مهارت آموزی
سال:1394 | دوره:4 | شماره:14 |تعداد مقالات:7

در دنیای امروز به دلیل وجود عواملی همچون رشد فزاینده رقابت در سطح ملی و بین المللی، تغییرات سریع محیطی و تکنولوژیکی، افزایش نوآوری و خلاقیت، اثربخشی، بهره وری و ایجاد کسب و کارهای جدید باعث شده است که دولت ها به گونه ای اثربخش به موضوع کارآفرینی بپردازند. در این رابطه، آموزش عالی کشور، در گسترش مفاهیم کارآفرینی از طریق ایجاد دانشگاه کارآفرین، نقش مهمی بر عهده دارد. با نگاهی بر سیر تاریخی نظریات توسعه صنعتی، درمی یابیم که جدیدترین این نظریات تاکید بر توسعه صنعت مبتنی بر علم و نوآوری دارند و بدون قرار گرفتن در صف پیشروان علم و نوآوری، هیچ کشوری در پیمودن سریع مسیر توسعه صنعتی موفق نخواهد بود. طبیعی است که بارزترین چیزی که می تواند ما را به این مقصود برساند، دانشگاه ها و مراکز کارآفرینی و تحقیقاتی است. در این مقاله تلاش شده است تا نقش دولت در ایجاد و اصلاح این ارتباط نیز تعیین شود. در پایان مقاله نیز نتیجه گیری هایی شده و بر مبنای آن پیشنهادات خاصی در راستای ایجاد «فرهنگ کارآفرینانه» در بالا بردن کارآفرینی دانشگاهها و چگونگی مدیریت دانش در توسعه و ارتباط توسعه صنعتی با آنها ارائه شده است.

همگام با توسعه علم و تکنولوژی، کیفیت آموزش های مهارتی، در زندان ها گسترش داشته است. امروزه زندانیان زندان ها، از مشکلات و آسیب های جدی که منجر به بروز رفتارهای انحرافی بوده است، رنج می برند. آموزش های مهارتی باعث افزایش اعتماد به نفس و آگاه سازی زنان از توانایی های بالقوه خود و بهبود منزلت در خانواده تاثیر زیادی داشته است. هدف این مطالعه شناخت تاثیر آموزش های مهارتی بر وضعیت رفتار های انحرافی زنان ندامتگاه گرگان بوده است. رفتار های انحرافی، شامل شش بعد: ناهنجاری های سرقت، تقلب، عمومی، مواد مخدر، مشروبات الکلی و روابط جنسی می باشند. زنان به عنوان نیمی از جمعیت تاثیر به سزایی در کاهش انحرافات و توسعه جامعه نقش دارند. روش تحقیق پیمایشی بوده و داده ها به روش میدانی جمع آوری شده است. جامعه آماری شامل زنان زندانی ندامتگاه گرگان می باشند که تعداد آن ها 180 نفر بوده است. نمونه آماری کلیه اعضای جامعه آماری را شامل می شود. بنابراین، به جای نمونه گیری از سرشماری استفاده شده است. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بوده است. اعتبار ابزار به وسیله اعتبار صوری و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (0.725) مورد تایید قرار گرفته است. برای آزمون فرضیه های تحقیق از تکنیک ها و روش های آماری پیشرفته متناسب با سطح سنجش متغیر ها استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که میزان تاثیر آموزش های مهارتی بر وضعیت رفتار های انحرافی زنان ندامتگاه بین دو گروه آموزش دیده و آموزش ندیده تفاوت معنی داری وجود ندارد. نتایج دیگر پژوهش نشان داد که بین جنس زن، وضعیت تاهل، تحصیلات، قومیت، مدت محکومیت و انگیزه ارتکاب جرم، وضعیت شغلی، مصرف رسانه ای و سن با رفتار های انحرافی تفاوت معنی داری وجود نداشته است به طوری که زنان بیشتر، متاهلین، بیش از مجردین، و سنین پایین تر بیش از سنین بالاتر و بیکاران بیش از شاغلین به رفتار های انحرافی ششگانه گرایش داشته اند. در بین ابعاد رفتار های انحرافی صرفا ناهنجاری مصرف مشروبات الکلی تفاوت معنی داری را بین دو گروه آموزش دیده و آموزش ندیده نشان داد. هر چه مدت محکومیت افزایش یابد، رفتار های انحرافی هم افزایش می پذیرد.

در نظام آموزش غیر رسمی و مهارت آموزی سه جزء اصلی فراگیر، مربی و محتوای آموزشی مورد توجه قرار می گیرند و فعالیت های مربی در کارگاه آموزشی به صورت ارتباط رو در رو و حضوری با فراگیران به منظور ایجاد یادگیری است. این در حالی است که آموزش باید دربرگیرنده تمام فعالیت های هدفمند یادگیری باشد و علاوه بر ارتباط رو در رو و حضوری، می تواند از روش های دیگری نظیر آموزش از راه دور، یادگیری مجازی و سایر قابلیت های فناورانه استفاده کند. آموزش های فنی و حرفه ای و مهارت آموزی در بخش صنعت و بازارکار اهمیت فراوانی دارند. همچنین نظام آموزش فنی و حرفه ای با سایر نظام های آموزشی تفاوت هایی دارد. با توسعه نظام مهارت آموزی و نیز توسعه فناوری های آموزشی و اطلاعات و ارتباطات، علاوه بر ارکان سنتی نظام آموزش کلاس محور شامل مربی، فراگیر و محتوای آموزشی، بایستی جزء اساسی دیگری به عنوان جزء چهارم نظام آموزش مهارت مورد توجه قرار گیرد. در پژوهش انجام شده، با توجه به نتایج حاصل از روش آلفای «کرونباخ» و مقیاس «لیکرت» و ارزیابی سطح کیفیت آموزش نظری و عملی در مراکز آموزشی فنی و حرفه ای و آموزشگاههای آزاد، تقویت جزء چهارم نظام آموزش و ارتقای کیفیت مهارت آموزی با استفاده از فناوری های اطلاعات و ارتباطات پیشنهاد شده است. محور اصلی راهکارهای پیشنهادی این تحقیق دقت در تنظیم و ارائه محتواهای آموزشی، ضبط حرفه ای صوتی و تصویری محتوای آموزشی، ذخیره سازی، نگهداری و به اشتراک گذاری محتوای ارائه شده و ایجاد امکان دسترسی مداوم افراد مجاز به محتوای آموزشی به صورت الکترونیکی با استفاده از قابلیت های فناوری های اطلاعات و ارتباطات است.

تشخیص کیفیت برنامه های درسی از نظر کارآیی درونی و برونی به عنوان اولین گام برای کلیه دستاندرکاران، سیاست گذاران و برنامه ریزان نظام آموزش فنی و حرفه ای و تربیت نیروی انسانی حائز اهمیت است. لذا از آنجائی که بر اساس آمارهای منتشره از سوی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور، برقکار صنعتی و برقکار ساختمان از حرفه های پرمخاطب در بین کارآموزان این سازمان در سال 1393 بوده است، این تحقیق در پی آن است که به ارزیابی کیفیت برنامه های درسی مهارتی در رشته های برق صنعتی و برق ساختمان، بپردازد. روش تحقیق در این پژوهش از نظر شیوه گردآوری اطلاعات، توصیفی (پیمایشی) و از نظر نوع هدف کاربردی بوده است. جامعه آماری پژوهش را کلیه مربیان آموزشی حرفه های برقکار صنعتی و برقکار ساختمان در سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور در سال 1393 تشکیل داده اند. حجم نمونه این پژوهش بر اساس جدول مورگان 94 نفر برآورد شده است. این تعداد به شیوه تصادفی ساده از بین جامعه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بر مبنای عناصر برنامه های درسی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور، با ضریب آلفای 0.79 بوده است. داده های گردآوری شده به کمک آزمون های آماری t از طریق نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج به دست آمده وضعیت برنامه ریزی درسی در حرفه برق را مطلوب ارزیابی کرده است.

در جهان امروز بالاترین و بهترین تولید برای کشورهایی که بخواهند حرف اول را در دنیا داشته باشند، تولید فکر نو و ایده است و این امر به خوبی ضرورت توجه به خلاقیت و پرورش آن را در کودکان و نوجوانان نشان می دهد. خلاقیت موهبتی است که در تمام انسان ها بالقوه موجود است اما ظهور و گسترش آن مستلزم شرایط مناسب است. برخلاف تصور عامه مبنی بر این که فقط افراد معدودی خلاق به دنیا می آیند، واقعیت این است که همه با این استعداد پا به این دنیا می گذارند و این آموزش و تجربه است که می تواند زمینه های شکوفایی و غنا بخشیدن هر چه بیشتر به این استعداد را فراهم آورد. از این رو، در کشورهایی که از آموزش و پرورش پویا برخوردارند، پرورش خلاقیت به عنوان یکی از مهم ترین هدف های نظام آموزشی مورد توجه قرار گرفته است. روش آموزشی مساله محور، روش نوین در ارائه آموزش های مهارتی به کودکان و نوجوانان مبتنی بر آموزش، شخصیت سازی شغلی و پرورش خلاقیت کودکان و نوجوانان است. هدف از انجام این تحقیق، بررسی میزان تغییر در خلاقیت شرکت کنندگان دوره های مساله محور از دیدگاه مربیان است. جامعه آماری پژوهش کودکان و نوجوانان شرکت کننده در 5 رشته مهارتی مساله محور مدرسه مهارت آموزی مهندسان فردای ایلام به تعداد 156 نفر می باشد. با توجه به محدود بودن جامعه آماری از روش تمام شماری بهره گرفته شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS22 استفاده شده است. در این پژوهش برای سنجش میزان تغییرات خلاقیت از مولفه های سیالیت، ابتکار، انعطاف پذیری و بسط، استخراج شده از پرسشنامه استاندارد عابدی بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان داد که میان شرکت در دوره های مساله محور و کلیه مولفه های موردبحث رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین نتایج آزمون رگرسیونی به شیوه گام به گام نشان داد که اجرای شیوه آموزشی مساله محور بیشترین تاثیر را بر مولفه های ابتکار، سیالیت و انعطاف پذیری کودکان و نوجوانان شرکت کننده داشته است.

هدف اصلی این پژوهش، نیازسنجی آموزش های مهارتی بر اساس آمایش سرزمین در بخش صنعت استان مازندران بوده که به صورت موردی در شهرستان های ساری و قائم شهر اجرا شده است. در این راستا از روش دلفی (Delphi) و ابزار پرسشنامه محقق ساخته برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کارشناسان، اساتید و صاحبان صنایع استان مازندران تشکیل می دهند که از میان آنها 50 نفر به صورت نمونه گیری هدفمند در مطالعه شرکت کردند. برای انجام این تحقیق، ابتدا فرصت ها، تهدیدها و نقاط قوت و ضعف صنایع شهرستان های ساری و قائم شهر از سند آمایش سرزمین استان با استفاده از مدل SWOT استخراج شد و نظر اساتید و کارشناسان درباره این مشکلات و دوره های آموزشی مورد نیاز برای رفع آن، در قالب پرسشنامه ساختارنیافته جمع آوری شد. در پرسشنامه دوم، اهمیت و اولویت دوره های آموزشی (که از پرسشنامه اول به دست آمده و مورد تایید کارشناسان بود) بررسی شد و در نهایت در مرحله سوم اولویت دوره های آموزشی در قالب پرسشنامه ماتریس زوجی بر اساس روش AHP تحلیل شد. نتایج تحقیق، دوره های مورد نیاز بخش صنعت شهرستان های ساری و قائم شهر را بر اساس سند آمایش سرزمین استان نشان داد که از میان دوره های استخراج شده، به ترتیب دوره های آموزشی اصول بازاریابی، حسابداری مالی، بهینه سازی مصرف انرژی و نگهداری تجهیزات در واحدهای صنعتی از دیدگاه صاحبان صنایع، اساتید و کارشناسان دارای بیشترین اولویت بوده اند.

دانشگاه مدرن از بدو پیدایش، سه نسل مختلف را تجربه کرده است. دانشگاههای مدرن نسل اول، عموما آموزشی و مبتنی بر فعالیت های تعلیمی، و دانشگاههای نسل دوم، عموما پژوهشی و مبتنی بر فعالیت های تحقیقاتی بودند. دانشگاههای نسل سوم، عموما کارآفرین و مبتنی بر کارآفرینی و حل مسائل جامعه با رویکرد علمی و نظام یافته در تعامل با محیط پیرامونی هستند. در دانشگاه نسل سوم، محور و مأموریت کانونی نظام دانشگاهی، کارآفرینی است. در تمامی گروههای علمی، آموزش کارآفرینی همسو با طبیعت و ویژگی هر گروه علمی و در گروههای فنی- مهندسی و پزشکی، آموزش کارآفرینی و توسعه مهارت بر مبنای نیازهای هر گروه و رشته علمی، باید مورد توجه باشد. برای شکل گیری دانشگاه نسل سوم و بهره مندی از مزایا و مواهب این نسل دانشگاهی باید مهارت آموزی دانشجویان، اعضای هیات علمی، مدیران و کارکنان نظام دانشگاهی در کانون راهبردها و سیاست های نهاد دانشگاه و آموزش عالی قرار گیرد. در این مقاله، به روش مطالعه اسنادی (مرور پژوهش های موجود در زمینه دانشگاه نسل سوم) و فراتحلیل کیفی تحقیقات انجام شده، با تبیین مفهوم و ویژگی های دانشگاه کارآفرین، جایگاه و ضرورت مهارت آموزی و آموزش کارآفرینی در این نوع دانشگاه ارائه می شود. بر اساس این تحقیق، شکل گیری و اثربخشی دانشگاه کارآفرین، بدون توسعه نظام مند آموزش کارآفرینی و مهارت آموزی موثر دانشجویان، استادان، مدیران و کارکنان نظام دانشگاهی و تقویت ویژگی های کارآفرینی منابع انسانی دانشگاه، امکان پذیر نیست. بنابراین، یکی از وجوه و منظرهای کلیدی دانشگاه نسل سوم (کارآفرین)، توسعه مهارت های شغلی، حرفه ای و شایستگی ها و توانمندسازی دانشجویان و استادان همسو با فرایند توسعه ملی و حل مسائل جامعه به روش علمی است.