مدیریت اطلاعات سلامت
سال:1399 | دوره:17 | شماره:3 (پیاپی 73) |تعداد مقالات:8

مقدمه: پرونده پزشکی را می توان به عنوان سندی از فرایند درمان بیمار تعریف کرد. ثبت اطلاعات کامل و دقیق در فرم های پرونده بیماران مسموم، می تواند نقش بسیار مهمی در کدگذاری کامل پرونده پزشکی این بیماران داشته باشد. بنابراین، هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین میزان ثبت اطلاعات مورد نیاز کدگذاری در پرونده های بیماران بستری مسموم در بیمارستان امام رضا (ع) مشهد بود. روش بررسی: این مطالعه به صورت توصیفی-مقطعی در سال 1398 انجام شد. 387 پرونده به روش نمونه گیری تصادفی ساده از میان تمام پرونده های بیماران بستری در بخش مسمومین بیمارستان امام رضا (ع) دانشگاه علوم پزشکی مشهد انتخاب و بازبینی گردید. ابزار تحقیق شامل چک لیستی معتبر و پایا بود. داده ها با استفاده از آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نوع مسمومیت در 387 پرونده (100 درصد) ثبت شده بود. تنها در 20 پرونده (2/5 درصد) برای نام ماده مسمومیت زا، مسمومیت دارویی نامعلوم درج شده بود. علت خارجی مسمومیت ها در 183 پرونده (3/47 درصد) ذکر شده بود که تنها در 19 پرونده (9/4 درصد) مکان فرد در هنگام مواجهه و در 1 پرونده (3/0 درصد) نیز فعالیت فرد در هنگام مواجهه درج شده بود. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده می تواند در جهت برنامه ریزی و تدوین دستورالعمل های لازم برای مستندسازی صحیح پرونده های پزشکی و امکان کدگذاری باکیفیت به کار گرفته شود.

مقدمه: یکی از مهم ترین گام ها در پیشگیری و کنترل اختلالات اضطرابی، تشخیص آن ها در مراحل اولیه توسط روان پزشک است. هدف از انجام پژوهش حاضر، ارایه روشی جهت تشخیص شدت اضطراب با استفاده از الگوریتم خوشه بندی C-میانگین فازی بود. همچنین، تاثیر هر مشخصه در سنجش اضطراب و خوشه بندی مراجعه کنندگان تعیین گردید. روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بود. مجموعه داده های مرتبط به پرونده 300 نفر از مراجعه کنندگان به سه کلینیک روان پزشکی در شهر تهران، بر اساس پرسش نامه آزمون BAI (Beck Anxiety Inventory) تهیه شد. سپس الگوریتم خوشه بندی C-میانگین فازی، به بخش بندی مراجعه کنندگان و تعیین میزان اضطراب آن ها در هر خوشه پرداخت. این الگوریتم به طور مجزا بر روی هر مشخصه نیز اعمال گردید. یافته ها: مراجعه کنندگان به کلینیک روان پزشکی به چهار خوشه با برچسب های «فاقد اضطراب، اضطراب خفیف، اضطراب متوسط و اضطراب شدید» تقسیم شدند. الگوریتم خوشه بندی C-میانگین فازی با دقت 66/90 درصد، به تشخیص اضطراب مراجعه کنندگان پرداخت. با اجرای این الگوریتم بر روی هر مشخصه، تاثیر مشخصه ها در سنجش اضطراب و خوشه بندی مراجعه کنندگان نیز تعیین شد. نتیجه گیری: الگوریتم خوشه بندی C-میانگین فازی، شدت اضطراب مراجعه کنندگان را با دقت بالایی تشخیص می دهد. بخش بندی بیماران با رویکرد خوشه بندی و بر اساس مهم ترین مشخصه ها، می تواند ابزار مفیدی جهت تصمیم گیری روان پزشک در تشخیص شدت اضطراب در مراحل اولیه آن باشد.

مقدمه: مدیریت زنجیره تامین، یکی از رویکردهای مدیریت برای ارایه محصولات و خدمات به موقع به کاربر است. برنامه ریزی زنجیره تامین خدمات گردشگری سلامت می تواند منجر به افزایش منافع اقتصادی و توسعه درمانی منطقه شود. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مرتبط با زنجیره تامین گردشگری سلامت انجام شد. روش بررسی: رویکرد جمع آوری و تحلیل داده های این مطالعه، توصیفی-پیمایشی و شامل استفاده از نظرات خبرگان سلامت بود. از مطالعات کتابخانه ای و روش Delphi به منظور طراحی ابزار پیمایش استفاده گردید که تعداد 37 عامل نهایی جهت طراحی پرسش نامه مورد استفاده قرار گرفت. با اطمینان از روایی و پایایی پرسش نامه، 330 نفر از گردشگران سلامت شهر یزد مورد پیمایش قرار گرفتند. با روش تحلیل عاملی اکتشافی، 7 مولفه اصلی بر اساس گویه ها استخراج و نام گذاری گردید و مدل ساختاری طراحی و مورد برازش قرار گرفت و معنی داری مولفه ها تایید شد. یافته ها: بر حسب میزان واریانس تبیین شده، استانداردهای مراکز ارایه دهنده خدمات پزشکی با 358/32، فن آوری اطلاعات با 696/14، بانکداری با 630/7، جاذبه ها با 480/5، استانداردهای بین المللی با 612/4، تنوع خدمات درمانی با 820/2 و برنامه های دولت با 952/1 به ترتیب بیشترین تاثیر را در زنجیره تامین گردشگری سلامت یزد نشان دادند. نتیجه گیری: خروجی نهایی تحقیق حاضر، مدل اندازه گیری زنجیره تامین گردشگری سلامت استان یزد می باشد که برای برنامه ریزان و دست اندرکاران صنعت گردشگری یزد و همچنین، کارشناسان امر سلامت به منظور برنامه ریزی جهت بهبود امکانات و خدمات و جذب بیشتر گردشگر مفید خواهد بود.

مقدمه: عوامل سیاسی، اقتصادی و فرهنگی محیط، نقشی مهمی در شکل گیری رفتار مصرف کنندگان خارجی ایفا می کنند. با این حال، تاکنون تاثیر این عوامل بر فرایند انتخاب مقاصد گردشگری درمانی کشور در بازارهای هدف خارجی مورد توجه قرار نگرفته است. هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین دیدگاه شهروندان عراقی درباره گردشگری درمانی در ایران از نظر سیاسی، اقتصادی و مذهبی بود. روش بررسی: این مطالعه با استفاده از طرح ترکیبی اکتشافی متوالی انجام شد. بدین ترتیب، در قسمت کیفی از طریق مصاحبه عمیق با 25 نفر از استادان دانشگاه و پژوهشگران عراقی و شیوه تحلیل موضوعی، منابع احتمالی مقاومت شناسایی گردید. در قسمت کمی، 385 نفر از شهروندان عراقی به صورت در دسترس به پرسش نامه ای که روایی و پایایی آن تایید شده بود، پاسخ دادند. داده ها با استفاده از روش معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: موضوعات سیاسی، اقتصادی و مذهبی به عنوان ابعاد اصلی مقاومت در بخش کیفی شناسایی گردید. بر اساس یافته های بخش کمی، عوامل سیاسی و اقتصادی تاثیر معنی داری بر مقاومت مصرف کنندگان عراقی داشت. مقاومتی که تمایل سفر به مقاصد گردشگری درمانی و آشکارسازی اجتماعی تجربه سفر را کاهش داد، اما تاثیری بر ارزیابی کیفیت خدمات مذکور نشان نداد. نتیجه گیری: موضوعات سیاسی و اقتصادی موجب می شود تا کشور خاستگاه خدمات درمانی، احساسات منفی برای مشتریان خارجی خدمات پزشکی تداعی نماید و از این طریق، پیامدهای نامطلوبی همچون کاهش تمایل سفر به مقاصد گردشگری درمانی را به همراه داشته باشد. مدیران و دست اندرکاران این بخش باید به اهمیت عوامل مذکور در فرایند تصمیم گیری و انتخاب مصرف کنندگان در کشورهای هدف به ویژه عراق توجه کنند و استراتژی های بازاریابی مناسبی را برای تعدیل اثرات منفی اتخاذ نمایند.

مقدمه: آلتمتریکس (دگرسنجه)، شاخص هایی هستند که می توانند در کنار مفاهیم سنتی علم سنجی که مبتنی بر تحلیل استنادی می باشند، به منظور بررسی اثرگذاری تولیدات علمی در محیط وب 2 مورد بهره برداری قرار گیرند. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان حضور مقاله های بین المللی حوزه انفورماتیک پزشکی و مدیریت اطلاعات سلامت در رسانه های اجتماعی و تعیین بهره مندی محققان این حوزه از این رسانه ها و شناسایی مقالات برتر بر اساس نمره آلتمتریک انجام گرفت. روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بود که با رویکرد علم سنجی و بهره گیری از شاخص های آلتمتریکس انجام شد. جامعه پژوهش را 64 مجله در حوزه مدیریت اطلاعات سلامت و حوزه انفورماتیک پزشکی در پایگاه SJR (SCImago Journal Rank) و Scopus تشکیل داد. کلیه اطلاعات لازم مربوط به مجلات و مقالات مورد بررسی همچون نام مجله، نام مقاله، نمره آلتمتریک و. . . با مراجعه به Altmetric. com به دست آمد. از آزمون همبستگی Spearman جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده گردید. یافته ها: Mendeley، توییتر و Facebook از جمله رسانه های اجتماعی بودند که بیشترین میزان اشاره را دریافت کردند. بر اساس یافته ها، ارتباط معنی داری بین پوشش آلتمتریک (میزان حضور در محیط وب اجتماعی) و همچنین، سه شاخص عملکرد کیفی [SJR، SNIP (Source Normalized Impact per Paper) و CiteScore] وجود داشت. ضریب همبستگی برای سه شاخص به ترتیب 401/0، 248/0 و 285/0 به دست آمد. نتیجه گیری: رسانه های اجتماعی تاثیر مثبتی بر میزان استناد به مقالات علمی دارند. بنابراین، محققان حوزه انفورماتیک پزشکی و مدیریت اطلاعات سلامت می توانند با اشتراک گذاری آثار خود در رسانه های اجتماعی، میزان استناد به آن ها را افزایش دهند. با توجه به قوی نبودن ضرایب همبستگی در مطالعه حاضر، می توان از شاخص های آلتمتریکس به عنوان مکمل شاخص های علم سنجی و نه جایگزین در ارزیابی پژوهش و محاسبه تاثیر علمی بهره برد.

مقدمه: هم نویسندگی یکی از مصادیق همکاری علمی است که محققان به منظور تولید آثار با کیفیت تر، امکانات، اطلاعات و توانایی های خود را به اشتراک می گذارند. پژوهش حاضر با هدف تحلیل ساختار شبکه هم نویسندگی پژوهشگران ایرانی حوزه پرستاری از منظر شاخص های خرد و کلان تحلیل شبکه ی اجتماعی انجام گردید. روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بود و با رویکرد علم سنجی انجام شد. پس از جستجوی واژه ی «Nursing» در فیلد موضوع پایگاه Web of Science، 2036 پیشینه از آثار پژوهشگران ایرانی در بازه زمانی سال های 2013 تا 2018 بازیابی گردید که جامعه تحقیق را تشکیل داد. داده های مربوط در پنج فایل 500 رکوردی در قالب متن ساده (Plain text) استخراج شد. یافته ها: انتشار آثار علمی با موضوع پرستاری توسط محققان ایرانی در بازه زمانی مورد نظر رو به رشد بود. دانشگاه های علوم پزشکی تهران، آزاد اسلامی و علوم پزشکی شهید بهشتی، پرتولیدترین دانشگاه های ایرانی در این حوزه بودند. بررسی شبکه از منظر شاخص های خرد نشان داد که «احمدی، عباس زاده، برهانی، عبادی و محمدی»، موثرترین نویسندگان شبکه به شمار می روند. بر اساس داده های بازیابی شده، این نویسندگان، پرکارترین نویسندگان نیز بودند. مقادیر شاخص های کلان برای شبکه مذکور به صورت چگالی 02/0، ضریب خوشه بندی 67/1، میانگین فاصله 175/3 و قطر شبکه 7 به دست آمد. نتیجه گیری: این شبکه از منظر شاخص های علم سنجی انسجام کافی را ندارد. همچنین، عمده همکاری های علمی در سطح داخلی بوده و کمتر با پژوهشگران خارجی اشتراک علمی صورت گرفته است.

مقدمه: مطالعات علم سنجی، یکی از کارامدترین روش های ارزشیابی علمی در پایگاه های اطلاعاتی معتبر به شمار می رود. همچنین، خوشه بندی سلسله مراتبی، ابزار سودمندی در ارایه تصویری از پژوهش های یک قلمرو و درک ساختار دانشی آن می باشد. از این رو، مطالعه حاضر با هدف واکاوی ساختار فکری تحقیقات در حوزه سرطان معده انجام شد. روش بررسی: این تحقیق با رویکرد تحلیلی و به روش تحلیل هم رخدادی واژگان و خوشه بندی سلسله مراتبی که از جمله روش های علم سنجی می باشد، انجام گردید. جامعه پژوهش شامل کلید واژه های مقالات نمایه شده در پایگاه Web of Science در زمینه سرطان معده بین سال های 1997 تا 2019 بود. بدین ترتیب، 58709 رکورد نمایه شده در پایگاه مذکور شامل 207625 کلید واژه استخراج گردید. داده ها با استفاده از نمودار راهبردی و نمودار دندروگرام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های مربوط به خو شه بندی سلسله مراتبی به روش Ward، منجر به شکل گیری چهار خوشه «Cell signsling in cancer, Oncogenes and cancer, Roll of cell cycle and check points in cancer, Reasons and diagnosis» در این قلمرو شد. خوشه دوم (Oncogenes and cancer) دارای بیشترین مرکزیت و خوشه اول (Cell signsling in cancer) دارای کمترین مرکزیت در میان خوشه های مختلف بود. همچنین، خوشه اول (Cell signsling in cancer) بیشترین تراکم و خوشه دوم (Oncogenes and cancer) کمترین تراکم را در میان دیگر خوشه ها به خود اختصاص داد. نتیجه گیری: خوشه بندی سلسله مراتبی توانایی ارایه تصویر روشنی از ساختار علمی مطالعات قلمرو ی سرطان معده را دارد. نتایج به دست آمده از تحلیل مقالات حوزه سرطان، منجر به شناخت قلمروهای نوظهور و توسعه نیافته است که مبنایی علمی برای محققان و سیاست گذاری های آینده می باشد.

مقدمه: به منظور شناسایی موارد اجرایی کتابخانه های عمومی در دوران شیوع بیماری کووید 19، توجه به راهکارها و اقدامات در سطح جهان امری ضروری است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش ها و اقدامات کتابخانه های عمومی در خصوص بازگشایی و ارایه خدمات با تحلیل راهنماها و اقدامات بین المللی در این بحران انجام شد. روش بررسی: این مطالعه از نوع مروری نقلی بود. پس از جستجوی موتور جستجوی Google و انتخاب 39 صفحه مرتبط از میان آن ها، مسایل مربوط به تاثیر کووید 19 بر خدمات کتابخانه های عمومی به روش تحلیل محتوای استقرایی مورد تحلیل قرار گرفت. سپس کدهای استخراجی طبقه بندی شد. همچنین، جهت استحکام داده ها از طریق معیارهای اعتبارپذیری، انتقال پذیری، قابلیت اطمینان و تاییدپذیری استفاده شد. یافته ها: 340 کد در سه طبقه اصلی و هفت طبقه فرعی شناسایی گردید که شامل «اقدامات پیشگیرانه و بهداشتی در کتابخانه ها، توسعه خدمات اطلاع رسانی در زمان بحران و محدودیت ها و چالش ها در ارایه خدمات کتابخانه ای در زمان این بحران» بود. نتیجه گیری: از آن جا که مسوولان کتابخانه های عمومی باید جنبه های مختلف را برای بازگشایی و یا توسعه خدمات در نظر گیرند، توجه به موضوعات شناسایی شده در تحقیق حاضر به عنوان بستر اولیه ضروری به نظر می رسد. بنابراین، نتایج به دست آمده می تواند در تدوین برنامه مدیریت بحران کووید 19 در نهاد کتابخانه های عمومی کشور مورد استفاده قرار گیرد.