مهندسی بهداشت محیط
سال:1396 | دوره:5 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: افزایش آلودگی محیط زیست ناشی از تخلیه فاضلاب حاوی مس سبب نگرانی های بسیار جدی به دلیل اثر بر سلامت به ویژه مغز و کبد و تجمع بیولوژیکی آن شده است. هدف از این تحقیق، کارایی اکسیدگرافن اصلاح شده با لوریک اسید به عنوان یک جاذب در حذف مس از محلول های آبی در شرایط آزمایشگاهی می باشد.مواد و روش ها: مشخصات فیزیکی و مرفولوژی جاذب سنتز شده با استفاده از تکنیک های XRD، SEM، FT-IR BET، VSM،EDX و TEMمشخص گردید. در این تحقیق، اثر متغیرهای تاثیر گذار از جمله اثر زمان (180-30)، دما (60-20)، غلظت (500-60) و pH (5-1) در کارایی حذف مس با روش طراحی آزمایش، بهینه شدند. به این منظور تعداد 30 آزمایش با روش پاسخ سطحی و استفاده از طراحی مرکب مرکزی توسط نرم افزار Design Expert 7.0.0 Trialدر پنج سطح طراحی شد.یافته ها: معادلات همدمای جذبی لانگمویر و فروندلیچ بررسی شدند. مطالعه ها نشان دادند که داده های آزمایش با هر دو همدمای لانگمیر و فرندلیچ تطابق داشته. با بهره گیری از مدل لانگمیر بیشترین ظرفیت جذب 99 میلی گرم بر گرم تعیین شد. مدل های سینتیکی شبه درجه اول و شبه درجه دوم برای توصیف داده های سینتیکی به کار گرفته شد و مدل سینتیکی شبه درجه دوم با نتیجه ها منطبق بود. بررسی پارامترهای ترمودینامیکی بیانگر آن است که، فرآیند جذب یون های مس برروی جاذب اکسیدگرافن مغناطیسی گرماگیر، خودبخودی و فیزیکی بوده است.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که اکسیدگرافن اصلاح شده با لوریک اسید به عنوان یک جاذب ارزان قیمت با ظرفیت و سرعت جذب بالا برای حذف یون های فلزی مس از محلول های آبی معرفی می شود.

زمینه و هدف: مزیت انتخاب سیستم های تصفیه آب خانگی نسبت به آب لوله کشی بر اساس تضمین کننده سلامت انسان از خطرات بهداشتی توسط این سیستم ها صورت می گیرد. تجزیه وتحلیل خطر و نقاط کنترل بحرانی (HACCP) یک چهارچوب جهت شناسایی و مدیریت خطرات قابل توجه از منبع تا نقطه مصرف در فرایند تولید آب آشامیدنی است. لذا این پژوهش باهدف معرفی سیستم HACCP جهت شناسایی و محدودسازی مهم ترین خطرات ایجادشده در فرایند تولید آب آشامیدنی توسط سیستم های تصفیه خانگی مبتنی بر اسمز معکوس در شهر تهران انجام شده است.مواد و روش ها: خطراتی که ممکن است در هر مرحله از تولید آب آشامیدنی توسط سیستم های تصفیه آب خانگی به وجود آید، شناسایی شد. بر اساس اصول هفت گانه HACCP، نقاط کنترل بحرانی (CCP) انتخاب شد و حدود بحرانی، نظارت، اقدامات کنترلی و اصلاحات تعیین شد. برداشت نمونه آب از هر یک از نقاط کنترل بحرانی انجام شد. پارامترهای فیزیکوشیمیایی و میکربی با روش های استاندارد موردسنجش قرار گرفتند.یافته ها: نتایج مربوط به سنجش خطرات در CCP نشان می دهد که پارامترهای pH، نیترات، کربن آلی کل و شاخص های میکروبی کلی فرم کل و کلی فرم مدفوعی در همه CCP های تعیین شده در محدوده بحرانی بودند. درحالی که پارامترهای سختی کل، فلوراید و شاخص میکروبی HPC صرفا در CCP1 در محدوده بحرانی قرار داشتند.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که سیستم HACCP را می توان جهت کاهش خطرات و افزایش ایمنی کیفیت آب خروجی سیستم های تصفیه آب خانگی به کاربرد. در همین راستا بایستی پایش منظم در دوره تناوب مشخص توسط اپراتور مناسب صورت گیرد.

زمینه و هدف: گسترش شهرنشینی و افزایش تعداد وسایل نقلیه باعث ایجاد اثرات نامطلوب بر محیط زیست و سلامت انسان شده است. هدف از این مطالعه بررسی غلظت گازهای CO2، CO، HC،O2 و NOX در خروجی اگزوز خودروهای تست شده در مراکز معاینه فنی و تعیین ارتباط تغییرات آن ها با نوع کاربری خودرو، نوع سیستم تزریق سوخت و تغییرات لامبدا می باشد.روش بررسی: این مطالعه توصیفی- مقطعی بر روی 1000 خودرو تست شده در مراکز فنی شهر همدان انجام شد. برای این منظور، غلظت های انتشار گازهای CO2، CO، HC، O2،NOX گردآوری شده و ارتباط بین تغییرات این گازها با ضریب لامبدا، نوع سیستم تزریق سوخت و نوع کاربری خودرو بررسی گردید. آنالیز آماری مورد استفاده شامل آنالیز واریانس یک طرفه و t-test مستقل بود (نرم افزار SPSS نسخه 16)یافته ها: نتایج به دست آمده ارتباط معنی داری را بین تغییرات غلظت گازهای منتشر شده با تغییرات ضریب لامبدا، نوع خودرو و نوع سیستم تزریق سوخت نشان داد (p<0.05) ضریب لامبدا مساوی 1 به عنوان بهترین شرایط احتراق شناخته شد چرا که دسترسی به مقدار کافی اکسیژن باعث کاهش انتشار گازهای CO و HC می شود. همچنین سیستم انژکتوری به دلیل توزیع مناسب تر سوخت و افزایش راندمان احتراق اثر قابل توجهی در کاهش انتشارات داشت.نتیجه گیری: در این مطالعه مشاهده شد که خودروهای با کاربری شخصی به دلیل استهلاک کمتر نسبت به تاکسی و سیستم انژکتوری به دلیل توزیع بهتر سوخت نسبت به کاربراتوری از نظر انتشار آلاینده ها در وضعیت بهتری می باشند.

زمینه و هدف: PolyDADMAC در تصفیه آب و فاضلاب به عنوان یک ماده منعقد کننده آلی اولیه خنثی کننده مواد کلوئیدی دارای بار الکتریکی منفی استفاده می شود و در مقایسه با منعقد کننده های معدنی حجم لجن را بیشتر کاهش می دهد. مطالعه حاضر با هدف بررسی و مقایسه کارایی منعقد کننده نوین پلی دی آلیل دی متیل آمونیوم کلرید درمقایسه با فریک کلراید درحذف کدورت، کلیفرم و مواد آلی از آب آشامیدنی صورت پذیرفت.مواد و روش ها: این پژوهش در مقیاس آزمایشگاهی و با استفاده از دستگاه جارتست در تصفیه خانه آب اهواز انجام شد.در این پژوهش انعقاد آب خام با استفاده از PolyDADMAC به تنهایی،اختلاط همزمان فریک کلراید و PolyDADMAC و فریک کلراید به تنهایی مورد مطالعه قرار گرفت. ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﻣﻮﺭﺩﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮﺍﻱﮐﺪﻭﺭﺕ های (3850, 80 NTU)،pH (9-5) ﻭ ﻏﻠﻈﺖ های مختلف ﻣﺎﺩﻩ ﻣﻨﻌﻘﺪﮐﻨﻨﺪﻩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏﺷﺪ. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار Excel، SPSS و آزمون آنالیز واریانس یکطرفه (p<0.05) صورت گرفت.یافته ها: بهینه ترین شرایط کارایی PolyDADMAC در کدورت 3850 NTU، در 8pH=، سرعت اختلاط سریع معادل 120rpm و دوز بهینه 0.5 میلی گرم در لیتر مشاهده گردید که در دوز بهینه 0.5 میلی گرم در لیتر راندمان حذف کدورت برابر با 99.84 درصد بدست آمد.دوز بهینه فریک کلراید به همراه PolyDADMAC، به ترتیب 15 و 0.4 میلی گرم در لیتر به دست آمد. در غلظت های بالاتر PolyDADMAC پایداری ذرات معلق دیده شد. به علاوه فلوکهای تشکیل شده توسط PolyDADMAC درشت تر و برای ته نشینی به زمان کمتری احتیاج داشتند.نتیجه گیری: نتایج حاصله از مقایسه اثر منعقدکننده های ذکرشده در حذف کدورت های بالا (3850 NTU)، بیانگر کارایی خوب PolyDADMAC به عنوان منعقدکننده نسبت به فریک کلراید می باشد. همچنین نتایج حاصله نشان داد که راندمان حذف متاثر از کدورت اولیه بوده به طوری که هر چه کدورت اولیه بیشتر باشد راندمان حذف نیز بیشتر خواهد بود.

زمینه و هدف: وجود ناخالصی های مختلف در آب آشامیدنی اعم از مواد معلق، ترکیبات شیمیایی، باکتری ها، ویروس ها و دیگر عوامل بیماری زا بیش از حد مجاز موجب افت کیفیت آب شده و این امر استفاده مردم از دستگاههای تصفیه آب خانگی را افزایش داده است. لذا این تحقیق با هدف بررسی تاثیر دستگاههای تصفیه آب خانگی بر کیفیت میکروبی و شیمیایی آب آشامیدنی شهر ایلام انجام گرفت.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی – مقطعی، تعداد 50 دستگاه تصفیه آب خانگی به صورت تصادفی در تمام نقاط شهر ایلام انتخاب شد و پارامتر های کدورت، pH، کلر آزاد باقی مانده، کل جامدات محلول، هدایت الکتریکی، باکتری های هتروتروف، کل کلی فرم وکلی فرم مدفوعی در نمونه آب های ورودی و خروجی دستگاه تصفیه آب خانگی مورد سنجش قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که راندمان دستگاه تصفیه آب خانگی در حذف کلر آزاد باقی مانده، کل جامدات محلول، هدایت الکتریکی، کدورت به ترتیب برابر 100، 70.44، 70.31 و 61.05 درصد بود و راندمان حذف کل کلی فرم برابر 21.61 درصد بود. نتایج نشان داد که دستگاه تصفیه آب خانگی دارای اثرات منفی بر روی حذف باکتریهای هتروتروف و کلی فرم مدفوعی بوده است، به گونه ای که تعداد ارگانیسم های هتروتروف و کلیفرم مدفوعی در نمونه های خروجی بیشتر از ورودی بود.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که دستگاه تصفیه آب خانگی در حذف آلودگی های میکروبی راندمان قابل قبولی ندارد و در اکثر مواقع باعث افزایش آلودگی میکروبی شده است. دستگاههای تصفیه آب خانگی موجب حذف کامل کلرآزاد باقی مانده آب شده که می تواند زمینه آلودگی میکروبی ثانویه آب را فراهم کند.

زمینه و هدف: امروزه مردم به دلایل مختلف از جمله عدم کیفیت مطلوب آبهای آشامیدنی، سهولت دسترسی، هزینه نسبتا پایین و نگرش مثبت از آبهای معدنی بطری شده استفاده می نمایند. از آنجا که مقادیر نیترات و نیتریت، شاخصهای مهمی برای ارزیابی کیفیت آبهای معدنی می باشند، لذا هدف از این مطالعه بررسی میزان نیتریت و نیترات آبهای معدنی بطری شده مورد عرضه در شهرستان بابل بود.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی-مقطعی که در شش ماه دوم سال 1394 انجام شد از 27 مارک معتبر شناسایی شده آبهای معدنی بطری شده مورد عرضه در سطح شهرستان بابل، بصورت تصادفی تعداد 2 نمونه از هر مارک اخذ و به آزمایشگاه ارسال گردید. سنجش نمونه ها با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر مدل DR2000 صورت گرفت.یافته ها: یافته ها نشان داد میزان نیترات نمونه های آنالیز شده در محدوده 1تا 29.7 و غلظت نیتریت در دامنه 0.003 تا 0.05 میلی گرم در لیتر گزارش شد. به ترتیب مارکهای S5 و S4 دارای بیشترین و کمترین مقادیر نیترات، و نمونه های S5 و S15 به ترتیب دارای بیشترین و کمترین میزان نیتریت بود. همچنین اختلاف معناداری بین نتایج آزمون با برچسب نمونه ها مشاهده گردید(p<0.05).نتیجه گیری: از آنجا که کلیه مارکهای آب معدنی های بررسی شده در این مطالعه دارای علامت استاندارد ملی ایران بودند و با توجه به عدم همخوانی پارامترهای آنالیزشده با برچسب نمونه ها لازم است ارگانهای تاییدکننده، نظارت مستمر بر فرایند تولید و پایش کیفی محصولات داشته و کارخانجات تولیدکننده ملزم به رعایت استانداردهای برچسب گذاری و ثبت مشخصات کامل و منطبق با نمونه واقعی آب گردند.

مقدمه: حذف آلاینده های میکروبی آب با هدف دستیابی به استانداردهای کیفی آب دارای اهمیت می باشد. بنابراین گندزدایی آب آشامیدنی برای غیرفعال سازی و یا حذف پاتوژن ها در تاسیسات تصفیه آب انجام می شود. امروزه گندزدایی با استفاده از اشعه خورشیدی به دلیل سازگاری با محیط زیست مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این مطالعه بررسی اثر برخی فاکتورهای محیطی نظیر میزان کدورت، مواد آلی، نوع ظرف و غلظت اولیه باکتریایی در حذف اشرشیاکلی از محلول های آبی با استفاده از تابش اشعه خورشیدی می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه عملکرد حذف اشرشیاکلی با استفاده از ظروف مختلف پلاستیکی و شیشه ای، مقادیر کدورت (0, 10, 20 NTU) مواد آلی (0, 5, 10 mg/l) و غلظت اولیه باکتری اشرشیاکلی (100،200 و 300 باکتری در میلی لیتر) به صورت تجربی مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه در ماههای تیر و مرداد و در ساعات 11 تا 15 که بیشترین شدت تابش نورخورشید وجود داشته و در روزهای کاملا آفتابی انجام شده است.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که هر دو ظرف های پلاستیکی و شیشه ای قادر به کاهش باکتری اشرشیاکلی از 300 عدد در هر میلی لیتر به صفر در زمان ماند 60 دقیقه می باشند. با افزایش کدورت، غلظت مواد آلی و غلظت اولیه باکتریایی سرعت حذف باکتری در محلول کاهش می بابد. به طور کلی روش گندزدایی با اشعه خورشیدی قادر به حذف 100% اشرشیاکلی از محلول های آبی با غلظت اولیه باکتریایی 300 عدد در هر میلی لیتر، کدورت 20NTU و غلظت مواد آلی 10 میلی گرم بر لیتر در طی 60 دقیقه زمان تماس می باشد.نتیجه گیری: استفاده از تکنولوژی تابش اشعه خورشیدی برای گندزدایی آب آشامیدنی در حد خانگی و برای جوامع دورافتاده مناسب است و حتی برای آب هایی با میزان کدورت و غلظت مواد آلی بالا نیز می تواند مورد استفاده قرارگیرد.

سابقه وهدف: از میان انواع مختلف آنتی بیوتیک ها، پنی سیلین جی یک آنتی بیوتیک رایج است که به دلیل تولید بالا و کاربرد زیاد آن در درمان بیماری های عفونی بسیار مورد توجه مسئولین بهداشتی بوده است. هدف از مطالعه حاضر بررسی کارایی فرآیند اولتراسونیک/ فنتون درحذف آنتی بیوتیک پنی سیلین جی به روش سطح-پاسخ می باشد.مواد وروش ها: اثر متغیرهای مستقل از جمله pH، پراکسید هیدروژن، سولفات آهن، زمان تماس و غلظت اولیه پنی سیلین جی بر عملکرد پاسخ (راندمان حذف پنی سیلین جی) با روش سطح-پاسخ بر مبنای طراحی Central Composite Design مورد ارزیابی قرار گرفت. آنالیز واریانس (ANOVA)، به عنوان روش آماری آنالیز پاسخ ها استفاده شد. تمامی آزمایش ها در حضور فرکانس امواج صوتی 35 کیلو هرتز انجام گردید. اکسیژن مورد نیاز شیمیایی برای بررسی کارایی فرآیند انتخاب شد.یافته ها: مدل پیشنهادی برای میزان راندمان حذف پنی سیلین جی از نظر آماری در سطح اطمینان 95 درصد معنی دار و ضعف برازش برای مدل پیشنهادی در سطح اطمینان 95 درصد بی معنی (p=0.8040) ، راندمان حذف پنی سیلین جی تابع pH، غلظت پراکسید هیدروژن، آهن و زمان تماس بود و همچنین راندمان حذف پنی سیلین جی در شرایط بهینه برای متغیرهای ذکر شده به ترتیب (600 min, 0.007mg/L, 43 mg/L, 3) برابر92.74 درصد تعیین گردید.نتیجه گیری: فرآیند اولتراسونیک/ فنتون تحت شرایط آزمایشگاهی ذکر شده یک روش کارآمد برای حذف پنی سیلین جی از محلول های آبی می باشد. طراحی آزمایش به روش بهینه CCD می تواند با کاهش تعداد آزمایش ها بهترین شرایط حذف آلاینده را تامین نماید.