علوم و تکنولوژی محیط زیست
سال:1399 | دوره:22 | شماره:2 (پیاپی 93) |تعداد مقالات:30

زمینه و هدف تغییر اقلیم و گرمایش جهانی یکی از گسترده ترین و مهم ترین مخاطرات زیست محیطی است. هدف این مطالعه بررسی روند دمای حداقل، حداکثر و بارندگی در دوره گذشته بوشهر به عنوان استان ساحلی خلیج فارس و پیش بینی آینده اقلیمی آن تا انتهای سال 2100 میلادی و همچنین اثرات احتمالی پیش بینی شده بر اکوسیستم های جنگلی مانگرو خلیج فارس می باشد. روش بررسی در این مطالعه از روش ریزمقیاس رگرسیونی [1]SDSM و از مدل GCM[2] کانادایی CanESM2 در سه سناریو RCP2. 6، RCP4. 5 و RCP8. 5 و مدل HadCM3 در سناریو A2 برای شبیه سازی داده های اقلیمی ایستگاه سینوپتیک بوشهر در دوره های پایه، مشاهداتی و آتی (2100-2010) استفاده شد. همچنین اعتبارسنجی مدل با پنج شاخص آماری و عدم قطعیت مدل با روش بوت استرپ محاسبه شد. یافته ها میزان افزایش دمای میانگین فصل زمستان و تابستان در طول دوره 47 ساله به ترتیب 8/1 و 7/1 درجه سانتی گراد بوده است. پیش بینی آینده اقلیمی دمای بیشینه و کمینه در مدل CanESM2[3] و HadCM3[4] بیش ترین افزایش را در ماه های سرد سال نشان دادند. همچنین دمای پیش بینی شده مدل CanESM2 در ماه های گرم از دمای کنونی کم تر خواهد بود. شبیه سازی متغییر اقلیمی بارش در مدل HadCM3 افزایش بارش را در فصل تابستان و پاییز و مدل CanESM2 افزایش بارش را برای همه فصول سال نشان دادند. بحث و نتیجه گیری هر دو مدل زمستان های گرم تری را در دهه های آتی برای استان بوشهر پیش بینی کردند. با پیش بینی طولانی شدن فصل گرم در مدل CanESM2 ممکن است زمان جوانه زنی و گل دهی مانگروها طولانی تر و از سه ماه به شش ماه تغییر یابد. در صورتی که افزایش بارش های پیش بینی شده به صورت ریزش های حدی نباشند می توانند همراه با افزایش دما باعث رشد و توسعه بیش تر مانگروها شوند.

زمینه و هدف امروزه ازدحام جمعیت شهرها و تمایل به شهرنشینی، نیاز مردم را به استفاده از وسایل حمل و نقل فزونی بخشیده و از این رو، وجود یک سیستم حمل و نقل عمومی مطمین، کارا و اقتصادی، با کمترین آثار مخرب زیستی در راستای رسیدن به توسعه پایدار گامی ضروری به نظر می رسد. چه آن که حمل و نقل شهری یکی از زمینه های اصلی توسعه اقتصادی محسوب می شود؛ موضوعی که لزوم برنامه ریزی صحیح را در زمینه حمل و نقل شهری مورد تاکید قرار می دهد. از این رو، این مقاله با هدف بررسی آلودگی هوای ناشی از تردد وسایل حمل ونقل عمومی درون شهری در شهرستان یزد و برآورد آلودگی ناشی از آن ها در این مسیر تدوین شده است. روش بررسی داده های مورد نیاز این مطالعه از طریق مراجعه به سازمان تاکسی رانی و اتوبوس رانی شهرستان یزد و هم چنین مراجعه میدانی در بین رانندگان جمع آوری شده است. یافته ها براساس نتایج به دست آمده، تردد وسایل نقلیه عمومی در شهرستان یزد باعث انتشار سالانه 306 تن ذرات معلق، 730 تن هیدروکربور، 1424 تن مونو اکسید کربن، 68934 تن دی اکسید کربن، 389 تن دی اکسید گوگرد، 4 تن تری اکسید گوگرد و666 تن مونواکسید نیتروژن می شود. هم چنین، گازوییل عمده ترین سوخت مصرفی وسایل حمل و نقل عمومی است که آلایندگی قابل توجهی را به دنبال دارد. بحث و نتیجه گیری از این رو، حمل و نقل ریلی به دلیل کاهش مصرف سوخت به عنوان گزینه ای مناسب و راهکاری عملی در جهت توسعه پایدار شهری به منظور بهبود وضعیت ترافیک شهری شهرستان یزد، راندمان بالای سرعت جابه جایی و صرفه جویی در هزینه های استفاده از وسایل نقلیه شخصی و درمانی پیشنهاد می شود.

زمینه و هدف باتوجه به آلوده شدن جنگل های شمال کشور به فلزات سنگین توسط فعالیت هایی مانند معدن کاوی، هدف این پژوهش استفاده از نانو ذرات آهن صفرظرفیتی و پسماند سلولزی در اصلاح خاک آلوده به سرب و استقرار نهال بلندمازو در آن بود. روش بررسی نهال های یک ساله بلندمازو در گل دان های پلاستیکی پرشده با خاک نهالستان در اسفند سال 1393 کاشته شدند. سرب با غلظت های صفر، 100، 200، 300 (میلی گرم در کیلوگرم)، با استفاده از نیترات سرب به صورت محلول به گل دان ها اضافه شد. پسماند سلولزی با سطوح صفر، 10 (W1)، 20 (W2) و 30 (W2) درصد، در زمان کاشت به گل دان ها اضافه شد. نانوذرات آهن صفرظرفیتی با سطوح صفر، 1 (N1)، 2 (N2) و 3 (N3) میلی گرم در کیلوگرم، به خاک تزریق شد. قطر، ارتفاع، وزن خشک، زی توده نهال ها، غلظت قابل جذب سرب و کارایی اصلاح کننده ها در انتهای فصل رویش اندازه گیری شد. یافته ها با افزایش سطوح اصلاح کننده ها (از 10 به 30 درصد پسماند سلولزی و از 1 به 3 میلی گرم بر کیلوگرم نانوذرات آهن) روند افزایشی در مقدار زی توده نهال در تمام سطوح آلودگی مشاهده شد. بالاترین کارایی برای تمام سطوح آلودگی در بالاترین سطح هر اصلاح کننده مشاهده شد. کارایی تیمار N3 برای سرب100: 5/79، سرب200: 4/84 و سرب300: 8/67 درصد و تیمار W3 برای سرب100: 6/55، سرب200: 98/74 و سرب300: 1/63 درصد بود. بحث و نتیجه گیری استفاده از نانوذرات آهن صفرظرفیتی کارایی بهتری نسبت به پسماند سلولزی کاهش قابلیت جذب سرب داشت، بنابراین می توان با عملیات جنگل کاری گونه های بومی و استفاده از این اصلاح کننده ها در چاله کاشت به احیا جنگل ها در مناطق آلوده کمک کرد.

زمینه و هدف امروزه استفاده از باکتری ها برای پاک سازی آلودگی های نفتی از آب و خاک مورد توجه دانشمندان قرارگرفته است. زیرا این روش نسبت به روش های دیگر از نظر اقتصادی مقرون به صرفه بوده و باعث ایجاد ترکیبات سمی در محیط نمی شود. روش بررسی در تحقیق حاضر نتایج فرایند زیست پالایی جهت شناسایی بهینه ترین جدایه های باکتریایی تجزیه کننده مواد نفتی در شرایط فیزیکو شیمیایی و بافتی خاک آلوده پالایشگاه تبریز ارایه شده است. برای ارزیابی نرخ حذف هیدروکربن ها از روش آنالیزی کروماتوگرافی گازی با آشکار ساز گرمایونی (Gc-FID) استفاده شد. یافته ها در این مطالعه 7 جدایه ی باکتریایی مختلف از خاک جداسازی شد و جدایه ای از سودوموناس با بیش ترین بازدهی معرفی شد. بحث و نتیجه گیری باکتری سودوموناس میزان هیدروکربن های نفتی موجود در خاک را بعد از 30 روز به میزان 25/65 درصد کاهش داد در حالی که جدایه ای از اسینتوباکتر توانست مجموع هیدروکربن های نفتی را به میزان 39/42 درصد کاهش دهد. باتوجه به نتایج این پژوهش، روش زیست پالایی باکتریایی برای پاک سازی هیدروکربن های نفتی در خاک های آلوده به دلیل سادگی اجرا، سازگاری با محیط زیست، مطمین، ایمن و کم هزینه بودن برای انجام تحقیقات مشابه در سایر پالایشگاه های نفتی کشور نیز پیشنهاد می شود.

زمینه و هدف امروزه ترکیبات نقره به دلیل خواص ضد میکروبی در صنایع مختلف استفاده می گردند. اما اثرات غیرقابل بازگشت فلزات سنگین غیرضروری همانند نقره، در بدن آبزیان غیر قابل بازگشت می باشد. در مطالعه حاضر به بررسی اثرات تحت کشنده نیترات نقره بر پارامترهای خون شناسی و ایمنی شناسی ماهی قرمز(Carassius auratus) به عنوان گونه مدل کپور ماهیان پرداخته شد. روش بررسی تعداد 105 قطعه ماهی قرمز، به صورت تصادفی در 15 مخزن فایبرگلاس (400 لیتری) قرار گرفتند (12 مخزن برای غلظت های مختلف نیترات نقره و 3 مخزن به عنوان گروه شاهد) و برای آزمون های بیوشیمیایی وخون شناسی تیمار ها، 9 ماهی به طور تصادفی از هر تیمار انتخاب شد که به طور جداگانه در معرض غلظت های موثر ppm 01/0، 025/0، 05/0 و 1/0 نیترات نقره قرارگرفتند. یافته ها نتایج نشان داد که غلظت های مختلف نیترات نقره بر روی عوامل اریتروسیتی خون ماهی قرمز در سطح درصد معنی دار بودخ (کاهش معنی دار)، اما بر روی اغلب عوامل لوکوسیتی خون تاثیر چندانی نداشت. نتیجه گیری این امر ممکن است به دلیل مقاوم بودن این ماهی نسبت به ماهیان دیگر باشد و در نهایت شاخص های اریتروسیتی خون می توانند به عنوان بیو مارکرهای مناسب آلودگی نقره معرفی گردند.

زمینه و هدف خاک به عنوان یکی از سیستم کلیدی زمین، ارایه دهنده کالاها، خدمات و منابع برای نوع بشر است و با آسیب آن، شالوده بخش مهمی از احتیاجات بشری از هم خواهد گسست. هدف این تحقیق بررسی میزان عناصر و مواد آلاینده و شناسایی منابع آلایندگی در خاک های سطحی دهستان قلعه نو و بخشی از دهستان کهریزک در جنوب شهر تهران با تاکید بر نقش کلانشهر تهران در این زمینه بوده است. روش بررسی این تحقیق در پاییز سال 1396 انجام شده و داده های مورد استفاده در آن از اندازه گیری مواد آلاینده در نمونه ها، به دست آمده اند. در اجرای تحقیق، 144 نقطه نمونه به روش شبکه بندی انتخاب گردیده و پس از برداشت و اندازه گیری، نتایج حاصل شده در سیستم اطلاعات جغرافیایی وارد شده اند. سپس به روش IDW میان یابی صورت گرفته و نقشه های پهنه بندی استخراج گردیده اند. تحلیل ها مبتنی بر نقشه های مستقل و روی هم نهاده شده از توزیع فضایی مواد آلاینده در انطباق با داده های کمی و مقادیر و اندازه ها در منابع آلایندگی بوده است. یافته ها تحلیل داده ها و نقشه های پهنه بندی نشان داد که غلظت باریوم، کبالت، کروم، مس، نیکل، سرب، اورانیوم و روی در خاک های منطقه از حدود مجاز بالاتر بوده و دامنه غلظت آلاینده های مورد مطالعه(برحسب میلی گرم در کیلوگرم خاک) و ناحیه تمرکز هر یک این گونه بوده است: سرب 6 تا168 و بیشینه در شمال شرق، کادمیوم از 6/0 تا 2 و بیشینه در شمال غرب، آرسنیک از 6/0 تا 4/13 و بیشینه در شمال شرق، نیترات 80 تا 700 با بیشینه در جنوب غربی، کربن آلی 6/0 تا 3 و بیشینه تمرکز در شمال غرب و بالاخره ترکیبات نفتی با میانگین 051/0 و تمرکز بیشترین غلظت ها در مرکز منطقه. در یک چهارم از کل 16 ترکیب مواد نفتی، رقم آلودگی بالاتر از حد استاندارد به دست آمده است. بحث و نتیجه گیری هرچند در همه منطقه، آلودگی خاک محرز است، اما شدت آلودگی در مجموع در قسمت هایی بالاتر است که استفاده گسترده تری از فاضلاب های تصفیه نشده در آبیاری صورت می گیرد. کانال های خاکی انتقال دهنده فاضلاب، استفاده از فاضلاب های خام در آبیاری و مجموعه صنایع پالایش نفت و ذخیره و پخش فرآورده های نفتی، بر آلودگی خاک ها تاثیر داشته اند.

زمینه و هدف محدوده مطالعاتی این تحقیق حوزه آبریز رودخانه گدارچای (بخشی از حوزه آبریز دریاچه ارومیه) می باشد که کیفیت آب آن با توجه به فعالیت های کشاورزی و صنعتی و نقاط جمعیتی مستقر در این حوزه تحت تاثیر قرار گرفته است. هدف از انجام آن بررسی وضعیت آلودگی حوزه آبریز با استفاده از مدل آسیب پذیری و بررسی وضعیت کیفی آب با استفاده از شاخص کیفیت آب و در نهایت ارایه راهکار جهت جلوگیری از ایجاد آلودگی یا کاهش بار آلودگی و بهبود کیفیت آب می باشد. روش بررسی پس از جمع آوری اطلاعات و تکمیل اطلاعات در سه نوبت بازدید، محدوده حوزه آبریز تعیین وبه هشت بازه تقسیم گردید. سپس ایستگاه های نمونه برداری براساس معیارهای مرتبط انتخاب ونمونه برداری به صورت فصلی انجام و با استفاده از نتایج، مقدار شاخص کیفیت منابع آب ایران و آسیب پذیری حوزه با روش راستیک محاسبه شد. یافته ها بر اساس شاخص کیفیت منابع آب، سرشاخه ها و شاخه اصلی رودخانه دررده کیفی نسبتا بد تا نسبتا خوب قرار گرفتند. میزان آسیب پذیری حوزه آبریز نیز 59 می باشد که نشان از حساسیت زیاد دارد. وجود منابع آلاینده ازجمله کارگاه های پرورش ماهی، مرغداری ها، کشتارگاه، شهرکهای صنعتی و مناطق شهری و روستایی حاشیه رودخانه و تخلیه فاضلاب، منجر به ایجاد آلودگی خصوصا در قسمتهای میانی و پایاب حوزه شده است. این آلاینده ها تحت تاثیر رشد جمعیت و توسعه صنایع و کشاورزی درحال افزایش است. بحث و نتیجه گیری جهت بهبود وضعیت کیفی و جلوگیری از ایجاد آلودگی از راهکارهای مدیریتی استفاده شده و برنامه های پیشنهادی در قالب 1 برنامه سازه ای، 4 برنامه غیرسازه ای و 2 برنامه مشترک ارایه شده اند. پیشنهاد می شود شناسایی منابع آلاینده و اقدامات حفاظت کیفی و کنترل آلودگی در قالب مطالعات کیفی در حوزه های استان و طرح پایش کیفی آب با اعمال اصلاحات صورت پذیرد.

زمینه و هدف استفاده از روش های ارزیابی اثرات محیط زیستی یکی از ابزارهای مهم در مطالعات مدیریت محیط زیست و کاهش عوامل بالقوه آسیب رسان محیط زیستی در مناطق حساس مانند تالاب ها برای حصول به توسعه ی پایدار است. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت ترکیب و توزیع فضایی تالاب بین المللی میانکاله و هم چنین بررسی کارایی سنجه های سیمای سرزمین برای ارزیابی اثرات زیست محیطی است. روش بررسی بدین منظور ابتدا تصاویر ماهواره ای لندست 7 و 8 سنجنده های ETM+ و OLI مربوط به سال های 1380 و 1395 تهیه گردید. سپس با انجام پردازش و پیش پردازش های لازم نقشه کاربری اراضی تهیه شد و نقشه های رستی وارد نرم افزار FRAGSTATS 4. 2 گردید و تجزیه و تحلیل از الگوهای سیمای سرزمین در قالب رویکرد چشم انداز محیط زیستی با استفاده از معیارهای فضایی انجام گرفت. یافته ها با توجه به نتایج می توان بیان داشت که پهنه آبی تالاب (که مهم ترین بخش تالاب) و متعاقبا اراضی مرطوب تالابی سطح وسیعی دارند و حالت ریزدانه و لکه ی به خود نگرفته است، اما در طی زمان مورد مطالعه دچار حذف قسمتی از پهنه خود گشته است. کاربری پوشش گیاهی و اراضی انسان ساخت نیز با ایجاد لکه های جدید و دو تکه شدن اختلالی را در محیط طبیعی ایجاد کرده اند. کاربری کشاورزی هم حالت لکه ای نداشته و افزایش مساحت آن بصورت لکه های بزرگ بوده است. بحث و نتیجه گیری با توجه به نتایج بیان شده مدیریت صحیحی در محیط تالاب به اجرا در نمی آید. زیرا که مدیریت حاضر تالاب میانکاله یک مدیریت سخت افزاری و قدیمی است، هم چنین به علت قرار گرفتن این تالاب در دو استان، مدیریتی یکپارچه ندارد و برنامه-ی مدیریتی، پراکنده و چندگانه می باشد. در نتیجه با ایجاد طرح مدیریتی یکپارچه و منسجم می توان تا حدودی بر مشکلات این تالاب فایق آمد. مطالعه حاضر به خوبی نشان داد که سنجه های سیمای سرزمین ابزاری مناسب برای ارزیابی اثرات زیست محیطی در کم ترین زمان به شمار می آیند.

زمینه و هدف ارزیابی توان اکولوژیک فرایندی است که تلاش دارد از طریق تنظیم رابطه انسان با طبیعت، توسعه ای در خور و هماهنگ با طبیعت را فراهم سازد. هدف از این مطالعه ارزیابی توان اکولوژیک برای کاربری توسعه شهری در شهرستان های اهر، کلیبر و ورزقان می باشد. روش بررسی فرآیند ارزیابی توان اکولوژیکی در پژوهش حاضر شامل سه بخش اساسی است که پس از شناسایی منابع اکولوژیکی، تجزیه و تحلیل و جمع بندی داده ها، توان اکولوژیکی در محدوده ی مطالعاتی تعیین گردیده است. لایه های اطلاعاتی مورد استفاده در این مطالعه عبارتند از: خاک شناسی، اقلیم، پوشش گیاهی، شکل زمین. یافته ها شهرستان های اهر، کلیبر و ورزقان در شمال غربی استان آذربایجان شرقی با مساحت 930214 هکتار می باشند. بررسی ها نشان می دهد حدود 300 هزار هکتار در طبقه یک، حدود 293 هزار هکتار در طبقه دو و حدود 141 هزار هکتار در طبقه سه کاربری توسعه شهری قرار می گیرد. بحث و نتیجه گیری یافته ها حاکی از آن است که تلفیق لایه های اطلاعاتی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی، دارای قابلیت بالایی جهت ارزیابی توان اکولوژیک اراضی برای کاربری توسعه شهری می باشد. با توجه به نتایج و یافته ها سه شهرستان مذکور دارای توان خوبی جهت توسعه شهری می باشند.

زمینه و هدف توجه به تغییرات کیفی منابع آب زیرزمینی، به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک ضروری است. روش بررسی وضعیت کیفی منابع آب زیرزمینی روستاهای شهرستان سنقربا نمونه برداری از 37 منبع تامین آب زیرزمینی، شامل 19 حلقه چاه، 15دهنه چشمه و3 رشته قنات در دو دوره زمانی پر آب (اسفند 1388) و کم آب (مهر 1389) مورد مطالعه قرار گرفت و 19 پارامتر شیمیایی آب شرب مورد آزمایش قرار گرفت، درستی نتایج بر اساس موازنه جرم یونی ارزیابی و نتایج به دست آمده از پارامترهای کیفی با مقادیر استاندارد آب آشامیدنی مقایسه و دیاگرام های شیمیایی آب(Stiff، Ion balance (Piper با نرم افزار Aq. QA ترسیم شد، تیپ آب با استفاده از دیاگرام Stiff، موازنه آنیون-کاتیون با دیاگرام Ion balance به تفکیک هرمنبع و مشخصات شیمیایی آب با استفاده از دیاگرام Piper جهت کلیه منابع آب مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. یافته ها تیپ آب، در تمام منابع بیکربنات کلسیم بود به استثنای روستای باوله که بیکربنات سدیم بود، لذا یونهای کلسیم و بی کربنات، کاتیون و آنیون غالب هستند. دیاگرام Ion Balance در11 منبع تامین آب، بالانس و دارای تعادل آنیون و کاتیون بود. غلظت فلوراید در100درصد موارد کمتر از حداقل مجاز و غلظت نیترات در 3 درصد منابع در هر دو فصل کم آب و پر آب بیشتر از حداکثر مجاز بود. بحث و نتیجه گیری این مطالعه نشان داد که کاربرد نرم افزارAqQAبه عنوان یک ابزار کارآمد از نظر تعبیر و تفسیر نتایج تجزیه شیمیایی آب بسیار مفید است.

زمینه و هدف نگرانی ها در مورد تخریب محیط زیست در چند دهه گذشته افزایش یافته است در پاسخ به این نگرانی ها مصرف کنندگان با خرید و استفاده از محصولات سبز به حفظ محیط زیست کمک می کنند. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر تیوری ارزش های مصرف بر رفتار خرید سبز با تاکید بر نقش میانجی نگرانی زیست محیطی مصرف کنندگان محصولات سبز فروشگاه های تحت نظارت انجمن ارگانیک ایران در شهر تهران انجام شد. روش بررسی این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش شناسی از نوع تحقیقات همبستگی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر را مشتریان فروشگاه های تحت نظارت انجمن ارگانیک ایران واقع در شهر تهران تشکیل می دهند. در مجموع 320 مشتری به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. گردآوری داده ها با استفاده از پرسش نامه های استاندارد و تحلیل داده ها با به کارگیری مدل سازی معادلات ساختاری و با کمک نرم افزار Smart-PLS انجام شد. یافته ها نتایج تحقیق نشان می دهد که نگرانی زیست محیطی مصرف کنندگان محصولات سبز تاثیر تیوری ارزش های مصرف بر رفتار خرید سبز را میانجی گری می کند و بین تیوری ارزش های مصرف و نگرانی زیست محیطی مصرف کنندگان محصولات سبز در شهر تهران رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. بحث و نتیجه گیری به طور کلی، با توجه به نگرانی زیست محیطی مصرف کنندگان، خرید محصولات سبز تحت تاثیر ارزش های مصرف می باشد. مصرف کنندگان با نگرانی های زیست محیطی بیش تر، محصولات سبز بیش تری را پشتیبانی می کنند و آمادگی بیش تری برای انتخاب آن ها نشان می دهند.

زمینه و هدف ارزیابی توان تفرج ابزاری مهم برای توسعه پایدار گردشگری است و مدیریت مناسب توسعه اکوتوریسم باعث حفظ و غنای زیستی منطقه و رشد اقتصادی مردم محلی می گردد. این مطالعه با هدف شناسایی و اولویت بندی مکان های بالقوه اکوتوریسم پارک جنگلی حسن آباد سنندج انجام شد. روش بررسی دو روش ارزیابی تجزیه و تحلیل سیستمی مخدوم و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در ترکیب با سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بکارگرفته شد. در روش (AHP) عوامل تاثیرگذار بر تفرج منطقه شناسایی و در قالب پرسش نامه توسط کارشناسان تفرج مورد مقایسه زوجی قرار گرفتند و پس از وزن دهی، در محیط GIS لایه سازی و تلفیق گردیدند. در روش مخدوم پس از شناسایی منابع اکولوژیکی، تجزیه و تحلیل و جمع بندی داده ها، واحدهای همگن اکولوژیکی تشکیل و با ویژگی های اکولوژیکی مدل اکولوژیکی توریسم مخدوم مقایسه شد و نقشه توان تفرجی منطقه بدست آمد در نهایت نقشه های بدست آمده از دو روش در محیط GIS هم پوشانی گردید. یافته ها نتایج مدل AHP نشان داد کل محدوده 6/434 هکتاری پارک دارای طبقات توان تفرج متوسط به بالا است و محدوده فاقد زون توان تفرج بسیار پایین می باشد. در روش مخدوم منطقه دارای همه طبقات تفرجی به جز زون توان تفرج متمرکز طبقه یک بود. بحث و نتیجه گیری طبقات توان تفرجی در دو روش دارای 50 درصد هم پوشانی هستند و چون در هر دو روش محدوده پارک فاقد زون های نامناسب گردشگری می باشد، منطقه برای توسعه طرح های طبیعت گردی مناسب می باشد.

زمینه و هدف وابستگی ما به گیاهان برای ادامه حیات آنقدر شدید است که بهره برداری و مدیریت آن علوم خاصی را به خود اختصاص داده است. یکی از گونه های کلیدی مراتع گونهtrichophorum Agropyron است. آگاهی از اطلاعات اکولوژیکی آن اهمیت ویژه ای دارد. مطالعه حاضر با هدف تعیین تغییرات فصلی تولید و مصرف گونه Agropyron trichophorum در مراتع ییلاقی استان لرستان انجام گرفته است. روش بررسی در این تحقیق تولید در داخل قطعه محصور و مصرف در خارج آن (شاهد)، در سالهای 1386 تا 1389 بررسی شد. هرساله تعداد 50 پایه متوسط از گونه در آغاز فصل رویش مشخص شده و 5 پایه متوسط در ابتدای فصل به ازای هر ماه از فصل چرا در داخل قطعه قرق و 5 پایه مشابه در خارج قرق انتخاب و در هر ماه از فصل چرا قطع و توزین شد. داده ها در نرم افزارMSTATC تجزیه و مقایسه میانگین با آزمون چند دامنه دانکن انجام پذیرفت. یافته ها اختلاف میانگین های اثر سال، ماه و اثر متقابل سال× ماه از نظر آماری معنی دار است (01/0P <). تفاوت تولید در سال های مختلف زیاد بود، به طوری که علوفه تولید شده در سال کم تولید حدود 42% علوفه تولید شده در سال پر تولید بود. به طور متوسط هر ساله حدود 80 % از تولید این گونه در طول فصل چرا مورد استفاده دام قرار گرفت که در سال های بررسی بین حدود 75 تا 87 % در نوسان بود. بحث و نتیجه گیری تولید در خرداد ماه که نتیجه متابولیسم گیاه در نیمه دوم اردیبهشت و نیمه اول خرداد است، بیشتر بوده و در تیر و مرداد کاهش می یابد. در کل این گونه به طور متوسط 4/149 کیلوگرم در هکتار علوفه تولید می کند که 8/119 کیلوگرم در هکتار (2/80 %) آن مصرف می شود. در تیر و مرداد فشار چرا به پس چر مزارع منتقل شد، این امر به واسطه وجود علوفه در اراضی نزدیک روستا همچنین افزایش دما و کاهش منابع آب در مرتع می باشد.

زمینه و هدف ارزشگذاری کالاهای عمومی در دهه ی اخیر به صورت قابل ملاحظه ای مورد توجه قرار گرفته است. امروزه کشورهایی که بیش تر به توسعه ی اقتصادی خود می اندیشند به صنعت گردشگری به عنوان یک ضرورت می نگرند و از آنجا که طبیعت گردی یا اکوتوریسم از شاخه های مهم گردشگری است از این روی به آن توجه جدی می نمایند. هدف از این مطالعه، بررسی کاربرد هم زمان دو نوع گزینش دوگانه ی دوحدی (DBDC) و یک ونیم حدی (OOHB) در تعیین ارزش تفرجی پارک جنگلی سی سنگان به روش ارزش گذاری مشروط در سال 1392 است. روش بررسی برای این کار، با توجه به ادبیات نظری هر یک از گزینش ها، پرسش نامه ای برای هر یک از گزینش ها تهیه و اطلاعات مورد نیاز گردآوری شد. سپس با استفاده از الگوی لاجیت و روش حداکثر درست نمایی، پارامترهای موثر بر ارزش تفرجی پارک مورد مطالعه تعیین و ارزش تفرجی برآورد شد. یافته ها بر اساس یافته های تحقیق، تعداد دفعات بازدید سالیانه، اخلاق گرا یا پیامدگرا بودن و درآمد ماهیانه ی خانوار پاسخ گو از متغیرهایی است که در هر دو نوع گزینش، تاثیر معنی داری بر پذیرش مبلغ پیشنهادی به بازدیدکنندگان برای تفرج در این پارک است. تمایل به پرداخت انتظاری در گزینش دوگانه ی دوحدی به طور نسبی 2/12 درصد بیش تر از میزان مشابه آن در گزینش یک ونیم حدی است. بر اساس نتایج، ارزش تفرجی پارک جنگلی سی سنگان با استفاده از گزینش دوگانه ی دوحدی و یک ونیم حدی به ترتیب 14949 و 11324 میلیون ریال در سال 1392 برآورد می شود. بحث و نتیجه گیری هر چند که نمی توان نتایج این تحقیق را به عنوان یک قانون کلی بیان کرد، اما می توان گفت که بر اساس اطلاعات جمع آوری شده توسط گزینش های DBDC و OOHB در نمونه های مورد مطالعه، الگویی که توسط گزینش OOHB برآورد شده است به لحاظ شاخص های خوبی برازش بهتر بوده و ارزش تفرجی پارک را تعدیل شده تر از الگویی برآورد کرده که از گزینش DBDC استفاده شده است.

زمینه و هدف پژوهش حاضر با هدف، ارزیابی سلامت روان شهروندان شهر بروجرد و پراکندگی آن در سطح شهر تدوین شده است. روش بررسی تحقیق حاضر از نوع کاربردی است و روش انجام پژوهش توصیفی-تحلیلی می باشد روش گردآوری اطلاعات مبتنی بر منابع اسنادی و میدانی است. جامعه و فضای پژوهش نواحی 17گانه شهر بروجرد می باشد. در ابتدا به روش نمونه گیری کوکران حجم نمونه، 384نفر برآورد شد. در ادامه به منظور جمع آوری اطلاعات مربوط به سلامت روان شهروندان در نواحی 17 گانه از پرسش نامه سلامت عمومی (GHQ-28) استفاده شده است و تحلیل های آماری آن از طریق SPSS و شاخص ها و آماره های مختلف آماری نظیر آزمون های t، همبستگی پیرسون و t کندال، رگرسیون و آزمون کروسکال و الکیس انجام گردید. یافته ها یافته ها حاکی از آن است بین محل زندگی افراد (مناطق 17گانه) و سلامت روان ساکنین ارتباط مستقیمی وجود دارد. به طوری که مناطق با شرایط اقتصادی مرفه، به لحاظ سلامت روان وضعیت مطلوبی نسبت به سایر مناطق دارند. بحث و نتیجه گیری تامین سلامتی اقشار جامعه یکی از مسایل اساسی هر کشوری است که باید آن را از سه بعد جسمی، روانی و اجتماعی مدنظر قرار داد. بهداشت روانی علاوه بر این که هدف هر جامعه ای به شمار می آید، معیاری برای سلامت فرد نیز محسوب می گردد. این اصطلاح دارای معانی متعددی است که از جامعه ای به جامعه دیگر، فرهنگی به فرهنگ دیگر و از فردی به فرد دیگر متفاوت است. نتایج حاصل از مطالعات این تحقیق نشان می دهد، بین محل زندگی افراد (مناطق 17 گانه) و سلامت روان ساکنین ارتباط مستقیمی وجود دارد. به طوری که مناطقی به لحاظ شرایط اقتصادی مرفه می باشند(ناحیه 8) با میانگین رتبه سلامت روانی 33/290بهترین سلامت روانی و منطقه پایین شهر (ناحیه 14) ضعیف ترین سلامت روانی را داشته اند از طرفی اختلالات کارکرد اجتماعی با توجه ناحیه ها نیز متفاوت است، به طوری که مشاهده شد کم ترین رتبه اختلال کارکرد اجتماعی مربوط به ناحیه 10و بیش ترین رتبه اختلال کارکرد اجتماعی مربوط به ناحیه 5 می باشد. نتایج حاکی از آن است، کم ترین رتبه سلامت روانی مربوط به ناحیه 9 و بیش ترین رتبه سلامت روانی مربوط به ناحیه 14 می باشد

زمینه و هدف به دلیل ادراک محدود و نادرست انسان معاصر از مفهوم خالی، در شهرها و معماری امروز، فضاهای تهی و بی هویت جایگزین فضاهای خالی شده اند، درنتیجه خالی ها به اندازه قسمت های پر، اهمیت و اعتبار ندارند. بنا بر فرضیه این تحقیق؛ در معماری بومی محوریت و اصالت با خالی هاست. بر همین مبنا تحقیق پیش رو باهدف استمرار ارزش های معماری بومی در جهت ارتقا معماری معاصر، درصدد درک مفهوم خالی و تبیین نقش آن در معماری بومی است. لذا مدار این تحقیق بر حول پاسخگویی به این مساله می چرخد که فضای خالی چه نقشی در شکل و کالبد معماری بومی ایران و به طور خاص در معماری خانه های یزد دارد؟ روش بررسی تحقیق در ابتدا پیرامون چیستی مفهوم خالی کنکاش می کند و به تدوین ارکانی برای مفهوم خالی می پردازد. پس ازآن کیفیت تحقق این ارکان را در ابعاد کالبدی-شکلی، در پنج خانه بومی یزد مورد آزمون قرار می دهد. تحقیق بامطالعه کیفی صورت گرفته و ابزار گرداوری داده ها، مشاهدات عینی و مطالعه منابع مکتوب می باشد. یافته ها تجلی مفهوم خالی مقارن باوجود دو عنصر یا کیفیت متضاد است به گونه ای که دو امر متضاد را بی آن که یکی بر دیگری فرو بکاهد به یکدیگر بپیوندد. بر اساس یافته های نظری تحقیق، تجلی مفهوم خالی مشروط به وجود سه رکن است. رکن اول: تضاد (همبود دو عنصر متضاد)، رکن دوم: تعامل، رکن سوم: تعادل. بحث و نتیجه گیری نتایج تحقیق نشان می دهد خالی به عنوان مفهومی تعالی بخش ماحصل وجود عناصر متضاد، همزیستی و تعامل آن ها و در پی آن به تعادل و وحدت رسیدن آن هاست. معماران خانه های یزد، با ادراک ضرورت هم نشینی زوج های متضاد و با شناخت مولفه هایی چون هندسه، رنگ، نور و محصوریت موجبات تعامل ازواج متضاد و در پی آن تعادل آن ها را فراهم کرده اند و مفهوم تاثیرگذار خالی را در ابعاد شکلی و کالبدی این خانه ها متبلور ساخته اند به نحوی که در این معماری اصالت و محوریت با خالی هاست.

زمینه و هدف چهار عنصر آب، خاک، هوا و آتش در گذشته مبنای تعریف همه پدیده های طبیعی بوده و در دوره های مختلف در ایران مورد احترام بوده است. این چهار عنصر یکی از ابعاد و وجوه مشترک بین اساطیر و باورهای ایرانیان بوده. لذا با هدف تاکید بر ارزش های فرهنگ ایرانی و با بازشناساندن مفاهیم این چهار عنصر طبیعی به باززنده سازی ارزش های طبیعت و ارایه مبانی کلی برای طراحی پارک های شهری پرداخته شد. در واقع هدف تحقیق حاضر ارایه راهکارهایی جهت ایجاد ارتباط با طبیعت از طریق عناصر چهارگانه و آشنایی بازدید کنندگان از پارک های شهری با مفهوم عناصر چهارگانه می باشد. روش بررسی مفاهیم چهار عناصر آب، خاک، هوا و آتش در گذشته تاریخی ایران از دوران باستان و دوران اسلامی (دوره ابن سینا و شکوفایی طب ایرانی-اسلامی) بررسی شده و ویژگی ها و نمادهای استفاده شده برای چهار عنصر مطالعه شده است. سپس با جمع بندی مفاهیم یاد شده و استفاده از نمونه های اجرا شده داخل و خارج از ایران شاخص ها و نمادهایی برای بیان این عناصر در طراحی ارایه و با کمک پرسشنامه از مردم شهرضا به عنوان نمونه موردی برای طراحی چنین پارکی، مورد ارزیابی قرار گرفته است. یافته ها کاربری های متناسب فضاهای آب، خاک، هوا و آتش با توجه به شاخص ها و نمادهایی که برای نمایش این عناصر ارایه گردیده در چهار دسته یاد شده تقسیم بندی گردید. نهایتا با تحلیل روابط این عناصر در ایجاد سازمان دهی فضایی چهارچوبی برای طراحی پارک عناصر چهارگانه ارایه گردید. بحث و نتیجه گیری مفاهیم بسیاری در پیشینه علمی، فرهنگی و تاریخی ایران قابلیت تبدیل شدن به عناصر فضایی را دارند. بحث عناصر چهارگانه یکی از مفاهیمی است که با توجه به قابلیت نماد سازی آن می تواند در طراحی پارک ها مورد استفاده قرار گیرد. بازدید از چنین پارکی می تواند در اموزش ارزش ها وباززنده سازی هویت ایرانی تاثیرگذار باشد.

زمینه و هدف گندم، ذرت، و گوجه فرنگی از مهم ترین محصولات غذایی هستند. این مطالعه اولین اطلاعات کمی از تجمع فلزات سنگین (سرب، کادمیوم و آرسنیک) را در خاک، ریشه، و برگ/دانه گیاهان گندم، ذرت و گوجه فرنگی در زمین های کشاورزی اطراف رودخانه کشف رود مشهد فراهم می کند. روش بررسی غلظت سرب، کادمیوم، و آرسنیک توسط دستگاه جذب اتمی مجهز به کوره گرافیتی مدل GBC GF3000 آنالیز شد. یافته ها: آنالیزهای آماری نشان داد که میان تجمع فلز سنگین کادمیوم بین خاک، ریشه و برگ/دانه گیاهان مختلف تفاوت معنی داری وجود دارد (01/0>p برای گندم و ذرت و 0004/0=p برای گوجه فرنگی). بین تجمع فلز سنگین سرب بین خاک، ریشه و دانه گندم تفاوت معنی داری وجود نداشت ولی در مورد سایر گیاهان تفاوت معنی دار بود (01/0>p). نتایج نشان داد تفاوت معنی داری بین گروه های خاک و ریشه و دانه گندم در مورد آرسنیک وجود ندارد اما این تفاوت در مورد گوجه فرنگی معنی دار بود (026/0=p). بحث و نتیجه گیری: نتایج این مطالعه با استانداردهای جهانی مقایسه شده است. این پایش چند گونه ای در راستای ارزیابی ریسک سلامت مصرف کنندگان به روش EPA/WHO صورت گرفته است. غلظت های سرب، کادمیوم، و آرسنیک گونه های گندم، ذرت، و گوجه فرنگی زیر محدوده پیشنهادی SMEWW EPA، WHO و EU هستند. نتایج مطالعه حاضر کمک کرد تا داده هایی از حوزه اطراف رودخانه کشف رود مشهد به عنوان شاخص اثرات طبیعی و انسانی روی اکوسیستم های آبی تهیه شود و همچنین نمایه خطرات انسانی مرتبط با مصرف گندم ارزیابی شود. ریسک سلامت ناشی از دریافت آلاینده های فلزی از گندم با استفاده از خارج قسمت خطر (THQ) ارزشیابی گردید. در این مطالعه THQ کم تر از یک می باشد که نشان می دهد هیچ خطر سلامتی بالقوه معنی داری مرتبط با مصرف گندم در زمین های کشاورزی اطراف رودخانه کشف رود مشهد وجود ندارد.

زمینه و هدف با توجه به این که سطح وسیعی از اراضی ایران تحت تاثیر شوری می باشد، بنابراین مطالعه سطح تحمل گیاهان به شوری دارای اهمیت زیادی است. این پژوهش با هدف بررسی اثر شوری بر جوانه زنی و قوه نامیه بذر پسته خودرو انجام شده است. روش بررسی نمونه برداری بذر به صورت تصادفی و بر اساس واحدهای شکل زمین انجام گردید. قبل از آزمایش جوانه زنی، ابتدا تیمار استراتیفیکاسیون به مدت 6 هفته در دمای 4 درجه سانتی گراد بر روی بذرها انجام شد. سپس آزمایش جوانه زنی به صورت فاکتوریل و در غالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام گردید و بعد از انجام تیمارهای شوری صفاتی از قبیل قوه نامیه بذر، طول ساقه چه، طول ریشه چه و ضریب آلومتری محاسبه شد. یافته ها: نتایج نشان داد که درصد قوه نامیه بذر پسته، ضریب آلومتری، طول ساقه چه و ریشه چه با شوری همبستگی معنی داری دارد (01/0p<). همچنین جوانه زنی بذر در طبقات مختلف ارتفاعی با افزایش شوری کاهش معنی داری را نشان می دهد. نتایج بررسی ضریب آلومتری در طبقات شیب و ارتفاعی مختلف نشان داد که ضریب آلومتری در سطح شوری صفر میلی مولار در تمامی طبقات شیب و ارتفاع اختلاف معنی داری نداشته و در این سطح شوری میزان این ضریب به طور معنی داری بیش تر از بقیه سطوح بوده است. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج این تحقیق افزایش شوری موجب کاهش رشد و کاهش جوانه زنی پسته می گردد. در ارتفاعات بالاتر میزان جوانه زنی بذر پسته بیش تر بوده و این در حالی است که در برخی گونه ها افزایش ارتفاع از سطح دریا اثر عکس دارد.

زمینه و هدف پیشرفت علم و تکنولوژی، بهره وری و رقابت صنعتی را ارتقاء داده، همچنین به طور گسترده ای استاندار و کیفیت زندگی را بهبود بخشیده است اما همین عوامل خود منشا ناپایداری کنونی بوده اند وخود مشکلات جدیدی به بار آورده اندکه برای حل آن ها، نیاز به تخصص های پیچیده و فناوری گران تراست. روش بررسی این مقاله بر اساس پارادایم تحلیل محتوا و روش تجزیه و تحلیل سیستمی انجام شده است. با توجه به محدودیتهای مدل اقتصادی سنتی، رویکردهای جدید اقتصاد محیط زیست و نوآوری تحلیل شده و به چالشهای تحقق توسعهپایدار و مولفه های آن پرداخته شده است. یافته ها آینده بشریت به این که آیا می تواند یک نظام اقتصادی و اجتماعی با «توان عملیاتی» ماده و انرژی که به محدودیت های اکولوژیکی احترام می گذارد را توسعه بدهد، بستگی دارد و این چالش نهایی برای اقتصاد یادگیرنده است. بر اساس نتایج تحلیلی به دست آمده، چارچوب انتخاب ابزارهای سیاستی، ویژگی های هر یک و زمان استفاده از این ابزارهای سیاستی جهت ترویج توسعه پایدار ارایه گردیده است. بحث و نتیجه گیری این مطالعه نشان می دهد اگرچه به سرعت در حال رسیدن به آستانه رشد عملیاتی هستیم و در آن نقطه ظرفیتی برای برداشت خالص بیشتر از طبیعت وجود ندارد، اما هنوز با تمرکز بر اصول و ظرفیت های اقتصاد محیط زیست رشد امکان پذیر است.

دولت یکسری تعهداتی در قبال آب بر عهده دارد که تاکنون نتوانسته است آنها را تحقق بخشد و تاکنون پژوهشی در خصوص نقد و ارزیابی شاخص های حکمرانی خوب دولت در بخش آب صورت نگرفته است تا دولت به حکمرانی پایدار منابع آب دست یابد. لذا همین هدف و ضرورت باعث نگارش این پژوهش شد. این پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی است. در این پژوهش شاخص های حکمرانی را براساس اسناد بین المللی و قوانین موضوعه مورد بررسی و تحلیل و با وضعیت موجود حکمرانی آب در ایران تطبیق داده شده است. در زمینه حکمرانی خوب، بر مبنای شاخص های ارایه شده توسط کمیسیون اقتصادی، اجتماعی آسیا و اقیانوس آرام وضعیت موجود حکمرانی آب در ایران تطبیق و مورد بررسی قرار گرفت. به طور کلی باور بر این است که مشکلات آبی امروز و فردای کشور بیش تر پیامد حکمرانی نامطلوب هستند تا مطلقا کم آبی. حکمرانی خوب در بخش آب هرگز به نقطه ی انتهایی نمی رسد؛ در مقام فرایند، به تکرار فعالیت هایی که اعتماد را عمیق تر می کند وابسته است. حکمرانی خوب در بخش آب کشور از طریق تغییر در ساختار سیاست گذاری و تصمیم سازی کشور یعنی از طریق مدیریت سیستمی با رعایت موارد برقراری سازمان مقتدر به عنوان متولی توسعه کشور، استاندارد کردن شیوه های انجام کارها، مرزبندی حدود اختیارات و تصمیمات، قاعده مند و نظام مند کردن رفتارها، قانونمند شدن مسیولان و کارکنان دولت، بازتاب آنی تخلفات، شفافیت در کارها، شایسته سالاری، نخبه پروری و استفاده از ظرفیت های کارشناسی و دانشگاهی، ارزیابی عملکرد ها و پاسخگویی و واگذاری اقتصاد کشور به بخش خصوصی رقابتی میسر می شود.

زمینه و هدف آگاهی از فشارهای محیطی مخرب بر اکوسیستم که باعث تخریب زیستگاه ها و بیوم ها و در نتیجه کاهش تنوع گونه ای می گردد، ضروری است. یکی از فشارهای مخرب فیزیکی بر عرصه مرتع که باعث کاهش تنوع و از بین رفتن عناصر گیاهی حساس می گردد، چرای مفرط می باشد. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر شدت های مختلف چرایی بر تنوع و غنای گونه ای در مراتع نیمه خشک بخش محمد آباد، شهرستان جیرفت، استان کرمان بوده است. روش بررسی به منظور بررسی اثر شدت های مختلف چرایی بر تنوع و غنای گونه ای سه رویشگاه متفاوت قرق، چرای متوسط و چرای شدید انتخاب و با استفاده از 90 پلات 4 متر مربعی در طول 18 ترانسکت اقدام به نمونه برداری گردید. در داخل هر قاب، فهرست گونه های موجود، درصد تاج پوشش و تعداد افراد هر گونه یادداشت شد. برای ارزیابی شاخص های تنوع و غنا، شاخص های غنای مارگالف و منهینگ و شاخص های تنوع سیمپسون، شانون-واینر، N0 هیل و N1 هیل محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل داده ها در نرم افزار SPSS انجام شد و مقایسه شاخص های مختلف تنوع و غنا بین مناطق با شدت های چرایی مختلف توسط آزمون توکی صورت پذیرفت. یافته ها نتایج حاصل از محاسبه شاخص غنای مارگالف نشان داد که بین تمامی عرصه های چرایی از نظر آماری اختلاف معنی داری وجود دارد. از طرف دیگر بین مناطق مختلف چرایی از نظر شاخص غنای منهینگ اختلاف معنی داری وجود ندارد. نتایج حاصل از محاسبه شاخص های تنوع، در هر چهار شاخص سیمپسون، شانون-واینر، N0هیل و N1 هیل نشان دادند که بین تمامی عرصه های چرایی اختلاف معنی داری وجود دارد. بحث و نتیجه گیری: به طور کلی در منطقه مورد مطالعه شاخص های تنوع و غنای گونه ای به دلیل میزان بارندگی کم منطقه و قرارگیری در ناحیه نیمه خشک نسبتا پایین است. بنابراین به علت حساس و شکننده بودن این نوع مراتع در بهره برداری از آن ها باید توجه بیش تری داشت تا از تخریب بیش تر جلوگیری شده و ترکیب گیاهی نیز اصلاح گردد.

زمینه و هدف با شروع انقلاب صنعتی، اختراع اتومبیل و گسترش شهرها، به تدریج اولویت دادن به نقش عابر پیاده و فضای پیاده محور در شهرها و فضاهای شهری کم رنگ شده و از کیفیات فضایی عرصه های عمومی شهر و فضاهای باز شهری کاسته شد. با توجه به شکل گیری گام های نخست در طراحی خیابان های پیاده مدار در ایران و توجه به تاثیر بسیار زیادی که این خیابان ها بر شکل گیری انواع تعاملات اجتماعی و ارتقای کیفیت زندگی شهروندی دارند، در این مقاله به معرفی و اولویت بندی شاخص های موثر بر ارتقاء تعاملات اجتماعی در خیابان های پیاده مدار می پردازیم. روش بررسی روش تحقیق مورداستفاده در این مقاله بر اساس هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت، توصیفی-تحلیلی می باشد. در مرحله اول تحقیق، پیشینه و چهارچوب نظری تحقیق با استفاده از اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی جمع آوری شد و بر اساس آن مدل تحلیلی ارایه گردید. در مرحله بعد که به صورت میدانی صورت گرفت، معیارهای به دست آمده در مرحله نخست، با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی اولویت بندی و در نمونه های موردمطالعه (خیابان خیام و سپه قزوین) مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که از میان اصول و معیارهای موردبررسی، "سرزندگی" و "خوانایی" به ترتیب با وزن های "40/0" و "30/0" بیش ترین نقش را در ارتقاء تعاملات اجتماعی در خیابان های پیاده مدار دارند. بحث و نتیجه گیری: این تحقیق در برانده روشی علمی جهت شناخت و اولویت بندی معیارهای ارتقاء تعاملات در خیابان های پیاده مدار می باشد که راهکاری عملیاتی ارایه شده در آن می تواند در برنامه ریزی های شهری برای طراحی این خیابان ها در جهت ارتقاء تعاملات شهروندان مورداستفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف با صنعتی شدن شهرها و افزایش تعداد کارخانجات، آلودگی خاک رو به گسترش بوده و یکی از مشکلات زیست محیطی قرن حاضر به حساب می آید. با توجه به اهمیت شهر اراک از نظر فعالیت های صنعتی، هدف این پژوهش، بررسی شدت آلودگی خاک به عناصر فلزی در اطراف کارخانه آلومینیوم سازی این شهر می باشد. روش بررسی ده نمونه مرکب خاک از عمق صفر تا 15 سانتی متری و در دو جهت شمال شرقی و شمال غربی تا شعاع 5 کیلومتری از کارخانه برداشته شد. جهت اندازه گیری شدت آلودگی خاک به عناصر فلزی، غلظت های کل عناصر آلومینیوم، آهن، منگنز و سرب در نمونه های خاک پس از عصاره گیری با اسید توسط دستگاهICP تعیین گردیدند. جهت برآورد شدت آلودگی از ضریب و درجه آلودگی، شاخص ژیو انباشت و ضریب غنی شدگی استفاده شد. یافته ها نتایج نشان داد که شدت آلودگی خاک به عناصرآلومینیوم، آهن، منگنز و سرب در جهت شمال غربی کارخانه بیش تر از جهت شمال شرقی بوده و مقدار این عناصر به ترتیب برابر با 5/41316، 1/23282، 138/567 و 0375/71 میلی گرم بر کیلوگرم خاک اندازه گیری گردید. بحث و نتیجه گیری بر اساس شاخص ضریب آلودگی، شدت آلودگی خاک های منطقه در جهت شمال شرقی به عنصر آلومینیوم قابل توجه و به عناصر آهن، منگنز و سرب، در حد متوسط بود که نشان می دهد که فعالیت کارخانه آلومینیوم سازی اراک باعث آلودگی خاک منطقه به عناصر فلزی در حد متوسط شده است.

زمینه و هدف رشد سریع شهرها و عدم توازن بین محیط و فرهنگ شهرنشینی مشکلات زیادی را به وجود آورده است. برخی از این مشکلات ناشی از صنایع و مشاغل مزاحم درون شهر است که به طور مستقیم و غیرمستقیم بر کالبد شهری، قشربندی های اجتماعی و زندگی شهروندان تاثیر می گذارند. به منظور حفظ سلامت انسان و محیط زیست شهری، کلیه صنایع مزاحم باید به مکان های مجاز انتقال یابند. در این راستا، انتخاب مناسب ترین مکان در خارج از محدوده شهر مسآله ای بسیار مهم و پیچیده است. پژوهش حاضر نیز با هدف مکان یابی صنایع مزاحم شهرستان ازنا انجام شده است. روش بررسی در این تحقیق پس از استانداردسازی لایه ها و تهیه نقشه محدودیت از آن ها، روش ترکیب خطی وزن دار برای تلفیق آن ها بکارگرفته شد. به منظور تعیین مناسب ترین پهنه از رویکرد شایستگی ناحیه ای سرزمین استفاده گردید و نواحی دارای ارزش های بالاتر از 200 و مساحت های بیش تر از 5 هکتار مشخص شد. در نهایت 15 پهنه حاصل گردید که اولویت بندی آن ها با استفاده از برنامه ربزی ریاضی و 5 فاکتور فاصله از مرکز شهر، جاده، نزدیک ترین روستا، مساحت پهنه ها و میانگین ارزش شایستگی ها انجام گرفت. یافته ها نتایج حاصل از اولویت بندی پهنه ها نشان داد که پهنه های شماره 10 و 2 به ترتیب مناسب ترین مکان جهت انتقال صنایع مزاحم شهری هستند. بحث و نتیجه گیری این مطالعه نشان می دهد که صرفا تعیین پهنه های مناسب برای انتقال صنایع کافی نیست، بلکه تعیین بهترین پهنه و همچنین اولویت بندی سایر پهنه ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است که می تواند مدیران را در انتخاب مناسب ترین پهنه یاری نماید. .

زمینه و هدف تصمیم گیری درباره مکان استقرار، یکی از اساسی ترین تصمیمات سازمان ها به شمار می رود که می تواند در جهت گیری های استراتژیک سازمان نقشی اساسی ایفا نماید و سوداوری سازمان را در بلند مدت تحت تاثیر قرار دهد. این تحقیق با هدف ارایه الگو و مدلی جهت مکان یابی ایستگاه های گاز در شرگت گاز قم با در نظر گرفتن ابعاد توسعه پایدار انجام گرفته است. روش بررسی محقق از طریق مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با کارشناسان و خبرگان شرکت گاز و تهیه پرسش نامه به شناسایی عوامل موثر با در نظر گرفتن ابعاد توسعه پایدار در این رابطه پرداخته است. در این تحقیق از دو تکنیک برنامه ریزی آرمانی خطی جهت تعیین وزن معیارها و روش مشابهت فازی جهت رتبه بندی گزینه ها استفاده شده است. یافته ها معیارها و عوامل تاثیر گذار در مکان یابی ایستگاه های گاز شرکت گاز استان قم، شامل بعد اقتصادی هزینه احداث، نزدیکی به خطوط پر فشار گاز، سهولت دسترسی در مواقع بحرانی، قرار گرفتن ایستگاه در خیابان های عریض جهت عبور شبکه، بعد زیست محیطی شامل فاصله از مناطق مسکونی به دلیل ایجاد آلودگی صوتی، آلودگی زیست محیطی ایجاد شده و بعد اجتماعی شامل امنیت ایستگاه می باشد. در این تحقیق با انجام مقایسات زوجی فازی بین عوامل و با استفاده از برنامه ریزی آرمانی خطی، وزن این معیارها تعیین گردید. به علاوه تکنیک مشابهت فازی به عنوان یک روش نوین تصمیم گیری چند شاخصه، به منظور رتبه بندی گزینه ها استفاده شده است. بحث و نتیجه گیری براساس نتایج بدست آمده از روش مشابهت فازی و شاخص عملکرد کلی، گزینه A5 به عنوان بهترین گزینه انتخاب شده است.

زمینه و هدف امروزه با توجه به بحران انرژی، مقوله بهره گیری از نور روز در طراحی معماری اهمیت زیادی پیدا کرده است. پرداختن به مقوله نور روز در فضاهای آموزشی نه تنها از نقطه نظر انرژی مورد توجه است بلکه به دلیل نقش محوری نور در ادراک بصری دانش آموزان و مطلوبیت فضای آموزشی حایز اهمیت می باشد. در این مقاله به رف نوری(Light shelf) به عنوان جزء الحاقی پنجره که نقش موثری در مطلوبیت روشنایی کلاس های آموزشی دارد پرداخته شده است. با توجه به کارکرد رف نوری در شرایط آسمان صاف و آفتابی و در نظر گرفتن تعدد مراکز آموزشی؛ شهر تهران به عنوان محل جغرافیایی مورد مطالعه انتخاب شد. روش بررسی در این تحقیق با مبنا قرار دادن نتایج تحقیقات پیشین به عنوان اطلاعات پایه سعی گردید تا عمق مناسب برای رف نوری در فضای داخل و بیرون از پنجره در شهر تهران بدست آید. 6 تیپ رف نوری بر اساس نحوه قرارگیری رف و ارتفاع از کف تعریف گردید. روش تحقیق تحلیل کمی و شبیه سازی است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش نرم افزار شبیه ساز دیوا (Diva for rhino) می باشد. حالات گوناگون قرارگیری رف نوری با بهره گیری از این نرم افزار مورد تحلیل قرار گرفت تا بتوان حالت بهینه تامین روشنایی توسط نور روز را از میان 6 حالت قرارگیری رف نوری انتخاب کرد. کارایی رف های نوری از طریق شبیه سازی و تاثیر آن بر میزان روشنایی در کلاس فرضی مورد آزمایش قرار گرفت. یافته ها چنان چه صفحه رف نوری کاملا در فضای داخل کلاس قرار گیرد تاثیری در بهبود عملکرد روشنایی کلاس دیده نمی شود. در طراحی رف نوری الزاما باید بخشی از آن مانند یک سایبان در بیرون پنجره قرار گیرد تا توزیع نور و روشنایی بهبود یابد و مصرف انرژی برای تامین روشنایی کم شود. بحث و نتیجه گیری با توجه به آزمایشات صورت گرفته با نرم افزار شبیه ساز، چنان چه رف در فاصله 240 سانتی متری از کف باشد و موقعیت آن نیز در حالت میانی قرار گیرد (تیپ1)، بهترین نتیجه از نظر یکنواختی و کاهش خیرگی بدست می آید.

زمینه و هدف ارزیابی تنوع و یکنواختی گونه ای به درک صحیح کارکرد اکوسیستم، حفظ و نگهداری ذخایر ژنی، بررسی و کنترل تغییرات محیطی، و موفقیت یا عدم موفقیت برنامه های مدیریت منابع طبیعی کمک می کند. چرای بی رویه و بدون برنامه ی دام یکی از شایع ترین و شاید مهم ترین عامل تخریب مراتع و کاهش تنوع و یکنواختی گونه ای است. روش بررسی به منظور بررسی اثر شدت های مختلف چرایی بر تنوع و یکنواختی گونه ای در مراتع دامنه های جنوب شرقی سبلان، سه رویشگاه دارای مدیریت هایی چرایی متفاوت شامل چرای سبک، متوسط و شدید انتخاب و با استفاده از پلات های یک متر مربعی در طول سه ترانسکت 200متری اقدام به نمونه برداری از پوشش گیاهی شد. در هر پلات، فهرست گونه های موجود، درصد تاج پوشش و تعداد افراد هر گونه یادداشت شد. شاخص های تنوع سیمپسون، شانون و بریلیون و شاخص یکنواختی کامارگو، سیمپسون و اسمیت-ویلسون محاسبه گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که منطقه با شدت چرای متوسط تا سبک بیش ترین میزان تنوع و یکنواختی را نسبت به منطقه با شدت چرای سنگین دارد. که نشان گر شرایط مساعد برای استقرار گونه های متعدد است. بحث و نتیجه گیری: با توجه به تاثیر معنی دار شدت چرا بر شاخص های تنوع و غنا لازم است مدیران بخش مرتع با کنترل شدت چرا از طریق شیوه های مدیریتی در جهت حفظ تنوع موجود در اکوسیستم های مرتعی عمل کنند. بنابراین کافی است که بهره برداری بر مبنای چرای متوسط را هدف مدیریت قرار داد و مناطق با چرای شدید را به شرایط چرای متوسط رساند تا به تدریج گونه های مرغوب و خوش خوراک جایگزین گونه های خشبی و نامرغوب شوند.

زمینه و هدف بهینه سازی سیستم جمع آوری و حمل مواد زاید شهری بیش ترین سهم هزینه های مدیریت مواد زاید را از آن خود کرده است. بنابراین بهبود این سیستم و کاهش هزینه های عملیاتی آن به عنوان یک ضرورت در مدیریت پسماند شهری همواره مورد توجه قرار گرفته است. روش بررسی به موجب بالا بودن نوسان، تغییر در اندازه پسماند ها، تغییرات آب و هوایی و بافت های جمعیتی و زیر ساختی استفاده از سیستم شبکه عصبی مصنوعی (ANN)یک روش مناسب برای پیش بینی اندازه پسماند تولیدی می باشد و از طرفی برای بهینه سازی سیستم مدیریتی این پسماندها نیز از روش سطح پاسخ (RSM) استفاده می گردد. یافته ها نتایج حاصل از این روش ترکیبی نشان می دهد که بهترین ترکیب از عوامل تاثیرگذار در سیستم حمل زباله شهری توسط RSM با در نظر گرفتن بیش ترین بار حمل شده با حدود 26 کارگر، 10 وانت و 6 کامیون پیشنهاد شد. این ترکیب قادر به حمل بار حدود 34836 تن با هزینه 596696000 ریال می باشد، که نسبت به مقادیر واقعی کارایی بالایی را نشان می دهد. همچنین برای پیش بینی بار حمل شده الگوریتمپس انتشار (BP)با 9 نرون در لایه پنهان به عنوان بهترین مدل با قدرت پیش بینی 19/99% در پیش بینی وزن و 62/96% در پیش بینی هزینه انتخاب شد. بحث و نتیجه گیری نتایج نشان داد که با استفاده از ترکیب دو روش سطح پاسخ به عنوان یک روش آماری و شبکه عصبی مصنوعی به عنوان یک روش ریاضی می توان به نتایج مناسبی برای ارزیابی و بهینه سازی سیستم جمع آوری و حمل پسماند رسید.

زمینه و هدف با توجه به محدود بودن منابع انرژی فسیلی و مشکلات ناشی از انتشار گازهای گلخانه ای، توجه بیش از پیش به انرژی های تجدیدپذیر ضرورت دارد، زیرا از این طریق می توان به اهداف توسعه پایدار دست یافت. بنابراین هدف پژوهش حاضر، بررسی روابط بین انرژی های تجدیدپذیر، انتشار دی اکسید کربن و توسعه پایدار در ایران و مقایسه با انرژی های تجدید ناپذیر است. روش بررسی در این تحقیق، روابط متقابل پویا در الگوی توسعه پایدار-انرژی-آلاینده دی اکسید کربن با استفاده از روش خودرگرسیون برداری بیزین (BVAR) در ایران طی دوره 1980-2013 بررسی شده است. شاخص تولید ناخالص داخلی (GDP) اغلب برای بیان رشد اقتصادی و توسعه پایدار در مطالعات استفاده می شود، اما این شاخص برای ارزیابی توسعه ناکارآمد است. یکی از مهم ترین شاخص ها برای ارزیابی توسعه پایدار، شاخص پس انداز خالص تعدیل شده (GS) است. برای این منظور، در مطالعه حاضر از این شاخص به عنوان شاخص توسعه پایدار استفاده شده است. یافته ها نتایج حاکی از آن است که تاثیر ایجاد تکانه مثبت در مصرف انرژی های تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر بر توسعه پایدار در ایران مثبت است. همچنین، شوک مثبت وارده به مصرف انرژی تجدیدپذیر و تجدید ناپذیر موجب افزایش انتشار آلاینده دی اکسید کربن (CO2) به میزان متفاوت می شود. به علاوه، اثر رشد شاخص توسعه پایدار بر مصرف انرژی تجدیدپذیر مثبت و بر مصرف انرژی تجدید ناپذیر منفی است. بحث و نتیجه گیری پیشنهاد می شود سیاست گذاران ترویج سیاست های متنوع سازی عرضه انرژی به ویژه انرژی های تجدیدپذیر را در اولویت قرار دهند.