انفورماتیک سلامت و زیست پزشکی
سال:1395 | دوره:3 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

مقدمه و هدف: سیستم ثبت کامپیوتری دستورات پزشک نقش مهمی در بهبود کیفیت خدمات درمانی در بیمارستان دارد. از آنجایی که دیدگاه کاربران در مورد مفید بودن و آسانی استفاده از یک فناوری تاثیر به سزایی در پذیرش آن دارد لذا هدف از مطالعه حاضرتعیین دیدگاه پزشکان و پرستاران دانشگاه علوم پزشکی زاهدان نسبت به تاثیر سیستم ثبت کامپیوتری دستورات پزشک برای ارائه خدمات درمانی بود.مواد و روش ها: این مطالعه به صورت مقطعی و با هدف کاربردی در سال 1395 در شش بیمارستان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی زاهدان انجام شد. حجم نمونه این مطالعه شامل 250 پزشک و پرستار از بیمارستان های زاهدان بود که به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد 30 سوالی بود. جهت تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS و PLS و آزمون های تی تست مستقل و آنالیز واریانس استفاده شده است.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که کارکنان بیمارستان تخصصی چشم پزشکی تاثیر این سیستم را بیشتر از دیگر بیمارستان ها ارزیابی کرده بودند (P=0.025). همچنین کارکنان با سابقه (94.08) نسبت به کارکنان کم سابقه (88.57) دیدگاه مثبتی نسبت به این سیستم داشتند. بر اساس نتایج این مطالعه سیستم ثبت کامپیوتری دستورات پزشک برایمنی، جریان کار، روابط کاری و کیفیت مراقبت تاثیر معنی داری داشت (P<0.05).نتیجه گیری: از دیدگاه پزشکان و پرستاران سیستم ثبت کامپیوتری دستورات پزشکی نقش موثری بر کیفیت ارائه خدمات درمانی دارد. بر اساس نتایج این مطالعه سیستم ثبت کامپیوتری دستورات پزشک برایمنی، جریان کار، روابط کاری و کیفیت مراقبت تاثیر معنی داری داشت.

مقدمه: یکی از ابزارهای نوین در عرصه فناوری اطلاعات به عنوان پشتیبان و همراه در فرآیند مدیریت استراتژیک سازمان ها، داشبورد های سازمانی می باشد. هدف از این پژوهش، ساخت نمونه ای از یک داشبورد بیمارستانی بر اساس اصول و خطوط راهنمای طراحی و معماری فنی داشبوردهای سازمانی و ارزیابی آن بر اساس مدل رضایت مندی کاربر نهایی می باشد.روش: با روش تحقیق آزمایشی، مدل نمونه یک داشبورد آماده گردید. سپس با روش پیمایشی، پرسشنامه ای شامل 16 سوال که زیرمجموعه پنج متغیر مستقل مدل رضایتمندی کاربر نهایی یعنی محتوا، دقت، فرمت، سهولت استفاده و به هنگام بودن می باشند طراحی و مورد بررسی قرار گرفت. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ بالاتر از 0.7 محاسبه گردید. داشبورد برای ارزیابی در اختیار حجم نمونه 36 نفر که با توجه به جدول مورگان و با شیوه نمونه گیری مبتنی بر هدف از میان جامعه آماری 40 نفری انتخاب شدند قرار گرفت و با تکمیل پرسشنامه ها اطلاعات آماری جمع آوری شده مورد مقایسه و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.نتایج: مقایسه میانگین متغیرهای پژوهش شامل رضایت از فرمت، به هنگام بودن، سهولت استفاده، محتوا و دقت داشبورد با وضعیت متوسط نشان داد که تفاوت معناداری بین میانگین تمامی متغیر ها و مقدار متوسط آن ها وجود دارد. نتیجه گیری: متغیر فرمت بیشترین میزان رضایت و متغیر دقت کمترین میزان رضایت را در بین کاربران داشته است. همچنین سطح رضایت کاربران از همه فاکتورهای داشبورد ساخته شده به یک اندازه می باشد. این نشان دهنده آن است که کاربران از داشبورد ساخته شده بر اساس اصول و خطوط راهنمای به دست آمده رضایت مناسبی داشته اند.

مقدمه: رجیستری در راستای گردآوری، پردازش و توزیع اطلاعات بیماران دیابتی نیازمند یک سیستم نرم افزاری می باشد. در این حوزه، نرم افزاری که بتواند به طور کامل نیازهای کاربران را برطرف نماید موجود نمی باشد. به همین دلیل به عنوان اولین قدم در طراحی یک نرم افزار دیابت رجیستری ارائه یک مدل عملیاتی شی گرا در راستای پیاده سازی کاراتر این نرم افزار می تواند سودمند باشد.روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی می باشد که با مطالعه فرآیندها و مدل های عملیاتی سیستم دیابت رجیستری، الزامات و مختصات یک سیستم نرم افزاری رجیستری استخراج گردیده است. جامعه پژوهش متشکل از مدل های عملیاتی سیستم نرم افزاری دیابت رجیستری در ایران و سایر کشورها می باشد. روش جمع آوری اطلاعات مطالعه متون و مصاحبه می باشد که با استفاده از منابع و پرسشنامه انجام گردید.نتایج: طی بررسی انجام شده بر روی مدل های عملیاتی نرم افزارهای دیابت رجیستری موجود، نتایج حاصل در قالب یک مدل عملیاتی شی گرابرای سیستم نرم افزاری دیابت رجیستری طراحی گردید.درآخر، فرآیندهای اصلی یک سیستم دیابت رجیستری در پنج یوزکیس بیماریابی، گردآوری داد ه های درمانی، چکیده سازی و کدگذاری، گزارش دهی و پیگیری فعال قرار گرفتند. نتیجه گیری: با توجه به پیچیدگی و گسترش بیماری دیابت و نیاز روزافزون به مدیریت بهینه تر داده ها، طراحی و به کارگیری نرم افزارهای جامع دیابت رجیستری در سطح بیمارستان ها ضروری است. با تجزیه و تحلیل دقیق نیازمندی های یک سیستم نرم افزاری و مدل سازی آن می توان انتظار داشت که در نهایت به پیاده سازی کارای آن نرم افزار دست یافت. وجود یک نرم افزار به خوبی طراحی شده در دیابت رجیستری می تواند با خودکارسازی فرآیندهای دیابت رجیستری در نهایت باعث صرفه جویی در زمان، منابع مالی و انسانی گردد.

مقدمه: بیماران مبتلا به نارسایی قلبی نشانه های ناتوان کننده ای را تجربه می کنند که باعث کاهش کیفیت زندگی می شود، جهت کاهش نشانه ها، کاهش میزان بستری و افزایش کیفیت زندگی، بیماران بایستی چندین روش خودمراقبتی را به کار گیرند. هدف این مطالعه، طراحی و ایجاد برنامه کاربردی خودمراقبتی مبتنی بر موبایل برای بیماران مبتلا به نارسایی قلب بود.روش: این پژوهش از نوع توسعه ای-کاربردی بود. ابتدا، پرسشنامه تنظیم شده جهت نیازسنجی اطلاعاتی و تعیین اقلام داده ای و قابلیت های موردنیاز برنامه کاربردی توسط 20 نفر متخصص شاغل در بیمارستان تخصصی قلب و عروق شهید مدنی تبریز تکمیل گردید. داده های به دست آمده تحلیل شده و برنامه کاربردی موبایل بر پایه نتایج طراحی شد و در نهایت جهت ارزیابی قابلیت استفاده و رضایت کاربران در اختیار ده نفر از مبتلایان به نارسایی قلب قرار گرفت.نتایج: پزشکان متخصص شرکت کننده، اکثریت عناصر داده ای پرسشنامه نیازسنجی را ضروری تشخیص دادند. قابلیت های اصلی برنامه کاربردی طراحی شده مواردی مانند اعلام هشدارهای انجام پایش روزانه، زمان ملاقات پزشک، یادآور زمان مصرف دارو، افزایش فشارخون و ضربان قلب و وزن بودند. ارزیابی قابلیت استفاده از برنامه کاربردی نشان داد که بیماران برنامه کاربردی را با میانگین امتیاز 7.8 (از مجموع نه امتیاز) در سطح خوب ارزیابی نمودند.نتیجه گیری: از برنامه های کاربردی خود مراقبتی مبتنی بر موبایل می توان جهت کمک به بیماران مبتلا به نارسایی قلب در مدیریت بیماری و کسب مهارت های خود مراقبتی استفاده نمود.

مقدمه: یکی از تحولات مهم علم ژنتیک، ظهور فناوری ریزآرایه و تولید داده های بیان ژنی است که امکان مطالعه رفتار هزاران ژن را به طور همزمان فراهم می کند. خوشه بندی یکی از روش های داده کاوی است که در تحلیل داده های بیان ژنی مورد استفاده قرار می گیرد. از آنجا که عملکرد روش های خوشه بندی به شدت تحت تاثیر داده ها است، نتیجه خوشه بندی همواره با عدم قطعیت روبه رو بوده و الگوریتمی وجود ندارد که بتوان آن را برای تمام داده ها، کارا قلمداد نمود. در این تحقیق، در تحلیل داده های بیان ژنی از خوشه بندی اجماعی (ترکیب نتایج چندین الگوریتم خوشه بندی) به جای اجرای یک الگوریتم منفرد استفاده شده است.روش: این مقاله عملکرد خوشه بندی اجماعی را بر روی سه مجموعه داده بیان ژنی Nutt-v3، Alizadeh-v2 و SU، توسط شاخص رند تعدیل یافته مورد ارزیابی قرار می دهد. برای پیاده سازی خوشه بندی اجماعی، دوازده خوشه بندی متفاوت حاصل از ترکیب چهار الگوریتم خوشه بندی با سه معیار عدم تشابه، به طور همزمان روی داده ها اجرا شده اند. پس از ادغام نتایج، میزان تطابق خوشه های تخمینی با گروه های واقعی توسط شاخص رند تعدیل یافته سنجیده شده است.نتایج: مقدار شاخص رند تعدیل یافته برای سه مجموعه داده Nutt-v3، Alizadeh-v2 و SU، به ترتیب برابر 1، 0.9 و 0.58 به دست آمد که حاکی از دقت بالای روش پیشنهادی در کشف ساختارهای نهفته در داده ها است. همچنین الگوریتم طراحی شده، توانست تعداد واقعی خوشه ها را بدون خطا تشخیص دهد.نتیجه گیری: خوشه بندی اجماعی روشی توانمند برای خوشه بندی داده های بیان ژنی است. با توجه به دقت این روش در کشف ساختارهای واقعی، می توان آن را با اطمینان جایگزین الگوریتم های خوشه بندی منفرد نمود.

مقدمه: نتایج مطالعات نشان داده که الگوی جامع و استانداردی برای توسعه پرونده اکترونیک سلامت وجود ندارد. لذا این مطالعه با هدف پیشنهاد مجموعه ای از استانداردهای کاربردی برای توسعه EHR در ایران به مقایسه استانداردها در محورهای ساختار و محتوی، معماری و عملکرد پرداخته است.روش کار: این مطالعه تطبیقی در سال 2017 به مقایسه استانداردها سازمانهای ASTM، HL7 and ISO بر اساس محتوای آنها پرداخته و در نهایت مجموعه ای از استانداردهای مورد نیاز توسعه پرونده الکترونیک سلامت ملی را پیشنهاد داده است.نتایج: ASTME1384 ساختار و محتوای EHR را در برداشته و معماری کاربرپسند CCR را تدوین نموده و تبادل داده ها در زیر سیستم های سلامت را مورد توجه قرار داده و عملکردهای اجرایی EHR در طرح DSTU دستاورد ویژه HL7 می باشد. استاندارد ISO18308 نیز نیازمندیهای معماری ساختار و محتوی EHR و ISO18306 بصورت جامع مساله تبادل داده ها را مطرح نموده است.بحث و نتیجه گیری: سازمانهای استانداردسازی در زمینه توسعه EHR گامهای متعددی برداشتند اما هر یک از آنها در برخی زمینه ها جامع تر فعالیت نموده اند. نویسندگان این مقاله پیشنهاد می کنند، برای توسعه موفق EHR از استاندارد E1384 برای ساختار و محتوی EHR، از معماری سندبالینی (CDA) به عنوان نمونه معماری موفق و در زمینه ارزیابی EHR نیز معیارهای تطابق طرح DSTU بهره برداری شود.

مقدمه: تصاویر توموگرافی کامپیوتری آنژیو ریه به صورت گسترده در شناسایی آمبولی ریوی استفاده می شوند. استفاده از این برش نازک برای بررسی عملکرد بالینی ریه امری ضروری است، اما باعث افزایش حجم بار زمانی رادیولوژیست می شود. از این رو سیستم های متعددی برای شناسایی آمبولی طراحی شده است. هدف از این مقاله، مروری بر سیستم های تشخیص آمبولی ریوی و ارزیابی عملکرد آن ها است.روش: در این مطالعه کلیه مقالات موجود در پایگاه های اطلاعاتی IEEE، Science Direct، Medical Physics، SPIE در زمینه پردازش تصاویر توموگرافی کامپیوتری آنژیو ریه و سیستم های تشخیص با کمک کامپیوتر، مورد بررسی قرار گرفته است. تعداد 16 مقاله در بین سال های 2002 تا 2015 استخراج شدند. هر مقاله یک سیستم شناسایی خودکار آمبولی ارائه می دهند که با استفاده از تحلیل کمی و کیفی آن ها را مورد ارزیابی قرار می دهیم. روش های ارزیابی روی تعداد بانک تصاویر، حساسیت و میزان خطای مثبت صورت می گیرند.نتایج: سیستم های متنوعی برای شناسایی آمبولی طراحی شده است. بانک تصاویر تحت تاثیر عوامل مختلف همچون بیماری های ریوی، نویز، زمان تصویربرداری، تنوع وجود آمبولی در شاخه های اصلی، پیرامونی و تعداد داده ها است. بیشترین تعداد تصاویر 177 نمونه و کمترین آن 3 نمونه است. میزان حساسیت و تعداد خطای مثبت معیار مناسب دیگر است. در میان سیستم ها، میزان حساسیت 50 تا 100 درصد و میزان خطای مثبت در هر برش 22.6 تا 2 به دست آمده است. نتیجه گیری: بر طبق نتایج سیستم های تشخیص باید علاوه بر داشتن حساسیت بالا و خطای مثبت کم از یک بانک تصاویر زیاد که شامل آمبولی در شاخه های مختلف باشد، استفاده کنند.

مقدمه: فناوری های پوشیدنی عموما به منظور پایش پارامتر های فیزیولوژیکی و علائم حیاتی مانند ضربان قلب، ریتم تنفسی، فشار خون، گلوکز بدن و غیره مورد استفاده قرار می گیرند. با رشد ابتلا به بیماری های مختلف نظیر حمله های قلبی، سرطان، اختلالات عصبی و دیابت نیاز به پایش مستمر و طولانی مدت برای بیماران بیشتر احساس می شود. بدین ترتیب، به منظور پایش مداوم و پردازش آنی اطلاعات متعلق به بیماران مذبور می توان از فناوری های پوشیدنی در حوزه سلامت بهره برد.روش: بدین منظور پایگاه های اطلاعاتی SID، Magiran، PubMed، Science Direct، IEEE، Springer با استفاده از کلیدواژه «Usage of wearable sensors and technologies in health »در پایگاه های اطلاعاتی انگلیسی و از ترکیب «حس گرها و فناوری های پوشیدنی» در پایگاه های اطلاعاتی فارسی، مورد جستجو قرار گرفتند. همه مقالاتی که به نوعی به بررسی کاربردها و ویژگی های فناوری های پوشیدنی در سلامت اشاره داشتند، انتخاب شدند. مقالات تکراری و همچنین مقالاتی که متن کامل آن ها در دسترس نبود، از مطالعه خارج شدند.نتایج: نتیجه جستجو در پایگاه های مذکور 100 مقاله بود. با حذف مقالات تکراری و غیر مرتبط فقط 30 مقاله مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه پس از بررسی مقالات، کاربردهای عمومی و پزشکی فناوری های پوشیدنی، پارامترهای فیزیولوژیکی قابل پایش، همچنین بیماری های قابل کنترل به وسیله فناوری های پوشیدنی به طور کامل تشریح شده است.نتیجه گیری: شناخت هر چه بهتر کاربرد فناوری های پوشیدنی در حوزه سلامت تاثیر انکارناپذیری بر روی پیشرفت آن ها خواهد داشت. به کارگیری سیستم های مذکور در بهبود سطح سلامت افراد نقش مهمی را ایفا می کنند.