هدف: در این مطالعه، اثر حفاظتی هگزامتیلن تترآمین (HMT) و -Nاستیل - سیستئین (NAC) در مقابل سولفور موستارد (HD) در سلولهای فیبروبلاست پوست انسانی رده HF2FFمقایسه شد. مواد و روشها: اثر (180 mM) و اثر پیش درمانی یا درمان همزمان با (15mM) HMT و (0.1mM) NAC بر مرگ سلولی و ارگانلهای سلولی با میکروسکوپ الکترونی(EM) مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: HMT بیش از %38 وNAC حدود %33 از مرگ سلولی ناشی از HD جلوگیری نمود. مشاهدات EM نشان داد HD سبب تخریب غشا سلول و ارگانلها (میتوکندری، لیزوزیم و...) و علایم نکروز سلولی می گردد. HMT سبب افزایش سلول های نرمال با لیزوزیم سالم شده، ولی شبکه آندوپلاسمیک و گلژی نسبتا واکوئله و بعضی میتوکندری ها کاملا استروما را از دست داده اند. در گروه NAC میتوکندری ها متراکم، سیتوپلاسم نرمال نبوده و هسته علایم واکوئله، ولی تخریب نسبت به کنترل کمتر و ارگانلهای سلولی نیز نظیر دستگاه گلژی و لیزوزیم سالم مانده بودند. نتیجه گیری: HDبلافاصله پس از تماس اثرات مخرب را اعمال نموده و پبش درمانی موثرترین راه مقابله میباشد. مصرف HMT و یا NAC قویا از مرگ و نیز تغییرات ارگانلهای سلولی جلو گیری می نمایند. اثر محافظتیHMT در پیشگیری از مرگ سلولی ناشی ازHD بیشتر از NACمیباشد.