غدد درون ریز و متابولیسم ایران
سال:1397 | دوره:20 | شماره:5 |تعداد مقالات:8

لغت "اخلاق" جمع "خلق" است و به معنی سیرت و باطن انسان می باشد. همان گونه که شکل ظاهری انسان ممکن است زیبا و یا نازیبا باشد، شکل باطنی یعنی خوی و ویژگی های درونی انسان نیز می تواند شایسته و آراسته و یا ناشایسته و نامطبوع باشد. در اصطلاح علما، اخلاق عبارت است از حالت و ملکه ای که آدمی را بدون فکر در انجام کارها تحریک کند. 1 اخلاق ساختار وجودی انسان است و شگرف ترین اثر را در حوزه رفتار آدمی دارد. اخلاق پزشکی در زمره اخلاق حرفه ای است و مانند انواع دیگر اخلاق حرفه ای برای درک آن ابتدا باید اخلاق را شناخت و سپس با توجه به اهداف و شرایط خاص هر حرفه، اخلاق حرفه ای مخصوص آن را مشخص نمود. 2 حرفه پزشکی صاحب یکی از دو علم وارسته ای است که پیامبر اسلام فرموده اند: العلم علمان، علم الادیان و علم الابدان؛ زیرا جایگاه هر علم به شرف موضوع آن است و از آنجا که انسان شریف ترین موضوع حیات است، لذا پزشکی که به ابعاد مختلف سلامت انسان می پردازد، شریف ترین علم است. لَقَدْ خَلَقْ نَا الْ إِنسَانَ فِی أَحْ سَنِ تَقْ وِیمٍ (ما انسان را در نیکوترین صورت و سیرت آفریدیم، سوره تین، آیه 4). شناخت اخلاق بستگی به نگرش انسان به فلسفه اخلاق دارد. به عبارت دیگر پایه های اخلاق پزشکی براساس مبانی فکری و نظری هر فرد یا جامعه در بحث فلسفه اخلاق پایه گذاری می شود. لذا در هر کشوری و مکتبی، پزشکان، حقوقدانان، فلاسفه و فقها در تدوین امور مختلف اخلاق پزشکی نقش آفرینی کرده اند...

مقدمه: زنان بسیاری در سرتاسر جهان با دیابت بارداری مواجه می شوند. خود مدیریتی روشی سودبخش جهت کنترل بیماری دیابت می باشد که از عوامل مختلفی تاثیر می پذیرد. این مطالعه با هدف تعیین رفتارهای خود مدیریتی در زنان مبتلا به دیابت بارداری با رویکرد الگوی پرسید به انجام رسید. مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی بر روی 329 خانم مبتلا به دیابت بارداری در شهر قم، درسال 1397 انجام شد. از روش نمونه گیری در دسترس و پرسش نامه چند قسمتی جهت ارزیابی دانش، نگرش، خودکارآمدی، حمایت اجتماعی، دیسترس بارداری و عوامل قادرکننده بهره گرفته شد. داده ها با استفاده از روش های آماری (تی تست، آنوا، همبستگی پیرسون و آنالیز مسیر) مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: با تحلیل داده ها، رابطه مستقیمی بین خودمدیریتی و عوامل مستعدکننده مانند دانش (0/01>P، 0/848=r)، نگرش (0/05>P، 0/132=r) و خودکارآمدی (0/01>P، 0/790=r). مشاهده گردید. به علاوه رابطه مثبت و معنی داری بین خودمدیریتی و قادرکننده ها (0/01>P، 0/353=r) و نیز بین حمایت اجتماعی و خودمدیریتی (0/01>P، 0/173=r) وجود داشت. رابطه بین دیسترس بارداری و خودمدیریتی، معکوس و معنی دار بود (0/01>P، 0/587-=r). از میان عوامل پیش بینی کننده رفتار خودمدیریتی، خودکارآمدی (0/87=B) و پس از آن حمایت اجتماعی (0/80=B) در بالاترین مرتبه قرار داشتند. نتیجه گیری: در این مطالعه اهمیت عوامل مستعد کننده، قادرکننده و تقویت کننده بر خود مدیریتی مورد تاکید قرار گرفت که می توان به عنوان چهار چوبی مناسب جهت مداخلات از آن بهره گرفت.

مقدمه: یکی از نیازهای اساسی پژوهش گران سلامت، ابزارهای استاندارد به منظور ارزیابی و ارزشیابی وضعیت سلامت است. این مطالعه با هدف روان سنجی پرسش نامه تعیین کننده های شناختی اجتماعی پیشگیری از دیابت نوع دو در میان 180 نفر از افراد بالای 30 سال مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر کرمانشاه انجام گرفت. مواد و روش ها: پرسش نامه با بهره گیری از گام اول و دوم رویکرد نقشه نگاری مداخله طراحی شد. توصیف داده ها و اعتبار ساختار پرسش نامه از طریق تعیین همبستگی ها و انحصار متقابل گویه ها از یکدیگر به وسیله تحلیل عاملی اکتشافی و با بهره گیری از نرم افزار SPSS ویرایش 21 در سطح معناداری0/05 انجام گرفت. یافته ها: شاخص کفایت نمونه برداری 0/860 و آزمون بارتلت کرویت در سطح قابل قبولی معنی دار بود (0/001>P). هفت عامل بر اساس پایه های مفهومی نظریه رفتار برنامه ریزی شده، نظریه شناختی اجتماعی و الگوی باور سلامتی شامل نگرش، حساسیت درک شده، شدت درک شده، خودکارآمدی درک شده، هنجارهای ذهنی، موانع درک شده و رفتار با مقادیر ویژه بیشتر از 1/1 و سطح بار عاملی 0/4 یا بالاتر در 36 گویه استخراج شدند. این هفت ساختار 65/76 درصد از تغییرات واریانس الگوی فرضی را تبیین کردند. نتیجه گیری: ابزار طراحی شده از روان سنجی و پیشگویی کنندگی مطلوبی برخوردار بود و می تواند به عنوان یک ابزار روا و پایا جهت ارزشیابی تعیین کننده های شناختی اجتماعی موثر بر اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده از دیابت نوع دو، در جمعیت در معرض خطر شهری مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه: چگالی انرژی غذایی بر حسب محتوای انرژی غذا (کیلوکالری) تقسیم بر وزن غذا (گرم) تعریف شده است که تاثیر مهمی در تنظیم انرژی مصرفی، کاهش وزن، چاقی شکمی و دور کمر دارد؛ اما ارتباط آن با نمایه آدیپوسیتی، میزان متابولیسم استراحت و ضریب تنفس، کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. نمایه آدیپوسیتی از دور باسن و قد مشتق می شود که می تواند ابزار مناسبی برای اندازه گیری چربی بدن باشد. هدف اصلی این مطالعه، بررسی ارتباط چگالی رژیم غذایی با نمایه آدیپوسیت، میزان متابولیسم استراحت، ضریب تنفس و شاخص های ترکیب بدن در زنان چاق و دارای اضافه وزن بود. مواد و روش ها: این مطالعه بر روی 301 خانم دارای اضافه وزن و چاق انجام شد. در این مطالعه ی مقطعی میزان متابولیسم استراحت و ضریب تنفس با استفاده از کالری سنجی غیرمستقیم و ترکیب بدنی افراد با دستگاه آنالیز ترکیب بدنی بررسی شد. دریافت غذایی معمول افراد با پرسش نامه تکرر مصرف مواد غذایی پایا و روا و چگالی انرژی غذایی با تقسیم انرژی دریافتی هر فرد بر وزن کل غذای خورده شده به دست آمد. یافته ها: ارتباط معنا داری بین چگالی انرژی غذایی با سن، میزان تولید دی اکسیدکربن، میزان متابولیسم استراحت، میزان متابولیسم استراحت در هر کیلوگرم وزن و ضریب تنفس وجود دارد (0/05>P). پس از تعدیل داده ها برای سن، توده ی بدون چربی و فعالیت بدنی، ارتباط بین چگالی انرژی غذایی با میزان متابولیسم استراحت در هر کیلوگرم وزن بدن و ضریب تنفس هم چنان معنا دار بود (0/0001>P). ارتباط بین چگالی انرژی غذایی و نمایه آدیپوسیتی معنادار نبود (0/55=P). نتیجه گیری: براساس یافته ها: ی این پژوهش یک واحد افزایش در چگالی انرژی رژیم غذایی سبب می شود که میزان متابولیسم استراحت در هر کیلوگرم وزن بدن 0/89 واحد و ضریب تنفس 0/18 واحد افزایش یابد؛ از طرفی نمایه آدیپوسیتی با چگالی انرژی غذایی ارتباط معناداری ندارد.

مقدمه: التهاب نقش مهمی در بیماری زایی کاردیومیوپاتی دیابتی دارد. بیان ژن HMGB1 که یک سایتوکاین پیش التهابی است و ژن های دخیل در مسیر پیام رسان پایین دست آن در دیابت افزایش می یابد. هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر هشت هفته تمرین هوازی بر میزان بیان ژن های مسیر HMGB1-RAGE/TLR4-NF-kB در بافت قلبی موش های صحرایی نر دارای هایپرگلیسمی بود. مواد و روش ها: سی و شش سر موش صحرایی نر نژاد ویستار با میانگین وزنی 25± 231 گرم به طور تصادفی به سه گروه 12 تایی (شاهد سالم، هایپرگلیسمی شاهد و هایپرگلیسمی آزمون) تقسیم شدند. هایپرگلیسمی با تزریق درون صفاقی استرپتوزوتوسین و نیکوتین آمید القاء شد. چهل و هشت ساعت پس از اتمام برنامه تمرینی (هشت هفته تمرین هوازی)، بافت قلبی تحت شرایط استریل جدا گردید. میزان بیان ژن های HMGB1، RAGE، TLR4و NF-kB به وسیله روش Real-Time PCR اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی توکی انجام شد و سطح معنی داری 0/05P< در نظر گرفته شد. یافته ها: میزان بیان ژن های HMGB1، RAGE، TLR4و NF-kB در بافت قلبی گروه هایپرگلیسمی شاهد نسبت به گروه شاهد سالم به طور معنی داری (0/001P<) افزایش یافت. هشت هفته تمرین هوازی باعث کاهش بیان ژن های مورد مطالعه شد (0/001P<). نتیجه گیری: به نظر می رسد تمرین هوازی می تواند از طریق کاهش بیان ژن های HMGB1، RAGE، TLR4و NF-kB در بافت قلبی موش های صحرایی داری هایپرگلیسمی از اثرات منفی هایپرگلیسمی جلوگیری کند که این موضوع می تواند یک سازوکار مهم برای عملکرد قلبی و پیش گیری از کاردیومیوپاتی دیابتی باشد.

مقدمه: با وجود شیوع بالاتر چاقی در زنان، اثرات ضد چاقی نیترات، بیشتر در حیوانات نر و عمدتا با دوزهای پایین و با مدت زمان کوتاه انجام شده است. هدف مطالعه حاضر تعیین اثرات تجویز طولانی مدت (6 ماه) نیترات سدیم با دوزهای بالا بر شاخص های چاقی در موش صحرایی ماده بالغ سالم می باشد. مواد و روش ها: موش های صحرایی ماده از نژاد ویستار به 3 گروه (10 سر در هر گروه) تقسیم شدند: گروه شاهد که آب آشامیدنی و دو گروه آزمون که به ترتیب آب آشامیدنی حاوی 250 و 500 میلی گرم در لیتر نیترات سدیم به مدت 6 ماه دریافت کردند. وزن بدن، دریافت غذا و مصرف آب به صورت هفتگی اندازه گیری شد. طول بدن، نمایه ی توده بدنی (BMI)، شاخص لی، اندازه دور شکم و دور قفسه سینه هر دو ماه یک بار اندازه گیری شد. وزن بافت چربی سفید (WAT) و بافت چربی قهوه ای (BAT) و شاخص آدیپوسیتی در پایان مطالعه تعیین شد. یافته ها: تجویز نیترات تاثیری بر دریافت غذا در موش های صحرایی ماده نداشت، اما باعث افزایش معنی دار مصرف آب گردید (0/001P<). وزن بدن و فاصله بینی تا مقعد در گروه های آزمون تفاوت معنی داری نسبت به گروه شاهد نداشت. در انتهای مطالعه، در موش های تحت درمان با نیترات BMI (23 درصد)، شاخص لی (7 درصد)، شاخص آدیپوسیتی (36 درصد)، وزن WAT و هم چنین اندازه دور شکم (5 درصد) و دور سینه (6 درصد) نسبت به گروه شاهد، به صورت معنی دار پایین تر بود. وزن BAT در انتهای مطالعه، در ناحیه بین کتف (0/02± 0/23 و، 0/03± 0/39 و 0/02± 0/32 گرم به ترتیب در گروه کنترل و نیترات با دوز 250 و 500 میلی گرم در لیتر) و ناحیه زیر بغل (0/03± 0/24 و، 0/02± 0/33و 0/03± 0/30 به ترتیب در گروه کنترل و نیترات با دوز 250 و 500 میلی گرم در لیتر) نیز به صورت معنی دار بالاتر از گروه کنترل بود. نتیجه گیری: تجویز نیترات باعث جلوگیری از افزایش آدیپوسیتی در موش های صحرایی ماده بالغ سالم گردید. این اثرات مفید می تواند ناشی از افزایش قهوه ای شدن بافت چربی باشد.

مقدمه: گونه های فعال اکسیژن (ROS)، نقش مهمی را در تنظیم مسیرهای سیگنال دهی عضله اسکلتی و سازگار ی های پس از تمرین از قبیل بیوژنز میتوکندریایی و بهبود حساسیت به انسولین، ایفا می کنند. هم چنین، ROS ناشی از فعالیت جسمانی می توانند تولید مایوکاین ها را از عضله اسکلتی تحریک کنند. بنابراین هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش NADPH Oxidase 2 (NOX2) به عنوان تولیدکننده اصلی ROS حین انقباض در عضله اسکلتی بر بیان ژن های اینترلوکین 15 (IL-15)، و نیز تغییرات بیان کواکتیواتور 1-آلفای γ PPAR (PGC-1α )، به عنوان تنظیم کننده کلیدی بیوژنز میتوکندریایی، به دنبال یک دوره تمرین تناوبی شدید (HIIT) بود. مواد و روش ها: حیوانات به چهار گروه موش های وحشی شاهد (WTc) و آزمون (WTt)، و موش های ترانسژنیک با نقص در ژن NOX2 شاهد (NDc) و آزمون (NDt) تقسیم شدند. گروه های آزمون به مدت 6 هفته HIIT را به صورت تناوب های دو دقیقه دویدن با 100 درصد سرعت بیشینه و دو دقیقه استراحت با 30 درصد این سرعت و در مدت زمان کلی 60 دقیقه اجرا کردند. سرعت دویدن یک متر بر دقیقه به ازای هر هفته افزایش یافت. میزان بیان ژن های IL-15، PGC-1α و NOX2 در عضله دوقلو به روش Real-time PCR اندازه گیری شد. یافته ها: سطوح پایه IL-15 mRNA عضله دوقلو در گروه NDc به طور معناداری (0/001P≤ ) پائین تر از سایر گروه ها بود. بیان نسبی ژن ها در گروه های WTc، WTt، NDc و NDt برای IL-15 به ترتیب 1، 1/15، 0/49 و 0/99برابر و برایPGC-1α 1، 1/73، 0/76و 1/4برابر تغییر یافت. سطوح PGC-1α mRNA پس از تمرین در گروه WTt به طور معناداری (0/048=P) افزایش یافت. نتیجه گیری: یافته ها: ی فوق نشان می دهند بیان ژن IL-15 در عضله اسکلتی موش وابسته به NOX2 است. هم چنین، به نظر می رسد نقص در ژن NOX2 منجر به تضعیف بیان PGC-1α و در نتیجه تضعیف بیوژنز میتوکندریایی می شود.

مقدمه: سن یائسگی تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار می گیرد. گرچه پژوهش های متعددی در زمینه جنبه های مختلف سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) انجام گردیده است، مطالعات اندکی به بررسی تغییرات سن یائسگی و عوامل مرتبط با آن در بیماران مبتلا به PCOS در مقایسه با زنان سالم پرداخته اند. در این مطالعه ی مروری بنا داریم که به جمع بندی مقالاتی که سن یائسگی زنان مبتلا به PCOS را بررسی کرده اند، بپردازیم. مواد و روش ها: پایگاه های اطلاعاتی PubMed (including Medline)، Scopus، Google Scholar، Web of science، EMBASE برای یافتن مقالات منتشر شده در زمینه ی سن یائسگی واقعی یا برآورد شده بر اساس میزان سرمی هورمون آنتی مولرین (AMH) در بیماران مبتلا به PCOS از ابتدا تا سال 2018 جستجو و اطلاعات آن ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. کیفیت مقالات با استفاده از مقیاس ارزیابی کیفیت Newcastle– Ottawa تعیین گردید. یافته ها: مطالعات موجود ثابت کرده اند که AMH، یک مارکر تشخیصی مطمئن در پیش بینی ذخیره تخمدانی و سن یائسگی، در مبتلایان به PCOS به طور معنی داری بیشتر از زنان سالم می باشد. نتایج مطالعه ی مروری حاضر نشان داد که در اکثر بررسی های به عمل آمده، سن یائسگی یا برآورد آن بر حسب میزان سرمی AMH در بیماران مبتلا به PCOS به طور معنی داری در مقایسه با زنان گروه شاهد بیشتر بود. نتیجه گیری: تاخیر سن یائسگی در زنان مبتلا به PCOS می تواند به عنوان روزنه ی امیدی جهت باروری در سنین بالاتر زنان مبتلا به این سندرم که از ناباروری رنج برده اند، باشد.