علوم تکثیر و آبزی پروری
سال:1393 | دوره:2 | شماره:3 |تعداد مقالات:7

هدف از انجام این تحقیق بررسی میزان و ارزیابی خطر (HQ) مس در عضله کپور ماهیان پرورشی کپور معمولی (Cyprinus carpio)، آمور یا کپور علفخوار (Ctenopharyngoodon idellus)، بیگ هد یا کپور سرگنده (Hypophthalmichthys nobilis) و فیتوفاگ [(Hypophthalmichthys moltirix) در استان خوزستان می باشد. تعداد 108 عدد ماهیان پرورشی از مراکز پرورش ماهی آزادگان، شوش و شهید احمدیان خرمشهر در سال 1393 نمونه برداری شدند. غلظت مس از روش هضم مرطوب و با کمک دستگاه جذب اتمی Perkin Elmer 4100 اندازه گیری شد. نتایج این تحقیق نشان داد بالاترین میزان مس در ماهیان پرورشی مورد مطالعه مربوط به ماهی بیگ هد (0.83 میکروگرم بر گرم وزن تر) بود که با میزان مس در عضله کپور معمولی و فیتوفاگ اختلاف معنادار(p<0.05)  داشت. کمترین میزان مس مربوط به فیتوفاگ (0.68 میکروگرم بر گرم وزن تر) بود که با بیگ هد اختلاف معناداری (p<0.05) داشت. ارزیابی خطر (HQ) با توجه به سرانه مصرف در تمامی گونه های مورد تحقیق کمتر از 0.1 اندازه گیری شد که بیانگر این نکته است که مصرف این گونه ها هیچ خطری از نظر میزان مس برای مصرف انسان ندارد.

در این مطالعه ساختار ژنتیکی ماهی کیلکای معمولی خزری (Clupeonella cultriventris caspia) در دریای مازندران طی زمستان 1391 و بهار 1392 با استفاده از روش تعیین توالی بررسی گردید. تعداد 30 نمونه ماهی کیلکای معمولی از مناطق صیادی مازندران، گیلان جمع آوری و نمونه بافت باله آنها در اتانول %96 فیکس گردید و برای انجام مطالعات ژنتیکی به آزمایشگاه بیوتکنولوژی پژوهشکده اکولوژی دریای خزر منتقل گردید. DNA ژنومی نمونه ها از بافت نرم باله دمی ماهی به روش استات آمونیوم استخراج شد. واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) با استفاده از یک جفت پرایمر طراحی شده، بر روی DNA ژنومی ماهی کیلکای معمولی استفاده گردید. مقادیر مربوط به فراوانی آللی، تعداد آللهای واقعی و موثر، هتروزایگوسیتی مشاهده شده و مورد انتظار، میزان شباهت و فاصله ژنتیکی، مقادیر Fst بر اساس آزمون Tajima و Nei با استفاده از نرم افزار ژنتیکی BioEdit و Arlequin محاسبه گردید. دندروگرام فاصله ژنتیکی با استفاده از نرم افزار ژنتیکی Mega4 ترسیم گردید. بر اساس درخت فیلوژنی رسم شده نمونه های منطقه گیلان از نمونه های مازندران بخوبی منشعب شدند. بررسی دندروگرام کیلکای معمولی خزری نیز مبین این بود که ژن D-Loop توانسته است ساختار ژنتیکی ماهی کیلکای معمولی خزری را در دریای خزر شناسایی و جمعیت های کیلکای معمولی خزری را از هم تفکیک و جمعیت منطقه گیلان را از مازندران بصورت شفاف جدا کند.

در این تحقیق تاثیر چهار ماده بیهوشی عصاره گل میخک، آویشن، لیدوکائین و سدیم بیکربنات بر پارامترهای خون و میزان هورمون کورتیزول در ماهیان کپور نقره ای Hypophthalmichthys molitrix مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 96 قطعه ماهی کپور نقره ای با میانگین وزنی 200 گرم و طول 18 سانتی متر برای بیهوشی با 4 ماده عصاره گل میخک، آویشن، لیدوکائین و سدیم بیکربنات و همچنین یک گروه شاهد که هیچ بیهوش کننده ای را دریافت نکرد در نظر گرفته شدند. عملیات خونگیری برای هر 4 ماده بیهوشی با دوزهای عنوان شده به همراه اندازه گیری میزان اکسیژن،pH و درجه حرارت آب در طول آزمایش انجام شد. پارامترهای خونی در این نحقیق تعداد گلبول های قرمز (R.B.C)، تعداد گلبول های سفید (W.B.C)، هموگلوبین (Hb)، هماتوکریت(HCT)  و میزان هورمون کورتیزول بودند که اندازه گیری شدند. در این تحقیق در استفاده از داروهای بیهوشی بر روی کپورماهیان نقره ای، تعداد گلبول های قرمز در ارتباط با داروی بیهوشی سدیم بیکربنات، در زمان های 10 دقیقه و 24 ساعت پس از بیهوشی تفاوت معنی داری نداشته است. این نشان می دهد داروی بیهوشی لیدوکائین در این ماهی در زمان های 10 دقیقه و 24 ساعت پس از بیهوشی در بازدارندگی از استرس (به عنوان ماده ضد استرس) بهتر از سه ماده بیهوش کننده دیگر بود.

با توسعه صنعت پرورش ماهی در کشور و افزایش تعداد پرورش دهندگان، خرید بچه ماهی و جابجایی و نگهداری بچه ماهیان، یکی از زنجیره های مربوط به این صنعت محسوب می شود. تهیه بچه ماهی، حمل و نقل و اکسیژن دهی به ماهی مسائلی است که در بازماندگی و رشد ماهیان در جابجایی و نگه داری های کوتاه مدت تاثیر به سزایی دارد، در این بررسی 6 گروه آزمایشی از عصاره های گیاهی سنبل الطیب و گل محمدی به همراه گروه شاهد در سه تکرار مورد تحقیق قرار گرفت در این آزمایش تعداد 420 ماهی گرین ترور (Aequidens rivulatus) در معرض عوامل تنش زا قرار گرفته تا الگوهای پاسخ استرس فیزیولوژیکی در این گونه ها تعیین بشود. مهمترین پاسخ در افزایش سه برابری در سطوح کورتیزول (حداکثر مقدار146 ng/ml ) و افزایش معنادار در سطوح گلوکز (1.5 برابری) در انتهای مسیر پس از انتقال در گروه شاهد دیده شد که این افزایش در تیمار گل محمدی 3% کمترین مقدار را داشت، پس از تنش حاد جابجایی، شاهد افزایش سریع در کورتیزول بوده (نقطه اوج به میزان 121 ng/ml پس از طی نمودن نیمی از مسافت انتقال) نتایج نشان می دهد که همانند ماهیان دیگر، مسافت و میزان تنش باعث پاسخ فیزیولوژیکی شده و با کاهش این استرس می توان میزان تلفات در انتقال را کاهش داد.

نقش سین بیوتیک ها در فعالیت های تولید مثلی ماهیان بویژه در ماهیان زینتی، مطالعات اندکی انجام شده است. لذا در این آزمایش اثر سینبیوتیک بایومین ایمبو تجاری بر روی هماوری، قطر تخمک، GSI، HSI ماهی آنجل مورد آزمایش قرار گرفت. برای انجام این تحقیق از 12 آکواریوم به ابعاد 30×50×70 سانتی متر مکعب استفاده شد که ماهیان با سن تقریبی 10 ماه به تعداد 8 قطعه در هر آکواریوم قرار گرفتند. ماهیان کاملا تصادفی با 4 تیمار و 3 تکرار با 4 رژیم غذایی سینبیوتیکی شامل صفر (شاهد)، 0.6، 1.3، 2 گرم به ازای کیلوگرم، به مدت 2 ماه، به میزان روزانه 5% وزن بدن و در 2 نوبت تغذیه شدند. در این آزمایش عملکرد تولیدمثلی ماهی آنجل مورد ارزیابی و نتایج حاصل مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که در تیمارهای آزمایشی، هماوری مطلق و شاخص گنادوسوماتیک بالاتر از گروه شاهد بود (p<0.05)، بطوری که بیشترین هماوری در تیمار 1.3 درصد و بالاترین شاخص گنادوسوماتیک در جیره 0.6 درصد مشاهده گردید (p<0.05).

این تحقیق به منظور بررسی اثر اسید آمینه ال- لیزین و میتونین بر شاخص های رشد، بقا و ترکیب لاشه ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) انجام شد. بدین منظور ماهی قزل آلا با وزن اولیه 105.23±6.33 گرم به مدت 8 هفته در 5 تیمار با دو بار تکرار با سطوح مختلف لیزین (1 و 3 درصد) و میتونین (1 و 2 درصد) و تیمار شاهد مورد پرورش قرار گرفتند. مطابق با نتایج تیمار تغذیه شده با میتونین 2 درصد بهترین شاخص های رشد را نشان داد. همچنین بیشترین میزان پروتئین لاشه در تیمارهای تغذیه شده با ال- لیزین و بیشترین چربی لاشه در تیمار تغذیه شده با میتونین 2 درصد دیده شد.

استفاده از غذای زنده در بهبود کیفیت در آبزی پروری حائز اهمیت است. وجود ویتامین ها در جیره غذایی برای بقا، رشد و تولید مثل طبیعی ماهیان ضروری است. نیازهای مربوط به ویتامین ها در جیره تحت تاثیر اندازه، سن، میزان رشد، شرایط فیزیولوژیک، وضعیت سلامتی، ترکیب غذایی جیره بستگی دارد. در این بررسی اثر غنی سازی دافنی ماگنا با ویتامین C در افزایش رشد و بازماندگی لارو اردک ماهی Esox lucius و همچنین به دست آوردن مقادیر بهینه ویتامین C در شرایط پرورش انجام گردید. برای این منظور لارو اردک ماهیان با وزن متوسط 0.26±0.07 گرم با جیره غذایی دافنی ماگنا بدون ویتامین C و سطوح مختلفی از ویتامین C (%1.5 و %5) مورد تغذیه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین تیمارهای مورد بررسی از نظر میانگین وزنی و طول کل اختلاف معنی دار آماری مشاهده می گردد (p<0.05) و از نظر میانگین فاکتور درصد بازماندگی (100 درصد) اختلاف معنی دار آماری مشاهده نمی گردد (p>0.05). ماهیانی که با غذای دافنی ماگنای غنی سازی شده با ویتامین %5 C تغذیه شدند، بیشترین افزایش وزن و طول را بدست آوردند و ماهیان تیمار شاهد که با دافنی ماگنا بدون غنی سازی با ویتامین C تغذیه شدند کمترین افزایش وزن و طول را داشته اند. همچنین بیشترین میزان 2.85 (SGR) و 1.21 (FCR) در تیمار شاهد، بیشترین میزان42.68 (IWG) ،80.33 (BWG) ،1.06 (WG)  در تیمار 2 و بیشترین ضریب چاقی 0.86 (Cf) در تیمار 2 مشاهده شد. همچنین نتایج نشان داد بهترین جیره غذایی از ویتامین C برای لاروهای اردک ماهی تیمار 2 (دافنی ماگنای غنی سازی شده با ویتامین %5 C) می باشد.