پژوهش های مدیریت در ایران
سال:1391 | دوره:16 | شماره:2 (پیاپی 75) |تعداد مقالات:10

در این مقاله، پس از پرداختی به اهمیت مطالعه فراموشی فعال دانش در سازمان، تعاریف مختلف ارائه شده در ادبیات موضوع در خصوص فراموشی سازمانی و فراموشی فعال دانش بررسی شده است سپس مفاهیم و ویژگی های مهم و کلیدی - که باید در تعریف فراموشی فعال دانش مدنظر قرار داده شود - استخراج شده است.بر این اساس، فراموشی فعال دانش به عنوان یک فعالیت ارادی و سیستماتیک و با توجه به ارزش دانش های سازمان به مدیریت دانش های کهنه و قدیمی می پردازد. سپس به منظور بررسی عمیق ارتباط بین فرآیند فراموشی فعال دانش با میزان چسبندگی دانش به افراد و زمینه سازمان به گردآوری اطلاعات کیفی منسجم از طریق موردکاوی به عنوان یکی از روش های تحقیق کیفی پرداخته شده است.بر اساس نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده می توان بیان کرد که با افزایش چسبندگی دانش به افراد و شرایط سازمان، فرآیند فراموشی فعال دانش با مقاومت های بیشتری مواجه شده است و سازمان باید زمان و تلاش بیشتری را برای فراموشی دانش کهنه تخصیص دهد.نتایج این پژوهش می تواند کمک به سزایی به مدیران سازمان ها در خصوص نحوه مدیریت دانش های کهنه و قدیمی خود بر اساس میزان چسبندگی دانش به افراد و زمینه سازمان، ارائه دهد.

امروزه اخلاق کسب و کار و مشتری مداری اهمیت فراوانی پیدا کرده و مباحث علمی زیادی در مورد آن انجام شده است. اگر چه استفاده از واژه مشتری مداری به چند دهه گذشته بر می گردد که به عنوان مزیت رقابتی برای شرکت ها تبدیل شده است ولی مقالاتی که به طور صرف رابطه اخلاق کسب و کار و مشتری مداری را بررسی کند، چندان زیاد نیستند.در این مقاله ادبیات موجود در زمینه اخلاق کسب و کار، مشتری مداری و همچنین مصادیقی از اخلاق کسب و کار بیان و سپس رابطه آنها با مشتری مداری سنجیده شده است. جامعه آماری این تحقیق کلیه کارمندان شرکت کاشی الماس کویر رفسنجان (160 نفر) می باشد. با استفاده از تحلیل عاملی شاخص های اخلاق کسب و کار از دیدگاه میلر و همچنین شاخص های مشتری مداری از دیدگاه انسانی تایید شده است. سپس رابطه بین اخلاق کسب و کار و مشتری مداری با استفاده از ضریب اسپیرمن اندازه گیری شده است.نتایج تحقیق نشان می دهد که در شرکت کاشی الماس کویر رفسنجان سطح اخلاق کسب و کار و مشتری مداری بالای 50 درصد است و رابطه معناداری بین اخلاق کسب و کار و مشتری مداری وجود دارد.

مفهوم مدیریت استراتژیک به سرعت پس از شکل گیری در بخش دولتی، به بخش خصوصی انتقال پیدا کرده و تحولات شگرفی در رقابت میان کسب و کارهای خصوصی آفریده است. حال به نظر می رسد که اگر این ابزار قدرتمند دوباره به زادگاه خود (بخش دولتی) بازگردد، می تواند منشا حل بسیاری از مسائل حوزه عمومی شود. بدیهی است که به کارگیری مدیریت استراتژیک در سازمان های دولتی ایران، نیازمند ارائه مدلی بومی است. از این رو به نظر می رسد که مرحله مقدماتی برای طراحی مدل بومی مدیریت استراتژیک برای این سازمان ها، شناسایی فراگردهای فعلی شکل گیری استراتژی در آنها باشد. به طوری که بتوان مراتب انطباق ادبیات نظری استراتژی به شرایط فعلی این سازمان ها را بررسی کرد تا در مرحله بعد، مدلی طراحی شود که با وضع موجود سازمان های ایرانی سازگار بوده و قابل پیاده سازی باشد. به این ترتیب نوشتار حاضر در پی تبیین فراگرد شکل گیری استراتژی در سازمان های دولتی فعال در عرصه سیاسی جمهوری اسلامی ایران است.

در دهه گذشته پیشرفت تکنولوژی های گوناگون باعث تغییر در ارائه خدمات به وسیله سازمان ها شده است. یکی از حوزه هایی که صنعت بانکداری را تحت تاثیر خود قرار داده است حوزه فناوری اطلاعات می باشد. تکنولوژی ارتباط بیسیم یکی از زیرمجموعه های حوزه فناوری است که در سال های گذشته پیشرفت چشم گیری داشته است و منجر به ارائه خدمت موبایل بانک از سوی بانک ها شده است. صنعت بانکداری، یک صنعت نمونه است که از داده کاوی استفاده می کند. داده کاوی را می توان به عنوان یک نوع از کشف دانش برای حل مساله در زمینه خاص بیان کرد.در این پژوهش از 232817 داده استفاده شده است که هدف آن پیدا کردن مدل هایی با توجه به مشخصات مشتری و استفاده آنها از موبایل بانک با استفاده از دو تکنیک شبکه های عصبی مصنوعی و بیز ساده می باشد تا با این وسیله به مشتریانی که در این دسته بندی قرا می گیرند و تاکنون از خدمت موبایل بانک استفاده نکرده اند، این خدمت به صورت پیشنهادی ارائه شود تا آنها بتوانند از این راه به جذب مشتری بیشتر، نگهداری مشتریان کنونی و از همه مهمتر افزایش رضایتمندی مشتریان کمک کنند. همچنین با ارائه این خدمت به مشتریان بالقوه، این امکان نیز وجود دارد تا با استفاده از این نوع مشتریان، مشتریان دیگر نیز به استفاده از این نوع خدمت تشویق شوند. بنابراین در پژوهش حاضر، این نتیجه حاصل شد که تکنیک شبکه های عصبی مصنوعی نسبت به تکنیک بیز ساده از دقت بالاتری برخوردار است. این عدد حدود 0.5 درصد است و نشان از تایید فرضیه پژوهش می باشد.

در تصمیم گیری، معمولا مدیران با مسائل انتخاب مواجهند. انتخاب یک یا چند گزینه از بین گزینه های مختلف تصمیم گیری، انتخاب بین معیارهای مختلف یا غربال سازی معیارها به منظور کاهش آنها به منظور تحلیل بهتر مساله، انتخاب یک یا چند راهبرد برای دست یابی به رفاه عمومی، از جمله این مسائل به شمار می روند.در این مقاله آنچه بحث می شود، مساله انتخاب از بین معیارهای مختلف یا عمل غربال سازی معیارهاست. راه های مختلفی برای غربال سازی وجود دارد که برای نمونه می توان به پالایش آنها در جلسه های گروهی با حضور خبرگان، رای گیری، به کارگیری قانون 20-80 و ... اشاره کرد. مشکل این نوع روش ها، وجود خبرگان مختلف با دیدگاه های گوناگون است زیرا خبرگان هر حوزه بر روی معیارهای انتخابی خود تاکید بیشتری دارند. این امر موجب می شود تا هر یک از خبرگان، اهمیت معیارهای خود را بیشتر از سایر معیارهای دیگران مورد توجه قرار دهند. معمولا سعی بر آن است تا آن دسته از معیارهایی انتخاب شود که بین تمام خبرگان مشترک باشد و بتواند پوشش بیشتری را از دید خبرگان مختلف به مساله ارائه دهد؛ به عبارت دیگر سعی بر انتخاب معیارهایی است که اجماع بیشتر و عدم توافق کمتری را به دنبال داشته باشد.این مقاله با ارائه یک مدل برنامه ریزی آرمانی، سعی بر انتخاب آن دسته از معیارها داشته است که عدم توافق بین خبرگان را با در نظر گرفتن مقیاس ترتیبی حداقل سازد. مدل های برنامه ریزی آرمانی ارائه شده از جنبه های مختلف بحث می شود. در این جا به منظور بررسی درستی و راستی آزمایی مدل، از یک مساله واقعی استفاده شده است.

هدف اصلی این پژوهش، مطالعه نقش شبکه اجتماعی در عملکرد کسب و کار بر اساس داده های 2010-2008 دیده بان جهانی کارآفرینی (GEM) در کشورهای ایران، کرواسی و دانمارک است. نمونه آماری شامل 1801 مدیر - مالک کسب و کار می باشد که در مصاحبه های برنامه تحقیقاتی GEM شرکت داشته اند.شبکه اجتماعی کارآفرینان شامل شبکه خصوصی، شبکه شغلی، شبکه تجربه، شبکه حرفه ای و شبکه بازار است که بیشترین بار عاملی را شبکه تجربه و کمترین بار عاملی را شبکه خصوصی دارد. همچنین در اندازه گیری عملکرد، صادرات دارای بیشترین بار عاملی و رشد مورد انتظار کمترین بار عاملی است.نتایج پژوهش نشان می دهد که کارآفرینان دانمارکی بیشتر از کارآفرینان دو کشور دیگر کسب و کار خود را با انگیزه بهره برداری از فرصت راه اندازی می کنند. همچنین اندازه شبکه اجتماعی در کرواسی و دانمارک 6 و در ایران 2.9 است. اما اندازه شبکه خصوصی کارآفرینان ایرانی بیشتر از شبکه های دیگر آنهاست. به طور کلی نتایج معادلات ساختاری نشان می دهد که عملکرد کسب و کار (صادرات، نوآوری و رشد مورد انتظار) به میزان 74 درصد تحت تاثیر مستقیم شبکه اجتماعی کارآفرینان است و این تاثیر به وسیله الگوی نقش (0.70 درصد) و به ویژه انگیزه فرصت (6 درصد) تعدیل می شود.

این پژوهش با هدف شناخت رابطه شیوه های آموزش کارکنان (شیوه گروهی و اجتماعات یادگیری، شیوه عملی فعال، شیوه خوداقدامی و شیوه رسمی) با فرایندهای مدیریت دانش (فرایند شناسایی و کسب دانش، فرایند تولید دانش، و فرایند اشتراک دانش) در سازمان انرژی اتمی ایران انجام شد.جامعه پژوهش تمام کارشناسان بالای پنج سال سابقه خدمت سازمان و واحدهای تابع آن بودند که انواع آموزش های سازمانی را به شیوه های مختلف تجربه کرده بودند. از جامعه پیش گفته تعداد 328 نفر به شیوه تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. از پرسشنامه محقق ساخت برای گردآوری داده ها استفاد شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرانباخ محاسبه و مقدار آلفای استاندارد شده برای شیوه های آموزش 86 درصد و برای فرایندهای مدیریت دانش 89 درصد تثبیت شد. به منظور اطمینان از روایی ابزار پژوهش از روش کیفی استفاده شد. با جمع آوری داده ها و تحلیل آنها، یافته ها بین شیوه های آموزشی گروهی و اجتماعات یادگیری، عملی فعال، خوداقدامی و شیوه رسمی با فرایندهای کسب و شناسایی، تولید و اشتراک دانش رابطه معنادار نشان داد. بر اساس نتایج این تحقیق می توان گفت شیوه آموزشی عملی فعال بیشترین تاثیر رگرسیونی را روی فرایند تولید دانش دارد.

انتخاب تامین کنندگان تصمیم مهم ولی پیچیده ای است که نیاز به بررسی دقیق معیارهای عملکردی مختلف دارد. به طور سنتی، مدل های انتخاب تامین کنندگان مبتنی بر داده های اصلی هستند و بر داده های ترتیبی تاکید کمتری می شود. اما با کاربرد گسترده روش های تولید مانند روش به موقع، به تازگی تاکید بیشتری بر لحاظ کردن داده های نادقیق - یعنی مخلوطی از داده های بازه ای و ترتیبی - می شود.این مقاله پیشنهاد می کند که از تحلیل پوششی داده ها (DEA) با مرزهای دوگانه برای انتخاب تامین کنندگان استفاده شود که در این روش علاوه بر کارآیی خوشبینانه هر تامین کننده، کارآیی بدبینانه آن نیز در نظر گرفته می شود. در مقایسه با DEA سنتی، رویکرد DEA با مرزهای دوگانه می تواند بهترین تامین کننده را به درستی و به آسانی بدون نیاز به تحمیل هیچگونه محدودیت وزنی شناسایی کند. یک مثال عددی با استفاده از رویکرد DEA با مرزهای دوگانه بررسی می شود، تا سادگی و سودمندی آن را در انتخاب و توجیه تامین کننده نشان دهد.

در سالیان گذشته تعلق خاطر کاری یکی از موضوع های مورد علاقه مشاوران و پژوهشگران حوزه رفتار سازمانی و منابع انسانی بوده است. این علاقه مندی مرهون وجود یافته های علمی نشان از تاثیرگذاری چشمگیر تعلق خاطر کاری بر نتایج عملکردی کسب و کار و در عین حال پایین بودن سطح تعلق خاطر کارکنان در سازمان ها بوده است که این امر خود هزینه های میلیارد دلاری در قالب بهره وری از دست رفته برای سازمان ها دربر داشته است. عوامل مختلف (از جمله الزام های شغلی، منابع شغلی، منابع شخصی) به عنوان پیش آیندهای تعلق خاطر کاری و همچینین عوامل مختلف (از قبیل تعهد سازمانی، رضایت شغلی، رفتار شهروندی سازمانی و ...) به عنوان پیامدهای تعلق خاطر کاری بیان شده اند.در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف تبیین پیش آیندهای تعلق خاطر کاری و همچینن تاثیرگذاری تعلق خاطر کاری بر تعهد سازمانی انجام شده است.نتایج پژوهش نشان می دهد که منابع شغلی (استقلال و آزادی عمل، حمایت اجتماعی، بازخورد، مربی گری سرپرستی، فرصت های رشد و یادگیری) و منابع شخصی (خوداثربخشی، شخصیت پیش قدم، وظیفه شناسی) به عنوان پیش آیندهای تعلق خاطر کاری مطرح هستند و تعلق خاطر کاری به طور مثبت بر تعهد سازمانی تاثیرگذار است.

امروزه مدیران در تمام سازمان ها، خواستار استفاده بهینه از امکانات و ظرفیت های موجود در بخش های مختلف می باشند. بنابراین وجود مدلی به منظور ارائه بازخورد در راستای بهبود عملکرد شعبه های مختلف سازمان ها و دستیابی به ابزاری برای برآوردن این نیاز مدیران، بسیار ضروری و منطقی به نظر می رسد.هدف از این پژوهش ارائه یک مدلی تلفیقی فرآیند تحلیل شبکه ای فازی، کارت امتیازی متوازن و تحلیل پوششی داده های فازی برای ارزیابی عملکرد شعبه های اداره های تعاون استان یزد می باشد تا با این وسیله بتوان علاوه بر شناسایی شعب کارا و ناکارا، استراتژی های مناسب را برای بهبود عملکرد شعب ناکارا و تقویت هر چه بیشتر شعب کارا تدوین کرد. در این پژوهش از مدل کارت امتیازی متوازن به منظور استخراج شاخص های ارزیابی، از تکنیک فرآیند تحلیل شبکه ای فازی به منظور تخمین اهمیت نسبی هر شاخص تحت یک چشم انداز واحد و از تکنیک تحلیل پوششی داده های فازی به منظور ارزیابی کارایی شعب استفاده شده است. بعد مالی به عنوان مهمترین بعد در ارزیابی و شعبه شهرستان یزد و اردکان به عنوان کاراترین شعب از نظر سطح عملکرد شناسایی شدند.