مقدمه و هدف: با توجه به تحقیقات زیادی که روی بیماریزایی و عوامل بوجود آورنده اسهال صورت گرفته، هنوز هم اسهال یک معضل بهداشتی در کشورهای در حال توسعه محسوب می شود که این امر، انجام مطالعات بیش تر در این زمینه توجیه می کند. سویه های اشریشیاکلی انتروپاتوژنیک (EPEC) و انتروهموراژیک (EHEC) از عوامل مهم ایجاد کننده اسهال هستند که بسیاری از فاکتورهای بیماریزایی آن ها روی جزیره پاتوژنسیته LEE قرار دارد. ژن eae مهم ترین ژن در عامل LEE است که نقش اصلی را در ایجاد ضایعه بافتی (attaching-effacing: A/E) در روده دارد. این ژن دارای دو ناحیه ثابت و متغیر است که ناحیه متغیر آن، عامل تنوع این ژن می باشد. محل ورود عامل LEE درکروموزم باکتری اغلب یکی از سه جایگاه PheV, PheU, SelC می باشد و بررسی محل ورود آن می تواند در مراحل مختلف تکامل میکروبی را نشان دهد.روش کار: این مطالعه روی 320 سویه اشریشیاکلی جدا شده از مرکز طبی کودکان تهران صورت گرفت. در ابتدا واکنش PCR برای تشخیص ژن eae و سپس برای تعیین نوع این ژن صورت گرفت و برای تایید نوع این ژن، واکنش PCR-RFLP با آنزیم محدود کننده PstI انجام شد. روش تعیین سروگروپ O برای شناسایی سویه های اشریشیاکلی انتروپاتوژنیک و واکنش PCR ژن Stx (شیگاتوکسین) برای شناسایی سویه های اشریشیاکلی انتروهموراژیک صورت گرفت. در نهایت واکنش PCR برای تعیین جایگاه ورودی عامل LEE در جایگاههای PheV, PheU, SelC روی سویه های مذکور انجام گرفت.یافته ها: ژن eae در 11.8 درصد سویه ها، تیپ a1 در 15.7 درصد، α2 در 2.6 درصد، β1 در 23.6 درصد، β2 در 10.5 درصد و تیپ θ در 2.6 درصد از سویه های دارای این ژن وجود داشت. 44.7 درصد سویه ها نیز در دسته غیر قابل تایپ قرار گرفتند. با روش تعیین سروگروپ O، 42.1 درصد سویه های دارای ژن eae در دسته اشریشیاکلی های انتروپاتوژنیک قرار گرفتند و بدلیل عدم وجود ژن Stx در سویه های دارای ژن eae، باقیمانده سویه ها (57.9 درصد) در دسته اشریشیاکلی های (AEEC) Attaching-effacing قرار گرفتند. تعیین جایگاه ورودی عامل LEE نشان داد که در 47.61 درصد سویه ها این عامل در SelC، 42.87 درصد سویه ها در PheU و 9.52 درصد سویه ها در PhV وارد شده است.بحث: با توجه به اینکه در این مطالعه، مانند برخی مطالعات دیگر، درصدی از سویه ها (17 سویه از 38 سویه) در دسته سویه های غیر قابل تایپ قرار گرفتند، احتمال وجود تیپ های جدید که تاکنون گزارش نشده اند در سویه های غیر قابل تایپ این مطالعه وجود دارد. نتایج مقایسه تشخیص و تعیین تیپ ژن eae با مطالعات مشابه در این زمینه نشان داد که علی رغم تفاوت در درصد جداسازی سویه های مذکور، این تفاوت خیلی بارز نیست. نتایج تعیین جایگاه ورودی عامل LEE نشان داد که عامل LEE تمام سویه های دارای تیپ eae α و تنها سویه دارای تیپ eae θ در SelC و سویه های دارای تیپ eae θ در PheV یا PheV وارد شده اند که این نتایج با نتایج دیگر مناطق تطبیق داشت. بنابراین به احتمال زیاد این سویه ها از لحاظ تکاملی به یکدیگر نزدیک می باشند.