، توجه و حافظه کاری می شود؛ بنابراین می تواند به عنوان برنامه ای روا و کارآمد در مدیریت اضطراب و بهبود کارکردهای شناختی دانش آموزان مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه تبعیت از درمان یک استراتژی کلیدی در مدیریت بیماری های مزمن است که عوامل مختلفی بر آن تاثیرگذار است. هدف پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای امید به زندگی در رابطه درک از بیماری، خودشفقت ورزی و حمایت اجتماعی ادراک شده با تبعیت از درمان در بیماران قلبی عروقی انجام شد. روش این پژوهش از نوع تحقیقات همبستگی به روش معادلات ساختاری بود. جامعه پژوهش شامل کلیه بیماران قلبی عروقی مراجعه کننده به مرکز تخصصی قلب شهید مدنی تبریز در بهار 1400 بودند؛ که تعداد 234 نفر از آن ها به صورت نمونه های در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای این پژوهش شامل: پرسشنامه درک از بیماری برادبنت، مقیاس خودشفقت ورزی ریس، حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت، امید اشنایدر و پرسشنامه تبعیت از درمان مدانلو بودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون، تحلیل مسیر و آزمون سوبل به کمک نرم افزار SPSS و AMOS نسخه 24 استفاده گردید. یافته ها نتایج نشان دادند که درک از بیماری، خودشفقت ورزی، حمایت اجتماعی ادراک شده و امید به زندگی بر روی تبعیت از درمان؛ و همچنین درک از بیماری، خودشفقت ورزی و حمایت اجتماعی ادراک شده بر روی امید به زندگی تاثیر مستقیم و معنادار داشته اند (0/001>p). در ادامه نتایج آزمون سوبل نشان داد که درک از بیماری (0/095=β, )، خودشفقت ورزی (0/086=β, ) و حمایت اجتماعی ادراک شده (0/087=β, ) به واسطه امید به زندگی بر روی تبعیت از درمان، تاثیر غیرمستقیم و معنادار داشته اند (0/01>p). نتیجه گیری یافته ها نشان دادند که درک از بیماری، خوشفقت ورزی و حمایت اجتماعی ادراک شده به واسطه امید به زندگی موجب افزایش تبعیت از درمان شده اند. بر این اساس می توان برای آموزش و ارتقای سطح امید به زندگی و به تبع آن افزایش میزان تبعیت از درمان در بیماران قلبی عروقی، اهدافی را تعیین نمود.

مقدمه افسردگی به عنوان یکی از مسایل شایع در میان ورزشکاران مشهود است که توانسته است تا آسیب های فکری و جسمانی را برای آنان ایجاد نماید. هدف پژوهش حاضر با هدف تاثیر تجارب ناگوار دوران کودکی، پریشانی روانشناختی و تاب آوری بر افسردگی ورزشکاران آماتور طراحی و اجرا گردید. روش روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی بود. جامعه آماری شامل ورزشکاران آماتور کشور ایران در سال 1400 بود. تعداد 384 نفر براساس روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه پژوهش مشخص شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر شامل پرسشنامه های افسردگی بک (1996)، تاب آوری کونور و دیویدسون (2003)، تجارب ناگوار دوران کودکی پورنقاش و امینی (2019) و همچنین پریشانی روانشناختی کسلر (2000) بود. جهت تحلیل داده های پژوهش از روش آماری معادلات ساختاری به وسیله نرم افزار SPSS نسخه 20 و PLS نسخه 2 استفاده گردید. یافته ها نتایج پژوهش نشان داد که تجارب ناگوار دوران کودکی بر افسردگی دارای تاثیری به میزان 0/380، همچنین تاب آوری بر افسردگی دارای تاثیری به میزان 0/360-و پریشانی روانشناختی بر افسردگی دارای تاثیری به میزان 0/264 بود. نتیجه گیری در مسیر کاهش میزان فرسودگی ورزشکاران، نیاز است تا ضمن مدیریت تجارب ناگوار دوران کودکی و پریشانی روانشناختی شرایطی جهت بهبود تاب آوری ورزشکاران نیز فراهم گردد. در مجموع با توجه به نتایج پژوهش حاضر پیشنهاد می گردد تا با برگزاری دوره های آموزشی، شرایطی جهت توانمندسازی ذهنی و روانی ورزشکاران فراهم نمود.

مقدمه با توجه به اینکه نیازهای بنیادی روانشناختی، تنظیم شناختی هیجان، سبک های دلبستگی و نشاط ذهنی از جمله عواملی هستند که نقش محافظت کننده در بروز رفتارهای پرخطر دارند؛ لذا پیش بینی عوامل زمینه ساز و یا محافظت کننده رفتارهای پرخطر ضروری به نظر می رسد. هدف پژوهش حاضر با هدف پیش بینی رفتارهای پرخطر براساس ارضای نیازهای بنیادی روانشناختی، تنظیم شناختی هیجان و سبک های دلبستگی با میانجی گری نشاط ذهنی در نوجوانان دختر انجام شد. روش جامعه آماری این پژوهش توصیفی-همبستگی دربرگیرنده کلیه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه مدارس دولتی شهر تبریز در سال تحصیلی 1398-1397 بود که از این میان تعداد 282 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. اطلاعات به وسیله پرسشنامه های خطرپذیری نوجوانان ایرانی (IARTS)، نیازهای بنیادی روانشناختی (BPNS)، تنظیم شناختی هیجان (CERQ)، دلبستگی بزرگسال (AAI) و نشاط ذهنی (MVQ) گردآوری شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل مسیر در نرم افزار SPSS نسخه 23 و Lisrel نسخه 8 تحلیل شدند. یافته ها بین رفتارهای پرخطر با ارضای نیازهای بنیادی روانشناختی (r=-0/230, P=0/001) و نشاط ذهنی (r=-0/313, P=0/001) رابطه منفی و معنادار و با سبک های دلبستگی (r=0/247, P=0/001) رابطه مثبت و معناداری وجود دارد؛ درحالی که تنها ارضای نیازهای بنیادی روانشناختی (P=0/004) با توجه به نقش میانجی نشاط ذهنی توانایی پیش بینی رفتارهای پرخطر را دارد. نتیجه گیری ارضای نیازهای بنیادی روانشناختی با توجه به نقش میانجی نشاط ذهنی توانایی پیش بینی رفتارهای پرخطر را دارد؛ این یافته ها می تواند در پیشگیری موثر از رفتارهای پرخطر در بین نوجوانان دختر کمک کننده باشد.

مقدمه اعتیاد به اینترنت و اهمال کاری تحصیلی و پیامدهای آن ها در میان نوجوانان و دانش آموزان، عواقب خطرناکی داشته و همچنین شیوع بالایی در بین دانش آموزان دارد. هدف هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی مشاوره گروهی فراشناختی بر اعتیاد به اینترنت و اهمال کاری تحصیلی در دانش آموزان بود. روش طرح پژوهش نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری دوماهه با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی دانش آموزان پسر مقطع دوم متوسطه شهرستان تاکستان در سال تحصیلی 1400-1399 تشکیل دادند که 30 نفر به صورت در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) جایگزین شدند. جمع آوری اطلاعات براساس پرسشنامه های اهمال کاری تحصیلی (سولومون و راث بلوم، 1984) و اعتیاد به اینترنت (یانگ، 1996) صورت گرفت. گروه آزمایش مشاوره گروهی فراشناختی را دریافت نمودند. داده ها از طریق تحلیل کوواریانس چند متغیری و اندازه گیری مکرر با نرم افزار SPSS نسخه 26 تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که بین دو گروه آزمایش و کنترل در کاهش اعتیاد به اینترنت (F=14/63, P<0/01, η, 2=0/36) و اهمال کاری تحصیلی (F=15/34, P<0/01, η, 2=0/37) تفاوت معناداری وجود داشت. نتایج تحلیل واریانس مکرر تک گروهی نشان دهنده پایداری تاثیر درمان فراشناختی در کاهش اعتیاد به اینترنت و اهمال کاری تحصیلی در طولانی مدت بود. نتیجه گیری براساس یافته های پژوهش، مشاوره گروهی فراشناختی بر کاهش اهمال کاری تحصیلی و اعتیاد به اینترنت دانش آموزان تاثیرگذار بود. بنابراین پیشنهاد می گردد، برای پیشرفت تحصیلی و کاهش وابستگی به اینترنت دانش آموزان، جلسات مشاوره گروهی فراشناختی برای دانش آموزان در فعالیت های مدرسه در نظر گرفته شود.

مقدمه مهم ترین رکن جامعه خانواده است بر همین اساس بررسی عواملی که در تعهد زناشویی نقش دارند نیز اهمیت اساسی پیدا می کند. هدف هدف پژوهش حاضر تدوین مدل علی تعهد زناشویی براساس بخشودگی و تمایزیافتگی با میانجیگری صمیمیت زناشویی و اثربخشی این مدل بر کیفیت روابط زناشویی بود. روش این پژوهش از لحاظ ماهیت کمی، از نظر هدف کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها همبستگی از نوع تحلیل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان متاهل آموزش وپرورش ناحیه 1 و 2 شهرستان سنندج در سال تحصیلی 1398-1397 مشغول به تحصیل بود. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای 30 نفر انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه تعهد زناشویی، مقیاس صمیمیت زناشویی، پرسشنامه تمایزیافتگی خود، مقیاس سنجش بخشش در خانواده و پرسشنامه کیفیت روابط زناشویی استفاده شد. جهت تجزیه وتحلیل آماری داده ها از تحلیل کوواریانس به کمک نرم افزار SPSS نسخه 21 استفاده شد. یافته ها یافته های حاصل از تحلیل معادلات ساختاری نشان داد که بخشش (P≤, 0/01, β, =0/47)، تمایزیافتگی (P≤, 0/05, β, =0/13) و صمیمیت (P≤, 0/05, β, =0/12) بر تعهد زناشویی و بخشش (0/08) و تمایزیافتگی (0/02) با واسطه صمیمیت بر تعهد زناشویی، اثر غیرمستقیم دارد. نتیجه گیری نتایج نشان داد که بخشش، تمایز یافتگی و صمیمیت بر تعهد زناشویی و اثربخشی بر کیفیت روابط زناشویی تاثیرگذار است و پیشنهاد می شود که ریوس برنامه در اجرای کارگاه های آموزشی و اطلاع رسانی در مورد آموزش و بیان اهمیت متغیرهای مرتبط با تعهد زناشویی مبنا قرار گیرد.

مقدمه رضایت از زندگی تحت تاثیر ویژگی های شخصیتی از جمله صفات تاریک و روشن شخصیت و نحوه تمایزیافتگی عاطفی است. هدف پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای جهت گیری ارزشی در پیش بینی رضایت از زندگی براساس صفات تاریک و روشن شخصیت و تمایزیافتگی عاطفی انجام گرفت. روش طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی با استفاده از روش معادلات ساختاری بود. جامعه آماری، افراد مراجعه کننده به مراکز بهداشتی شهر تبریز در سال 1400 بودند که به روش نمونه گیری در دسترس تعداد 400 نفر انتخاب شدند. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه رضایت از زندگی دینر و همکاران (SWLS)، پرسشنامه صفات تاریک شخصیت جانسون و وبستر (DTP)، پرسشنامه سه گانه روشن شخصیت کافمن و همکاران (LTP)، پرسشنامه خود متمایزسازی دریک و مورداک (DSI-SF) و پرسشنامه نظام ارزشی شوارتز (SVS) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری با کاربرد نرم افزار AMOS استفاده شد. یافته ها نتایج پژوهش نقش مستقیم و معنی دار صفات تاریک (0/38-=β, ) و روشن شخصیت (0/34=β, ) و تمایزیافتگی عاطفی (0/29=β, ) را در پیش بینی رضایت از زندگی نشان داد. همچنین رابطه غیرمستقیم این متغیر ها با رضایت از زندگی با نقش واسطه ای جهت گیری ارزشی نشان داده شد (0/05>P). نتیجه گیری مولفه جهت گیری ارزشی ارتباط بین صفات تاریک و روشن شخصیت و تمایز یافتگی عاطفی با رضایت از زندگی را میانجی گری می کند. این یافته ها می تواند کاربردهای عملی برای استفاده مشاوران و روانشناسان در جهت افزایش رضایت از زندگی داشته باشد.