این مطالعه به منظور بررسی اثر حفاظتی ذرات نانو هیدروکسی آپاتیت بر اسپرم طی انجماد با استفاده از پنج راس قوچ انجام شد. انزال ها (30=n) به صورت سه روز یک بار در شش نوبت جمع آوری شد. در هر نوبت، انزال ها تجمیع و به 12 قسمت مساوی تقسیم شدند. مقدار 01/0، 02/0، 05/0 یا 1/0 درصد هیدروکسی آپاتیت و 3، 5 یا 7 درصد گلیسرول به هر بخش اضافه شد. نمونه ها منجمد شده و برای دو هفته ذخیره شدند. سپس تعداد دو پایوت از هر تکرار (جمعاً 144 پایوت)، یخ گشایی شد و به مدت شش ساعت در 37 درجه سلسیوس نگهداری شدند. میزان تحرک، زنده مانی، سلامت غشای اسپرم و سلامت آکروزوم طی ساعات صفر، 3 و 6 پس از یخ گشایی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر متقابل ذرات نانو هیدروکسی آپاتیت، گلیسرول و زمان بر فراسنجه های اندازه گیری شده معنی دار نبود (05/0P). سلامت غشا در سطح 02/0 ذرات نانو هیدروکسی آپاتیت (7/52%) بیشتر از سایر سطوح بود (05/0>P). بنابراین افزودن 02/0 درصد ذرات نانو هیدروکسی آپاتیت به رقیق کننده منی قوچ سبب بهبود کیفیت اسپرم در روند انجماد می شود.