تحقیقات نظام سلامت حکیم
سال:1380 | دوره:4 | شماره:4 |تعداد مقالات:16

گیاه آویشن شیرازی Zataria multiflora دومین گیاه داروئی ایران بخصوص مشرق زمین از جایگاه ویژه ای برخوردار است با توجه به رویشگاه طبیعی آن که در مناطق مرکزی و جنوب مرکزی ایران می باشد از زمانهای بسیار گذشته توسط داروسازان و پزشکان ایرانی و اسلامی مورد توجه بوده و در اکثر منابع دارویی و پزشکی گذشته مورد ذکر و استفاده در درمان بیماریها بوده است. بنظر می رسد نام سعتر و یا صعتر که در بسیاری از منابع ایرانی و اسلامی برای آویشن بکار برده می شود ماخوذ از کلمه یونانی و رومی Zataria باشد. بهرحال این موضوع از لحاظ علم لغت شناسی داروئی Pharmacoethymology جای تحقیق گسترده دارد.محققین در مقاله پژوهشی تجربی خود اسانس این گیاه بومی را که از استان فارس تهیه نموده اند به روش تقطیر با بخار آب تهیه و اثر ضد میکروبی آن را بر روی دو میکروارگانیسم بیماری زای رایج E.coli از گروه میکروب های گرم منفی و S.areous از گروه میکروب های گرم مثبت بصورت In vivo مورد بررسی قرار داده و بعنوان مقایسه از آنتی بیوتیک آمپی سیلین استفاده نموده اند و پس از مطالعات آماری به این نتیجه رسیده اند  که اسانس آویشن شیرازی دارای اثر ضد میکروبی قابل توجهی بر روی هر دو میکروارگانیسم بوده و بدین سبب کاربرد آن را بعنوان ماده ضد میکروبی مناسب در حفظ مواد خوراکی و کنترل بیماریهای انسانی و دامی توصیه نموده اند. آنچه که در مورد این گیاه و اثرات درمانی آن باید مورد توجه قرار گیرد این است که بطور کلی علاوه بر اسانس، عصاره های تام این گیاه بعنوان یکی از با ارزش ترین داروهای گیاهی دارای اثرات بسیار بارز ضد میکروبی، ضد قارچی و ضد ویروسی بوده و این خواص افزون بر اسانس ها مربوط به مقادیر قابل توجه فلاونوئیدها و تانن های موجود در گیاه می باشد. مطالعاتی که در دانشکده داروسازی اصفهان انجام شده نشان داده است که بالخص اثر ضد قارچی عصاره های آویشن شیرازی از تمام گیاهان شناخته شده که دارای اثر ضد قارچی می باشند (خیار، گردو، سدر، زردچوبه، دارچین، پوست میوه مرکبات و غیره) قویتر و در مطالعات بالینی در این زمینه موثرتر بوده اند.

در دو دهه اخیر میزان وقوع عفونتهای قارچی افزایش قابل ملاحظه ای یافته است. عفونتهای قارچی عمقی برای پزشکانی که با بیمارانی چون مبتلایان به سرطان، بیماران دچار نقص سیستم ایمنی و آنهائی که بصورت فیزیولوژیکی دچار نقص ایمنی می باشند سر و کار دارند مشکلات عمده ای ایجاد می کند. در یک بررسی گذشته نگر که بر روی عفونتهای قارچی منتشر در بخش قارچ شناسی انستیتو پاستور بمدت 5 سال (ازفروردین ماه 73 تا اسفند 1377) صورت گرفت تعداد 581 نمونه از نظر این نوع عفونتها مورد بررسی قرار گرفته است. تشخیص بوسیله ازمایش مستقیم و کشت انجام می گرفت.در این بررسی عفونت قارچی در 151 مورد ثابت شد که شامل 77 مورد مرد و 74 مورد زن بودند 64 مورد عفونت قارچی (4/42%) یعنی با فاصله اطمینان 95 درصدی (%42.4±8) در بیمارانی که دارای یک یا چند فاکتور زمینه ای برای ابتلا به عفونت قارچی گسترده و مهاجم بودند روی داد. اما در 87 مورد (%57.6±8) بیماری قارچی در افراد نرمال روی داد. شایعترین عامل عفونت قارچی گونه های کاندیدا با (%76.8±6) بود. در این بررسی شایعترین فاکتور زمینه ای در بیماران دچار نقص ایمنی: بدخیمی های خونی، پیوند عضو و دیابت بود. بدلیل اینکه عفونت قارچی در بیماران مبتلا به نقص ایمنی از انسیدانس بسیار بالائی برخوردار است، پیشگیری در مرحله ای که علائم بالینی عفونت هنوز ظاهر نشده کمک بزرگی به درمان محسوب گشته و بنابراین درمان ضد قارچی برای مبتلایان به ضعف سیستم ایمنی که به عفونتهای قارچی مبتلا می باشند بایستی هر چه سریعتر صورت گیرد.

این مطالعه توصیفی به منظور ارزیابی عملکرد سیستم ارجاع در شبکه بهداشت و درمان کاشان در سال 1376 بعمل آمد. در این مطالعه 23 مرکز بهداشتی – درمانی در سطوح مختلف سیستم عرضه مراقبتی شامل: خانه های بهداشت، مراکز بهداشتی – درمانی روستائی و شهری در مورد چگونگی مراجعه بیماران به مراکز بیمارستانی بررسی گردید که در ان 1783 بیمار از نظر عملکرد ارجاع (ارجاع ، باخورد و پیگیری درمان) مورد مطالعه قرار گرفتند.میزان ارجاع بیماران به مراکز سطح مراقبتی بعدی شامل: خانه بهداشت 21 درصد، مراکز بهداشتی– درمانی روستائی 9/11 درصد، مراکز بهداشتی – درمانی شهری 1/9 درصد بوده و با اعتماد 95% دامنه اطمینان ارجاع به ترتیب در مراکز فوق 26.2-15.8 درصد، 15.8-8 درصد و 11.5-6.7 درصد بوده است. بعلاوه 4/38 درصد کل مراجعین به مراکز بهداشتی – درمانی مورد مطالعه جهت آزمایشات پاراکلینیک ارجاع گردیده اند و با اعتماد 95 درصد دامنه اطمینان ارجاع به پاراکلینیک 7/40-1/36 درصد بوده است. همچنین 3/46 درصد بیماران به طور مستقیم به مرکز بیمارستانی خود ارجاعی کرده، 8/34 درصد توسط متخصص، 7 درصد از بخش اورژانس، 1/4 درصد از مراکز بهداشتی اولیه، 4/2 درصد از پزشک عمومی و 4/5 درصد از منابع دیگر به مرکز بیمارستانی فرستاده شده اند 4/71 درصد از بیماران ارجاع شده خانه بهداشت، 50% بیماران ارجاع شده مراکز بهداشتی روستایی و 49 درصد بیماران ارجاع شده مراکز بهداشتی شهری از سطوح مراقبتی بالاتر به این مراکز بازخورد شده اند و بطور کلی بازخورد بیماران به سطح اول تماس 66 درصد و پیگیری درمانها 3/73 درصد بوده است. با توجه به نتایج بدست آمده از این مطالعه و میزان بالای خود – ارجاعی و میزان پایین ارجاع از پزشک عمومی به مراکز ارجاع، نیاز به بازنگری و اصلاح ساختار سیستم عرضه خدمات بهداشتی یک ضرورت است. ما پیشنهاد می کنیم که معیارهای بالینی دقیقی برای ارجاع ایجاد شود.

سیتومگالوویروس (CMV) از خانواده هرپس ویروسها و بزرگترین ویروس انسانی می باشد میزان شیوع این ویروس وابسته به فاکتورهای اقتصادی، سن، و محل جغرافیایی است، حدود سه دهه است که عفونت CMV بعنوان مشکل انتقال خودن در افرادی که سیستم ایمنی نابالغ یا بی کفایت دارند، شناخته شده است. در صورتی که فرد کاندید پیوند قبلا با CMV آلوده نشده باشد و نمی توان آنتی بادی ضد CMV را به روشهای سرولوژی ردیابی نمود، ممکن است از طریق انتقال خون یا عضو پیوندی دچار عفونت اولیه گردد. در این تحقیق برای 128 بیمار تحت درمان با همودیالیز نگهدارنده نامزد پیوند کلیه مراجعه کننده به آزمایشگاه تشخیص طبی مرکزی سازمان انتقال خون و 500 فرد سالم اهدا کننده خون آنتی بادیهای ضد CMV به روش ELISA بررسی شده اند. در بررسی سرولوژی IgG، %86 افراد سالم و 8/89% بیماران تحت درمان با همودیالیز نگهدارنده CMV IgG مثبت بودند که در بررسی آماری نتایج با (P<0.05) اختلاف معنی دار مشاهده نمی شود. و این نشان دهنده انتشار وسیع ویروس در جامعه است. در 4/0% افراد نرمال و 3/2% بیماران CMV IgG مثبت بودند که این اختلاف از نظر آماری با (P<0.01) معنی دار می باشد. این امر ممکن است ناشی از انتقال CMV طی انتقال خون به صورت عفونت اولیه با فعال شدن مجدد ویروس نهفته در این افراد باشد که تحت سرکوب ایمنی قرار گرفته اند. با سیاست های روند مهار این ویروس، پیگیری بیماران در خطر و برنامه درمانی مناسب می توان از بروز علایم CMV در آن بیماران جلوگیری نمود.

افزایش تراکم رگهای کوچک آندومتر در مصرف کنندگان نورپلانت نشان داده شده که می تواند، بعلت افزایش آنژیوژنز و یا رگرسیون بیشتر آندومتر در مقایسه با رگرسیون رگها باشد. یکی از مراحل مهم آنژیوژنز، تکثیر سلولهای اندوتلیال (ECP) است. این مطالعه به اندازه گیری و مقایسه فعالیت ECP قبل و پس از مصرف نورپلانت می پردازد.در یک مطالعه کارآزمایی بالینی، 34 زن سالم بارور داوطلب، قبل و پس از مصرف نورپلانت مطالعه گردیدند. از هر زن سه بیوپسی از آندومتر، یکبار قبل و دوبار پس از استفاده نورپلانت گرفته شد. ECP با رنگ آمیزی ایمونوهیستوشیمی دوگانه، با استفاده از آنتی Ki67 و آنتی PCNA با آنتی CD34- بررسی شد. فعالیت ECP قبل و پس از مصرف، با استفاده از Paired t test در هر فرد مقایسه شد. تراکم رگها و EC با استفاده از آنتی CD34- بررسی شد. ارتباط بین ECP و تراکم رگها نیز بررسی شد.Ki67 کاهش ECP را از اولین هفته های مصرف نشان داد. %0.7±%0.031) پس از 2 تا 13 هفته مصرف، در مقایسه با %12±%8.2 قبل از مصرف، (P<0.05. هر دو آنتی بادی، آنتی Ki67- و نیز آنتی PCNA-، کاهش معنی داری را در ECP در طول 14 تا 42 هفته پس از مصرف نشان دادند (P<0.05). تراکم EC و رگها نیز افزایش معنی داری را پس از مصرف نشان می داد (P<0.05).بنابراین، افزایش تراکم رگها و سلولهای آندومتر بعلت رگرسیون بیشتر آندومتر در مقایسه با رگرسیون رگها به تنهایی است. با وجود این، افزایش در تراکم رگها، تا حدودی نیز می تواند بعلت فعالیت آنژیوژنز، و یا فعالیت بیشتر فاکتورهای مهاجرتی در مقایسه با فاکتورهای میتوژنیک باشد.

استفاده از گیاه خارمریم در پیشگیری و درمان انواع بیماری های کبدی سابقه ای دیرینه دارد. از جمله موارد مصرف درمانی آن می توان به هپاتیت سمی، کبد چرب، سیروزی کبدی، آسیب های ایسکمیک، پرتوتابی و هپاتیت های ویروسی اشاره نمود. مطالعات انجام شده نشان داده که سیلیمارین (ماده موثره دارویی گیاه خارمریم)، سلول های کبدی را در برابر طیف وسیعی از داروها و سموم شامل استامینوفن، اتانل، تتراکلرید کربن و د- گالاکتوزامین محافظت می کند. همچنین اثرات این ترکیب در مهار رشد و پیشرفت انواع خاص از سلول های سرطانی در بررسی های آزمایشگاهی و در موش ها به اثبات رسیده است.

دستگاه مونیتورینگ سلامت جنین که امکان مونیتورینگ ضربان قلب جنین (FHR) و انقباضات رحمی را فراهم می نماید امروزه کاربرد روزافزونی در بخش های زنان و زایمان دارد. مهمترین پارامترهایی که توسط این دستگاه اندازه گیری می شوند میزان تغییرات کوتاه مدت ضربان قلب جنین (STV) و انقباضات رحم مادر، در زمان وضع حمل می باشند.در طی این پژوهش یک نمونه تحقیقاتی دستگاه مونیتورینگ سلامت جنین طراحی و ساخته شد. این دستگاه از دو بخش آنالوگ و دیجیتال تشکیل شده است که بخش آنالوگ شامل مدار داپلر فراصوت جهت بدست آوردن سیگنال شیفت داپلر و مدار اندازه گیری مقدار انقباضات می باشد. دستگاه پس از تبدیل سیگنال داپلر به داده های دیجیتال، با استفاده از روش ابداعی سریع ضربان قلب جنین را با سرعت و دقت بالا محاسبه می کند. پس از بدست آوردن ضربان قلب (در دو کانال برای شرایط دو جنین دوقلو)، ضربانها روی صفحه نمایش داده شده و توسط چاپگر ثبت می گردند. اطلاعات اندازه گیری شده انقباض نیز پس از تبدیل به سیگنال دیجیتال و پردازش های لازم بر روی صفحه نمایش یافته و توسط چاپگر ثبت می شوند. در قسمت دیجیتال از یک پردازشگر دیجیتال پیشرفته و قوی که امکان پردازش اطلاعات بصورت سریع و دقیق را داراست استفاده شده است.نگارش نرم افزار بخش پردازشگر نیز صورت گرفته و در نهایت بخش های مختلف دستگاه مورد آزمون قرار گرفته و از کارکرد صحیح آنها اطمینان حاصل شده است، بدین ترتیب دانش فنی ساخت این دستگاه در دسترس تولیدکنندگان می باشد.

این مطالعه برای تعیین عوامل خطر مرده زایی و مرگ نوزادی در استان کردستان به اجرا درآمده است.در این مطالعه مورد- شاهدی بر پایه جمعیت (Population based case control) 133 مورد 40) مورد مرده زائی و 93 مورد مرگ نوزادی( با 266 شاهد مورد مقایسه قرار گرفتند. موردها و شاهدها از نظر محل سکونت خانواده (شهر- روستا) بصورت گروهی همسان شده بودند. نسبت شانس (Odds Ratio) متغیرها برای ایجاد خطر مرده زایی و مرگ نوزادان محاسبه گردید و داده ها با استفاده از روش های مربع کای، مانتل هنزل (Mantel Haenzel) ولف (Woolf) تجزیه و تحلیل شدند.نتایج مطالعه نشان داد که میزان مرده زایی و مرگ نوزادان در استان 17.7 در هزار تولد بوده است. این میزان به ترتیب در پسرها و دخترها 19.1 و 16.1 و در شهر و روستا 22.2 و 13.8 برآورد شده است. 54.0 درصد موارد فوت در 24 ساعت اول تولد، 21.0 درصد در فاصله 2-7 روز و 25.0 درصد باقیمانده در فاصله روز بعد از تولد رخ داده اند."حاملگی پرخطر" و "بیسوادی و کم سوادی" اثر معنی داری را بر مرده زایی و مرگ نوزادی مطالعه نشان دادند. نسبت شانس برآورد شده برای "حاملگی پرخطر" 2.3 )فاصله اطمینان 95 درصد: (1.4-3.7 و برای "بیسوادی و کم سوادی" 3.1 )فاصله اطمینان 95 درصد: (1.4-6.5 بوده است.نتیجه اینکه افزایش پوشش و کیفیت خدمات تنظیم خانواده، توجه ویژه به "مادران پرخطر" طی مراقبتهای دوران بارداری و تقویت برنامه های سوادآموزی می توانند در کاهش مرگ و میر نزدیک زمان تولد منطقه موثر باشند.

هدف این مطالعه تعیین وجود یا عدم وجود اختلال در مهارتهای حرکتی و عملکرد عصبی- عضلانی در کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD) 7-10 ساله و تعیین الگو و ماهیت اختلالات در این گروه می باشد.گروه مورد شامل 22 دانش آموز مبتلا به ADHD می باشند که به مرکز مشاوره و درمان دانش آموزان توحید مراجعه کرده بودند و گروه شاهد شامل 22 دانش آموز طبیعی می باشند که در منطقه 4 آموزش و پرورش شهر تهران مشغول به تحصیل بودند.میانگین نمرات گروه مورد در مقیاس رشدی لینکلن اوزرتسکی در همه موارد پائین تر از گروه شاهد بوده است (P<0.05). ولی در چند عامل این تفاوت معنادار نمی باشد، مثل: تعادل با چشم باز و یکپارچگی بینایی- حرکتی. گروه ADHD در بقیه عوامل مورد بررسی مثل: تعادل با چشم بسته، هماهنگی حرکتی دو طرفه، دقت حرکتی و سرعت حرکتی دستها تفاوت معناداری با گروه عادی نشان داده اند.نتایج تحقیق تایید می کند که لازم است کار درمانگران در ارزیابی و درمان کودکان مبتلا به ADHD به زمینه های طرح ریزی حرکتی و پردازش اطلاعات دهلیزی- عمقی توجه داشته باشند.

سیگار بعنوان عامل خطر عمده در بیماری انسداد ریه مزمن، قلب ریوی مزمن، آترواسکلروز و اختلال عمل قلبی عروقی مطرح می باشد. مکانیسم افزایش خطر اختلال عروقی ناشی از سیگار به خوبی شناخته نشده است ولی تصور می شود که ناشی از جذب ترکیبات توتون باشد که روی عمل سلول آندوتلیال تاثیر می گذارد. هدف از این تحقیق ارزیابی اثرات محلول دود سیگار بر روی پاسخ های عروق ریوی جدا شده از موش صحرایی نر به مواد منبسط کننده عروقی وابسته به آندوتلیوم (استیل کولین) و غیر وابسته به آندوتلیوم (نیتروپروسید سدیم) و نیز به ماده منقبض کننده عروقی (فنیل افرین) بود. پاسخ های وابسته به غلظت حلقه شریانهای ریوی از قبل منقبض شده با 100 نانومول فنیل افرین به مواد منبسط کننده عروقی، استیل کولین و نیتروپروسید سدیم، در حضور و در غیاب 0.1 میلی متر از محلول دود سیگار مورد آزمایش قرار گرفتند.پاسخ های ایجاد شده با غلظتهای مختلف مواد فوق از طریق ترانسدیوسرهای گراس FTO3 بر روی پلی گراف گراس 7 ثبت و نشان داده شدند. نتایج این بررسی نشان داد که غلظت 0.1 میلی لیتر از محلول دود سیگار موجب کاهش پاسخ های انبساط عروقی وابسته به آندوتلیوم (استیل کولین) می شود ولی تاثیری بر پاسخ های انبساط عروقی غیر وابسته به آندوتلیوم (نیتروپروسید سدیم) ندارد. همچنین پاسخ های انقباض عروقی به فنیل افرین در حضور 2 میلی لیتر از محلول دود سیگار کاهش یافت؛ و حال آنکه مقادیر 0.1 و 1 میلی لیتر از محلول دود سیگار تاثیری بر پاسخ های انقباضات عروقی به فنیل افرین نداشتند.نتایج این مطالعه نشان داد که محلول دود سیگار موجب آسیب پاسخ های انبساطی وابسته به آندوتلیوم در حلقه شریانهای ریوی موش صحرایی شد ولی آسیبی بر پاسخ های انبساطی غیر وابسته به آندوتلیوم در این حلقه شریانها نداشت.

این مطالعه به روش گذشته نگر بر روی 100 نفر از معتادان خود معرف مراجعه کننده به مرکز ترک اعتیاد شهید خوئینی ها وابسته به بهزیستی منطقه جنوب تهران در سال 1378 انجام شده است. برای بررسی عوامل موثر بر ترک اعتیاد، با استفاده از پرسشنامه، اطلاعات بیش از 30 متغیر از این افراد جمع آوری ومورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. برای یافتن متغیرهای موثر بر ترک اعتیاد از روش تحلیل ممیزی گام به گام استفاده شد و در پایان تابع ممیز بر حسب سه متغیر "تعداد جلسات گروه درمانی"، "درمان غیر دارویی" و "مقدار مصرف سیگار" به دست آمده است که نشان دهنده تاثیر مهم سه متغیر فوق بر ترک موفقیت آمیز اعتیاد میباشد(P<0.0001) .

بیماری تب هموراژیک کریمه- کنگو یک بیماری آریوویروسی مشترک بین انسان و دام می باشد که توسط ویروسی از جنس Nairovirus و از خانواده Bunyaviridae  از طریق گزش کنه از دام آلوده به انسان و یا مستقیما از انسان به انسان منتقل می شود. این بیماری می تواند تا 30% موجب مرگ و میر در افراد مبتلا گردد. در یک بررسی جامع در آزمایشگاه آریوویروس ها و تب های هموراژیک ویروسی انسیتو پاستور ایران با همکاری مرکز رفرانس WHO آریوویروس ها و تب های هموراژیک در انسیتو پاستور سنگال که از طریق اندازه گیری سرولوژیکی IgM به روش ELISA اختصاصی بر روی 222 بیماری مشکوک به بیماری تب هموراژیک کریمه – کنگو که در فاصله بین 18/3/79 تا 15/10/80 انجام شده است نشانگر مثبت بودن 81 انسان ما بین 222بیمار مشکوک در استانهای مختلف ایران می باشد و همچنین بررسی سرولوژیکی بر روی 1205 راس دام از استان های مختلف کشور نشاندهنده وجود آنتی بادی اختصاصی IgM در 358 راس دام می باشد.