تعامل انسان و اطلاعات
سال:1393 | دوره:1 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDf) مراجعه فرمایید.

زمینه و هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی میزان اضطراب کتابخانه ای دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز بوده است.روش: این پژوهش به روش پیمایشی، توصیفی- تحلیلی و با استفاده از مقیاس چند بعدی اضطراب کتابخانه ای ون کمپن (MLAS) که برای جامعه ایرانی ترجمه و هنجاریابی شده انجام شده است. با تعیین تعداد کل دانشجویان تحصیلات تکمیلی (4422 نفر) و با استفاده از جدول کرجسی-مورگان، تعداد تقریبی نمونه 354 نفر تعیین شد. از میان 354 پرسشنامه پخش شده در بین نمونه آماری، 287 پرسشنامه برگردانده (نرخ پاسخ 81.07 درصد) و کار تجزیه و تحلیل یافته ها بر اساس تعداد مذکور انجام و برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد) و برای تعیین معنی داری تفاوت ها از آمار استنباطی (آزمون تی و تحلیل واریانس) استفاده شد.یافته ها: یافته های توصیفی منتج از پژوهش نشان داد که میزان اضطراب کتابخانه ای برابر با 151.69 و در سطح متوسط می باشد.نتیجه گیری: در این پژوهش به نقش متغیرهای اعم از: جنسیت، سن، دانشکده محل تحصیل، مقطع تحصیلی، تعداد دفعات استفاده از کتابخانه، بر میزان اضطراب کتابخانه ای دانشجویان پرداخته و مشخص شد که از میان این عوامل، مقطع تحصیلی و تعداد دفعات استفاده از کتابخانه ازجمله متغیرهای هستند که روی "میزان اضطراب کتابخانه ای" دانشجویان تاثیر دارند.

زمینه و هدف: این مقاله سعی دارد رویکردی سایبرنتیکی به داوری مقالات، به منظور ارائه راهکاری مناسب جهت افزایش سطح کیفی مقالات چاپ شده در مجلات علمی داشته باشد.روش: این پژوهش از نوع کاربردی است. در این پژوهش، مدل سازی ارزیابی مقالات بر اساس روش مکاشفه سایبرنتیکی که از یک طرف بر پایه تجربیات علمی پژوهش های مربوطه و از طرف دیگر بر پایه اصول ریاضیات استوار است، پیشنهاد شده است. این فضا توسط رایانه ها، با استفاده از شبیه سازی فضای ملموس واقعی توسط نظریه فازی و بر پایه روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبیو با تکیه بر نظرات صاحب نظران، مدل می شود.یافته ها: عوامل موثر در داوری مقالات در پنج دسته ی: نوآوری، تازگی مطالب و کاربردی بودن آن در حوزه بین المللی، نظم، انسجام منطقی و مستدل بودن متن، اعتبار منابع مورد استفاده، تناسب با گروه مخاطب، شیوه نگارش، تقسیم بندی شده است. این پنج دسته، با توجه به ماهیت سایبرنتیکی مساله و با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، اولویت بندی شده و محدودیت های موجود در مساله بهینه سازی مورد بررسی قرار گرفته است. در این بین مجموعه های فازی با ویژگی های منحصر به فرد خود ابزاری مناسب جهت نیل به این هدف بودند.نتیجه گیری: روش پیشنهادی داوری مقالات مبتنی بر روش فازی و تکنیک AHP، نتایج قابل قبولی داشته و بر اهمیت داوری مقالات به عنوان یک فرآیند نظام مند تاکید می کند.

زمینه و هدف: از میان گروه های خاص کاربران، به فرآیند اطلاع یابی سلامت زنان باردار کمتر پرداخته شده است. هدف مطالعه حاضر رسیدن به درکی عمیق تر از رفتار اطلاع یابی سلامت زنان باردار است.روش: پژوهش از نوع کاربردی به صورت کیفی و با شیوه گراندد تئوری اجرا شد. داده ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته با 15 زن باردار از پنج بیمارستان تخصصی زنان در تهران گردآوری شد، سپس طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی که شیوه مورداستفاده در پژوهش گراندد تئوری است، تحلیل و مدل رفتار اطلاع یابی سلامت زنان باردار استخراج گردید.یافته ها: پنج طبقه مفهومی انگیزه اطلاع یابی، موانع اطلاع یابی، شیوه اطلاع یابی، اعتبارسنجی اطلاعات و اشتراک اطلاعات حاصل سه مرحله کدگذاری داده ها بود که برای تدوین الگویی از این فرآیند حول اندیشه اصلی«رفتار اطلاع یابی سلامت زنان باردار» توسعه یافتند. بر پایه یافته ها مهم ترین نیازهای اطلاعاتی نیازهای روانی، تغذیه، سلامت مادر و جنین، شیوه های زایمان و مهم ترین موانع اطلاع یابی، نداشتن فرصت کافی برای جستجوی اطلاعات، عدم توانایی در سنجش اعتبار مطالب و سطح بالای مطالب کتاب محسوب می شد. پزشک مرجع اولیه در کسب اطلاعات و از معیار های مهم اعتبار سنجی به شمار می آمد.نتیجه گیری: با توجه به اهمیت کسب اطلاعات در زنان باردار، مداخله موثر متخصصان علوم کتابداری و اطلاع رسانی در تامین نیازهای اطلاعاتی، رفع موانع اطلاع یابی و تسهیل فرآیند اطلاع یابی آنان و توجه بیش تر به مراکز اطلاع رسانی ضروری به نظر می رسد. یافته های این تحقیق هم چنین می تواند مورداستفاده نهادهای مختلف ازجمله نهادهای متولی سلامت زنان باشد.

زمینه و هدف: رسانه های اطلاع رسانی ازنظر نوع ارتباطات و اطلاع رسانی باهم متفاوت اند، لذا این بررسی در پی تحلیل تطبیقی توانمندی های اطلاع رسانی رسانه های جمعی و شبکه های اجتماعی ازنظر کتابداران و اطلاع رسانان در سال 1393 می باشد.روش: این یک مطالعه پیمایشی و از نوع توصیفی-تحلیلی است. گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه به صورت سرشماری انجام شد. 94 نفر از کتابداران و اطلاع رسانان کتابخانه های دو شهرستان تربت حیدریه و گناباد در استان خراسان رضوی مورد بررسی قرار گرفتند. آزمون ناپارامتری ویلکاکسون نیز جهت آزمون فرضیه ها مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: بر اساس نتایج حاصل شده، ازنظر کتابداران و اطلاع رسانان، رسانه های جمعی و شبکه های اجتماعی هرکدام توانمندی ویژه و خاصی در اطلاع رسانی و آگاهی رسانی را دارا بودند. اما توانمندی شبکه های اجتماعی درمجموع حیطه های مورد بررسی نسبت به رسانه های جمعی ازنظر کتابداران و اطلاع رسانان در سطح بالاتری قرار داشت.نتیجه گیری: شناخت و اطلاع از توانمندی های رسانه های جمعی و شبکه های اجتماعی می تواند در استفاده موثرتر از این رسانه ها و خصوصا شبکه های اجتماعی به مدیران و مسوولین مربوطه جهت تصمیم گیری و برنامه ریزی مناسب تر کمک نماید. این نتایج می تواند ما را در انتخاب و اثرگذاری بیشتر یار و مددکار باشد.

زمینه و هدف: پژوهش حاضر به منظور شناسایی عوامل موثر بر همکاری های در تولید علم، به بررسی روند مشارکت و همکاری در تولید و ویرایش مقالات ویکی پدیای فارسی در بازه زمانی 2003-2012 پرداخته است.روش: این پژوهش از نوع توصیفی- کاربردی بوده و در اجرای آن از روش کتابخانه ای و فن علم سنجی استفاده شده است. همچنین با توجه به اهداف و ماهیت موضوع تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از نرم افزارهای اکسل و SPSS انجام شده است. داده ها با توجه به دو جامعه نویسندگان فعال و مقالات برگزیده، از سایت ویکی پدیای فارسی و با استفاده از ابزار Toolserver که آخرین تغییرات آماری مربوط به ویکی نویسان و مقالات ویکی پدیا را نشان می دهد، گردآوری شده اند.یافته ها: نتایج به دست آمده از رتبه بندی 362 نویسنده فعال نشان داد که 20% از ویکی نویسان، با تولید 78.90 درصد مقالات افزوده و همچنین 10% از ویکی نویسان با تولید 86.15 درصد ویرایش ها به عنوان همکاران پرکار شناخته شدند. در تفسیر تفاوت های موجود بین میزان مشارکت نویسندگان مشخص شد که ویژگی سطح عضویت مهم ترین نقش را ایفا می کند. از سوی دیگر نتایج حاصل از مطالعه روند مشارکت در 88 مقاله برگزیده نشان داد با وجود اینکه طول عمر ویرایش مقالات برگزیده متاثر از وجود تعداد ویراستار است اما توجه به اختلاف زمانی آن با نیمه عمر ویرایش حاکی از تلاش همکاران محدود پرکار ویکی نویس برای انجام نیمه دیگر ویرایش ها در فاصله زمانی کوتاه تری است.نتیجه گیری: نتایج حاصل از بررسی روند مشارکت در مقالات برگزیده، پیرو مطالعه همکاری علمی ویکی نویسان فعال، گواهی بر این مطلب است که همکاری موثر حاصل از حضور اقلیت مهم ویکی نویسان در ویکی پدیای فارسی بستگی به کیفیت گروه ویراستاری ناشی از سطوح دسترسی دارد.

زمینه و هدف: با توجه به رشد روزافزون استفاده از اینترنت به عنوان یکی از مهمترین منابع اطلاعاتی، هدف پژوهش حاضر، شناسایی تعامل اطلاعاتی زنان باردار و تعیین نیازهای اطلاعاتی پزشکی آنها در فروم اینترنتی نی نی سایت است.روش: این پژوهش کاربردی با استفاده از روش های تحلیل محتوا و نشانه شناسی انجام شد. از روش تحلیل محتوا برای دستیابی به مضامین موضوع های مبادله شده میان کاربران و نیز برای بررسی نیازهای اطلاعاتی کاربران استفاده شد و برای کشف ابعاد اعتماد میان کاربران فروم، روش نشانه شناسی به کار گرفته شد. نمونه گیری انجام نشد و تمام پیام های مبادله شده در بازه زمانی شش ماهه (مهر تا اسفند 1392) بررسی شد.یافته ها:بررسی دو فروم قبل از بارداری و دوره بارداری نشان داد کاربران در این فروم ها، در مورد جنبه های مختلف زندگی گفتگو می کنند. پزشکی و سلامت، خرید و فروش، آموزش، تفریح و سرگرمی، دوست یابی و درد و دل، مذهب، سبک زندگی و همدلی از مضامین اصلی گفتگوی کاربران در فروم نی نی سایت است. بیشترین نیاز اطلاعاتی زنان مربوط به اختلالات ناباروری، تشخیص و درمان، علائم و عوارض بارداری، مشکلات جنین، اقدامات دوران بارداری و زایمان و تولد است. بعد شناختی و عاطفی از مولفه های اصلی اعتماد در میان کاربران بود.نتیجه گیری: با توجه به توانایی فروم ها در مبادله اطلاعات است و امکان دسترسی سریع به اطلاعات به ویژه اطلاعات سلامت مدیران سایت های سلامت می توانند اقدام به راه اندازی فروم در سایت های خود کنند.

زمینه و هدف: پژوهش حاضر به بررسی رفتارهای اطلاعاتی کودکان و نوجوانان در تعامل با کتاب چاپی و دیجیتالی پرداخته است. در این پژوهش برای مطالعه از کتاب های دیجیتالی کتابخانه مجازی کودکان و نوجوانان ایران استفاده شده است. هدف پژوهش بررسی تاثیر جنسیت، سن شرکت کنندگان، و مصور بودن کتاب با ترجیح شکل کتاب است.روش: در این پژوهش از روش ترکیبی استفاده شده است، با روش کیفی رفتارهای اطلاعاتی را بررسی کرده و از آمار کمی نیز برای پاسخ به برخی از پرسش ها کمک گرفته شده است. برای انتخاب نمونه ها از نمونه گیری در دسترس استفاده شده است، که درنهایت 32 نمونه به طور مساوی از بین دو جنس دختر و پسر انتخاب شدند. داده ها با مشاهده، مصاحبه نیمه ساختاریافته و ضبط مطالب گفتاری جمع آوری شد.یافته ها: یافته ها نشان می دهد 70% شرکت کنندگان شکل چاپی را به دیجیتالی ترجیح می دهند. جنسیت کودکان و مصور بودن کتاب تاثیری در انتخاب شکل کتاب ندارد، هر چه سن کودکان بالاتر می رود اشتیاق به استفاده از شکل چاپی بیشتر می شود، درحالی که کودکان کم سن تر با کتاب دیجیتالی به عنوان یک منبع سرگرمی نزدیک می شدند.نتیجه گیری: به نظر می رسد ورق زدن در کتاب چاپی به نسبت کتاب های دیجیتال برای کودکان راحت تر و خوشایندتر است. در کتاب چاپی عوامل ایجاد حواس پرتی حداقل است و برای مطالعه طولانی مناسب تر است.