بوطیقا
سال:1392 | دوره:1 | شماره:3 |تعداد مقالات:6

از دهه 1990 دیدگاه انتقادی نوینی بر لیست پر شمار دیدگاه های پژوهشی افزوده شده است. گرایشی جدید در کنار کند و کاوهای تاریخی، درون متنی، جامعه شناختی و غیره ظاهر شده است با مرزهای کماکان نا مشخص ولی با هدف بها دادن به رابطه میان ادبیات و دانش. در این رابطه، دانسته ها که گاه به طور نمایان و گاه پوشیده عمل می نمایند، حکم گفتاری عقلانی را دارند که محتوای شناختی آن باید تعیین شود. با این وجود در این مقاله به ارائه راه کردهای پیشنهادی در این حوزه پرداخته نخواهد شد بلکه به تنظیم پیش در آمدی تئوریک درباره پیش فرض های نقد اپیستمیک (علم گرایانه) بسنده خواهد شد. به عبارتی دیگر هدف ما، به شکل مقدمه ایی بر نقد علم گرایانه، مشخص کردن رابطه ی مبنایی و لاینفک بین دانش و ادبیات است.

ممیزی در بسیاری از کشورهای جهان به عنوان راهی قانونی و متداول برای کنترل تبادل اطلاعات به سود فرهنگ، سیاست، دین و یا منفعت عمومی جامعه مورد استفاده قرار می گیرد. عده ای آغاز ممیزی را همزمان با اختراع چاپ می دانند؛ اما مستندات مبنی بر آن است که تاریخچه آغاز ممیزی به سال های خیلی دور و عهد باستان برمی گردد، آن زمان که در رم دو تن از قضات دادگاه مسوولیت سرشماری شهروندان و کنترل اموال آنها و نظارت بر اخلاق ایشان را برعهده داشتند. بعداز آن هم ممیزی به شکل آتش زدن کتابخانه ها و تهیه «فهرست کتب ممنوعه» ادامه یافت و سپس با اختراع چاپ شکلی رسمی تر به خود گرفت به طوری که امروزه به دو روش «پیش از چاپ» و «پس از چاپ» در حوزه ادبیات اعمال می شود؛ که این روش ها خود باعث به وجود آمدن نوع دیگری از ممیزی، یعنی پدیده «خود سانسوری» شده اند. سانسور و خود سانسوری در سطح ارتباطات در زمینه های مختلفی بروز می کند که بسته به منطق داده ها متفاوت است. انواع اصلی سانسور عبارت اند از سانسور اخلاقی، سیاسی، مذهبی و اجتماعی که از آغاز بشریت پا به پای تاریخ پیش آمده اند؛ انواع جدیدتری هم مانند سانسور کتابخانه ای، اقتصادی ، علمی، اینترنتی و نظامی وجود دارد که زاییده جوامع مدرن بشری هستند. این مقاله به بررسی ممیزی و تاریخچه آن پرداخته و سعی دارد نگاهی عمیق تر بر این موضوع و انواع آن داشته باشد.

هدف اصلی این تحقیق بررسی و مقایسه میانگین طول جملات در متون مطبوعاتی به عنوان متون مبدا و ترجمه آنها به زبان فارسی به عنوان متون مقصد و بالعکس می باشد. آنتوان برمن، نظریه پرداز فرانسوی ترجمه، در کتاب « La traduction et la lettre ou l'auberge du lointain» اینگونه بیان کرده است: «هر ترجمه ای گرایش به بلندتر بودن از متن اولیه را دارد.» (1985، ص56) بنابراین فرضیه اصلی این تحقیق بر اساس این گرایش بنا نهاده شده است. در ابتدا میانگین طول جملات ترجمه شده محاسبه شده و ساختار جملات مشخص شد، سپس تنوع و حجم واژگان متون بر اساس فرمول های ارائه شده توسط هالیدی و اور محاسبه گردید. نتیجه حاصل از مقایسه میانگین طول جملات متن مبدا و مقصد نشان داد که میانگین طول جملات متون ترجمه شده به زبان فارسی کمتر از متون اولیه به زبان فرانسه است. این نتیجه، نظریه آنتوان برمن مبنی بر گرایش به بلندتر بودن ترجمه ها نسبت به متن مبدا را زیر سوال می برد. همچنین مشاهده شد که جملات متون ترجمه شده ساختار ساده تری نسبت به جملات متون اولیه دارند و تنوع و حجم واژگان متون ترجمه شده به زبان فرانسه، کمتر از تنوع و حجم واژگان متون اصلی به زبان فارسی است.

هدف از این مقاله بررسی تاثیر شعر فرانسه بر رشید یاسمی و پژمان بختیاری است که در حرفه شاعری از شارل بودلر تاثیر گرفته اند. بدین ترتیب جذابیت های افسون کننده اشعار این شعرا که بر گرفته از ذوق بدیع بودلر می باشند با رویکردی مضمونی مورد مطالعه قرار گرفته است. در این مقاله به گوناگونی انواع بندها، نقش شباهت قافیه ها و نیز ساختار سروده ها پرداخته خواهد شد. از این رو آنچه در این مقاله مد نظر ماست آشکار ساختن اندیشه های شعرای مدرن ایرانی است که زمینه های رشد و شکوفا یی را در پیوند ایده های نزدیک بهم فراهم آورده است.

در ترجمه یک اثر ادبی، مساله برگردان صحیح زبان مبدا اعم از گفتاری یا نوشتاری، مستلزم شناخت کامل مترجم از هر دو زبان است تا با یافتن معادل های مناسب در زبان مقصد به اصل وفاداری در ترجمه از هر جهت ناﺋﻞ گردد. گاه در ترجمه یک اثر، زبان گفتاری به کاررفته در آن و در نتیجه گونه کاربردی زبان از جمله عامیانه و خودمانی که در زبان گفتاری مورد استفاده قرار می گیرند، نادیده گرفته می شود، و به این ترتیب سبک نگارشی نویسنده در ترجمه انتقال نخواهد یافت.در این مقاله، سعی بر آن است تا به اهمیت انتقال زبان گفتاری در ترجمه پرداخته شود. بدین منظور، ابیاتی منتخب از برخی اشعار شاعر معاصر فرانسوی، ژاک پرور، در پژوهشی مقابله ای با ترجمه های احمد شاملو و محمدرضا پارسایار، مورد بررسی قرار گرفته است.

همه کسانی که که در مورد ایران کنونی مطالعه می کنند بر اهمیت آثار ادبی کنت گوبینو (1816-1882) واقفند. این آثار همیشه مورد توجه افراد با ذوق بوده و برعکس مورد تحقیر کسانی قرار گرفته است که به دلایل ایدئولوژیکی از شناخت آن امتناع می ورزند. ارتباط ویژه ای که بین او و هم عصرمسن ترش، ریشار واگنر (1813-1883) وجود دارد را نیز نباید نادیده گرفت. پس از روابط مجدد بین ایران و فرانسه که در پی توافقات صلح در پاریس صورت گرفت و شکست روسیه در کریمه و بیشتر شدن اشتهای فرانسوی ها و انگلیسی ها را در اوراسیا به علت رانده شدن قدرت مسیحی اورتودوکس از مدیترانه تایید می کرد، کنت گوبینو که در آنوقت سفیر بود، نه تنها ایران آن زمان را به هم وطنانش نشان داد بلکه آنچه را که نتیجه مشاهداتش بود در کتاب نوول های آسیایی اش آورد. در این کتاب، روح ایرانی نشان داده شده و کنت گوبینو همچون خالق یا مجسمه سازی متبحر، روح ایرانی-فرانسوی را ساخته است.