تحقیقات نظام سلامت
سال:1402 | دوره:19 | شماره:4 |تعداد مقالات:12

1افراد زیادی در سراسر جهان در مشاغل گوناگون با مواد شیمیایی مختلفی مواجهه دارند. تماس با مواد شیمیایی می تواند منجر به اثرات بهداشتی بی شماری گردد. نیاز روزافزونی برای ارزیابی ریسک مواد شیمیایی خطرناک و فرایندهای مرتبط با آن ها که بر سلامت افراد تأثیر می گذارد، وجود دارد. ارزیابی خطر شیمیایی باعث می شود تا تصمیمات مناسبی در مورد اقدامات کنترلی اتخاذ و از کارکنان در برابر اثرات نامطلوب مواد شیمیایی محافظت گردد. ارزیابی خطر سلامت به دو روش کیفی (با استفاده از ماتریس ارزیابی ریسک) یا کمی انجام می شود. از جمله روش های رایج در مبحث ارزیابی خطر مواجهه با مواد شیمیایی، می توان به روش ارزیابی ریسک نیمه کمی مواد شیمیایی دپارتمان بهداشت شغلی سنگاپور (Semi-quantitative risk assessment یا SQRA)، روش کمی ارایه شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا (United States-Environmental Protection Agency یا US-EPA)، روش Department of Occupational Safety and Health (DOSH)، روش Chemical Hazard Risk Management (CHARM) و روش Korea Occupational Safety and Health Agency’s (KOSHA) اشاره نمود. به دلیل کمبود داده های اپیدمیولوژیک و طولانی بودن روش های کمی، برخی از مطالعات از روش های نیمه کمی مانند SQRA به منظور ارزیابی خطر مواجهه با مواد شیمیایی خطرناک استفاده می کنند. در این پژوهش مروری، به معرفی روش SQRA در ارزیابی ریسک نیمه کمی مواد شیمیایی موجود در محیط کار پرداخته شد.

1مقدمه: بحران شیوع بیماری کووید 19 باعث تأثیر منفی بر ابعاد سلامتی افراد به خصوص پرستارانی که در خط مقدم در حال مبارزه با این بیماری بودند، گذاشته است. بدون شک آن ها در این شرایط فشار کاری زیادی را تحمل می کنند که می‏تواند ابعاد مختلف سلامت آن ها را تحت تأثیر قرار دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی استرس، اضطراب و افسردگی پرستاران مراقبت کننده از مبتلایان به کووید 19 شهر اصفهان و ارتباط آن با سلامت معنوی و متغیرهای جمعیت شناختی انجام شد. روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی و جمع آوری اطلاعات به صورت مقطعی بود. نمونه ها را 297 نفر از پرستاران شاغل در بیمارستان‏های کووید 19 وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان که معیارهای ورود به تحقیق را داشتند، تشکیل داد. اطلاعات به وسیله پرسش نامه‏ استاندارد سلامت معنوی Paloutzian و همکاران (Spiritual Well-Being Scale یا SWBS) و مقیاس Depression Anxiety and Stress Scale-42 (DASS-42) جمع آوری گردید. داده ها با استفاده از آمارهای توصیفی و استنباطی در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بیش از یک سوم پرستاران (3/35 درصد) و حدود یک سوم آن ها (2/27 درصد) دارای درجات قابل توجهی از اضطراب و افسردگی بودند. نتایج آزمون Pearson نشان داد که ارتباط معکوس و معنی‏داری بین استرس، اضطراب و افسردگی پرستاران شاغل در بخش‏های کووید 19 با سلامت معنوی وجود داشت (001/0 > P). نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، به نظر می‏رسد توجه و تقویت بعد معنوی پرستاران در بحران‏ها در کنار حمایت‏های مالی و صنفی، به بهبود سلامت روان پرستاران و به دنبال آن، بهبود فرایند خدمات دهی به بیماران کمک کند.

1مقدمه: ترجیحات غذایی تعیین کننده انتخاب غذا هستند و به طور قابل توجهی با رژیم غذایی و پیامدهای سلامتی ارتباط دارند. چاقی و اضافه وزن یکی از مشکلات سلامتی نوجوانان در دنیا می باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط وضعیت ترجیحات غذایی و شاخص توده بدنی (Body mass index یا BMI) با متغیرهای دموگرافیک در دانش آموزان دوره دوم ابتدایی شهرستان ملکان در استان آذربایجان شرقی انجام شد. روش ها: این مطالعه از نوع مقطعی، توصیفی- تحلیلی بود که بر روی 582 دانش آموز دختر و پسر مقطع ابتدایی دوره دوم مدارس دولتی و غیر انتفاعی سه شهر شهرستان ملکان (ملکان، لیلان و مبارک شهر) به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی دو مرحله ای انجام شد. اطلاعات با استفاده از پرسش نامه دو قسمتی سؤالات زمینه ای و پرسش نامه محقق ساخته ترجیحات غذایی به صورت آنلاین در بستر برنامه پرس لاین ﺟﻤﻊ آوری گردید. از نسبت روایی محتوا (Content validity ratio یا CVR) و شاخص روایی محتوا (Content validity index یا CVI) برای روایی و از ضریب Cronbach´s alpha جهت پایایی پرسش نامه استفاده شد (98/0 = CVI، 91/0 = CVR). ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎ با استفاده از آزمون های Mann–Whitney، t، One-way ANOVA، Kruskal-Wallis و 2c در ﻧﺮﻡ ﺍﻓﺰﺍﺭ SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بین ترجیحات غذایی دانش آموزان با متغیرهای جنسیت (001/0 > P)، سن (027/0 = P)، پایه تحصیلی (027/0 = P)، تحصیلات مادر (028/0 = P)، شغل مادر (002/0 = P)، تحصیلات پدر (046/0 = P)، محل سکونت (001/0 = P) و درامد خانواده (002/0 = P) ارتباط معنی داری مشاهده شد. همچنین، بین BMI دانش آموزان با نوع مدرسه (002/0 = P)، تحصیلات پدر (033/0 = P) و سن مادر (013/0 = P) رابطه معنی داری وجود داشت. نتیجه گیری: نتایج حاکی از ارتباط بین ترجیحات غذایی و BMI نوجوانان با متغیرهای دموگرافیک می باشد که با توجه به وجود عوامل خطر، لازم است آموزش مدیریت وزن خانواده محور ارایه گردد. اهمیت توجه به راهبردهای بالقوه برای تقویت الگوهای تغذیه سالم نوجوانان و ارایه برنامه آموزشی که بتواند رفتارهای غذایی کودکان را بهبود بخشد و بار احتمالی بیماری های مرتبط با رفتار غذایی مانند چاقی را بر سیستم مراقبت های بهداشتی کشور کاهش دهد، لازم به نظر می رسد.

1مقدمه: رب انار به علت داشتن محتوای بالای مواد معدنی و ترکیبات آنتی اکسیدانی، یکی از مواد غذایی باارزش از نظر تغذیه ای می باشد و ممکن است به صورت تقلبی تولید شود و با عنوان رب انار خالص در اختیار مصرف کنندگان قرار گیرد. در پژوهش حاضر، کیفیت و خلوص پنج نمونه رب انار صنعتی و پنج نمونه رب انار سنتی موجود در بازار ایران مورد بررسی قرار گرفت. روش ها: شاخص های فیزیکوشیمیایی مانند مواد جامد محلول در آب، اسیدیته، pH، اندیس فرمالین، درصد ساکارز، خاکستر، وجود نشاسته، وجود اسید بنزوئیک و میزان هیدروکسی متیل فورفورال اندازه گیری و با استاندارد ملی ایران مقایسه گردید. جهت بررسی نوع و میزان اسیدهای آلی و احتمال تقلب با کنسانتره های ارزان قیمت، از روش کروماتوگرافی مایع- طیف سنجی جرمی (Liquid chromatography-mass spectrometry یا LC-MS) استفاده شد. یافته ها: میزان مواد جامد محلول در نمونه ها در محدوده استاندارد ملی قرار داشت. اسیدیته نمونه سنتی اصفهان، 90/8 درصد و بیشتر از میزان قابل قبول استاندارد و pH این نمونه، 19/2 و کمتر از میزان قابل قبول استاندارد به دست آمد. مقدار اندیس فرمالین در یکی از نمونه های صنعتی، 12/35 درصد و در محدوده مجاز استاندارد ملی و در سایر نمونه ها کمتر از حد استاندارد بود. درصد ساکارز نمونه ها کمتر از 6 درصد را نشان داد که حاکی از عدم افزودن شکر به نمونه ها می باشد و میزان خاکستر کل نمونه ها نیز در محدوده مجاز استاندارد ملی قرار داشت. در چهار نمونه سنتی، وجود نشاسته به عنوان عامل تقلب تأیید گردید. همه نمونه ها فاقد نگهدارنده اسید بنزوئیک بودند. میزان هیدروکسی متیل فورفورال در نمونه های سنتی بیشتر از نمونه های صنعتی و در نمونه سنتی ساوه با مقدار ppm 13/52، بیشتر از حد استاندارد تعیین شده بود. بررسی پروفایل اسیدهای آلی نشان داد که به ترتیب اسید سیتریک، مالیک و اگزالیک، اسیدهای غالب در نمونه ها بودند و میزان اسید تارتاریک، کمتر از یک درصد در نمونه ها مشاهده شد. نتیجه گیری: با توجه به شاخص های اندازه گیری شده، بیشترین احتمال تقلب در نمونه های رب انار از بابت افزودن نشاسته یا آرد می باشد. علاوه بر این، به نظر می رسد در نمونه های رب انار سنتی، به دلیل عدم امکان کنترل و نظارت توسط سازمان های ذی ربط، احتمال اختلاط افزودنی ها بیشتر است. همچنین، به دلیل کنترل ضعیف تر از نظر فرایند حرارت دهی، میزان وقوع میلارد و تولید ترکیباتی مانند هیدروکسی متیل فورفورال بیشتر می باشد.

1مقدمه: با توجه به این که کارکنان مراقبت های بهداشتی- درمانی در خط اول مبارزه با بیماری کووید 19 می باشند، اولین کسانی هستند که در معرض آلودگی به این ویروس قرار می گیرند و به دنبال آن، اضطراب ناشی از آن را به میزان بیشتری تجربه می کنند. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان اضطراب ناشی از کووید 19 و بررسی تأثیر برنامه آموزشی مبتنی بر مراحل تغییر بر میزان اضطراب ناشی از این بیماری در کارکنان مراکز خدمات جامع سلامت شهرستان گناباد انجام شد. روش ها: این مطالعه از نوع کارآزمایی در عرصه بود و جامعه مورد بررسی را کارکنان مراکز خدمات جامع سلامت شهرستان گناباد در سال 1400 تشکیل داد. بدین ترتیب، افراد دارای اضطراب متوسط به بالا، با استفاده از مقیاس اضطراب کرونا ویروس (Coronavirus anxiety scale یا CAS) شناسایی شدند و جهت انجام مداخلات به صورت تصادفی در گروه مداخله و شاهد قرار گرفتند. برنامه آموزشی طراحی شده برای گروه مداخله به مدت یک ماه طی شش جلسه از طریق برنامه اسکای روم (Skyroom) به صورت مجازی اجرا گردید. جهت آزمون، معادلات برآورد تعمیم یافته (Generalized estimating equations یا GEE) مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: نتایج مدل GEE نشان داد که پس از مداخله، به ازای هر یک واحد افزایش در زمان، میانگین نمره پیش تفکر در گروه مداخله 954/2 واحد، نمره تفکر 091/3 واحد، نمره آمادگی 924/2 واحد، نمره عمل 454/4 واحد و نمره نگهداری 136/3 واحد از گروه شاهد بیشتر بود. همچنین، به ازای هر یک واحد افزایش در واحد زمان، میانگین نمره اضطراب کل در گروه مداخله 727/6 واحد، اضطراب روانی 167/5 واحد و اضطراب جسمی 561/1 واحد از گروه شاهد کمتر بود (001/0 > P). نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد که برنامه آموزشی طراحی شده بر مبنای مراحل تغییر، در کاهش اضطراب ناشی از کرونا مؤثر می باشد. بنابراین، طراحی مداخلات آموزشی مبتنی بر این تئوری به منظور کاهش سطح اضطراب در زمان همه گیری بیماری های مشابه کرونا، مناسب به نظر می رسد.

1مقدمه: یکی از مشکلات حوزه سلامت، افزایش گرایش به مصرف غذاهای آماده است. شواهد نشان از تغییرات سریع ساختار مصرف غذا و شیوع چاقی در کشورهای در حال توسعه دارد. بازاریابی اجتماعی به عنوان یک چارچوب تغییر رفتار، کارایی خود را در بهبود جامعه به ویژه کاهش مصرف گرایی نشان داده است. پژوهش حاضر با هدف کاهش مصرف غذاهای آماده در بین دانش آموزان، اقدام به طراحی و پیاده سازی یک پویش بازاریابی اجتماعی نمود. روش ها: این مطالعه از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه شاهد بود که بر روی 352 نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه اول شهر یاسوج در بازه زمانی 20 مهر تا 25 دی سال 1397 و با روش نمونه گیری دو مرحله ای تصادفی ساده انجام شد. این پویش مبتنی بر یک مدل ده مرحله ای طراحی و اجرا گردید. طراحی آمیخته مداخله نیز بر مبنای یک پژوهش تکوینی صورت گرفت. یافته ها: کاهش معنی داری در دو متغیر رفتاری میزان مصرف و روند مصرف در گروه آزمون پس از اجرای مداخله در مقایسه با گروه شاهد (05/0 > P) و در مقایسه با مقادیر این متغیرها پیش از انجام مداخله (01/0 > P) وجود داشت. سایر شاخص های ارزیابی پویش مانند آگاهی از پویش با 1/81 درصد، یادآوری پیام ها با 4/79 درصد، تدوین برنامه غذایی هفتگی با 0/60 درصد، توانایی محاسبه شاخص توده بدنی (Body mass index یا BMI) با 7/67 درصد و تعیین سقف ماهانه مصرف با 9/38 درصد نیز حاکی از موفقیت قابل قبول پویش بود. نتیجه گیری: تحقیق حاضر با بهره گیری از رویکرد بازاریابی اجتماعی و طراحی آمیخته مناسب مبتنی بر پژوهش ترکیبی، می تواند به عنوان الگوی مؤثری برای کاهش مصرف غذاهای آماده در بین دانش آموزان مورد استفاده قرار گیرد.

1مقدمه: حس مکان از جمله معیارهای ارزیابی محیط های باکیفیت در معماری و یک تجربه مثبت از مکان است که بر اساس تعامل شناختی، عاطفی و رفتاری بین افراد، گروه ها و مکان کالبدی شکل می گیرد. بیمارستان کودکان احساسات منفی مانند استرس، ترس و آشفتگی را برای کودک به همراه دارد و رسیدن به حس مکان -که یک رابطه عاطفی مثبت بین کودک و محیط است- نه تنها می تواند این تأثیرات منفی را خنثی کند، بلکه روند بهبودی را تسریع می کند. هدف از انجام پژوهش حاضر، دستیابی به عوامل مؤثر در شکل گیری حس مکان در فضای بستری کودکان بود. روش ها: این مطالعه کیفی به روش تحلیل مضمون با رویکرد Braun و Clarke انجام شد. جامعه آماری شامل کودکان 7 تا 12 ساله بستری در بیمارستان کودکان امام حسین (ع) شهر اصفهان بود. حجم نمونه به صورت هدفمند و با رسیدن به اشباع نظری به دست آمد. 20 مصاحبه نیمه ساختار یافته از والدین کودکان به روش تحلیل مضمون انجام گردید و در نرم افزار ATLAS-ti مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بر اساس نظر والدین، کیفیت فضای بستری به پنج مضمون اصلی شامل «اجزای کالبدی اتاق، تأمین ایمنی و سلامت جسمی، حواس پرتی مثبت، احساس امنیت و آرامش روانی و تأمین آسایش محیطی» و 22 مضمون فرعی وابسته است. به روایت والدین، اتاق بستری باکیفیت، مکانی است که بتواند حواس کودک را از محیط دردآور بیمارستان دور و زمینه را برای تخیل و ایجاد احساس مثبت در وی فراهم نماید. مکانی که اجزای فیزیکی و کالبدی آن، هم سلامت جسمی کودک و آسایش محیطی را تأمین کند و هم زمینه را برای احساس آرامش و امنیت روانی کودک فراهم آورد. نتیجه گیری: مضامین به دست آمده از نظرات والدین، تأمین کننده سه بعد «کالبدی، احساسی و رفتاری» مؤثر در مدل شکل گیری حس مکان است. با به کارگیری این مضامین در طراحی فضای بستری، محیط کالبدی می تواند با تأمین نیازهای جسمی و روحی کودک، رفتار و ادراک وی را تحت تأثیر قرار دهد و منجر به برقراری رابطه احساسی کودک با مکان و در نهایت، شکل گیری حس مکان شود.

1مقدمه: با توجه به نقش نیروهای نظامی و کارکنان کلانتری ها در ارتباط نزدیک و تعامل با مردم و خطر ابتلا به کووید 19 و انتقال به دیگران، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مداخله آموزشی مبتنی بر تئوری انگیزش محافظت بر رفتارهای پیشگیرانه از ابتلا به کووید 19 در کارکنان کلانتری های شهر یزد انجام گردید. روش ها: این مطالعه از نوع نیمه تجربی بود که بر روی 66 نفر از کارکنان کلانتری های شهر یزد انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته با تأیید روایی و پایایی و ضریب Cronbach´s alpha بیشتر از 80/0 بود. ابتدا پرسش نامه های پیش آزمون در هر دو گروه تکمیل و سپس مداخله آموزشی مبتنی بر تئوری انگیزش محافظت برای گروه مداخله اجرا گردید و برای گروه شاهد هیچ مداخله ای انجام نشد. سه هفته پس از مداخله آموزشی، پس آزمون به اجرا درآمد. داده ها با استفاده از آزمون های تحلیلی در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج آزمون Mann-Whitney جهت مقایسه میانگین نمره بعد از آموزش نشان داد که میانگین نمره رفتار بعد از آموزش در گروه مداخله بیشتر از گروه شاهد بود (001/0 > P). نتایج آزمون Wilcoxon به منظور مقایسه قبل و بعد از آموزش نیز حاکی از آن بود که بعد از آموزش، میانگین نمره رفتار در گروه مداخله افزایش معنی داری داشت (001/0 > P)، اما در گروه شاهد تغییر معنی داری مشاهده نشد (831/0 = P). نتیجه گیری: استفاده از پکیج آموزشی طراحی شده مبتنی بر تئوری انگیزش محافظت جهت آموزش کارکنان کلانتری ها، می تواند در بهبود رفتارهای پیشگیرانه از ابتلا به کرونا مؤثر واقع شود.

1مقدمه: خودکشی مشکلی جدی در حوزه سلامت و دهمین علت مرگ و میر می باشد؛ به نحوی که در هر 11 دقیقه، یک نفر در جهان بر اثر خودکشی جان خود را از دست می دهد. خودکشی، پدیده پیچیده ای است که عوامل فردی، عاطفی، اجتماعی، روانی و ژنتیکی در آن دخیل می باشد. افرادی که اقدام به خودکشی می کنند، تجارب زیسته متفاوتی دارند. از آن جایی که اقدام به خودکشی ناموفق، در زنان بیشتر از مردان است و یکی از عوامل خطر مهم برای خودکشی در آینده به شمار می رود، پژوهش حاضر با هدف بررسی تجربه زیسته عاطفی زنان اقدام کننده به خودکشی انجام شد. روش ها: برای انجام این مطالعه، از بین کلیه زنان اقدام کننده به خودکشی که به اورژانس اجتماعی شهرستان میبد مراجعه کرده بودند، 9 نفر به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها، مصاحبه های نیمه ساختار یافته انجام گردید و داده ها به روش هفت مرحله ای Colaizzi مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. اعتماد و اعتبار تحقیق بر اساس معیارهای «انتقال پذیری، اطمینان پذیری، تأیید پذیری و باورپذیری» بود. یافته ها: یافته های حاصل از تجربیات عاطفی شامل هفت مقوله اصلی «تجربه خیانت زوجین، تجربه مشکلات زناشویی، روش های مقابله ای ناکارامد هیجان مدار، تجربه احساس منفی، تجربه فقدان گرمی و حمایت از سوی خانواده، تجربه اختلاف زناشویی والدین و تجربه آزار جنسی در دوران کودکی و نوجوانی» و 15 مقوله فرعی بود. نتیجه گیری: اغلب زنانی که اقدام به خودکشی می کنند، تجربه آزار جنسی، جسمی و عاطفی در کودکی و نوجوانی خود دارند. بنابراین، لازم است اجرای برنامه های حمایتی و آموزشی در جهت پیشگیری و کاهش آسیب های ناشی از تجارب آزار جنسی، جسمی و عاطفی برای زنان، در اولویت مراکز بهداشتی، درمانی و آموزشی قرار گیرد.

1مقدمه: با توجه به افزایش اقدام به خودکشی در سال های اخیر و مشکلات اجتماعی ناشی از آن، ضرورت توجه به برنامه ریزی برای پیشگیری از خودکشی بیش از پیش احساس می شود. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی واقعیت درمانی به شیوه گروهی بر رفتارهای خودتخریبی مستقیم و غیر مستقیم در دختران نوجوان دارای تجربه اقدام به خودکشی بود. روش ها: این مطالعه به روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه شاهد انجام شد. جامعه آماری شامل تمامی دختران نوجوان دارای تجربه اقدام به خودکشی دبیرستانی مقطع متوسطه اول و دوم منطقه 17 شهر تهران در سال تحصیلی 1401-1400 بود (65 نفر) که از میان آن ها، 16 نفر به صورت تصادفی و به روش نمونه گیری در دسترس در دو گروه آزمایش (8 نفر) و شاهد (8 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش 8 جلسه یک ساعته آموزش واقعیت درمانی دریافت کردند و گروه شاهد تحت هیچ گونه آموزشی نبودند. برای جمع آوری داده ها، از پرسش نامه های رفتارهای خودتخریبی Klonsky و Glenn (Self-Destructive Behavior Questionnaire یا RISQ) استفاده گردید. داده ها با استفاده از آزمون ANCOVA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: رویکرد واقعیت درمانی، اثربخشی معنی داری بر کاهش رفتارهای خودآسیب رسان مستقیم و غیر مستقیم داشت و اثربخشی واقعیت درمانی بر رفتارهای خودتخریبی مستقیم، بیشتر از رفتارهای خودتخریبی غیر مستقیم بود. نتیجه گیری: واقعیت درمانی می تواند بر کنترل رفتاهای نوجوانان تأثیرگذار باشد و از این طریق مسؤولیت کارهای خود را بر عهده بگیرند.

1مقدمه: استفاده از گوشی حفاظتی، یکی از راه های کاهش آلودگی صوتی در صنایع است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تغییرات ضریب جذب صوتی برخی از جاذب ایرماف ها در ترازها و فرکانس های مختلف بود. روش ها: در این مطالعه، چهار مدل ایرماف از جمله TASCO2550، (VENUS-740) AKHAVAN، 3M optime98 و Parkson ABZ تهیه گردید. سپس جاذب ایرماف ها در قطر 3 سانتی متر و ضخامت 2/1 سانتی متر برش داده شد. ضریب جذب هر نمونه با استفاده از لوله امپدانس و نرم افزار VA-Lab در سه تراز صوتی 75، 85 و 95 دسی بل اندازه گیری شد و در نهایت، داده ها در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: اختلاف معنی داری در میانگین ضریب جذب بین ترازهای صوتی 75، 85 و 95 دسی بل وجود نداشت و میانگین ضریب جذب در فرکانس های میانی و بالا افزایش یافت. نمونه جاذب ایرماف TASCO2550 بیشترین ضریب جذب را در فرکانس های 2000 تا 2500 هرتز نشان داد؛ در حالی که نمونه جاذب های (VENUS-740) AKHAVAN و 3M optime98 بیشترین میانگین ضریب جذب را در فرکانس 4000 هرتز داشت. همچنین، نمونه جاذب Parkson ABZ بیشترین میانگین ضریب جذب را در فرکانس 5000 هرتز نشان داد. به طور کلی، نمونه جاذب ایرماف های TASCO2550 و 3M optime98 به ترتیب بیشترین و کمترین ضریب جذب را به خود اختصاص دادند. نتیجه گیری: با انتخاب ایرماف با جاذب کارامد، می توان میزان جذب صوتی را افزایش داد تا به نتایج مطلوبی از کاهش آلودگی صوتی رسید.

1مقدمه: با توجه به اهمیت آلودگی فلزات سنگین و مازوت بر سلامت انسان، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر عنصر تغذیه ای روی و آلودگی مازوت بر میزان جذب سرب توسط گیاه گندم در یک خاک تیمار شده با ورمی کمپوست تحت تنش خشکی انجام شد. روش ها: این مطالعه به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی انجام گردید. میزان تجزیه زیستی مازوت در خاک به روش وزنی و میزان سرب و روی در گیاه گندم نیز توسط اسید کلریدریک 2 نرمال عصاره گیری و با دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. یافته ها: کاربرد 15 و 30 تن در هکتار ورمی کمپوست، منجر به کاهش 3/12 و 8/13 درصدی میزان جذب سرب توسط گیاه گندم شد؛ در حالی که میزان تجزیه زیستی مازوت به ترتیب 9/13 و 2/22 درصد افزایش یافت. کاربرد 40 کیلوگرم در هکتار روی خالص از منبع سولفات روی و کلات روی به ترتیب باعث افرایش 4/21 و 0/32 درصدی در میزان تجزیه زیستی مازوت در خاک شد، این در حالی است که میزان فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز (Ascorbate peroxidase یا APX) به ترتیب 4/11 و 8/12 درصد کاهش یافت. نتیجه گیری: کاربرد 40 کیلوگرم روی خالص از منبع سولفات و کلات روی می تواند نقش مؤثری در کاهش میزان غلظت سرب در گیاه گندم کاشته شده در خاک آلوده شده به مازوت داشته باشد. کاربرد ورمی کمپوست نیز نقش مؤثری در کاهش میزان قابلیت دسترسی سرب در خاک داشت.