پژوهش در پزشکی
سال:1386 | دوره:31 | شماره:4 |تعداد مقالات:13

رتینوپاتی دیابتی شایعترین علت کوری در سن 20 تا 64 سالگی و استحاله سنی ماکولا (Aged-related macular degenetration= ARMD) شایعترین علت کوری در سن بالاتر از 60 سالگی است. در بسیاری از موارد ایجاد عروق جدید در شبکیه عامل کاهش بینایی است. در گذشته پیشرفت قابل توجهی در تحقیقات مربوط به آنژیوژنزیس از جمله نحوه ایجاد عروق جدید در بیماریها به دست آمده است.در پاتوژنز رتینوپاتی دیابتی و ARMD، افزایش نفوذپذیری عروقی و در نتیجه ادم رتین و تجمع مایع ساب رتینال و ایجاد عروق جدید که مستعد خونریزی می باشند، نقش اساسی دارند. درمان پذیرفته شده در حال حاضر لیزرتراپی است اما این درمان نیز عوارضی چون عدم اختصاصی بودن، تخریب رتین و اختلال دید را به دنبال دارد. همچنین گاه علیرغم حداکثر درمان، بیماری پیشرفت می کند لذا نیاز به درمانی که مدیاتورهای مولکولی نورگ زایی چشمی را هدف می گیرد احساس می شود.

مایکوباکتریوم توبرکلوزیس همچنان به عنوان شایعترین علت مرگهای مرتبط با عوامل بیماریزای عفونی در جهان شناخته می شود. در سال 1997 تخمین زده شد حدود 2 میلیارد نفر به عفونت سلی مبتلا می باشند (3-1). هر سال 9-8 میلیون نفر به عفونت فعال سل مبتلا گشته و در نهایت 2 میلیون نفر به علت ابتلا به سل و یا عوارض ابتلا به آن می میرند (3-1). سل یک مشکل عمده در بین کشورهای در حال توسعه می باشد که 95% مبتلایان و 98% مرگهای مرتبط با این بیماری در این کشورها رخ می دهد. در مناطق آفریقایی که شیوع عفونت HIV زیاد بوده میزان مرگ و میر سل بیش از 50% است (3،2).سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال 1993 از سل به عنوان یک معضل اورژانس بهداشت جهانی نام برد. از آن زمان بروز سل و مرگ و میر مرتبط با آن ثابت مانده است. علیرغم موفقیت سنی در این مورد، شاهد مقاومت دارویی غیرمنتظره بودیم که این پدیده در حال حاضر یک تهدید جهانی تلقی می گردد.مقاومت به یک داروی ضدسل از سالها قبل شناخته شده بود. متاسفانه سیر مقاومت دارویی در بیماری سل در نهایت منجر به ایجاد گونه های مقاوم به چند دارو شد (MDR-TB:Multi Drug Resistant-TB). تعریف سل مقاوم به چند دارو (MDR-TB) عبارتست از مقاومت به هر دو نوع داروی ایزونیازید و ریفامپین با یا بدون مقاومت به سایر داردهای رده اول درمان.میزان بروز سل مقاوم به چند دارو (MDR-TB) به سرعت در حال افزایش است و بروز تخمینی آن در کل جهان 460000 مورد در سال 2005 بوده است (4).

سابقه و هدف: پلی مرفیسم های ژن TNF می توانند بر فعالیت ویروس هپاتیت C در بیماری مزمن کبدی تاثیر بگذارند. در این مطالعه ارتباط بین سطح سرمی TNF-a و بیماری هپاتیت مزمن C مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: ارتباط بین سطح سرمی TNF-a و مرحله بندی فیبروزانکروز التهابی و همچنین ارتباط آن با اندکس های آنتروپومتریک (اندکس توده بدن (BMI)، نسبت دور کمر به لگن (WHR)، دور کمر، دور لگن، سن و جنس)، اندکس های بیوشیمیایی (سطح سرمی تری گلیسیرید، کلسترول، AST, HOMA-IR, FBS و ALT، انسولین، پپتید-C، سطح HOMA-IR، شمارش پلاکت و (INR و سایر یافته های آسیب شناسی (رسوب آهن در کبد، استئاتوز) در 60 بیمار مبتلا به هپاتیت C بررسی شد.یافته ها: میانگین سنی بیماران در زمان مطالعه 36.6±11.8 سال و میانگین سنی بیماران در زمان تشخیص هپاتیت 34.9±10.6C سال بود. 50 بیمار (83.3%) مرد و 10 بیمار (16.7%) زن بودند. میانگین سطح سرمی 31.13±30pg/ml TNF-a (محدوده طبیعی: (5-66 pg/ml بود. سطح سرمی TNF-a ارتباط معنی داری با متغیرهای دموگرافیک (سن، وزن، قد، WHR, BMI، دور کمر و دور ران)، متغیرهای بیوشیمیایی (تری گلیسیرید، کلسترول، HOMA-IR, FBS، انسولین، پپتید C، پلاکت، INR، فریتین، ترانسفرین، آهن سرم) و نمره دهی آسیب شناسی، grade, stage و وجود استئاتوز و رسوب آهن در کبد نداشت. سطح سرمی TNF-a با مصرف مواد مخدر و الکل ارتباط آماری معنی داری داشت (به ترتیب P=0.008 و (P=0.017. با استفاده از مدل رگرسیون خطی، FBS، تری گلیسیرید، آهن سرم، پپتید C، قد و بیلی روبین توتال و مستقیم ارتباط معنی داری با سطح سرمی TNF-a داشتند (به ترتیب (P=0.045, P=0.046, P=0.049, P=0.04. P=0.12, P=0.12, P=0.12.نتیجه گیری: TNF-a سرمی با قند ناشتای خون، تری گلیسیرید، آهن سرم، پپتید C، بیلی روبین توتال و مستقیم، قد، مصرف الکل و مواد مخدر در ارتباط است و ارتباط معنی داری با مرحله بندی فیبروز/ نکروز التهابی کبد ندارد.

سابقه و هدف: استرونژیلوئیدس استرکورالیس انگلی است که در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر جهان پراکنده است. جستجوی لارو با آزمونهای انگل شناسی در مدفوع مشکل است، زیرا بخش بزرگی از بیماران مزمن به آلودگی خفیف، تعداد کمی لارو به صورت متناوب دفع می کنند. تستهای سرولوژیکی (IFA, ELISA) قادر به شناسایی بیماران مزمن و بدون علامت می باشند اما هنوز آنتی ژن استرونژیلوئیدس استرکورالیس به منظور استفاده روتین تشخیصی در دسترس نمی باشد. این بررسی با هدف تشخیص آنتی ژن های ایمونوژن این انگل برای اولین بار در ایران انجام شده است.روش بررسی: با آزمایش مدفوع به سه روش مستقیم، فرمالین- اتر و کشت آگار پلیت بیماران شناسایی شدند. در 2 بیمار، لاروهای رابدیتی فرم (L1) مشاهده شد. بعد از کشت، لاروهای فیلاریفرم 7-6 روز بعد از انکوباسیون مدفوع در محیط آگار پلیت در دمای 25 درجه سانتیگراد بدست آمدند. 12000 لارو در 250 میکرولیتر PBS حاوی مهارکننده های پروتئاز سونیکه شدند. سپس میزان پروتئین با روش برادفورد تعیین شد. پروتئینهای لارو فیلاریفرم انگل با روش SDS-PAGE تفکیک شده و به روی کاغذ نیتروسلولز منتقل شدند. تست وسترن بلات با سرم افراد مبتلا به استرونژیلوئیدس استرکورالیس و دیگر عفونتهای انگلی (توکسوکاریازیس- هیداتیدوزیس و آمبیازیس) و سرم فرد سالم در رقتهای مختلف (0.01, 0.1 و 0.001) انجام شد.یافته ها: 4 باند پروتئینی 23، 28، 30 و 41 کیلودالتونی توسط سرم افراد مبتلا (در رقت 0.1) شناسایی شدند. در همین رقت هیچ کدام از پروتئینهای لارو فیلاریفرم با سرم فرد سالم و با سرم فرد مبتلا به آمیبیازیس واکنشی نشان ندادند. ولی بعضی از پروتئینها با سرم بیماران مبتلا به هیداتیدوزیس و توکسوکاریازیس واکنش نشان دادند. با رقیق کردن سرمها فقط پروتئین 41 کیلودالتونی با سرم بیماران مبتلا به استرونژیلوئیدیازیس واکنش نشان دادند لذا این پروتئین، بعنوان مهمترین پروتئین ایمونوژن معرفی می گردد.نتیجه گیری: شناسایی پروتئینهای ایمونوژن این انگل در ایران که با ویژگیهای ژنتیکی و فیزیولوژی میزبان، خود را منطبق کرده می تواند گامی مهم در این راستا باشد.

سابقه و هدف: چرخش های پارادایمی در دانش و تجربه های اندوخته شده بشری به قدری پرشتاب در حال وقوع هستند که نقش و کارکرد سازمانها با چالش بزرگ روبرو شده اند. امروزه، سازمانهای موفق، سازمانهایی هستند که با نیروهای دانشی در جهت خلق ارزشها و راهبردهای جدید گام بر می دارند و منابع انسانی و توسعه آن را در کشف، تولید و موقعیت سازمانی به منزله گران بارترین ارزش در سازمان پاس می دارند. هدف اصلی پژوهش حاضر الگوی ارایه توسعه منابع انسانی در بخش بهداشت و درمان بوده است.روش بررسی: این مطالعه از نوع مطالعات توصیفی است. جهت ارایه الگو ابتدا استفاده از متون و مطالعات مرتبط به طور گسترده انجام پذیرفت. انتخاب کشورها بر اساس مقایسه شاخصهای بهداشتی و اقتصادی و رتبه شاخص توسعه انسانی بالا صورت گرفت. کشورهای مورد مطالعه در حوزه توسعه منابع انسانی دارای رویکرد، اهداف، برنامه ریزی و بودجه ریزی ویژه، تربیت متخصصان ویژه و در مرحله تدوین الگو بوده اند. الگوی پیشنهادی به صاحبنظران و خبرگان ارایه گردیده و با بهره جستن از تکنیک دلفی، و با لحاظ کردن نقطه نظرات اصلاحی، الگوی نهایی تدوین و ارایه شد.یافته ها: یافته های مطالعه تطبیقی و نظرسنجی از خبرگان نشان داد در بخش بهداشت و درمان ایران به ویژه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، توسعه منابع انسانی جزو الزامات باید قرار گیرد و به ویژه زیرنظر بالاترین رده سازمانی با تعهد راهبردی مورد حمایت قرار گیرد. طراحی ساختار و مکانیسم های مناسب، اتخاذ رویکرد، برقراری امکانات و منابع فیزیکی، تامین منابع انسانی، تامین منابع مالی، ماموریت و وظایف، نگرش و توسعه دانایی، به افزایش توان رقابتی و کیفیت خدمات منجر می گردد.نتیجه گیری: در الگوی پیشنهادی، بیشترین تاثیر را مولفه منابع انسانی و سپس منابع مالی و سپس منابع فیزیکی دارد. تناسب الگو مورد تایید قرار گرفت. بر اساس مطالعات صورت گرفته و یافته های پژوهش، می توان الگوی تعیین شده را جزو الزامات سازمانی قرار داد و بر اساس زیرساختها و شرایط محیطی بازنگری نمود.

سابقه و هدف: امروزه بخصوص در کشورهای در حال توسعه جمعیت عمومی بصورت دایم در معرض مواجهه با انواع گوناگون آفت کشها قرار دارند و مطالعات نشان دهنده وجود مقادیر قابل سنجش از متابولیتهای آفت کشها در نمونه های ادرار می باشد. سموم آفت کش انتخابی عمل نمی کنند به این ترتیب که علاوه بر اثر روی موجودات هدف و آفات، روی موجودات غیر هدف (انسان و ...) نیز می توانند اثر بگذارند.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی طی 18 ماه به بررسی 1279 کشاور شاغل در 5 استان کشور پرداخته شد. روش نمونه گیری بصورت خوشه ای دو مرحله ای بود. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بود و اطلاعات بدست آمده توسط نرم افزار SPSS آنالیز شدند. در این مطالعه عوارض حاد و مزمن آفت کشها مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: تقریبا 50% کشاورزان تحت مطالعه بی سواد بوده و متوسط سابقه اشتغال به کار آنها 22 سال (18 تا 26 سال) بود. در مناطق مختلف بسته به نوع محصول و اثربخشی، سموم خاصی مصرف می شود. در رفسنجان و ساوجبلاغ بیش از 95% از سموم مصرفی ارگانوفسفره ها هستند. همچنین حدود 68% کشاورزان واحدهای تحت پژوهش از هیچگونه وسایل حفاظت فردی استفاده نمی کردند و تنها 5% کشاورزان مدعی بودند که اطلاعات درج شده در برچسب سموم را متوجه می شوند. 55% کشاورزان شهرستانهای مورد مطالعه ظروف باقی مانده سموم را در محیط رها می کردند و فقط 27% از آنها اقدام به سوزاندن یا دفن ظرف می کردند.نتیجه گیری: پیشنهاد می گردد مجموعه های آموزشی مشتمل بر آشنایی با سموم و کاربرد آنها، نحوه مقابله با عوارض کوتاه مدت و دراز مدت، روش استفاده موثر از وسایل حفاظت فردی مختلف و اقدامات مورد نیاز پس از استفاده از ظروف حاوی سموم تدوین و در اختیار کشاورزان قرار گیرد.

سابقه و هدف: ضریب تاثیر، علیرغم انتقادات وارد بر آن به عنوان شاخصی در ارزیابی اثرگذاری تحقیقاتی- فکری مقالات، در مطالعات علم سنجی بسیار مورد توجه بوده است. هدف از پژوهش حاضر تعیین "ضریب تاثیر" نشریات فارسی پزشکی مورد تایید کمیسیون نشریات علوم پزشکی کشور به منظور آگاهی مولفان حوزه پزشکی از رتبه بندی نشریات این حوزه و همچنین کتابداران کتابخانه های پزشکی، به منظور استفاده در مجموعه سازی کتابخانه ها است.روش بررسی: این تحقیق تحلیلی با استفاده از فن تحلیل استنادی و فرمول وینکلر، ضریب تاثیر 38 نشریه از 90 نشریه علمی- پژوهشی پزشکی فارسی که تا پایان بهار 1386 شماره های سال 1385 را به طور کامل منتشر کرده اند، مورد محاسبه قرار داده است. جامعه مورد بررسی منابع انتهای مقالات در نظر گرفته شد و پانویس ها حذف شدند. ابزار مورد استفاده در جمع آوری اطلاعات کاربرگه بوده است.یافته ها: تعداد مقالات مورد بررسی، 1586 مقاله است که در مجموع 30864 منبع بررسی شده که از این تعداد سهم منابع فارسی تنها 2673 بود. نشریه "آموزش در علوم پزشکی" با ضریب تاثیر 0.232، "غدد درون ریز و متابولیسم ایران" با ضریب تاثیر 0.105 و "خون" با ضریب تاثیر 0.098 به ترتیب اولین تا سومین نشریات تاثیرگذار در حوزه پزشکی ایران در سال 1385 هستند. نشریه "پژوهش در پزشکی" با 0.133 بیشترین ضریب آنی را در سال 1385 به خود اختصاص داده است.نتیجه گیری: استخراج شبکه استنادی بین مقالات 38 نشریه مذکور و محاسبه ضریب تاثیر نشریات، بیانگر میزان استفاده بسیار پایین از نشریات داخلی در بین مولفان این حوزه و به طبع میزان اندک ضریب تاثیرگذاری آنها است. توصیه می شود تحقیقی در زمینه علل عدم استفاده از منابع فارسی صورت گیرد.

سابقه و هدف: سرطان مثانه دومین سرطان شایع دستگاه تناسلی- ادراری در جهان است و شیوع آن در مردان حدود 3 برابر زنان است. عوامل کارسینوژنیک و ریسک فاکتورهای متعددی در ایجاد این سرطان دخیل می باشند که از میان آنها نقش عفونتهای ویروسی، به خصوص پاپیلوما ویروس انسانی (HPV) در سالهای اخیر بسیار مورد بحث قرار گرفته است. هدف تحقیق حاضر بررسی نمونه بیوپسی بیماران مبتلا به سرطان مثانه و گروه کنترل در جهت یافتن ژنوم HPV ژنیتال و شناسایی تیپهای شایع آن در ایران بوده است.روش بررسی: در این تحقیق با اخذ نمونه بیوپسی مثانه از 186 بیمار (147 بیمار مبتلا به سرطان مثانه و 39 نفر بعنوان گروه کنترل) و بررسی نمونه ها با روش PCR فراوانی HPV و نوع تیپ آن تعیین شد.یافته ها: 34.7% از افراد مبتلا به سرطان مثانه و 7.6% افراد گروه کنترل از نظر HPV مثبت بودند. تیپ HPV18 تیپ غالب یافت شده بود (47%). نسبت مردان مبتلا به سرطان مثانه تقریبا 6 برابر زنان بود و اکثر بیماران مرد در Grade و Stage بالای سرطان قرار داشتند. بررسی طبقه بندی سنی بیماران حاکی از آن است که گروه سنی 60-51 سال بیشترین موارد ابتلا به سرطان مثانه را به خود اختصاص داده است.نتیجه گیری: با توجه به درصد قابل توجه موارد HPV مثبت در میان افراد مبتلا به سرطان مثانه در مقایسه با گروه کنترل، به نظر می رسد که ارتباط معنی داری بین سرطان مثانه و عفونت HPV در ایران وجود دارد.

سابقه و هدف: پژوهشهای متعدد نشان می دهند که مذهب و سلامت روانی و حتی جسمانی با یکدیگر رابطه ای مستقیم دارند. روی آوری محققین به مذهب و مطالعه روانشناختی آن در دهه های اخیر روز افزون بوده است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین جهت گیری مذهبی و سلامت روانی است.روش بررسی: تعداد 140 نفر از دانشجویان دختر و پسر در سطح دانشگاههای تهران گروه نمونه پژوهش حاضر را تشکیل می دهند. تمامی آزمودنی ها با دو آزمون جهت گیری مذهبی آلپورت و پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) مورد بررسی قرار گرفتند. این آزمونها بیشتر برای جامعه ایرانی ترجمه و استاندارد شده اند. نتایج آزمونها پس از نمره گذاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که بین مذهب یا مذهبی بودن و سلامت روانی رابطه ای مستقیم وجود دارد. هر چه جهت گیری مذهبی درونی تر می شود سلامت روانی بالاتر می رود. هر چه جهت گیری فرد در زمینه مذهبی بیرونی تر می شود احساس خستگی و نشانه های بدنی نیز بیشتر می شود (p<0.004). هر چه جهت گیری فرد بیرونی تر می شود میزان اضطراب و بی خوابی فرد بیشتر می شود (p<0.016). بیشترین میزان همبستگی، مربوط به متغیر افسردگی و گرایش به خودکشی است که هر چه این احساس بیشتر می شود جهت گیری مذهبی بیرون تر می شود (p<0.0001).نتیجه گیری: مذهب درونی شده به عنوان یک عامل کلیدی برای سلامت روانی نقش ایفا می کند. توجه به مذهب درونی در مداخله های پیشگیرانه و درمانی می تواند عامل موثری در سلامت روانی به حساب آید.

سابقه و هدف: بیلی روبین متری پوستی (TCB) در جمعیتها و نژادهای مختلف نتایج متفاوت داشته است. در این مطالعه قدرت این روش با استفاده از نور برگشتی از پوست ناشی از جذب شعاع نوری توسط بیلی روبین رسوب شده در بافت بینابینی الاستینی محاسبه شد.روش بررسی: 525 نمونه از 260 نوزاد بررسی شد. ابتدا نوزادان در 26±6 ساعت اول تولد معاینه شدند و در صورت داشتن شرایط ورود به مطالعه، ریسک فاکتورهای زردی تعیین می شد و سپس TCB با دستگاه (Billi Check) ارزیابی و نتیجه ثبت می شد. به فاصله نیم ساعت، 1 سی سی خون جهت اندازه گیری سطح بیلی روبین سرمی (TSB) با روش استاندارد به آزمایشگاه ارسال می شد. برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها از آزمون کای دو و آزمون دقیق فیشر استفاده شد.یافته ها: در این مطالعه 63 نوزاد (24.2%) با زردی شدید (بالای صدک 95 ساعت/ سن) نیاز به فتوتراپی پیدا کردند. روش TCB از حساسیت 92.1%، اختصاصیت 92.4%، قدرت پیشگویی کنندگی مثبت 79.5%، قدرت پیشگویی کنندگی منفی 97.3% برخوردار بود.نتیجه گیری: در بررسی انجام شده، TCB برای شناسایی نوزادان در معرض خطر زردی شدید مناسب می باشد. این روش می تواند جایگزین مناسب برای TSB در بیلی روبین کمتر از 15 میلی گرم در دسی لیتر باشد.

سابقه و هدف: صنعتی شدن جوامع سبب شده تا نیروی شاغل غالبا بیش از نیمی از شبانه روز را در محیط کار سپری نمایند. چنین شرایطی به همراه پیچیدگیهای موجود در محیطهای کاری سبب پررنگ تر شدن نقش استرس می گردد. استرس شغلی به صورت عدم هماهنگی بین نیازهای شغلی با تواناییها، قابلیتها و خواسته های فرد تعریف می شود. استرس شغلی دارای عوارض و پیامدهای مختلف جسمی، روانی و رفتاری است. ماموران راهنمایی و رانندگی به جهت ماهیت و نوع کارشان در معرض استرسورهای گوناگون قرار دارند. مطالعه فوق با هدف تعیین تاثیر استرس شغلی بر سلامت روانی ماموران راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ انجام شده است.روش بررسی: این مطالعه مقطعی روی 250 نفر از ماموران راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ در سال 1382 انجام شد. برای سنجش استرس شغلی از پرسشنامه عوامل استرس زای شغلی ماموران راهنمایی و رانندگی استفاده شد و سنجش سلامت روان از طریق پرسشنامه بررسی سلامت عمومی (General Health Questionnaire=GHQ) انجام شد. جهت سنجش رویدادهای استرس زای زندگی و تیپ شخصیتی افراد نیز از پرسشنامه های ویژه استفاده شد.یافته ها: استرس شغلی و رویدادهای استرس زای زندگی با سلامت روان رابطه مثبت معنی داری داشته و می توان استرس شغلی و رویدادهای استرس زای زندگی را متغیرهای پیش بینی کننده برای سلامت روان دانست. بین ماموران ستادی و انتظامی از نظر سلامت روان و تیپ شخصیتی تفاوت معنی داری وجود ندارد ولی ماموران انتظامی از استرس شغلی بیشتری نسبت به ماموران ستادی برخوردار بودند. همچنین ماموران متاهل رویدادهای استرس زای بیشتری را نسبت به مجردان تجربه می کنند.نتیجه گیری: پیشنهاد می گردد جهت انتخاب افراد مناسب برای تصدی این شغل، در بدو استخدام از داوطلبان آزمونهای روانشناسی از قبیل شناسایی ویژگیهای شخصیتی افراد بعمل آید و معاینات دوره ای این افراد در مراکز تخصصی ارایه دهنده خدمات طب کار انجام گیرد. همچنین برنامه های منظم و مدون آموزش و مشاوره های روانشناسی برای این افراد انجام شود.