هدف: با توجه به اثرات بیهوشی بر جریان خون مغز و عملکرد مغز، و نقشی که عملکرد شناختی در زندگی اجتماعی و موقعیت شغلی و پیشرفت تحصیلی افراد ایفا می کند، بررسی تغییرات حافظه بعد از اعمال جراحی ضروری به نظر می رسد.
روش بررسی: به این منظور در یک بررسی بالینی اثرات بیهوشی عمومی و اسپاینال بر حافظه دور و نزدیک 64 مرد جوان 24-20 ساله ASA Class I, II که کاندید عمل جراحی اندام تحتانی یا قسمت تحتانی شکم بودند مقایسه گردید. بیماران به صورت تصادفی به دو گروه بیهوشی عمومی (32 نفر) و اسپاینال (32 نفر) تقسیم شدند. با استفاده از مقیاس حافظه وکسلر تجدید نظر شده، قبل از عمل، 24 ساعت بعد از عمل و 3 ماه بعد از عمل از بیماران هر دو گروه آزمون بعمل آمد. بیماران گروه بیهوشی عمومی در شب قبل از عمل 10 mg دیازپام خوراکی دریافت نمودند. قبل از القا 1 mg میدازولام به اضافه 2 µg/kg فنتانیل به عنوان پیش دارو و القا بیهوشی با 5 mg/kg نسدونال به اضافه 0.5 mg آتراکوریوم صورت گرفت. نگهداری بیهوشی با 50% N20 به اضافه هالوتان بود. بیماران گروه اسپاینال 10 mg دیازپام خوراکی شب قبل از عمل دریافت نمودند. 1 mg میدازولام به صورت پیش دارو تجویز شد و اسپاینال با 100 mg لیدوکایین یا 12 mg بوپیواکاژین انجام شد. سطح اسپاینال بالا، ناپایداری شدید همودینامیک، حوادث موثر بر حافظه در فواصل پیگیری از مطالعه حذف شد.
یافته ها: نتایج این مطالعه نشانگر کاهش بهره حافظه (P<0.001)، کاهش بهره حافظه نزدیک (P<0.001)، کاهش شاخص کلامی (P<0.001)، کاهش شاخص توجه و تمرکز (P<0.001) را در 24 ساعت بعد از عمل در گروه بیهوشی عمومی نشان داد، اما در گروه اسپاینال چنین کاهشی مشاهده نشد و در سه ماه بعد در هر دو گروه تغییری مشاهده نشد که p.value در بهره حافظه، بهره حافظه کوچک، شاخص کلامی، و شاخص توجه و تمرکز به ترتیب P=0.094، P=0.171، P=0.20، P=0.67 بود. در رابطه با حافظه دور 24 ساعت بعد از عمل و 3 ماه بعد نسبت به قبل از عمل در هر دو گروه بدون تغییر باقی ماند.
نتیجه گیری: بنابراین پیشنهاد می گردد حداقل 24 ساعت بعد از بیهوشی عمومی از رانندگی و کار با وسایلی که نیاز به دقت و تمرکز دارند خودداری گردد.