مجله تحقیقات دامپزشکی
سال:1379 | دوره:55 | شماره:3 |تعداد مقالات:25

کوکسیدیوز یکی از مهمترین بیماریهای اقتصادی صنایع پرورش ماکیان در دنیاست. در حال حاضر شیمی درمانی مهمترین روش کنترل و پیشگیری از این بیماری می باشد. اخیرا تلاشهایی در جهت القا ایمنی در برابر کوکسیدیوز پرندگان صورت گرفته و چند واکسن زنده تخفیف حدت یافته به صورت تجاری به بازار عرضه شده اند. مطالعه حاضر به منظور بررسی ایمنی زایی اسپوروزوآیت و مروزوآیت ایمریاتنلا از راه تلقیح داخل رکتوم انجام شده است. تعداد صد قطعه جوجه یکروزه نژاد تخمی به پنج گروه بیست تایی تقسیم شدند. چهار گروه از جوجه ها با مقادیر کم و زیاد اسپوروزوآیت و مروزوآیت و گروه پنجم (گروه شاهد) با بیست میکرولیتر محیط استریل هنکس تلقیح گردیدند. همه جوجه های ایمن شده و غیر ایمن به وسیله ده هزار اواوسیست ایمریاتنلا (سویه متجانس) در سن سه هفتگی چالش شدند. مدفوع پرنده ها به صورت روزانه تا 8 روز پس از دوره پیش آشکاری مورد آزمایش قرار گرفت و متوسط تعداد اواوسیست در گرم (OPG) در هر گروه محاسبه شد. نتایج حاصله اختلاف معنی داری (P<0.05) را بین پرندگان ایمن شده به وسیله اسپوروزوآیت و گروه شاهد نشان داد. به علاوه اختلاف معنی داری بین پرندگان ایمن شده با دز بالای مروزوآیت و گروه شاهد مشاهده شد. هیچ اختلاف معنی داری بین جوجه های ایمن شده با دز پایین مروزوآیت و گروه شاهد وجود نداشت. جوجه های ایمن شده با اسپوروزوآیت محافظت بالاتری را نسبت به گروه ایمن شده با مروزوآیت نشان دادند. یافته ها نشان داد که تشکیل و بلوغ شیزونت نسل اول ایمریاتنلا نقش مهمی در القا پاسخ ایمنی دارد. انجام تجربه در شرایط مزرعه موید محافظت طولانی مدت در اثر تلقیح دز پایین اسپوروزوآیت بود که به نظر می رسد به علت بلع اواوسیست ها و عرضه پادگنی مداوم می باشد.

در آذرماه 1377 هنگام بازرسی پس از کشتار ریه بظاهر سالم یک راس گاو بومی ذبح شده در کشتارگاه شهر شیراز یک عدد کرم سفید رنگ به طول 6.5 سانتیمتر در یکی از برونشهای لب دیافراگماتیک راست مشاهده شد. انگل مذکور از نظر ریخت شناسی مورد بررسی میکروسکوپی قرار گرفت و دیکتیوکولوس ویویپاروس تشخیص داده شد. این گزارش اولین مورد آلودگی در استان فارس و دومین گزارش در ایران می باشد.

در این بررسی میزان شیوع بیماری تورم پستان، الگوهای مختلف مقاومتهای آنتی بیوتیکی و نیز تشخیص تولید آنزیم بتالاکتاماز در گونه های مقاوم به آنتی بیوتیکهای پنی سیلین، آمپی سیلین، آموکسی سیلین و سفالکسین در باکتریهای مولد تورم پستان در بزهای شیری انجام گرفت. در انجام این تحقیق تعداد 205 راس بز شیری که بیش از دو هفته از زایمان آنها گذشته بود از بین 9 گله مختلف اطراف شیراز انتخاب شدند و تعداد 410 نمونه شیر تهیه شده به آزمایشگاه آورده شد. میزان شیوع تورم پستان بالینی و تحت بالینی به ترتیب 2.4 و 26.8 درصد بود. از 98 نمونه شیر بزهای مبتلا به تورم پستان CMT) مثبت( 55 باکتری جدا گردید. این موارد شامل 41.8 درصد استافیلوکوک کوآگولاز مثبت، 29 درصد استافیلوکوکهای کوآگولاز منفی، 7.3 درصد باسیلوس سرئوس، 7.3 درصد اشریشیاکلی، 3.6 درصد استرپتوکوک آلفاهمولیتیک، 3.6 درصد میکروکوک، 1.8 درصد نیسریا مننگوکوک، 1.8 درصد انتروباکتر، 1.8 درصد سودوموناس مولتی فیلیا و 1.8 درصد پروتئوس بود. در آزمایش حساسیت آنتی بیوتیکی باکتریهای جدا شده بین صفر درصد (استرپتوکوک آلفاهمولیتیک، میکروکوک، نیسریا مننگوکوک و پروتئوس) و 100 درصد (اشریشیاکلی، سودوموناس مولتی فیلیا و انتروباکتر) به یک یا چند آنتی بیوتیک مقاومت نشان دادند. از دو روش کاپیلری و اسیدومتری برای آزمایش باکتریهای مقاوم به آنتی بیوتیکهای بتالاکتام از نظر تولید آنزیم بتالاکتاماز استفاده شد که روش کاپیلری و اسیدومتری به ترتیب قادر به تشخیص تولید آنزیم بتالاکتاماز در 93.1 و 65.5 درصد از موارد بودند.

یک سگ تریر ماده 13 ساله به منظور بررسی لاغری مفرط و کاهش اشتها به درمانگاه دامهای کوچک دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران ارجاع گردید. در معاینه بالینی به جز حضور توده ای در بخش بالایی گردن، مورد غیر طبیعی دیگری یافت نگردید. به منظور آزمایشهای هیستوپاتولوژی، بیوپسی از توده مزبور تهیه شد. در بررسی ریزبینی، سلولهایی چندوجهی با مرز مشخص به طور فشرده و متراکم در دستجاتی در مجاورت مویرگها قرار گرفته بودند. سیتوپلاسم سلولها نسبتا ائوزینوفیلیک و حالت گرانوله داشت. هسته گرد تا بیضی با کروماتین پراکنده در وسط سلول قرار گرفته بود. ماکروفاژهای حاوی هموسیدرین نیز در بافت همبند کپسول و ترابکول ها و حتی در مواردی استرومای ظریف توده قابل رویت بود. همچنین در تعدادی از عروق موجود در بافت همبند کپسول و ترابکول ها آمبولی سلولهای توموری دیده می شد. با توجه به خصوصیات میکروسکوپیک مزبور، توده بیوپسی شده به عنوان کمودکتوما (Chemodectoma) مورد تشخیص قرار گرفت. وضعیت نامناسب بیمار، اندازه بزرگ تومور و عدم امکان جراحی، موجب گردید تا تصمیم به معدوم نمودن حیوان با استفاده از دوز بالای داروی بیهوشی گرفته شود. در کالبد گشایی توده توموری کمی پایینتر از زاویه خلفی فک و در نزدیکی محل دو شاخه شدن شریان کاروتید قرار داشت. در بررسی میکروسکوپیک اندامهای مختلف علی رغم مشاهده تهاجم عروقی و حضور آمبولی سلولهای نئوپلاستیک در عروق مختلف هیچ گونه آثار از متاستاز مشاهده نگردید. کمودکتوما از تومورهای نادر در سگ و گربه محسوب گردیده که از گیرنده های بیوشیمیایی موجود در عروق آئورت و کاروتید منشا می گیرند. در سگ و گربه بیشتر تومورهای شناخته شده در بدنه آئورت مشاهده گردیده، در حالی که در انسان تومورهای بدنه کاروتید متداولتر بوده است.

در تحقیقات انجام شده بر روی 206 عدد ماهی قره برون (آسیپنزر پرسیکوس)، 6 گونه انگل کرمی داخلی از این ماهی جدا شد. این ماهیان از 12 صیدگاه در شیلات ناحیه یک، 4 صیدگاه در شیلات ناحیه دو و ماهیان مولد کارگاه تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری شهید بهشتی (سد سنگر) جمع آوری شده بودند. از بین انگلهای جدا شده، دو گونه انگل کوکولانوس اسفروسفالوس و اسکریابینوپسولوس سمی آرماتوس، شایعترین انگلهای این ماهی بودند )به ترتیب با شیوع 84.75 درصد و 51.23 درصد( و شدت آلودگی به این انگلها نیز بیش از سایر انگلهای کرمی بود )به ترتیب با شدت آلودگی 11.31 و 15.25 عدد(. علاوه بر این، گونه های لپتورینکوئیدس پلاژی سفالوس )با شیوع 1.5 درصد(، اوسترونژیلیدس اکسیسوس (نوزاد) )با شیوع 1 درصد(، آنیزاکیس sp. (نوزاد) )با شیوع 2 درصد( و آمفیلینا فولیاسه ا )با شیوع 1 درصد( نیز از ماهی قره برون جدا شد ولی شیوع و شدت آلودگی به این انگلها بسیار اندک بود. سه گونه اخیر برای اولین بار از ماهی قره برون گزارش می شوند. در این بررسی، شیوع و شدت آلودگی به انگلها در نواحی شیلات ناحیه دو و سد سنگر، بیش از شیلات ناحیه یک بود. رابطه مستقیمی بین آلودگی به بعضی از انگلها (خصوصا کوکولانوس اسفروسفالوس و اسکریابینوپسولوس سمی آرماتوس) و اندازه ماهی وجود داشت. شیوع و شدت آلودگی در ماهیان قره برون ماده، بیش از ماهیان نر بود و همچنین، بین شیوع بعضی از انگلها (خصوصا کوکولانوس اسفروسفالوس و اسکریابینوپسولوس سمس آرماتوس) و فصل ارتباط متقابل وجود داشت.

بیست و چهار قطعه خرگوش نژاد سفید نیوزیلندی شامل 12 قطعه خرگوش 5.5 ماهه (بلوغ جنسی) و 12 قطعه خرگوش 1.5 ساله (بلوغ جسمی) و از هر گروه سنی 6 قطعه خرگوش نر و 6 قطعه خرگوش ماده، و از هر گروه جنسی 3 قطعه خرگوش جهت مطالعات ماکروسکوپیک و 3 قطعه خرگوش جهت مطالعات میکروسکوپیک انتخاب شدند. در این مطالعات طول ستون مهره ای به صورت کلی و ناحیه ای و طول نخاع شوکی به صورت کلی و ناحیه ای، نقطه اختتام نخاع شوکی در کانال مهره ای، ضریب رشد آلومتریک نخاع شوکی نسبت به ستون مهره ای به صورت کلی و ناحیه ای، قطر عرضی و قطر عمودی نخاع شوکی، قطر عرضی و قطر عمودی کانال مرکزی نخاع شوکی و نسبت ماده خاکستری به ماده سفید نخاع شوکی معین شد. نتایج حاصله مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته و در جداول مربوط به بخش نتایج منعکس می باشد.

با استفاده از روش مسمومیت تجربی حاد با آمونیاک (در آب ساکن)، 5 گروه ماهی کپور معمولی در معرض 5 غلظت مختلف آمونیاک 60) تا 150 میلی گرم در لیتر آمونیاک کل معادل 22.5 تا 75.5 میلی گرم در لیتر آمونیاک مولکولی) قرار داده شدند و یک گروه نیز به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. غلظت کشنده 50 درصد، فعالیت آنزیمهای سرمی، آلکالین فسفاتاز (ALP)، لاکتات دهیدروژناز (LDH)، آلانین آمینوترانسفراز (ALT)، آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) و غلظت اوره و کلسترول پس از 24 ساعت اندازه گیری گردید. تحت شرایط مناسب آب )دمای 20-22 درجه سانتیگراد، pH:7-7.2، اکسیژن محلول 6-7 میلی گرم در لیتر( غلظت کشنده 24 ساعت (LC50) برابر با 123 میلی گرم در لیتر آمونیاک کل 45.5) میلی گرم در لیتر آمونیاک مولکولی( بود. در بررسی آنزیمهای سرمی، میزان آنزیم ALP گروههایی که در معرض آمونیاک قرار گرفته بودند به طور معنی داری بیشتر از گروه شاهد بوده است. میزان آنزیم LDH در گروه 150 میلی گرم در لیتر آمونیاک کل، از گروه شاهد به طور معنی داری بیشتر بوده است (P<0.05). میزان ازت اوره خون نیز در ماهیهایی که در معرض آمونیاک کل به میزان 130 و 150 میلی گرم در لیتر قرار گرفته بودند به طور معنی داری بیشتر از گروه شاهد بوده است. در میزان AST، ALT و کلسترول سرم خون گروههای مورد مطالعه تفاوت معنی داری مشاهده نشد (P<0.05).

لقاح آزمایشگاهی یکی از روشهای عمده جهت تولید دامهای با ارزش ژنتیکی برتر می باشد. در بررسی حاضر به منظور انجام فرآیند لقاح آزمایشگاهی از تخمدان گاومیشهای کشتار شده جهت استحصال اووسیت استفاده گردید و با توجه به مشخصات سلولهای کومولوسی، اووسیت ها به چهار دسته تقسیم شدند. اووسیت های قابل کشت، در محیط کشت Ham’s F10 که با 10 درصد سرم گاومیش فحل تکمیل شده بود، در حرارت 39 درجه سانتیگراد در انکوباتور با 5 درصد گاز دی اکسیدکربن کشت شدند. پس از طی 20 ساعت از کشت، اووسیت ها با استفاده از اسپرمهای قابلیت یابی شده لقاح یافتند. به منظور پیشرفت مراحل اولیه رشد، اووسیت های لقاح یافته به محیطهای تازه انتقال داده شدند. نتایج نشان داد که 79.6 درصد اووسیت های قابل کشت، بالغ شده و 31.7 درصد اووسیت های لقاح یافته، تسهیم یافتند.

به منظور ارزیابی همبستگی موجود میان مقادیر چربی تام کبد و پارامترهای ALT، ALP، ACP، LDH و AST، گلوکز، تری گلیسرید، کلسترول، بیلی روبین تام و ازت اوره خون نمونه های کبد و خون از 163 راس گاو شیری ارجاعی به کشتارگاه مشهد اخذ گردید. بر اساس وضعیت آبستنی گاوها به چهار گروه 1) تا (4 و بر اساس میزان چربی تام کبد به 3 گروه a) تا (c تقسیم شدند. چربی تام کبد به وسیله روش سوکسله و پارامترهای بیوشیمیایی خون با استفاده از کیت های تجاری موجود به وسیله دستگاه اتوآنالایزر اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه و تحلیل آماری اطلاعات نشان داد که در گروههای چهارگانه بین مقادیر چربی تام، LDH، ALT، AST، تری گلیسرید و کلسترول اختلاف معنی دار وجود دارد (P<0.05). بین دو گروه a و b مقادیر چربی تام کبد، LDH، AST و بیلی روبین تام اختلاف معنی دار داشت (P<0.05). همبستگی معنی دار بین مقادیر LDH، ALT، AST، تری گلیسرید، بیلی روبین تام و ازت اوره خون با چربی تام کبد مشخص گردید (P<0.05).

انتقال خون یکی از روشهای درمانی شناخته شده در دامهای کم خون بوده که به واسطه فقدان اطلاعات کافی تمایل کمتری به آن معطوف گردیده است. اهداف اصلی این مطالعه بررسی واکنشهای ناشی از انتقال خون و تعیین مقدار خون تزریقی و فرجام انتقال (بهبودی) می باشد. 22 راس گاو با میانگین هماتوکریت 16.8 انتخاب شدند. به طور متوسط 5.36 واحد خون با میانگین 42 روز ذخیره سازی در 4 درجه سانتیگراد در هر راس تزریق گردید. نمونه های اخذ شده از دام جهت انجام آزمایشات بیوشیمیایی )کلسیم (Ca)، سدیم (Na)، پتاسیم (K)، پروتئین (TTP)، اوره (Urea)، هماتولوژی )گلبولهای سفید (WBC) و قرمز (RBC)، MCV، MCH، MCHC، هماتوکریت (PCV)، هموگلوبین (Hb)، آنزیمی LDH) و (AST و علایم بالینی )درجه حرارت (T)، ضربان قلب (HR)، حرکات تنفسی (RR) و شکمبه ((RM) در زمانهای قبل و به ترتیب 0، 2، 4، 6، 24، 48 و 72 ساعت پس از تزریق بوده است. مقایسه میانگین (t-test) پارامترهای خون نشان داد که انتقال خون سبب افزایش معنی دارK ، PCV، Hb، RBC، WBC، AST، RR و RM گردیده است (P<0.05). بقیه پارامترها تغییر چندانی نیافتند. نتیجتا گلبولهای قرمز، هموگلوبین و هماتوکریت که از عناصر اصلی انتقال خون محسوب می گردند با تاثیر در فعالیتهای حیاتی و فیزیولوژیکی سبب بهبودی دام شده اند. عناصر بیوشیمیایی و آنزیمها نقش چندانی در انتقال خون نداشته و فاقد عوارض بوده اند. همچنین انتقال یک واحد خون افزایش تقریبی یک واحد PCV را داشته که تعیین مقدار انتقال خون بر اساس میزان PCV دام می باشد. لذا پیشنهاد بهره مندی از بانک خون دامی و استفاده همه جانبه از خون به عنوان دارو پیشنهاد می گردد.

بسیاری از نرم تنان آب شیرین در انتقال انگلهایی که دارای اهمیت پزشکی - دامپزشکی می باشند، نقش دارند. بدین لحاظ اکثر منابع آب شیرین سیستان و بلوچستان از نظر حلزونهای ناقل (احتمالی) مورد بررسی قرار گرفتند. چهارده مورد حلزون شامل 2 جنس و 12 گونه ضمن 3 حلزون یابی در دهه 1370 جمع آوری شدند. دو نوع حلزون Indoplanorbis exustus و Lymnaea rufescens به عنوان گونه های جدید برای بلوچستان ایران گزارش می شود.

در این بررسی فلور قارچی کپور ماهیان پرورشی در مجتمع تکثیر و پرورش ماهی سفیدرود ارزیابی شده است. ماهیان مورد مطالعه شامل کپور، فیتوفاگ و آمور بوده که از پوست و آبشش آنها کشت قارچی به عمل آمده است. همچنین نمونه آب نیز مورد بررسی قارچی قرار گرفته است. در مجموع 31 نوع قارچ جدا گردید که مخمرها با 30.4 درصد در کل مطالعه بیشترین و فوزاریوم با 5.8 درصد کمترین فراوانی را داشتند. قارچهای جدا شده در این بررسی شامل: گونه های موکور، آسپرجیلوس، پنی سیلیوم، مخمر، فوزاریوم، قارچهای رنگی و انواع مخمر بود. در این بررسی همچنین ارتباط آلودگی بین پوست و آبشش ماهیان با استفاده از تست آماری مربع کای (Chi square) تحت برنامه نرم افزاری Epi Info Version 6 (P<0.05) ارزیابی گردید. نتایج حاصله نشان می دهد که در بچه ماهیان بین آلودگی پوست و آبشش به قارچهای مختلف (غیر از مخمرها) ارتباط معنی دار وجود دارد. در مولدین تنها این ارتباط در آلودگی با پنی سیلیوم و فوزاریوم مشاهده گردید. در این مطالعه برای اولین بار قارچهای متعددی از جمله قارچ ساپرولگنیا پارازیتیکا و فوزاریوم سولانی از ماهی در ایران جدا گردیدند.

عوامل مختلفی می تواند ترکیب شیر را تحت تاثیر قرار دهد که متعاقب آن کیفیت محصول نهایی نیز تغییر می یابد. در حال حاضر صاحبان صنعت شیر به جنبه های بهداشتی و کیفیت آن توجه چندانی ندارند و تنها شاخصهایی مثل چربی مورد ارزشیابی و پرداخت بهای شیر به دامدار قرار می گیرد. با انجام شمارش کلی میکروبهای شیر و همچنین اندازه گیری پروتئین و کازئین شیر می توان کیفیت شیرهای تحویلی را به طور دقیقتری کنترل نمود. از طرفی محتوای پروتئینی شیر و کیفیت شیر اولیه می تواند محصول نهایی بخصوص فرآورده های تخمیری شیر را تحت تاثیر قرار دهد. در این مطالعه با بررسی 48 نمونه از شیرهای تحویلی به کارخانه صنایع شیر ایران در فصل زمستان؛ شاخصهای مختلفی مورد ارزیابی قرار گرفت که نتایج آن عبارت اند از: اسیدیته با میانگین 14.34 و با حدود اطمینان 95 درصد (CI=14.15-14.52)، دانسیته با میانگین 30.66 و (CI=30.50-30.82)، چربی با میانگین 3.58 و (CI=3.49-3.66)، pH با میانگین 6.75 و (CI=6.71-6.80)، دما با میانگین 6.87 و (CI=6.37-7.37)، نقطه انجماد با میانگین -0.537 درجه سانتیگراد و -0.540) تا (CI=-0.535، پروتئین با میانگین 3.12 و (CI=3.08-3.15)، کازئین با میانگین 2.42 و (CI=2.37-2.48)، شمارش کلی میکروبی با میانگین 1.76×106 و (CI=1.02×106-2.49×106). در تست مقاومت الکلی 68 درجه 4.2 درصد نمونه ها و در الکل 72 درجه 29.2 درصد نمونه ها مثبت گردید. همچنین در بیشتر نمونه ها انعقاد لخته در حد متوسط دیده شد. مقایسه نتایج به دست آمده در این مطالعه با تحقیقات انجام شده و استانداردهای بین المللی موجود تفاوتهایی در بعضی از شاخصها مشخص می سازد که می تواند کیفیت شیر را تحت تاثیر قرار دهد. بالا بودن شمارش کلی میکروبی در مقایسه با استانداردهای موجود نشان دهنده کیفیت بهداشتی نامطلوب در دامداریها و حمل نامناسب شیر به کارخانجات است بنابراین توجه بیشتر به امر حفظ و کنترل بهداشت شیر در زنجیره تولید امری ضروری است.

در کالبدگشایی یک راس بز ماده پنج ساله از نژاد بومی، یک توده توموری در کبد مشاهده گردید. از نظر ظاهری این توده بزرگ و منفرد با اندازه تقریبی 11 سانتیمتر، رنگ پریده با مرکز فرورفته و لبه های نامنظم بود. بررسی هیستوپاتولوژیک، مجاری و ساختمانهای غده مانند را همراه با استرومای همبندی فراوان آشکار ساخت. وجود سلولهای تولید کننده موسین و ترشحات داخل سینوزوئیدی نشان داد که منشا این تومور از مجاری صفراوی می باشد.

زمینگیری آنزوئوتیک گاوها بیماری است با سبب شناسی نامشخص که در گاوهای مرتعی نواحی کوهستانی اطراف ارومیه در فصول خشک شایع می باشد. این بیماری در گاوهای ماده بالغ روی می دهد و ارتباط شناخته شده ای با آبستنی و زایمان ندارد. به منظور مطالعه نقش املاح در زمینگیری آنزوئوتیک گاوها در اطراف ارومیه وضعیت کلسیم، منیزیم، فسفر و پتاسیم سرم خون مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، از بین املاح مورد بررسی تنها میانگین عیار فسفر خون به طور معنی داری(P<0.001)  در گاوهای مبتلا کمتر از گاوهای بالینی بظاهر سالم ) به ترتیب با میانگین و خطای معیار 0.182± 1.85 در مقابل (5.34± 0.279 بود. این احتمال وجود دارد که هیپوفسفاتمی به طور مستقیم با مختل کردن متابولیسم کربوهیدراتها و کراتین فسفات در عضلات و یا به طور غیرمستقیم با فراهم نمودن شرایط برای وقوع سایر بیماریها در از پا افتادن این دامها ایفای نقش نموده باشد.

به منظور تعیین عفونتهای حاصل از کمپیلوباکتر فتوس زیرگونه فتوس، تعداد 402 نمونه سواب واژینال گوسفندی از منطق مختلف تهران و 9 گله گوسفندی با سابقه سقط جنین واگیر از استان اصفهان مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در گوسفندانی که سابقه سقط یا نازایی ندارند بیشترین میزان عفونت مربوط به اشرشیاکلی (Escherichia coli) و در درجه دوم مربوط به کورینه باکتریوم اویس (Corynebacterium ovis) می باشد، باکتری کمپیلوباکتر فتوس تحت گونه فتوس صرفا از گله هایی با سابقه جنین جدا گردید که میزان شیوع گله ای آن بسته به مورد از 0.6 درصد تا 13.3 درصد متفاوت بود.

در حال حاضر، مرغداریهای تخمگذار ایران درگیر بیماری آنفلوانزا با تحت سروتیپ H9N2 و پاتوتیپ ویروسهای آنفلوانزای طیور نه چندان بیماریزا (nHPAI) هستند. هدف این تحقیق، ارزیابی دلایل اتیولوژیکی افت تولید مشاهده شده در مرغداریهای تخمگذار به دنبال واگیری خرداد ماه سال 77 آنفلوانزای طیور می باشد. این مطالعه در یک مرغداری عظیم چند سنی دارای 40 سالن پرورش و تولید واقع در استان قزوین انجام گردید. عیار آنتی بادی ممانعت کننده از هماگلوتیناسیون بر علیه ویروسهای آنفلوانزا (AIV)، نیوکاسل (NDV) و سندرم افت تخم مرغ (EDS76) توسط آزمایش ممانعت کننده از هماگلوتیناسیون (HI) از خرداد ماه سال 77 تا 78 ارزیابی گردید. مقایسه عیار آنتی بادی AIV، NDV و EDS76 به 10 سالن متعلق به بلوکهای A و B محدود گردید. سالنهای هر دو بلوک A و B در دوره پرورش درگیر آنفلوانزا شدند. در حالی که بلوک B، علاوه بر آنفلوانزا به دنبال واکسیناسیون درگیر لارنگوتراکئیت عفونی (ILT) نیز شدند. میزان مرگ و میر در سن 36 هفتگی در بلوک B، 9.03 درصد بیشتر از بلوک A بود که ممکن است ناشی از درگیری توامان سالنهای بلوک B با AIV و ILTV باشد. تنها در بلوک A، افت تولید به میزان 9.64 درصد مشاهده شد. بررسی نتایج سرولوژیکی و افت تولید نشان می دهد که ممکن است ارتباط نزدیکی بین افت تولید و افت عیار آنتی بادی بر علیه AIV بوده باشد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که ممکن است افت تولید ناشی از ویروسی نوظهور و در حال چرخش در گله باشد.

هدف از انجام این پژوهش تعیین مقادیر مرجع پارامترهای بیوشیمیایی سرم اسبهای کرد بود. برای این منظور 38 راس از اسبهای کرد اسبداریهای اطراف کرمانشاه که از نظر بالینی سالم بودند در حالت ناشتا خونگیری شدند. بعد از لخته شدن، نمونه ها در محل سانتریفوژ و سرم آنها پس از جداسازی به آزمایشگاه منتقل شد. پارامترهای اندازه گیری شده شامل گلوکز، تری گلیسرید، کلسترول، کراتینین، اسید اوریک، ازت اوره خون، بیلی روبین تام و مستقیم بودند. دامنه مرجع و بر اساس صدک های 2.5 و 97.5 محاسبه شدند. مقایسه میانگینها با روشهای آماری آنالیز واریانس و یا آزمون "t" انجام شد. مراجع به دست آمده برای سرم اسبهای کرد بر حسب میلی گرم در صد برابر بود با گلوکز 69.75-89.25، تری گلیسرید 15.38-60.63، کلسترول 63.38-111.25، کراتینین 0.8-1.5، اسید اوریک 0.39-0.94، ازت اوره خون 7.75-25، بیلی روبین تام 0.5-2.06 و بیلی روبین مستقیم 0.1-0.61. دامنه های به دست آمده با مقادیر موجود در سایر نژادهای اسب مقایسه شد. به جز کراتینین، بین مراجع اسبهای کرد با سایر اسبهای ایرانی تفاوتی اساسی مشاهده نشد.

در این بررسی، 5 راس گوسفند نر یک ساله از نژاد بختیاری استفاده شد. پس از اطمینان از سلامتی آنها، در سه نوبت، نمونه گیری از سیاهرگ وداج و مغز استخوان از ناحیه جناغ سینه انجام و پارامترهای هماتولوژیک خون (تعداد گویچه های قرمز، هماتوکریت، هموگلوبین، تعداد گویچه های سفید و درصد نوتروفیلها، لنفوسیتها، ائوزینوفیلها و منوسیتها) و نمونه های مغز استخوان (نسبت رده میلوئید به اریتروئید) اندازه گیری شد و به عنوان گروه شاهد منظور گردید. همچنین روزانه، دمای بدن، تعداد تنفس، ضربان قلب و حرکات شکمبه نیز مورد بررسی قرار گرفت. برای ایجاد مسمومیت تحت حاد، روزانه به هر گوسفند، 3.5 میلی گرم سولفات مس برای هر کیلوگرم وزن بدن به مدت 10 روز خورانده شد. 4 ساعت پس از آن، نمونه گیری از سیاهرگ وداج و مغز استخوان انجام و اندازه گیریها همانند نمونه های شاهد صورت پذیرفت. نتایج به دست آمده نشان دهنده افزایش معنی دار تعداد ضربان قلب، تعداد تنفس و کاهش حرکات شکمبه بود. همچنین تعداد گویچه های قرمز، میزان هماتوکریت و درصد لنفوسیتها و ائوزینوفیلها کاهش (P<0.05) و تعداد گویچه های سفید و درصد نوتروفیلها در مقایسه با گروه شاهد افزایش معنی داری یافتند (P<0.05). میزان هموگلوبین، درصد منوسیتهای خون و نسبت رده میلوئید به اریتروئید مغز استخوان در این بررسی تغییر معنی داری نشان ندادند (P>0.05).

یکصد و سی و سه واحد )هر واحد 450 میلی لیتر( خون گاو در کشتارگاه ارومیه تهیه و دقیقا به مدت 46 روز در دمای 4ºC نگهداری گردیدند. در طول این مدت آزمایشات هماتولوژیک (هماتوکریت، هموگلوبین معمولی، هموگلوبین آزاد گلبولهای قرمز و سفید)، بیوشیمیایی )سدیم، پتاسیم، کلسیم، اوره، pH خون، پروتئین تام و گلوکز( و آنزیمی AST) و (LDH به فواصل 7 روز لغایت تا 46 روز در نمونه ها انجام گردید. همچنین تمامی نمونه ها در روزهای اول و دهم کشت شدند و از نظر آزمایشات سرولوژیکی (کارت تست) بررسی گردیدند. کشت نمونه ها )به غیر از 4 مورد مثبت( و همچنین آزمایشات سرولوژیکی (بروسلوز) همگی منفی بودند. مقایسه میانگین یافته های خون با روز صفر نشان می دهد که تغییرات هماتوکریت، گلبولهای قرمز و سفید تا روز 40 معنی دار نبودند، در صورتی که هموگلوبین معمولی، هموگلوبین آزاد، pH خون، سدیم، پتاسیم، کلسیم، اوره، AST، LDH، پروتئین تام و گلوکز اختلاف معنی داری (P<0.05) را در ذخیره سازی خون نشان دادند. نتیجه اینکه عدم تغییر هماتوکریت، گلبولهای قرمز و سفید تا روز 40 و هموگلوبین معمولی تا روز 28، به عنوان ارکان اصلی انتقال خون، از نقاط مثبت این مطالعه و تغییرات سدیم، پتاسیم و pH از عوارض احتمالی انتقال خون ذخیره شده به روش این مطالعه خواهند بود که چنین خونهایی بایستی به گاو کم خون انتقال و اثرات جانبی تمامی عوامل فوق بررسی گردند.