علوم و فنون شیلات
سال:1394 | دوره:4 | شماره:4 |تعداد مقالات:10

تاثیر 3 نوع پروبیوتیک (Lactobacillus plantarum، L.casei و Bacillus subtilis) بر رشد و بقای ناپلی آرتمیا، A.fransiscana، در مواجهه با باکتری بیماری زای Vibrio campbellii در شرایط نوتوبیوتیک بررسی شد. تعداد 1560 عدد ناپلیوس به طورمساویبه 78 لوله فالکون حاوی 30 میلی لیتر آب اتو کلاو شده با شوری 70 ppt منتقل شدند. تیمارها شامل یک شاهد (جلبک دونالیلا) و 12 تیمار از 3 باکتری پروبیوتیکی (هرکدام با جایگزینی های 25%، 50%، 75%، 100%) با 6 تکرار بود. در روز ششم میزان بقا، طول ناپلی ها و شمارش پرگنه باکتری های موجود در بدن ناپلی ها بررسی شدند. مواجهه با باکتری V.campbellii در روز ششم انجام شد. بیشترین طول ناپلی در تیمار 25% باکتری L.plantarum و 75% جلبک دونالیلا مشاهده گردید (p<0.05). بیشترین میزان بقا در ناپلی پس از 24 و 48 ساعت مواجهه با باکتری V.campbellii در تیمار 100% باکتری L.plantarum و کمترین درصد بقا در تیمار 100% جلبک دونالیلا مشاهده شد. نتایج حاصل از شمارش پرگنه باکتری ها در روز ششم اختلاف معناداری بین تیمارها نشان داد (p<0.05). بیشترین تعداد پرگنه در تیمارهای 100% باکتری B.subtilis و L.casei بود. کمترین تعداد پرگنه باکتری ها در تیمارهای 25% باکتری L.plantarum و L.casei 75% جلبک دونالیلا مشاهده شد. نتایج نشان داد که استفاده از باکتری L.plantarum با جایگزینی 25% با جلبک دونالیلا عملکرد بهتری نسبت به باکتری های L.casei و B.subtilis دارد.

اثر نگه داری ماهی کپور نقره ای منجمد در دمای -20oC در فواصل زمانی 0، 2، 4، 6 ماه بر خواص کیفی پودرسوریمی تولیدی بررسی شد. ویژگی های کیفی پودر سوریمی تهیه شده با سنجش ترکیب شیمیایی، تغییر رنگ، ارزشیابی حسی، چگالی، ظرفیت جذب روغن، ظرفیت نگه داری آب،درصد حلالیت پروتئین، ظرفیت امولسیونی و پایداری امولسیون، ظرفیت و پایداری کف، توانایی تشکیل ژل و میزان تیوباربیوتیک اسید آنالیز گردید. بررسی. نتایج بیانگرکاهش معنادار (p<0.05) اکثر شاخص ها در تیمارها نسبت به شاهد بود، به طوریکه ظرفیت نگه داری آب و درصد حلالیت پروتئین تیمارها طی دوره نگه داری تا ماه ششم به ترتیب از 13.4 به 10.46 میلی لیتر بر گرمو از 7.42 درصد به 4.82 درصد کاهش یافت. همچنین تیمارها به لحاظ ثبات کف پایدار نبودند. میزان چگالی و تیوباربیتوریک اسید (TBA) در تیمارها با گذشت زمان روند افزایشی معنا داری داشتند (p<0.05). با توجه به نتایج به دست آمده و از دیدگاه ارزیابان حسی، تولید پودر سوریمی با کیفیت مطلوب از ماهی کپور نقره ای منجمد، تا ماه چهارم نگهداری ماهی در دمای -20oC درجه می باشد.

در مطالعه حاضر، تاثیر سطوح مختلف ماکرونوترینت جیره بر تغییرات اسیدهای چرب، چربی بدن و فعالیت آنزیم لیپاز در تاس ماهی سیبری بررسی شد. در این آزمایش، یک گروه از 180 قطعه بچه تاس ماهی سیبری (وزن اولیه 5±30 گرم) با 4 جیره با سطح انرژی یکسان تغذیه شدند. جیره ها به ترتیب LP-St (پروتئین پایین و نسبت کربوهیدرات به چربی بالا)، HP-St (پرتئین بالا و نسبت کربوهیدرات به چربی بالا)، LP-L (پروتئین پایین و نسبت کربوهیدرات به چربی پایین) و HP-L (پروتئین بالا و نسبت کربوهیدرات به چربی پایین) نام گذاری شدند. ماهیان به مدت ده هفته و در سطح اشباع تغذیه شدند. نمونه برداری از بافت بدن و همچنین روده بچه ماهیان صورت گرفت. در این مطالعه از دو منبع روغن ماهی و روغن آفتاب گردان با نسبت یکسان به عنوان منبع چربی جیره استفاده شده است. ترکیب اسیدهای چرب HUFA در جیره HP-St و LP-L به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار بودند. نتایج نشان داد ترکیب اسیدهای چرب بافت بدن به طور معناداری تحت تاثیر ترکیب اسیدهای چرب جیره هستند (p<0.5). جیره هایی با پروتئین و کربوهیدرات بالا سبب تجمع SFA و MUFA در بافت این ماهیان شده است. در تاس ماهیان تغذیه شده با جیره محتوای چربی بالا، محتوای PUFA در بافت بدن افزایش یافت. نتایج این مطالعه نشان داد تجمع چربی در بافت بدن تحت تاثیر میزان کل محتوای چربی جیره می باشد و فعالیت آنزیم لیپاز در روده تاس ماهی سیبری در جیره LP-L تحت تاثیر میزان کم HUFA، کاهش یافته است.

اثر یون های فلزی، سورفاکتانت ها، عوامل اکسیدکننده و مهارکننده های آنزیمی بر فعالیت آنزیم های تریپسین و کیموتریپسین بچه ماهی نورس آزاد دریای خزر بررسی شد. یون های K+ و Na+ نسبت به نمونه شاهد اثر معناداری بر کاهش فعالیت آنزیم تریپسین و کیموتریپسین نداشت (p>0.05). یون های Ca2+ و Mg2+ سبب افزایش معنادار و یون های Mn2+، Cu2+، Ba2+، Co2+، Zn2+، Fe2+ و Al3+ باعث کاهش معنادار فعالیت آنزیم تریپسین و کیموتریپسین شدند (p<0.05). سورفاکتانت های ساپونین و اسید تاروکولیک باعث افزایش معنادار در فعالیت آنزیم تریپسین و کیموتریپسین نسبت به شاهد شدند (p<0.05). ولی سدیم کولات افزایش معناداری را بر فعالیت آنزیم تریپسین و کیموتریپسین نشان نداد (p>0.05). عوامل اکسیدکننده پراکسیدهیدروژن و سدیم پربورات باعث کاهش معنادار فعالیت آنزیم تریپسین و کیموتریپسین گردید (p<0.05). فعالیت آنزیم تریپسین و کیموتریپسین نسبت به شاهد در حضور مهارکننده های SBTI، PMSF و پاراآمینوبنزآمیدین کاهش معناداری داشت (p<0.05). مهارکننده های TPCK، پپاستاتین A، یدواستیک اسید، EDTA و بتامرکپتواتانول بر روی فعالیت آنزیم تریپسین در مقایسه با شاهد کاهش معناداری نداشتند (p>0.05). فعالیت آنزیم کیموتریپسین در حضور مهارکننده های TPCK، یدواستیک اسید، EDTA و بتامرکپتواتانول کاهش معنادار داشت (p<0.05). فعالیت آنزیم تریپسین در حضور مهارکننده TLCK کاهشی معنادار نشان داد (p<0.05). اثر مهارکننده های TLCK و پپاستاتین A روی فعالیت آنزیم کیموتریپسین در مقایسه با شاهد کاهش معناداری نداشت (p>0.05). نتایج نشان داد فعالیت آنزیم های تریپسین و کیموتریپسین در بچه ماهی نورس آزاد دریای خزر تحت تاثیر عوامل شیمیایی ارزیابی شده در حداقل غلظت شان بود.

چرخه زندگی اسکویید دم کوتاه، Euprymnahyllebergi از خانواده Sepiolidae، با تفریخ تخم ها و پرورش نوزادان در دمای 28.5±0.5 درجه سانتی گراد و شوری 38-37 در هزار، در ایستگاه تحقیقات شیلاتی نرم تنان بررسی شد. پس از 13±2 روز انکوباسیون، اسکویید نوزاد با طول مانتل 2.23±0.05 میلی متر و وزن 4±1 میلی گرم از تخم بیرون آمد و با آرتمیا، میگوی مایسید و پست لارو میگوی وانامی تغذیه شد. نوزاد در مدت 30 روز به طول 5.94±1.18 میلی متر و وزن 254±16 میلی گرم، در مدت 60 روز به 13.96±1.87 میلی متر و 2.214±0.213 گرم، و در مدت 90 روز به 18.14±2.33 میلی متر و 4.234±0.548 گرم رسید. در مدت 109 روز که طول اسکویید به 20.12±2.64 میلی متر و وزن 5.849±1.204 گرم رسیده بود، اولین جفت گیری و در روز 110 تخم گذاری صورت گرفت و هر ماده به طور متوسط 70±10 عدد تخم گذاشت. ماده ها 4-2 روز و نرها 15-7 روز پس از تخم گذاری از بین رفتند. نتایج کلی نشان داد که عمر این نوع اسکویید کوتاه بوده و به راحتی در شرایط آزمایشگاهی نسل بعدی خود را به وجود می آورد.

تنوع، ساختار ژنتیکی و میزان تفرق چهار سویه از ماهی زینتی بارب، Puntius tetrazona، شامل تایگر، رزی، آلبینو و گرین بارب با استفاده از نشانگر های ریزماهواره ای بررسی شد. استخراج DNA از 160 قطعه ماهی (هر سویه 40 قطعه) از بافت باله پشتی با استفاده از کیت دنا-زیست آسیا و پروتکل شرکت انجام گردید. واکنش تکثیر 4 نشانگر با استفاده از آغازگرهای Sm17، Sm25، Ma106 و Ma109 انجام و بر روی ژل آکریل آمید 8 درصد الکتروفورز شد. نتایج بیانگر چند شکلی بودن تمام جایگاه های مورد مطالعه بود. تعداد آلل های مشاهده شده چهار جایگاه در تمام جمعیت برابر با 21 آلل بود. میانگین تعداد آلل به ازای هر نشانگر در تمام جمعیت برابر با 5.25 و در دامنه 3 تا 6 آلل قرار داشت. متوسط تعداد آلل مشاهده شده هر سویه به ترتیب تایگر، گرین، آلبینو و رزی بارب برابر 3.25، 3.25، 4 و 3.25 آلل بودند. متوسط هتروزیگوسیتی مشاهده شده و مورد انتظار در تمام جمعیت به ترتیب برابر با 0.24 و 0.49 بودند. اکثر جایگاه ها در جمعیت های مختلف انحراف از تعادل هاردی واینبرگ را نشان دادند. تجزیه داده های مولکولی نشان داد که بخش قابل توجهی از تنوع افراد (97 درصد) در درون سویه ها است. مقدار Fst در مطالعه حاضر برابر با 0.03 بود که نشان از تفرق پایین جمعیت ها است. تجزیه کلاستری UPGMA بر اساس فاصله ژنتیکی Nei تفرق بسیار کمی در بین سویه های مختلف تایگر بارب نشان داد. بنابراین، هر چند نشانگرهای ریزماهواره ای استفاده شده در مطالعه ساختار ژنتیکی سویه ها مناسب بودند، اما درجه تفرق سویه ها بسیار کم و حاکی از درجه خویشاوندی بالای آنها است.

برای بهبود ویژگی های بافتی و کیفی کوفته سرخ شده از ماهی کپور نقره ای، صمغ های کربوکسی متیل سلولز و کتیرا در مقادیر 0.5 و 1 درصد به کوفته افزوده شده و از نظر ترکیبات تقریبی متشکله، عوامل فیزیکی (درصد جذب لعاب، بازده محصول، چروکیدگی و کاهش جذب روغن)، رنگ سنجی، آنالیز حسی و ویژگی های بافتی با تیمار شاهد مقایسه شدند. تمامی تیمارها نسبت به تیمار شاهد مقدار چربی و میزان جذب روغن کمتری نشان دادند (p<0.05). تیمار حاوی 1 درصد صمغ کتیرا بالاترین مقادیر رطوبت، روشنایی، سختی و کشسانی را نشان داد، در حالی که تیمار حاوی 1 درصد کربوکسی متیل سلولز بالاترین میزان بازده محصول و پایین ترین مقادیر رطوبت تحت فشار، چربی، روشنایی، جذب روغن و کشسانی را نشان داد (p<0.05). به طور کلی عملکرد صمغ کتیرا بر ویژگی های بافتی مطلوب تر از صمغ کربوکسی متیل سلولز بود و تمامی شاخص های بافتی در تیمارهای حاوی 1 درصد صمغ کاهش یافتند، از این رو کاربرد درصدهای پایین این صمغ ها توصیه می شود.

اثر یخ ازن دار بر ماندگاری عضله ماهی طلال، Rastrelliger kanagurta، طی 16 روز نگه داری با ارزیابی های شیمیایی و بار میکروبی بررسی شد. آزمایش های شیمیایی (اندازه گیری مقادیر pH، مجموع بازهای نیتروژنی فرار، پراکساید، تری متیل آمین) و میکروبی (شمارش بار باکتریایی کل و باکتری های سرمادوست) به صورت دوره ای هر چهار روز انجام گردید. کمترین میزان pH، بازهای نیتروژنی فرار و تری متیل آمین در تیمار یخ ازن دار مشاهده شد، در حالیکه میزان پراکساید بالاتری را نسبت به گروه شاهد نشان داد. تیمار یخ ازن دار به طور موثری باعث کاهش بار باکتریایی کل (TVC) و سرماگرا (PTC) گردید که میزان این کاهش در روز 12 به ترتیب برای TVC و PTC، 2.22 و log10 CFU 2.07 cm-2 نسبت به نمونه شاهد بود. بنابراین، یخ حاوی ازن تا پایان دوره نگهداری توانست کیفیت ماهی طلال را نسبت به تیمار شاهد بهتر حفظ کند.

تغییر در ترکیب اسید چرب فیله کپور نقره ای با روکش خوراکی و بدون روکش پس از سرخ کردن سریع، نگه داری به صورت منجمد و سرخ کردن نهایی بررسی شد. فیله ها پس از فرایندسرخ کردن سریع به مدت 30 ثانیه، سرد و بسته بندی شده و پس از انجماد به مدت سه ماه در فریزر نگه داری شده و سپس مجدد تحت تیمار سرخ کردن نهایی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که سرخ کردن سریع و نهایی باعث افزایش میزان چربی کل آنها شده، به طوری که محتوای چربی نمونه های خام در روز صفر (5.07 درصد) به ترتیب به 9.52±1.97 و 7.54±2.80 درصد پس از سرخ کردن سریع و به 9.33±0.70 و 9.39±0.24 درصد پس از سرخ کردن نهایی در نمونه های بدون روکش و با روکش تغییر یافت. محتوای رطوبت نمونه ها پس از سرخ کردن کاهش و بعد از نگهداری به مدت 3 ماه در فریزر افزایش نشان داد (p<0.05). تعداد 26 نوع اسید چرب از انواع اشباع وغیراشباع در نمونه ها شناسایی گردید. نسبت اسیدهای چرب امگا-3 به امگا-6 در نمونه های شاهد 3.37 بود. این نسبت در تیمار بدون روکش و روکش دار پس از سرخ کردن سریع به ترتیب 0.82 و 0.65 بود و در روز 90 پس از سرخ کردن نهایی به 0.66 و 0.28 کاهش یافت. شاخص های آتروجنیک (AI) و ترومبوجنیک (TI) در روز 90 پس از سرخ کردن نهایی به ترتیب در تیمار بدون روکش و تیمار روکش دار، 0.60، 0.53 و 0.57، 0.69 بود.

تاثیر دوره های گرسنگی بر پاسخ های فیزیولوژیک از طریق شاخص های استرس (سطوح گلوکز، کورتیزول و نیز آنزیم های کبدی) در تاس ماهی ایرانی، Acipenser persicus، با وزن متوسط 108.06±0.28 گرم و در شرایط پرورشی یکسان به مدت 8 هفته بررسی شد. این مطالعه در قالب یک طرح کاملا تصادفی با پنج گروه آزمایشی و در سه تکرار شامل گروه کنترل (بدون دوره گرسنگی) و تیمارهای یک، دو، سه و چهار هفته گرسنگی، و چهار هفته غذادهی در حد اشتها پس از دوره گرسنگی بود. سطوح گلوکز و کورتیزول پلاسما در طول گرسنگی و تغذیه مجدد نسبت به گروه شاهد تغییر معناداری نیافت (p>0.05) که نشانگر توانایی بالای این گونه در حفظ گلوکز خون در طی دوره های مختلف گرسنگی و بازیابی مقادیر پلاسمایی گلوکز خون پس از تغذیه مجدد بود. درحالی که سطوح آنزیم های کبدی پلاسما شامل AST، ALT و ALP در تیمارهای گرسنگی نسبت به شاهد، افزایش معنا داری را نشان داد، به طوری کهپس از تغذیه مجدد در تیمارهای گرسنگی کاهش و به حد تیمار شاهد رسید. با توجه به نقش آنزیم های کبدی در گلوکونئوژنز و با در نظر گرفتن ثابت ماندن گلوکز و کورتیزول پلاسما طی دوره های گرسنگی، به نظر می رسد که آنزیم های کبدی در ثابت نگه داشتن قند خون طی دوران گرسنگی، نقش مهمی را دراین ماهی ایفا می کنند.