حرکت
سال:1380 | دوره:- | شماره:پیاپی 10 |تعداد مقالات:14

شیوه های جدید تعلیم و تربیت معطوف به انتقال مسوولیت یادگیری از یاددهنده به یادگیرنده است. خودآموزی و مطالعه مستقل، یکی از شیوه های یادگیری فعال است که در پایداری یادگیری (یادداری) برخی دروس و رشته های تحصیلی موثر است. این تحقیق، پژوهشی نیمه تجربی است که با هدف بررسی اثر خودآموزی و یادگیری فردی در یادداری دانش آموختگان تربیت بدنی انجام شده است. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش به وسیله هشت پرسشنامه پاسخ بسته (240 سوال) حاصل شده و جامعه آماری تحقیق، شامل دانش آموختگان تربیت بدنی دانشگاه های دولتی در نیمسال دوم 78-79 بوده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که به طور کلی مطالعه مستقل و خودآموزی در یادداری دانش آموختگان موثر است و کسانی که تحت شرایط خودآموزی و مطالعه فردی آموزش دیده اند، نسبت به گروه حضوری (معلم محور)، سطح یادداری بالاتری دارند. این اختلاف از نظر آماری در سطح α=0.03 معنی دار است.

نمونه آماری این پژوهش توصیفی - میدانی 182 نفر از دانجشویانی است که واحد درسی تربیت بدنی یک را به تازگی انتخاب کرده بودند. به منظور تعیین نمونه آماری برای دامنه سنی 22 سال و کمتر 66 نفر و برای دامنه سنی 23 سال 65 نفر و برای دامنه سنی 24 سال و بیشتری 51 نفر به طور تصادفی انتخاب شدند. پس از تعیین نمونه آماری و اجرای تست های منتخب به عملکرد دانشجویان بر روی هر کدام از مواد یک نمره خام اختصاص داده شد و سپس شاخص های آماری هر سه گروه سنی تحقیق با یکدیگرو با نتایج پژوهش های مشابه در داخل و هنجارهای خارج از کشور مقایسه شد و با مقایسه میانگین نتایج تست های مشترک بین هر سه گروه سنی ملاحظه گردید که با افزایش سن از 22 به 24 سال و بیشتر و در تمامی مواد حد نصاب ها به تدریج افت داشته اند به ویژه روند افت در تست های دراز و نشست، دوی رفت و برگشت، دوی سرعت و دوی یک مایل محسوس تر بوده است. از مقایسه نتایج با نتایج پژوهش های مشابه داخل چنین استنباط شده است که عملکرد گروه نمونه در سطح پایین تری قرار داشته که شاید علت آن زمان اجرای تست ها باشد. چراکه، در این تحقیق بر خلاف تحقیقات مشابه داخلی به دلیل هدف هنجاریابی و کسب معیاری مناسب برای مقایسه وضعیت دانشجویان قبل و بعد از تدریس، زمان اجرای تست ها در ابتدای دوره و شروع واحد آمادگی جسمانی بوده است.

این تحقیق در پی یافتن پاسخ به این سوال است که آیا تمرینات پلایومتریک بر متغیرهای توان بی هوازی، سرعت عکس العمل و رکورد شناگران دختر نخبه تیم ملی 15 تا 17 سال تاثیر دارد یا خیر؟ بدین منظور، تعداد 30 شناگر دختر در محدوده سنی 15 تا 17 سال به تمرینات شنا دعوت شدند. آزمون قد، وزن، سرعت عکس العمل، توان بی هوازی، میزان چربی زیرپوست و رکورد 33 متر شناس سرعتی در پیش آزمون اندازه گیری شد. سپس شناران کاملات تصادفی به دو گروه 15 نفری تجربی و کنترل تقسیم شدند. گروه تجربی به مدت 8 هفته، هفته ای 3 جلسه به تمرینات پلایومتریک پرداختند. تمرینات پلایومتریک نوعی تمرینات پرشی متوالی کوتاه عمومی و کوتاه و بلند افقی است، برای افزایش توان انفجاری و قدرت عضلات پاها. گروه کنترل به تمرینات عادی شنا می پرداختند. کل زمان تمرین در دو هفته اول 9 دقیقه، در دو هفته دوم 13 دقیقه، در دو هفته سوم 15 دقیقه و در دو هفته آخر (هفته های هفتم و هشتم) 18-20 دقیقه بود. پس از پایان دوره، آزمون قبلی تکرار و داده های خام به شرح زیر مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. تمرینات پلایومتریک تاثیر معنی داری بر توان بی هوازی دختران شناگر داشته است. تمرینات پلایومتریک تاثیر معنی داری بر سرعت عکس العمل دختران شناگر نداشته است. تمرینات پلایومتریک تاثیر معنی داری بر رکورد 33 متر شناس سرعتی دختران شناگر داشته است. بین توان بی هوازی گروه های تجربی و کنترل تفاوت معنی داری مشاهد شد. بین سرعت عکس العمل گروه های تجربی و کنترل تفاوت معنی داری مشاهده نشد. بین رکورد 33 متر شنای سرعتی گروه های تجربی و کنترل تفاوت معنی داری مشاهده گردید.

برخی از آسیب های بافتی بر اثر اجرای فعالیت های بدنی را می توان با استافده از تغییرات آنزیم های سرم، مورد ارزیابی قرار داد. هدف تحقیق حاضر، بررسی تاثیر مصرف محلول قندی رقیق قبل از اجرای فعالیت هوازی بیشینه بر روی تغییرات نامطلوب لاکتات دهیدروژناز و آلدولاز است. به همین منظور دو گروه 10 نفری (با میانگین سنی 22.1±2.07 و 21.3±2 سال و توده بدون چربی 65.41±5.57 و 60.93±50.03 کیلوگرم) داوطلب مرد برای شرکت در این تحقیق انتخاب شدند. نمونه های خون سیاهرگی یک ساعت قبل از شروع مسابقه (دو 3000 متر) از دست راست گرفته شد. سپس 500 سی سی محلول 2.5 درصد سوکروز به آزمودنی های گروه آزمایش و 500 سی سی شبه دارو به آزمودنی های کنترل داده شد. خون گیری نهایی درست بلافاصله پس از قطع فعالیت ورزشی انجام شد. بر اساس نتایج به دست آمده، می توان گفت که مصرف محلول رقیق سوکروز قبل از مسابقه می تواند از افزایش بیش از حد فعالیت آنزیم های سرمی جلوگیری کند.

در این تحقیق، ابتدا طراحی و ساخت دستگاه الکترونیکی سینا شاتل ران (Sina. Sh.R.Tester) انجام گرفت، به طوری که علاوه بر برنامه ریزی نواخت منظم و پیشرونده آهنگ های دویدن مطابق دستوالعمل آزمون شاتل ران نوع اول با تناوب های زمانی یک دقیقه ای، در پایان بتواند ارزش نسبی VO2max هشت نفر را به طور همزمان با فشار کلیدهای تعبیه شده در حداقل زمان ممکن محاسبه کند. از سوی دیگر، حساسیت تکرارپذیری و پایایی دستگاه طراحی شده و آزمون شاتل ران بررسی گردید، تا با ابداع روش های نوین و ابتکار در ساخت دستگاه های جدید، زمینه تخمین شاخص طلایی حداکثر اکسیژن مصرفی افراد را آسان تر سازند. از میان این روش ها، آزمون دو رفت و برگشت 20 متر قابل توجه است که از سوی اتحادیه ورزشی اروپا (Eurofit) به عنوان یک آزمون میدانی بیشینه معتبر در سنجش VO2max معرفی شده است. روش اجرا - دستگاه سینا شاتل ران با هدایت استاد راهنما در دانشگاه بوعلی سینا، جهت نواخت آهنگ های آزمون شاتل ران و محاسبه خودکار VO2max طراحی و ساخته شد. سپس تکرارپذیری آن مورد بررسی قرار گرفت. برای نواخت آهنگ ها و محاسبه خودکار VO2max، همبستگی R²=1 به دست آمد. آزمودنی ها دوبار متناوب آزمون شاتل ران را با فاصله زمانی 48 ساعت با گزینش تصادفی اجرا کردند و همبستگی (R=0.89. P<0.0001) به دست آمد. این یافته ها نشان می دهد که آزمون میدانی شاتل ران و دستگاه طراحی شده از تکرار پذیری بالایی برخوردار است.

هدف از انجام این پژوهش، بررسی میزان تاثیرگذاری و همچنین مقایسه دو روش از فعالیت ورزشی تناوبی و تداومی بر تغییرات غلظت هورمون اریتروپویتین (EOP) مردان 23-18 سال است. در این مطالعه، 50 نفر از دانشجویان یکی از مراکز آموزش عالی شهر تهران به روش تصادفی انتخاب و به دو گروه 25 نفری برای انجام دو روش از فعالیت های ورزشی، یک گروه به شکل تناوبی و گروه دیگر به شکل تداومی تقسیم شدند. میزان تغییرات غلظت هورمون اریتروپویتین به عنوان متغیر اصلی و تعداد و سلول های قرمز خونی (RBC)، میانگین حجم متوسط سلول های قرمز خون MCV حداکثر اکسیژن مصرفی به عنوان متغیر کنترلی به صورت پیش و پس آزمون (قبل و بعد از فعالیت ورزشی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحقیق به طور خلاصه بیانگر آن است که هیچکدام از دو روش انتخابی تناوبی و تداومی منتخب، تاثیر معنی داری بر میزان تغییرات غلظت هورمون اریتروپویتین نداشت P=0.230) و (P=0.635 و بین تغییرات جزئی ایجاد شده (معنی دار نبون از نظر آماری) نیز در غلظت این هورمون ناشی از تمرینات ورزشی هوازی تناوبی و تداومی تفاوت معنی داری مشاهده نشد (P=0.423). تاثیر فعالیت تناوبی بر افزایش میزان VO2max، شاخص خونی RBC معنی دار، ولیکن بر MCV غیرمعنی دار بود، در حالی که تاثیر فعالیت تداومی بر شاخص های خونی RBC و MCV غیرمعنی دار و فقط بر میزان VO2max تاثیر معنی داری داشت.

در تحقیق حاضر، اثر هیپرگلیسمی بر متابولیسم کربوهیدرات در طول یک فعالیت شدید استقامتی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور هشت آزمودنی مرد ورزشکار برای دو نوبت و در هر نوبت به مدت 120 دقیقه روی دوچرخه ارگومتر با شدت تقریبا 70 درصد از حداکثر اکسیژن، مصرفی در (VO2max) رکاب زدند. در آزمایش کلمپ گلوکز 30 (A) دقیقه قبل از شروع ورزش و زمان ورزش غلظت گلوکز خون آزمودنی ها با تزریق وریدی گلوکز در حدود 12 میلی مول در لیتر، نگاه داشته شد و در آزمایش کنترل (B) به مقدار حجم مشابهی که در آزمایش اول گلوکز تزریق شده بود، محلول 0.9 درصد سالین تزریق گردید. با محاسبه مقدار کل اکسیداسیون کربوهیدرات مشخص شد که در آزمایش A مقدار اکسیداسیون کربوهیدارت نسبت به آزمایش B به طور معنی داری (P<0.001) بالاتر است و حداکثر مقدار گلوکز دریافتی بین دقایق 100 تا 120 ورزش بین 1.33 و 2.78 g/min متغیر می باشد. مقدار گلیکوژن عضله پس از هر دو آزمایش نسبت به زمان استراحت به طور معنی داری (P<0.01) کاهش یافته بود (170.3 در مقابل (206 μmol/g dry wt. تفاوت در کاهش گلیکوژن عضله در بین دو آزمایش را می توان مربوط به ذخیره شدن 22.6 گرم گلوکز، در زمان 30 دقیقه تزریق اولیه آن دانست. نتایج این تحقیق نشان می دهد که حفظ هیپرگلیسمی موجب افزایش اکسیداسیون کربوهیدرات و دریافت گلوکز می شود و تاثیری در ذخیره سازی گلیکوژن عضلات ندارد. اگرچه هیپرگلیسمی ممکن است منجر به ذخیره سازی منابع دیگر کربوهیدرات به ویژه ذخایر کبدی نیز شود.

تعداد 50 نفر از ژیمناست های دختر نخبه کشور که در مسابقات قهرمانی کشور سال 1378 در تهران شرکت داشتند، به عنوان گروه نمونه برگزیده شدند تا میزان شیوع و علل صدمات ورزشی بین آنان بررسی گردد. ابزار اندازه گیری تحقیق پرسشنامه ای بسته شامل 3 بخش بود که بخش اول آن به خصوصیات فردی و عناوین و سوابق قهرمانی آزمودنی ها، بخش دوم به صدمات ورزشی ژیمناست ها در انواع صدمات استخوانی، پوستی، عضلانی و مفصلی و بخش سوم به علل احتمالی وقوع آسیب ها اختصاص داشت. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، اطلاعات به دست آمده از طریق آمار توصیفی مورد بررسی قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان داد که: در بین آسیب های کلی، آسیب های عضلانی، پوستی، مفصلی، و استخوانی به ترتیب 59.2، 18.6، 17.8 و 4.4 درصد آسیب ژیمناست ها را به خود اختصاص داده اند. از مجموع آسیب ها، اندام سر و صورت با 2.1 درصد پایین ترین میزان ابتلا و اندام تحتانی با  58درصد بالاترین میزان ابتلا به آسیب را داشته و مفصل زانو با 19.8 درصد به عنوان آسیب پذیرترین ناحیه بدن شناسایی شده است. آسیب کوفتگی با 36.6 درصد شایع ترین آسیب بنی ژیمناست ها و شکستگی و ترک خوردگی هر کدام با 2.2 درصد کمترین آسیب ها می باشند. 56.8 درصد آزمودنی ها حین اجرای حرکات زمینی و 43.2 درصد حین اجرای حرکات در ژیمناستیک دچار آسیب دیدگی شده اند. از بین علل مختلف در بروز آسیب ها، به ترتیب نوع وسیله (حرکات زمینی) با 56.8 درصد و تکنیک غلط و عدم استفاده از وسایل کمک آموزشی با 36.4 درصد بیشترین علل در ایجاد آسیب ها بوده است.

هدف این تحقیق مقایسه تاثیر یک فعالیت ورزی بیشینه و یک فعالیت ورزشی زیر بیشینه بر پاسخ عوامل هماتوژیکال نوجوانان ورزشکار و غیرورزشکار بوده است. بدین منظور تعداد 90 نفر از دانش آموزان ورزشکار و غیرورزشکار (46 نفر ورزشکار و 44 نفر غیرورزشکار) شهر تهران با دامنه سنی 15 تا 17 سال به روش کاملا تصادفی انتخاب و تحت آزمون ورزشی "بروس" به فعالیت پرداختند. بدین ترتیب که در قعالیت بیشینه، تحت همان آزمون تا حد درماندگی و در فعالیت زیربیشینه، تحت آزمون بروس اصلاح شده به فعالیت واداشته شدند. نمونه های خونی درست پیش و بلافاصله پس از فعالیت های ورزشی گرفته شد. تجزیه و تحلیل نتایج حاکی است: 1- پاسخ MCHC, HCT و MCV ورزشکاران و غیرورزشکاران به ورزش بیشینه، تفاوت معنی داری داشته، در حالی که در خصوص متغیرهای WBC, RDW, RBC, PLT, MPV, HGB اختلاف معنی داری بین دو گروه مشاهده نشد. 2- بر اثر فعالیت ورزی زیربیشینه هیچ گونه اختلاف آماری معنی دار در خصوص عوامل هماتوژیکال بین دو گروه ورزشکار و غیرورزشکار مشاهده نشد.

تمرینات هوازی در آب که به اشکال مختلف دویدن، پریدن و راه رفتن قابل اجراست، نتایج منحصر به فردی به دنبال دارد. تمرینات دویدن در آب، به سه صورت دویدن در آب کم عمق، دویدن در آب عمیق بدون وسیله شناوری و دویدن در آب عمیق به کمک وسایل مخصوص شناورسازی اجرا می شود. در این تحقیق، 22 دختر غیرورزیده دبیرستانی با میانگین سنی 15.42±0.82، در دو گروه تجربی و شاهد، پیش آزمون و پس آزمون ارزیابی توان هوازی، ترکیب بدنی، وزن و دو 540 متر را انجام دادند. گروه تجربی با قرار گرفتن در آبی به عمق 70 درصد ارتفاع قد، برنامه تمرینی خود را با تکرار سه روز در هفته آغاز کرده و به مدت 18 هفته ادامه دادند. زمان دویدن در آب از 20 دقیقه شروع شده و به ترتیب هر جلسه یک دقیقه به آن اضافه شده به طوری که در روز آخر، مدت زمان تمرین به 37 دقیقه رسیده است. میانگین درجه حرارت آب در طی جلسات تمرین نسبتا ثابت و برابر 2±27 درجه سانتی گراد بوده است. نتایج به دست آمده عبارتند از: افزایش معنی دار 4.7 درصدی VO2max مطلق، کاهش معنی دار 1.7 درصدی وزن بدن، کاهش معنی دار 6.5 درصدی چربی بدن و کاهش معنی دار 12.8 درصدی رکورد دو 540 متر. در مجموع، با توجه به نتایج تحقیقات انجام شده، هدف از انجام تمرینات هوازی در آب، نوع تمرینات را مشخص می سازد: اگر هدف از انجام تمرینات، حفظ آمادگی قلبی - عروقی ورزشکاران آسیب دیده و گروه های خاص می باشد، بهتر است که تمرینات در قسمت عمیق استخر، به کمک وسیله شناورسازی یا بدون آن انجام شود. اگر هدف از انجام تمرینات، افزایش VO2max افراد می باشد، بهتر است که تمرینات، در قسمت کم عمق استخر و با حفظ الگوی دویدن در خشکی انجام گیرد.