مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد
سال:1399 | دوره:15 | شماره:2 |تعداد مقالات:9

خوانندگان عزیز، شماره تابستان 9911 پیشروی شماست. در این شماره به موضوع تحول ناگزیر آموزش علوم پزشکی بخاطر وقوع اپیدمی کووید 91 در نامه به سردبیر توسط سلیمان زند و همکاران پرداخته شده است...

مقدمه: در فرایند یادگیری عوامل شناختی نقش بسیاری دارند، بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش بازتوانی شناختی گروهی بر اشتیاق تحصیلی و تعلل ورزی تحصیلی دانشجویان انجام شد. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل است. جامعه ی آماری پژوهش را تمامی دانشجویان کارشناسی پرستاری گرگان بر اساس معیارهای ورود و خروج به پژوهش در سال تحصیلی 1397 که تعلل ورز بودند، تشکیل داد. شرکت کنندگان به صورت داوطلبانه به پرسش نامه تعلل ورزی تحصیلی پاسخ دادند، تعداد 30 دانشجو که بیشترین نمره تعلل ورزی را داشتند انتخاب و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل گمارده شدند. سپس پرسش نامه های اشتیاق تحصیلی و تعلل ورزی تحصیلی به عنوان پیش آزمون در مورد هر دو گروه اجرا شد. آموزش بازتوانی شناختی گروهی روی گروه آزمایش در 8 جلسه 90 دقیقه ای اعمال شد. در پایان این دوره هر دو گروه پرسش نامه های فوق را به عنوان پس آزمون تکمیل کردند. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیره با نرم افزار SPSS 24 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: نتایج نشان داد، میانگین و انحراف استاندارد اشتیاق تحصیلی در پیش آزمون گروه آزمایش 41/4 ± 84/52 و کنترل 75/4 ± 10/49 و در پس آزمون گروه آزمایش 35/4 ± 36/83 و کنترل 42/4 ± 75/50 به دست آمد. میانگین و انحراف استاندارد تعلل ورزی تحصیلی در پیش آزمون گروه آزمایش 24/8 ± 74/65 و کنترل 11/7 ± 32/65 و در پس آزمون گروه آزمایش 54/4 ± 02/31 و کنترل 87/6 ± 11/64 به دست آمد. به طور کلی آموزش بازتوانی شناختی گروهی بر اشتیاق تحصیلی و تعلل ورزی تحصیلی دانشجویان در سطح 01/0 > P تأثیر معنی داری دارد. نتیجه گیری: آموزش بازتوانی شناختی گروهی، در جهت استفاده از راهبردهای شناختی و راهبرد فراشناختی به دانشجویان ارائه شود تا کمتر شاهد تعلل ورزی تحصیلی و عدم اشتیاق تحصیلی در دانشجویان باشیم.

مقدمه: آموزش مربی همتا، یک مدل آموزشی است که در آن دانشجویان ارشدتر به همکلاسی های خود و یا دانشجویان کم تجربه تر آموزش می دهند. نظارت بالینی، فرایندی رسمی، منظم و مداوم است که فرد کم تجربه ضمن دریافت مشاوره از ناظر یا فرد متبحر، عملکرد خود را بازنگری و ارتقاء می دهد. آموزش بالینی، جزء حیاتی برنامه درسی علوم پزشکی می باشد و کیفیت و کنترل عوامل تنش زای آن دارای اهمیت است. این مطالعه با هدف ترکیب مدل آموزشی مربی همتا و نظارت بالینی بر وضعیت و عوامل استرس زای آموزش بالینی پرستاری صورت گرفت. روش بررسی: این مطالعه از نوع نیمه تجربی می باشد که در آن برنامه ترکیبی مربی همتا و نظارت بالینی اجرا شد. نمونه های پژوهش، 60 نفر از دانشجویان پرستاری ترم های سوم تا ششم شاغل به تحصیل در دانشکده پرستاری و مامایی یزد بودند که به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه چهار قسمتی دربرگیرنده مشخصات دموگرافیک، پرسش نامه ارزیابی عملکرد مربی در آموزش بالینی، پرسش نامه استاندارد عوامل تنش زای محیط بالینی کک و کلیهامر، پرسش نامه رضایت سنجی از دوره و ناظر بالینی بود که به روش خودگزارش دهی تکمیل شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 16 صورت گرفت. نتایج: بر اساس یافته ها میانگین نمره ارزیابی همتا مربی 38/9 ± 42/56 بود و میانگین نمره کل عوامل تنش زای بالینی 6/5 ± 72/38 بود. مربیان همتا در بیشتر موارد موافقت خود را با برنامه همتا مربی و نظارت بالینی اعلام داشتند. نتیجه گیری: در اجرای برنامه ترکیبی مربی همتا و نظارت بالینی؛ عملکرد مربی همتا از نظر فراگیران خوب بود و همچنین عوامل تنش زای بالینی در سطح مرزی بین متوسط و ضعیف است. هر چند هر دو نتیجه رضایت بخش است اما جهت دستیابی به بالاترین کیفیت، نیاز به برنامه ریزی دقیق تر و آماده سازی بیشتر همتا مربیان و اجرای دقیق تر نظارت بالینی دارد.

مقدمه: با توجه به اهمیت تاب آوری تحصیلی در زندگی تحصیلی دانشجویان، هدف پژوهش حاضر بررسی روایی و پایایی مقیاس تاب آوری تحصیلی در دانشجویان کارشناسی دانشگاه های شهر اهواز بود. روش بررسی: در این پژوهش توصیفی از نوع روان سنجی ابزار، تعداد 306 دانشجوی کارشناسی دانشگاه های شهر اهواز (علوم پزشکی جندی شاپور، شهید چمران اهواز، آزاد اسلامی) در سال تحصیلی 1399-1398 به شیوه نمونه گیری داوطلبانه انتخاب شدند و به مقیاس تاب آوری تحصیلی کسیدی و مقیاس اشتیاق تحصیلی فردریکز و همکاران پاسخ دادند. پایایی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، روایی همگرا با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی محاسبه شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزارهای SPSS-23 و AMOS-21 تحلیل شدند. نتایج: تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که شاخص X2/df برای ساختار سه عاملی، 89/1 است و شاخص های برازندگی مدل رضایت بخش و قابل قبول بودند. پایایی برحسب ضریب آلفای کرونباخ برای تاب آوری تحصیلی 85/0 گزارش شد (پشتکار= 75/0، تأمل و کمک طلبی انطباقی= 76/0، عاطفه منفی و پاسخ هیجانی= 78/0). همچنین بین تاب آوری تحصیلی و اشتیاق تحصیلی همبستگی مثبت و معنی دار وجود دارد و روایی همگرا تائید می شود (35/0r= ). نتیجه گیری: بر اساس نتایج تحقیق حاضر، مقیاس تاب آوری تحصیلی ابزاری مناسب با خصوصیات روان سنجی قابل قبول برای سنجش تاب آوری تحصیلی در دانشجویان ایرانی است و می توان دانشجویانی که از تاب آوری تحصیلی پایین تری برخوردار هستند را تشخیص داد و اقدامات روانشناختی مناسب برای آن ها اتخاذ شود.

مقدمه: با توجه به این که آموزش مجازی، مدت کوتاهی است که در دانشگاه های علوم پزشکی و به ویژه دانشگاه شهید صدوقی یزد راه اندازی شده است، در مراحل ابتدایی به سر می برد. درباره آثار احتمالی این دوره، هنوز اطلاعاتی در دسترس نیست تا بتوان موانع و مشکلات احتمالی پیش رو را شناخت و یا از برکات آن به نحو احسن استفاده کرد. در مطالعه حاضر، پژوهشگران درصدد برآمدند تا با استفاده از روش کیفی به تبیین تجارب و دیدگاه های ذی نفعان جهت استخراج چالش های آموزش مجازی در دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد بپردازند. روش بررسی: این مطالعه با رویکرد کیفی از نوع تحلیل محتوای قراردادی و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شد. جامعه آماری مصاحبه شوندگان، اساتید و دانشجویانی بودند که در دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، تجربه تدریس و شرکت در چنین دوره هایی را داشته اند (15 نفر). جمع آوری داده ها از اردیبهشت ماه 1397 تا فروردین ماه 1399 تا رسیدن به اشباع کامل داده ها ادامه یافت و تحلیل داده ها به روش تحلیل محتوای قراردادی انجام گردید. نتایج: در بررسی چالش های موجود در آموزش های مجازی، چهار طبقه اصلی شامل امکانات و تجهیزات، کنترل و اداره کلاس، آمادگی وآموزش ناکافی به مدرس و دانشجو و مسائل عاطفی و فرهنگی و یازده زیرطبقه استخراج شد. نتیجه گیری: با توجه به وجود برخی موانع در آموزش حضوری و اهمیت کاربرد روش های مجازی در آموزش فراگیران، می توان با به کارگیری اقدامات لازم در جهت رفع مشکلات تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری، افزایش کنترل و اداره کلاس، ارتقاء کیفیت آموزش های اولیه دانشجو و مدرس و در نهایت ارتقا مسائل فرهنگی و پذیرش این روش، محیط یادگیری مطلوبی را با هدف کسب آموزش مناسب توسط دانشجویان مهیا ساخت.

مقدمه: امروزه تغییر و تحول در تمام ابعاد زندگی انسانی و سازمانی به شکل فزاینده ای رو به گسترش است. با شناخت ویژگی های مدیران تغییر به عنوان ارکان اصلی تغییر در سازمان های بهداشتی و درمانی، می توان تغییراتی اثربخش در نظام سلامت کشور ایجاد نمود. هدف از انجام این پژوهش، تعیین ویژگی ها و توانمندی های یک مدیر تغییر در نظام سلامت بود. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی که به صورت مقطعی در سال 1395 بر روی پرستاران بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی کرمان انجام شد، تعداد 280 پرستار به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه پژوهشگرساخته بود که روایی محتوا و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل خوشه ای و نرم افزار SPSS نسخه 16 انجام شد. نتایج: بیشترین میانگین ویژگ ی ها و توانمندی های یک مدیر تغییر به ترتیب مربوط به «تدوین سیستم ارزشیابی و بازخورد» (17/1 ± 31/9) و «راهنما و مشاور در فرایند تغییر» (10/1 ± 28/9)، و کمترین میانگین به ترتیب مربوط به «ایجاد جو دوستانه در محیط» (45/2 ± 35/7) و «تدبیر اندیشی برای کاهش مقاومت» (07/1 ± 04/8) بود. در مجموع، 4 دسته خصوصیات در قالب آینده نگری و برنامه ریزی؛ هماهنگ کننده و اطلاع رسان؛ تسهیل گر؛ و استراتژیست برای یک مدیر تغییر در نظام سلامت معرفی گردید. نتیجه گیری: خصوصیاتی از قبیل آینده نگری، اطلاع رسانی، تسهیل گری و استراتژیست بودن از ویژگی ها و توانمندی یک مدیر تغییر است. تأکید بر این ویژگی ها و آماده سازی مدیران در این زمینه موجب بهبود عملکرد مدیران در راهبری تغییر و تحول در نظام سلامت می شود و ایجاد تغییر در سازمان های بهداشتی درمانی را آسان تر می کند.

مقدمه: منشور حقوق بیمار با هدف تبیین حق دسترسی برابر به خدمات سلامت تدوین شده است. آگاهی و توجه به حقوق بیماران به منظور ارتقاء و تقویت نظام سلامت و رضایت بیمار لازم است. پژوهش حاضر با هدف تعیین آگاهی دانشجویان توانبخشی همدان از منشور حقوق بیمار انجام شد. روش بررسی: پژوهش حاضر، مطالعه ای توصیفی است که به صورت مقطعی در سال 1397 انجام شد. جامعه پژوهش شامل کلیه دانشجویان سال سوم و چهارم رشته های کاردرمانی، گفتاردرمانی و شنوایی سنجی بودند، که (143نفر)، به روش سرشماری در مطالعه شرکت کردند. ابزار گرد آوری داده ها پرسش نامه ای پایا و روا بر اساس منشور حقوق بیمار ابلاغ شده از طرف وزارت بهداشت ایران بود. تحلیل آماری با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 23 انجام شد. نتایج: یافته های پژوهش نشان داد که %3/64 از دانشجوها زن و %7/35 آنها مرد بودند که %49 شرکت کنندگان در مطالعه از سطح آگاهی ضعیف، %8/44 از سطح آگاهی متوسط و %3/6 از سطح آگاهی خوب برخوردار بودند. بیشترین درصد آگاهی در حیطه حق بیمار در خصوص دریافت مطلوب خدمات سلامت (%3/50 ) و کمترین سطح آگاهی مربوط به حیطه حق انتخاب و تصمیم گیری آزادانه بیمار (%2/4) بود. همچنین، بین جنسیت دانشجویان و سطح آگاهی (162/0 = P) و بین رشته تحصیلی دانشجویان و سطح آگاهی (937/0 = P) رابطه معنی داری وجود نداشت. نتیجه گیری: تقریباً نیمی از دانشجویان شرکت کننده در مطالعه حاضر، از سطح آگاهی ضعیف در خصوص منشور حقوق بیمار برخوردار بودند. بنابراین پیشنهاد می شود که در سر فصل واحدهای درسی و کارگاه ها یا سمینارهای آموزشی بر جنبه های مختلف حقوق بیمار تأکید بیشتری شود.

بسیاری از رویه های معمول جهان توسط همه گیری بیماری کرونا ویروس متزلزل شده است. در پاسخ به این همه گیری، آموزش دانشگاه ها نیز تعطیل گردیده که باعث وقفه جهانی بی سابقه ای در آموزش دانشجویان گروه علوم پزشکی و سایر رشته ها شده است. دانشگاه ها، علاوه بر ارائه آموزش دروس علوم پزشکی، به عنوان فضاهایی برای رشد اخلاقی، اجتماعی و عاطفی دانشجویان، به شمار می روند. بنابراین تعطیلی دانشگاه ها برای مدت طولانی می-تواند موجب بروز مشکلاتی در همه موارد مذکور گردد. شکی نیست که تأثیرات کرونا در سطح گستردهای احساس شده است. وحشت در جامعه قابل لمس است و این موضوع برای دانشجویان و اساتید گروه پزشکی سؤالاتی را در زمینه آموزش پزشکی و مشاغل آینده دانشجویان ایجاد کرده است...

بیورک معتقد است که تالش موفق در بازیابی(retrieval) اطالعات از حافظه در زمان اکتساب منجر به تعدیل ذخیره-سازی و بازیابی بعدی اطالعات می شود، زیرا ماشه فرآیندهای کدگذاری و بازیابی را می کشد، بطوریکه اگر از میان دو موضوع، یکی با دشواری بیشتری بازیابی شود، موضوعی که دشوارتر به یادآورده شده است، در حافظه تقویت شده و بسط می یابد(5،4)...