مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی
سال:1394 | دوره:5 | شماره:11 |تعداد مقالات:8

اگر کیفیت مراکز آموزش عالی مطلوب نباشد، آینده علم و فناوری در کشور اطمینان بخش نخواهد بود. کیفیت پایین آموزش، به فقر نیروی انسانی متخصص و ماهر می انجامد و در نتیجه اهداف برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورها با مشکلات عدیده ای مواجه خواهد شد. ناکارآمدی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی، اعتبار آن را زیر سوال خواهد برد، چراکه نقش اساسی دانشگاه ها، تعیین راهبردهایی سنجیده برای توسعه منابع انسانی متخصص و ماهر در جهت رشد و توسعه کشور است؛ بنابراین نظام آموزش عالی به عنوان نظامی پویا و هدفمند نیازمند توجه و گسترش در هر دو بعد کمی و کیفی است و توجه به هر یک بدون در نظر گرفتن دیگری، منجر به ایجاد مسائل و مشکلاتی برای نظام آموزش عالی خواهد شد. از این رو شایسته است که در اسناد بالادستی و ازجمله برنامه های توسعه، این مهم مدنظر قرار گیرد؛ اما نکته مهم تر عملی شدن محتوای اسناد بالادستی و انجام ارزیابی هایی از روند تحقق آن ها است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی فرم کوتاه پرسشنامه عدم تعادل تلاش - پاداش (ERIQ) انجام شد. جامعه آماری این مطالعه شامل همه معلمان شهرستان های شاهین دژ و بوکان بود. داده های تحقیق از 357 معلم که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند، با استفاده از پرسشنامه عدم تعادل تلاش- پاداش جمع آوری شد. نتایج به دست آمده از اعتبارسنجی به دو شیوه همسانی درونی و ثبات زمانی نشان داد که اعتبار پرسشنامه عدم تعادل تلاش- پاداش بر اساس آلفای کرونباخ 0.92 و با استفاده از روش باز آزمایی، 0.83 است. بررسی های مربوط به روایی محتوا، تفکیکی و سازه پرسشنامه عدم تعادل تلاش- پاداش (ERIQ) موید روایی پرسشنامه مذکور بود. همچنین یافته های حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی همانند فرم اصلی، سه عامل هم بسته ولی مجزای تلاش، پاداش و فراتعهد را آشکار کرد. نتایج این مطالعه نشان داد که پرسشنامه عدم تعادل تلاش- پاداش ابزاری قابل اعتماد و روا برای سنجش و غربالگری عدم تعادل بین میزان تلاش و پاداش معلمان است.

پژوهش حاضر باهدف آزمون نقش میانجیگر هیجانات پیشرفت، در رابطه میان جهت گیری های هدف پیشرفت با بهزیستی تحصیلی انجام شد. تعداد 282 دانشجوی مقطع کارشناسی (142 پسر و 140 دختر) به پرسشنامه های هدف پیشرفت و هیجانات پیشرفت، فهرست مشغولیت تحصیلی و سیاهه فرسودگی تحصیلی پاسخ دادند. نتایج نشان داد که الگوی مفروض واسطه مندی کامل هیجانات پیشرفت مثبت و منفی در رابطه بین جهت گیری های هدف پیشرفت و بهزیستی تحصیلی برازش مطلوبی داشت. علاوه بر این، نتایج نشان داد که در هر دو مدل، واسطه مندی هیجانات پیشرفت مثبت و منفی، تمامی وزن های رگرسیونی ازلحاظ آماری معنی دار بودند و در مدل واسطه مندی هیجانات مثبت به ترتیب 42 و 40 درصد از پراکندگی مشغولیت تحصیلی و فرسودگی تحصیلی و در مدل واسطه مندی هیجانات منفی به ترتیب 39 و 63 درصد پراکندگی مشغولیت تحصیلی و فرسودگی تحصیلی تبیین شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که متغیر جهت گیری های هدف پیشرفت، فقط با فراخوانی تجارب هیجانی منفی و مثبت، توان لازم برای پیش بینی نشانگرهای بهزیستی تحصیلی در بین فراگیران را دارد.

هدف این تحقیق، یافتن تجانس بین مهارت های زبان انگلیسی مورد نیاز دانشجویان مقطع دکتری و مهارت های زبانی اندازه گیری شده در بخش زبان عمومی آزمون دکتری است. داده ها از استادان رشته زبان انگلیسی، علوم انسانی، علوم پایه و فنی و مهندسی و دانشجویان مقطع دکتری، با استفاده از مصاحبه و پرسشنامه، با روش توصیفی و مثلثی سازی داده، گردآوری شدند. استادان معتقد بودند که دانشجویان مقطع دکتری به همه مهارت های زبانی نیاز دارند؛ اما دو مهارت خواندن و نوشتن مهم تر هستند. آنها همچنین اظهار داشتند که تجانسی بین مهارت های زبانی مورد نیاز در مقطع دکتری و مهارت های اندازه گیری شده در آزمون وجود ندارد. نیازهای مقطع دکتری دانشجویان شامل مهارت خواندن و نوشتن مقاله ها، مهارت شنیداری برای فهمیدن مطالب ارائه شده در کنفرانس ها و مهارت گفتاری برای ارائه مقاله در کنفرانس بود. بخش خواندن آزمون دکتری مطابق نیاز حدود پنجاه درصد شرکت کنندگان تحقیق نبود. علاوه بر این، دانشجویان مقطع دکتری شرکت کننده، خواستار اضافه شدن بخش نوشتاری به آزمون دکتری بودند.

هدف از پژوهش حاضر ساخت و اعتباریابی پرسشنامه ای برای سنجش ادراک دانش آموزان از محیط های سازنده گرای اجتماعی بود. روش پژوهش آزمون سازی است. ابتدا مولفه های محیط شناسایی و گویه های مقیاس تدوین شد. سپس نمونه ای شامل 374 دانش آموز دبیرستانی در رشته ریاضی و فیزیک (196 پسر و 178 دختر) با روش نمونه گیری سهمیه ای از بین دبیرستان های شهر مشهد انتخاب شدند و با پرسشنامه مذکور، مورد آزمون قرار گرفتند. روایی پرسشنامه به شیوه های محتوایی و از نوع داوری تخصصی، تحلیل عاملی اکتشافی و پایایی به شیوه همسانی درونی و آزمون مجدد محاسبه شد. ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 0.94 و برای مولفه ها بین 0.57 تا 0.88 بود و ضریب پایایی آزمون مجدد برای کل پرسشنامه 0.90 و برای زیر مولفه های آن بین 0.54 تا 0.77 محاسبه شد که حاکی از پایایی و همسانی درونی مناسب برای این پرسشنامه است. یافته های حاصل از تحلیل مولفه های اصلی با استفاده از چرخش واریماکس نشان داد که این پرسشنامه از هشت عامل تشکیل شده است که شامل «دادن تملک فرایند یادگیری به فراگیر»، «تشویق کار گروهی و تبادل اندیشه بین افراد»، «یادگیری اصیل»، «تاکید بر آموخته های پیشین»، «توجه به دیدگاه های مختلف»، «مساله محوری»، «خودارزیابی»، «نقش تسهیلگری معلم» است. 45 سوال پرسشنامه بار عاملی مناسبی در هشت مولفه داشت. بنابراین، با توجه به ویژگی های روان سنجی مطلوب، پرسشنامه ادراک محیط یادگیری مبتنی بر سازنده گرایی اجتماعی می تواند در پژوهش های مربوط به ادراک محیط یادگیری به کار رود.

این پژوهش با هدف ارزیابی کیفیت خدمات آموزشی دانشگاه علم و فرهنگ بر اساس مدل سروکوآل از دیدگاه دانشجویان انجام شد. روش پژوهش از نظر هدف، از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر روش جمع آوری اطلاعات از نوع توصیفی پیمایشی بود. جامعه آماری، همه دانشجویان دانشگاه علم و فرهنگ به تعداد 5701 نفر در نظر گرفته شد. برآورد حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 361 نفر بود ولی در نهایت به دلیل استقبال دانشجویان 394 نفر وارد تحلیل شدند. روش نمونه گیری هم به شیوه طبقه ای نسبتی با توجه به حجم دانشکده های موجود و مقاطع تحصیلی کارشناسی ناپیوسته، کارشناسی و کارشناسی ارشد انجام شد. در مقطع دکتری به دلیل تعداد اندک دانشجویان نسبت به مقاطع دیگر سرشماری صورت گرفت. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. میزان پایایی پرسشنامه با توجه به ضریب آلفای کرونباخ 0.86 به دست آمد. نتایج نشان داد؛ انتظارات دانشجویان از کیفیت خدمات آموزشی در سطح زیاد و ادراک در سطح کم است. همچنین، در تمامی ابعاد کیفیت خدمات آموزشی، شکاف منفی کیفیت وجود داشت که بیش ترین میانگین شکاف کیفیت در بعد ملموسات (-1.9596) و پس از آن به ترتیب در ابعاد همدلی (1.6478-)، تضمین (-1.6287)، پاسخگویی (-1.6072) و اطمینان (-1.5961) بود. در بین متغیرهای جمعیت شناختی تنها بین ادراک دانشجویان مقاطع مختلف تحصیلی از کیفیت خدمات آموزشی دانشگاه تفاوت معنی داری مشاهده شد.

سرقت علمی و عوامل مرتبط با آن از موضوعات مورد علاقه محققان روان شناسی و علوم تربیتی است. هدف از پژوهش، ارائه الگویی ساختاری از روابط اهداف پیشرفت، نگرش به سرقت علمی، میزان انجام آن و عملکرد تحصیلی در دانشجویان دوره های تحصیلات تکمیلی دانشگاه صنعتی اصفهان بود. با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعداد سیصد نفر از دانشجویان انتخاب شدند. ابزار های پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته برای سرقت علمی و مقیاس اهداف پیشرفت میگلی و همکاران بود. برای تحلیل داده ها از تحلیل مسیر استفاده شد. یافته ها نشان دهنده تاثیر مستقیم و مثبت اهداف رویکردی- عملکردی و اجتنابی- عملکردی بر نگرش مثبت به سرقت علمی و میزان انجام آن و تاثیر مستقیم و منفی اهداف تبحری بر این متغیرها بود. نگرش به سرقت علمی و میزان انجام سرقت علمی در میان اهداف پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانشجویان، نقشی واسطه ای داشتند. می توان نتیجه گرفت که با ترویج اهداف تبحری در نظام آموزش عالی، سرقت علمی قابل پیشگیری است.

هدف از پژوهش حاضر بررسی خصوصیات روان سنجی مقیاس خودکارآمدی انضباطی در معلمان مدارس بود. به این منظور تعداد 180 نفر (77 زن و 103 مرد) از معلمان مدارس شهرستان خاف به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. همه آنها پرسشنامه خودکارآمدی انضباطی و خودکارآمدی عمومی شوارزر و جروسالم را تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها از روش های تحلیل عاملی، ضریب آلفای کرونباخ و همبستگی پیرسون استفاده شد. تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که این مقیاس از دو عامل کارآمدی نظم آموزشی و کارآمدی نظم شخصی اشباع شد. همچنین، تحلیل عاملی تاییدی برازندگی مدل و ساختار روابط درونی گویه ها را تایید کرد. اعتبار مقیاس خودکارآمدی انضباطی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 0.79 و هرکدام از خرده مقیاس ها شامل کارآمدی نظم آموزشی 0.701 و کارآمدی نظم شخصی 0.698 به دست آمد که نشان از قابلیت بالای ابزار بود. درنهایت با توجه به ویژگی های روان سنجی قابل قبول می توان از پرسشنامه خودکارآمدی انضباطی در جامعه معلمان مدارس به عنوان ابزاری معتبر در پژوهش های روان شناختی استفاده کرد.