علوم و فنون شیلات
سال:1397 | دوره:8 | شماره:1 |تعداد مقالات:7

اهداف: با توجه به اهمیت نقش باکتری های عامل مسمومیت غذایی به لحاظ تهدید بهداشت عمومی و ایجاد خسارات اقتصادی، این پژوهش با هدف بررسی وجود باکتری های عامل مسمومیت غذایی در چند گونه از ماهیان باارزش تجاری جمع آوری شده از فروشگاه های استان مازندران صورت گرفت. مواد و روش ها: بدین منظور 200 نمونه ماهی بسته بندی شده منجمد متعلق به گونه های قزل آلا، کیلکا، فیتوفاگ و شیرماهی (50 نمونه از هر گونه ماهی) از فروشگاه ها خریداری و در مجاورت یخ به آزمایشگاه منتقل شد. نمونه ها از نظر شمارش کلی باکتری های هوازی، شمارش اشرشیا کلی، شمارش استافیلوکوکوس اورئوس، جست وجوی سالمونلا و شمارش ویبریو پاراهمولیتیکوس طبق روش های استاندارد ملی ایران مورد آزمایش قرار گرفتند. یافته ها: در هیچ یک از نمونه های مورد بررسی، سالمونلا و ویبریو پاراهمولیتیکوس مشاهده نشد. مقایسه نتایج به دست آمده با حدود مجاز استاندارد ملی ایران نشان داد تعداد کلی باکتری های هوازی و استافیلوکوکوس اورئوس در تمامی نمونه ها در محدوده مجاز استاندارد ملی ایران بود. تعداد اشرشیا کلی در 14٪ نمونه های قزل آلا، 20٪ کیلکا، 20٪ فیتوفاگ و 10٪ نمونه های شیرماهی بیشتر از حد مجاز استاندارد بود که این مساله با توجه به اهمیت بیماریزایی سویه های گوناگون اشرشیا کلی در انسان، بر لزوم کنترل آلودگی های میکروبی ماهیان بسته بندی شده تاکید می نماید. نتیجه گیری: نتایج بررسی های میکروبی ماهی های خام منجمد جمع آوری شده از فروشگاه های شهرهای مختلف استان مازندران می تواند رضایت بخش تعریف شود، زیرا اکثریت نمونه ها با استانداردهای مرجع مطابقت دارند.

در تحقیق حاضر خواص فیزیکی و مکانیکی فیلم کتیرا حاوی ترکیبات آنتی اکسیدانی مختلف شامل عصاره علف چای، عصاره چوبر و ویتامین C در غلظت 25% (وزنی/حجمی) بررسی شد. افزودن عصاره علف چای، چوبر و ویتامین C میزان رطوبت و حلالیت فیلم کتیرا را کاهش داد (0/05>p). کمترین میزان حلالیت در تیمارهای کتیرا+ویتامین C (%51/59) و کتیرا+عصاره علف چای (%52/05) مشاهده شد (0/05>p). میزان نفوذپذیری به بخار آب در تیمار حاوی ویتامین C (7-10×0/06± 1/68گرم بر ثانیه بر متر بر پاسکال) کاهش و در فیلم های حاوی عصاره به طور معنی داری افزایش یافت (0/05>p). افزودن هر دو عصاره و ویتامین C مقاومت مکانیکی فیلم کتیرا را کاهش داد. همچنین کمترین مقدار کدورت در فیلم خالص کتیرا (1/72) و فیلم حاوی ویتامین C (0/89) مشاهده شد (0/05>p). کمترین مقادیر عبور نور در فیلم کتیرای حاوی عصاره علف چای و عصاره چویر بود (0/05>p).

اهداف: در مطالعه حاضر، تاثیر تراکم ذخیره سازی بر شاخص های رشد و بقای تاس ماهی ایرانی و فیل ماهی مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: تراکم ذخیره سازی در مرحله اول مطالعه تاس ماهی ایرانی در تیمار های 1 تا 5 به ترتیب 6، 8، 10، 12 و 14 عدد در لیتر (وزن اولیه 116 میلی گرم) و در مرحله دوم به ترتیب 1، 2، 3، 4 و 5 عدد در لیتر (وزن اولیه 2218/6 میلی گرم) بود. فیل ماهی های جوان 5ماهه (وزن اولیه 109/95گرم) با تراکم های 80، 100، 120، 140 و 160 عدد در مترمکعب در مخازن 250لیتری ذخیره سازی شد. یافته ها: افزایش تراکم ذخیره سازی در هر دو گونه بر شاخص های رشد و تغذیه تاثیر منفی داشت. در مرحله اول، تیمار های 1 و 2 از نظر وزن نهایی نسبت به تیمار 5، از نظر رشد ویژه نسبت به تیمار های 4 و 5 و از نظر بازده غذایی نسبت به همه تیمار ها اختلاف معنی داری داشت (0/05p<). در مرحله دوم، از نظر وزن نهایی و رشد ویژه، فقط بین تیمار های 3 و 4 اختلاف معنی دار نبود. بازده غذایی تیمار 1 به غیر از تیمار 2 نسبت به سایر تیمار ها به طور معنی داری بیش تر بود (0/05p<). در فیل ماهی از نظر وزن نهایی، رشد ویژه و بازده غذایی فقط بین تیمار های 3 و 4 اختلاف معنی دار وجود نداشت و بیش ترین مقدار آنها مربوط به تیمار 1 بود. نتیجه گیری: در مرحله اول و دوم تاسماهی ایرانی تراکم ذخیره سازی 10-8 و 2-1 عدد در لیتر و در فیل ماهی های جوان تراکم ذخیره سازی 100-80 عدد در مترمکعب مناسب بوده است.

اهداف: مالاتیون یکی از سموم آفت کش ارگانوفسفره مورد استفاده در کشاورزی است که ممکن است به مراکز پرورش آبزیان وارد شود. این پژوهش با هدف بررسی اثرات تغذیه ای ویتامین C بر بهبود وضعیت رشد، فعالیت آنزیم های هضمی و فاکتورهای استرسی خون ماهی تیلاپیای نیل تحت استرس ناشی از سمیت تحت کشنده سم مالاتیون انجام شد. مواد و روش ها: در مطالعه تجربی حاضر، 180 قطعه ماهی تیلاپیای نیل با میانگین وزن 2± 12/5گرم به مدت 28 روز در معرض 25% غلظت LC50 96 ساعته سم مالاتیون قرار گرفتند و طی این مدت با سطوح مختلف ویتامین C (صفر، 300، 600 و 900میلی گرم بر کیلوگرم جیره غذایی) تغذیه شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه، آزمون چند دامنه ای دانکن و نرم افزار SPSS 24 انجام شد. یافته ها: میزان افزایش وزن و ضریب رشد ویژه ماهیان تغذیه شده با بیشترین سطح ویتامینی (900میلی گرم) به شکل معنی داری از سایر گروه ها بیشتر بود (0/05p<). اما ضریب تبدیل غذایی در ماهیان تحت تیمار مذکور، کاهش معنی داری نسبت به سایر تیمارها داشت. فعالیت آنزیم های هضمی تریپسین و کیموتریپسین در تیمارهای 600 و 900میلی گرم ویتامین C به ترتیب به صورت معنی داری افزایش پیدا کرد. فعالیت سایر آنزیم ها تحت غلظت های متفاوت ویتامین C در جیره تفاوت معنی داری نشان نداد (0/05p>). همچنین سطح گلوکز خون گروه شاهد در مقایسه با سایر تیمارها به طور معنی داری بیشتر بود. نتیجه گیری: ویتامین C به عنوان یک عامل ضداسترس، استرس واردشده به ماهی تیلاپیای نیل قرارگرفته در معرض آفت کش مالاتیون را کاهش می دهد و سبب بهبود وضعیت متابولیکی و عملکرد رشد ماهی می شود.

اهداف: مطالعه حاضر با هدف بررسی عملکرد پری بیوتیک ایمنووال بر شاخص های رشد، پارامترهای خون شناسی و ترکیب لاشه ماهی قزل آلای رنگین کمان انجام شد. مواد و روش ها: پری بیوتیک ایمنووال در چهار سطح 0/05%، 0/1%، 0/15% و 0/2% به جیره غذایی اضافه و جیره فاقد پری بیوتیک برای تغذیه گروه شاهد استفاده شد. هر جیره به صورت تصادفی برای ماهیان با وزن اولیه تقریبی 0/54± 13/76گرم در سه تکرار اختصاص داده شد. یافته ها: بعد از هشت هفته تغذیه، وزن نهایی ماهیان تغذیه شده با 0/1%، %0/15 و 0/2% پری بیوتیک به صورت معنی داری (0/05p<) بالاتر از ماهیان گروه شاهد بود. ضریب تبدیل غذایی در همه تیمارهای تغذیه شده با پری بیوتیک به صورت معنی داری (0/05p<) پایین تر از ماهیان گروه شاهد بود که در تیمار 0/15 کمترین مقدار را داشت. ضریب رشد ویژه در ماهیان تغذیه شده با پری بیوتیک بیشتر از گروه کنترل بود (0/05p<). همچنین تفاوت معنی داری در پارامترهای تعداد گلبول های قرمز، گلبول های سفید، درصد لنفوسیت و نوتروفیل بین ماهیان تغذیه شده با جیره حاوی پری بیوتیک و گروه شاهد وجود داشت (0/05p<). در آنالیز تقریبی لاشه، میزان پروتئین افزایش معنی داری نسبت به گروه شاهد نشان داد و بیشترین میزان نیز در تیمار 0/1% مشاهده شد. میزان چربی و خاکستر لاشه به طور معنی داری نسبت به گروه شاهد کاهش پیدا کرد و کمترین میزان در تیمار 0/15% مشاهده شد. نتیجه گیری: افزودن پری بیوتیک ایمنووال به میزان 0/2-0/15% به جیره غذایی ماهی قزل آلای رنگین کمان اثرات مثبتی بر شاخص های رشد، پارامترهای خونی و ترکیب لاشه داشته و سطح 0/15% نیز بهترین نتیجه را به همراه دارد.

مقدمه: تعیین بخش قابل دست یابی زیستی عناصر در رسوبات از موضوعات مهم سم شناسی است. با توجه به شرایط خاص خلیج فارس و تاثیر آلاینده ها، مطالعه حاضر با هدف ارزیابی قابلیت دست یابی زیستی عناصر سمی از مقدار کل در رسوبات سطحی خلیج فارس انجام شد. مواد و روش ها: در مطالعه حاضر غلظت کلی و بخش قابل دست یابی زیستی عناصر مس، سرب، روی، نیکل و کروم در 14 ایستگاه ساحلی استان هرمزگان و جزیره قشم اندازه گیری شد. به منظور تعیین غلظت کلی از ترکیبات نیتریک اسید و پرکلریک اسید برای سنجش بخش قابل دست یابی زیستی از محلول آنزیمی پروتئاز K استفاده شد. یافته ها: بیشترین میانگین غلظت کلی مربوط به روی و کمترین مقدار آن مربوط به کروم بود و جزیره قشم آلودگی بیشتری را نسبت به هرمزگان داشت. سرب و کروم نسبت به سایر عناصر دست یابی زیستی و درصد سهم عنصری بیشتری دارند. با افزایش غلظت سرب، کروم و مس قابلیت دست یابی زیستی این عناصر نیز افزایش پیدا کرد. همچنین روی و نیکل کمترین مقادیر قابل دست یابی زیستی را نشان دادند. غلظت عناصر مس، سرب و نیکل نیز از میانگین جهانی رسوبات و حد بیشینه WHO/US EPA و عنصر نیکل از حد ERM، PEL و SEL بیشتر بود. نتیجه گیری: با توجه به دقت پایین تعیین غلظت کلی فلزات در سمیت رسوبات برای آبزیان و لزوم توجه به بخش قابل دست یابی زیستی، احتمال ایجاد ریسک اکولوژیک سرب و کروم نسبت به سایر عناصر برای آبزیان خلیج فارس بیشتر است. اما روی و نیکل با وجود بالابودن غلظت کلی، کمترین تهدید را در محیط ایجاد می کنند.

مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات متقابل آسکوربیک اسید و تراکم بر عملکرد تولیدمثلی و میزان هورمون های جنسی ماهی قزل آلای رنگین کمان انجام شد. در این راستا، شش تیمار شامل سه جیره غذایی حاوی مقادیر صفر، 100 و 1000میلی گرم آسکوربیک اسید از نوع ال-آسکوربیل-2-پلی فسفات در هر کیلوگرم غذا در تقابل با دو تراکم 4/33کیلوگرم بر متر مکعب و 2/16کیلوگرم بر متر مکعب در سه تکرار و به مدت 16 هفته به منظور پرورش مولدین در نظر گرفته شدند. تعداد 81 عدد مولد ماده با وزن متوسط 1/5± 812گرم به حوضچه های پرورش (حجم 910لیتر) معرفی شدند. در پایان هفته 16 و هنگام آمادگی ماهی ها برای تخم ریزی، از هر تکرار تراکم های بالا و پایین به ترتیب 4 و 2 مولد پس از خون گیری ماهی ها برای سنجش غلظت هورمون های جنسی پروژسترون، تستوسترون و استرادیول تخم کشی شدند. سپس پارامترهای مربوط به تولیدمثل شامل هماوری کاری، تعداد تخمک در هر گرم و قطر تخمک اندازه گیری و سپس لقاح انجام شد. طی دوره انکوباسیون، درصد لقاح و تلفات ثبت شد. نتایج حاصل حاکی از وجود اثر متقابل بین آسکوربیک اسید و تراکم و همچنین معنی داربودن این اثر در پارامترهای تولیدمثلی (تعداد در گرم تخمک، قطر تخمک، هماوری کاری و درصد لقاح) بود (0/05p<). در خصوص هورمون های جنسی، تاثیر تیمارها بر مقدار هر سه هورمون و اثر متقابل آنها بر مقدار هورمون های استرادیول و تستوسترون معنی دار (0/05p<)، ولی اثر متقابل تراکم و جیره بر مقدار پروژسترون معنی دار نبود (0/05p>). نتایج این مطالعه استفاده از مقادیر بالاتر آسکوربیک اسید در مولدین در مقایسه با دوران پرواری و همچنین نقش مثبت این ویتامین را در شاخص های تولیدمثلی تایید می کند.