مدیریت اطلاعات سلامت
سال:1399 | دوره:17 | شماره:1 (پیاپی 71) |تعداد مقالات:8

شیوع فراگیر کرونا در جهان با تبعات روانی، اجتماعی و اقتصادی همراه شد و اثرات زیانباری را برای افراد و اجتماعات انسانی ایجاد کرد. نمایش کرونا از طریق آمارها، یکی از ابعاد عینی و آشکار همه گیری بیماری است، به این صورت که آمارها به وضوح وضعیت ابتلای جمعیت ها، میزان مرگ و میر، بهبود یافتگان و افراد در معرض را نشان می دهد. . .

مقدمه: اطلاعات باکیفیت به منظور تصمیم گیری مبتنی بر شواهد و همچنین، نظارت بر عملکرد سیستم سلامت، ضروری می باشد. بنابراین، سیستم مدیریت اطلاعات سلامت باید به طور مستمر مورد ارزیابی قرار گیرد. هدف از انجام پژوهش حاضر، ارزیابی کیفیت اطلاعات روتین مراقبت از بیماران مبتلا به دیابت در مراکز خدمات جامع سلامت روستایی شهرستان ساری بود. روش بررسی: این مطالعه توصیفی-مقطعی در سال 1396 انجام شد. جامعه آماری شامل گزارش های روتین بیماران مبتلا به دیابت در سطح کلیه مراکز خدمات جامع سلامت روستایی در شهرستان ساری و حجم نمونه متشکل از 30 مرکز روستایی بود که به روش سرشماری انتخاب شدند. داده ها با استفاده از ابزارهای بومی سازی شده PRISM (Performance of Routine Information Systems Management) که دارای چهار بعد «به هنگام بودن، صحت، کامل بودن و پردازش داده ها» می باشد، جمع آوری گردید و سپس با استفاده از آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: 50/81 درصد از اطلاعات به هنگام بود. صحت داده ها بین 99/39 و 33/53 درصد و تطابق کلی 67/16 درصد گزارش گردید. 09/94 درصد از گزارش های فصلی دیابت کامل بود. 66/86 درصد از مراکز، شاخص ها را برای واحدهای تحت پوشش خود محاسبه، خلاصه گزارش را تهیه و وضعیت واحدهای ارایه کننده خدمت را با هم مقایسه می کردند، اما شاخص های مقایسه ای تهیه نشده بود. نتیجه گیری: صحت داده ها در مراکز بررسی شده دارای وضعیت مطلوبی نمی باشد. ضعف موجود مانع تامین هدف از جمع آوری این اطلاعات گردیده است که در نتیجه، قابلیت استناد یا استفاده از آن ها را سلب می نماید.

مقدمه: مراکز بهداشتی-درمانی شهری، عنوان مراکزی است که خدمات بهداشتی و درمانی اولیه را در شهرها ارایه می نمایند. در سال های اخیر، مراکز جامع خدمات سلامت شهری تغییراتی را از نظر ساختار، کارکرد و حوزه فعالیت تجربه کرده اند. با این حال، به نظر می رسد تغییرات انجام شده نتوانسته است تمام مسایل و مشکلات این حوزه را برطرف نماید. پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش های پیش روی مراکز جامع خدمات سلامت شهری پس از اجرای طرح تحول سلامت صورت گرفت. روش بررسی: این مطالعه از نوع کیفی و جامعه هدف شامل مدیران و کارکنان مراکز جامع خدمات سلامت شهر کرمان بود. بدین ترتیب، به روش نمونه گیری هدفمند، با 8 نفر از مدیران و 7 نفر از کارکنان مراکز جامع خدمات سلامت شهر کرمان مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام پذیرفت. از راهنمای مصاحبه شامل تعدادی سوال کلی بر اساس مرور متون، برای جمع آوری اطلاعات و روشن کردن موضوعات خاص استفاده گردید. همچنین، جهت دستیابی داده ها، روش تحلیل محتوا بر اساس هفت مرحله Colaizzi مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: در تحقیق حاضر و پس از تجزیه و تحلیل های صورت گرفته، چالش های مراکز جامع خدمات سلامت شهری در چهار طبقه اصلی «منابع انسانی، سازمانی، کارکردی و مراجعان» شناسایی گردید. نتیجه گیری: می توان از طریق راهکارهایی همچون اصلاح نظام پرداخت و نظام انگیزش، گسترش فضاهای فیزیکی مراکز، بازنگری برنامه ها و اجرای موثر طرح پزشک خانواده، تا حدودی این مشکلات را تخفیف داد.

مقدمه: به دلیل توسعه کاربردپذیری سامانه های مدیریت نشریات ادواری دانشگاه های علوم پزشکی کشور که از پرمخاطب ترین سامانه های دانشگاهی به شمار می روند و همچنین، عدم وجود مطالعات مرتبط، پژوهش حاضر با هدف تعیین هشت مولفه کاربردپذیری سیستم ها و مقایسه سامانه ها در این حوزه انجام شد. روش بررسی: جامعه این مطالعه توصیفی-پیمایشی را کاربران 4 سامانه پرکاربرد از بین 13 سامانه مدیریت نشریات دانشگاه های علوم پزشکی ایران تشکیل داد که 80 نفر به روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار ارزیابی بر اساس PUTQ Purdue Usability Testing Questionnaire بود که به کمک آن، کاربران چهار لایه سردبیری، داوری، نویسنده و کاربر عادی را بررسی نمودند. داده ها با استفاده از آزمون Repeated measures ANOVA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در مجموع 8 مولفه کاربردپذیری، به ترتیب سامانه های یکتاوب (84/4)، نیواسکرایبر 3 (67/4) و OJS (Open Journal Systems) (59/4) بیشترین میانگین و سیناوب کمترین میانگین را کسب نمودند. کاربران از بین تمام مولفه ها، بیشترین توجه را به حیطه های انطباق پذیری و ثبات سیستم ها نشان دادند. همچنین، در هر چهار سامانه کمترین میانگین به حیطه انعطاف پذیری سیستم (میانگین کمتر از چهار) اختصاص یافت. نتیجه گیری: به نظر می رسد که دو حیطه «انعطاف پذیری و راهنمای کاربری سیستم ها» کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ هرچند نیاز است طراحان و توسعه دهندگان، در بازطراحی این سامانه های پرکاربرد دانشگاهی کشور، به این دو حیطه توجه بیشتری نمایند. همچنین، سامانه های مدیریت نشریات کاربردپذیرتر، باعث ارتقای فرایندها با سهولت، دقت و سرعت بیشتری خواهد شد.

مقدمه: ارزیابی کیفیت وب سایت های موبایلی کتابخانه ها، از جمله مباحث جدید مطالعاتی می باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، ارزیابی کیفیت وب سایت های موبایلی کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی ایران بود. روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی-پیمایشی انجام شد. جامعه تحقیق شامل وب سایت های موبایلی کتابخانه های 50 دانشگاه علوم پزشکی ایران بود که در رتبه بندی وبومتریکس بالاترین رتبه را داشتند. به منظور ارزیابی کیفیت، از 14 شاخص در قالب سیاهه وارسی استفاده گردید. داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و آزمون Friedman مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: شاخص های «دسترسی سریع به پایگاه های اطلاعاتی»، «تماس با ما»، «مشاهده و جستجوی کاتالوگ کتابخانه» با میانگین رتبه 01/10، بهترین وضعیت را کسب کردند. «رزرو سالن مطالعه» با میانگین رتبه 01/3 و «نقشه یا پلان طبقات کتابخانه» با میانگین رتبه 99/3 به ترتیب بدترین وضعیت را در بین شاخص های مورد بررسی به خود اختصاص دادند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده مشخص گردید که برخی از شاخص ها مانند «دسترسی سریع به پایگاه های اطلاعاتی»، «مشاهده و جستجوی کاتالوگ کتابخانه» و «اخبار و رویدادهای کتابخانه» کاربردی تر از سایر شاخص ها می باشند و کاربران وب سایت های موبایلی کتابخانه ها به آن ها نیاز دارد. مدیران و طراحان انفورماتیک دانشگاه های علوم پزشکی می توانند از نتایج پژوهش حاضر در راستای بهبود کیفیت وب سایت های موبایلی کتابخانه ها بهره برداری نمایند.

مقدمه: نظارت در بیمه سلامت، نقش مهمی در تحقق ماموریت و اهداف بیمه سلامت و نظام سلامت دارد، اما با این وجود، مورد بررسی ویژه ای قرار نگرفته است. هدف از انجام پژوهش حاضر، مرور مطالعات مرتبط با نظارت در بیمه سلامت و دسته بندی موضوعی و منابع داده ای مورد استفاده در آن ها بود. روش بررسی: این تحقیق با استفاده از روش نگاشت نظام مند انجام گردید. با جستجوی پایگاه داده های مرتبط، 316 پژوهش انتخاب شد و با استفاده از نرم افزار Atlas. ti و تکنیک یافتن واژگان کلیدی، دسته بندی موضوعی و منابع داده ای صورت گرفت. یافته ها: با استفاده از واژگان کلیدی یافته شده، 7 دسته موضوع نظارتی شامل «نظارت بر طرح و سیاست های بیمه سلامت، هزینه، پوشش بیمه ای و محافظت مالی، عدالت در سلامت، داده ها و اسناد بیمه سلامت، تامین کنندگان خدمات سلامت، بیمه شدگان و مردم» و 9 منبع داده ای به دست آمد. نتیجه گیری: دو موضوع «نظارت بر طرح و سیاست های بیمه سلامت» و «نظارت هزینه» مطالعات بیشتری را به خود اختصاص دادند، اما دو موضوع «بیمه شدگان و مردم» و «تامین کنندگان خدمات سلامت» کمتر مورد بررسی قرار گرفته بود.

بحران ها مانند سیل، زلزله، حوادث تروریستی و. . . به طور طبیعی چالش برانگیز هستند، چرا که روند طبیعی زندگی انسان ها را دچار مشکل می کند. به هر میزان بستر این چالش ها در جامعه فراهم باشد، مدیریت آن سخت و گاهی غیرممکن خواهد بود. . .

از سال 2000 انواعی از طغیان بیماری های جدید، حاد و یا بیماری های واگیر نوپدید رخ داده اند. این طغیان ها از جمله سندرم تنفسی خاورمیانه (مرس)، اپیدمی سارس، زیکا، ابولا و آنفلوانزاهای H1N1 و H5N1، به عنوان تهدید سلامت جهانی، پتانسیل گسترش در سطح دنیا را داشته اند. . .