تصویر سلامت
سال:1400 | دوره:12 | شماره:1 |تعداد مقالات:9

در این نوشته، قصد بر این است بحران کرونا از منظر نظام سلامت بررسی شود. مانند سایر سیستم های دیگر، نظام سلامت نیز در تمامی کشورها و از جمله ایران واجد جزییات و نکات مختلفی است که در طی سال ها تدوین شده است. برخی از مهم ترین این نکات و ارتباط آن ها با بحران اخیر مورد بررسی قرار می گیرد. در این متن به مراقبت های بهداشتی اولیه پرداخته شده که از حدود چهار دهه قبل به عنوان یکی از مهم ترین و مترقی ترین موضوعات در نظام سلامت ایجاد شده است. پس از یک هفته نشست وزرای بهداشت کشورهای دنیا در سال 1978 میلادی در شهر آلماتای شوروی سابق و قزاقستان فعلی، بیانیه ای صادر شد که چراغ راه آینده ی تمامی کشورها در حوزه ی سلامت شد؛ بیانیه ای که پس از گذشت بیش از چهار دهه از تدوین آن، همچنان راهگشا و کاربردی است. در این سند، مراقبت های بهداشتی اولیه (Primary Health Care (PHC))، به عنوان ابزار رسیدن به هدف بزرگ سلامت برای همه (Health For All) اعلام گردید (1). این ابزار واجد 4 اصل و 11 جزء است. اجزای PHC همان بسته ی خدمتی است که قرار شد در تمامی کشورها به صورت رایگان، برابر و به همه ارایه شود، ولی مهم تر از آن، اعلام چهار اصل مهم به عنوان بستر ارایه ی این خدمات است که کشورها بایستی با ایجاد چنین بستری، راه را برای ارایه ی این خدمات فراهم نمایند (2). یکی از اصول چهارگانه ی فوق، هماهنگی بین بخشی است که همچنان مترقی و مهم محسوب می شود. پرواضح است که خدمات بهداشتی، مجموعه ای از اقدامات مختلف و متفاوت است که محدود به نظام سلامت نیست چه بسا بسیاری از خدمات ارایه شده در بخش های دیگر توسعه نیز منجر به سلامت جسمی، روحی، روانی و معنوی جامعه می گردد. براین اساس، اصل هماهنگی بین بخشی، به عنوان یک سیاست مهم و کلیدی در نظام سلامت و PHC است با این فرض که بایستی در همه وقت، از تمامی ظرفیت های موجود در همه ی سازمان های دولتی و غیردولتی بهره برد تا حداکثر بهره وری از مجموعه اقدامات مختلف حاصل گردد (3). بحران کرونا در ماه های اخیر، اهمیت این سیاست را بیش از پیش نمایان ساخت. چه بسا بهره مندی و یکپارچه سازی در وظایف ارگان های دیگر در مقوله ی مبارزه با ویروس کرونا بسیار اساسی و مفید بوده است. از نیروهای نظامی و انتظامی و سپاه و بسیج گرفته تا ظرفیت روحانیون، ایمه ی جمعه و جماعات تا اقدامات حوزه های اداری دیگر مانند شهرداری ها، آموزش و پرورش، هلال احمر و از همه مهم تر، سازمان های مردم نهاد، داوطلبین سلامت و خیریه ها، نقش اساسی در کنترل این بحران ایفا می کنند. به همین علت است که از ابتدای تشکیل نظام شبکه های بهداشتی درمانی در کشور در دهه ی 60 (که با هدف اجرای PHC انجام شد)، کمیته ای تحت عنوان شورای بهداشت در تمامی شهرستان ها، استان ها و در سطح ملی تشکیل شد که در سال های اخیر در قالب کارگروه سلامت و امنیت غذایی فعالیت می کند و وظیفه ی اصلی آن، توجه به اصل هماهنگی بین بخشی در جهت ارتقای سلامت مردم و جامعه بوده است (4-5). این گونه اقدامات البته که بسیار سخت و پر چالش است، ولی به نظر می رسد با تجاربی که در بحران کرونا به دست آمده، بایستی همچنان از این فرصت پیش آمده به بهترین شکل ممکن بهره برد تا کماکان بتواند در مسیر ارتقای سلامت جامعه ایفای نقش کند. عدالت، مشارکت جامعه و فناوری مناسب سه اصل دیگر PHC محسوب می گردند (6). نکته ی آخر اینکه در ادامه ی سیاست های سلامت تاکید بر هماهنگی بین بخشی در دوره ی یازدهم دولت معاونتی تحت عنوان معاونت اجتماعی در سطح وزارتخانه و تمامی دانشگاه های علوم پزشکی ایجاد شد. هدف اصلی این معاونت هماهنگی بین بخشی در قالب یک ساختار متمرکز و جدید بود که دستاورد های خاص خودش را داشت و یک سری از برنامه های حوزه بهداشت و درمان به این معاونت انتقال داده شد، اما با جا به جا شدن وزیر بهداشت این موضوع به حالت قبل برگشت و معاونت اجتماعی حذف شد. این موضوع می تواند به علت نبود یک سیاست مشخص و فراگیر و بلندمدت در سطح ملی در این گونه موارد باشد. تا زمانی که یک سیاست منسجم در مورد هماهنگی بین بخشی وجود نداشته باشد، این مهم به هدفش نخواهد رسید.

زمینه و اهداف: با توجه به محدودیت های بالای رژیم فاقد گلوتن، به نظر می رسد تنوع رژیم بیماران مبتلا به سلیاک تحت تاثیر قرار می گیرد؛ لذا جهت ارایه ی توصیه های رژیمی اختصاصی به این بیماران نیاز است مطالعه ای در زمینه ی بررسی تنوع رژیم این بیماران انجام گیرد. بنابراین هدف از مطالعه ی حاضر، بررسی نمره ی تنوع رژیمی در بیماران بزرگسال مبتلا به سلیاک می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه ی مقطعی، 130 بیمار بزرگسال مبتلا به سلیاک به صورت تصادفی از لیست بیماران ثبت شده در مرکز ثبت بیماران سلیاک استان آذربایجان شرقی انتخاب شدند. از پرسش نامه ی تکرر غذایی 80 موردی برای تعیین مصرف مواد غذایی استفاده شد. جهت تعیین نمره ی تنوع رژیم، مواد غذایی به 5 گروه اصلی و 23 زیر گروه تقسیم شده و اگر فردی حداقل نصف سروینگ توصیه شده از آن گروه یا زیرگروه را مصرف نماید، به عنوان مصرف کننده در نظر گرفته می شود. نمره ی کل بین 0 تا 10 و نمره ی هر زیر گروه بین 0 تا 2 است. مقادیر بالاتر نمره ی تنوع رژیمی نشان دهنده ی تنوع بیشتر بوده و نمره ی تنوع رژیمی <3 نشان دهنده ی تنوع کم، 3-5 تنوع متوسط و بیشتر از 6 تنوع بالای رژیم بود. جهت آنالیز آماری از نرم افزار SPSS استفاده شد و برای مقایسه ی نمره ی تنوع رژیمی در 2 گروه بیماران پای بند به رژیم و غیرپای بند به رژیم از آزمون کوواریانس با تعدیل بر عوامل مخدوش کننده شامل سن، جنس، نمایه ی توده ی بدنی، دریافت انرژی، مدت زمان بیماری و دریافت رژیم فاقد گلوتن استفاده شد. یافته ها: میانگین سنی بیماران 61/8± 74/36 سال بود. میانگین نمره ی کل تنوع رژیمی 36/1± 97/3 بود. بیشترین نمره ی تنوع رژیمی مربوط به گروه میوه ها (68/0± 42/1) و کمترین نمره ی تنوع رژیمی مربوط به گروه گوشت (46/0± 40/0) بود. نتایج آزمون کواریانس نشان داد که تفاوت معنی داری بین 2 گروه پای بند و غیرپای بند به رژیم فاقد گلوتن از نظر نمره ی شاخص کل تنوع رژیم و زیرگروه های تشکیل دهنده ی آن وجود نداشت (P>0. 05). نمره ی کل تنوع رژیمی در 5/22 درصد بیماران زیر 3، در 3/73 درصد از بیماران بین 3 تا 5 و در 16/4 درصد بیماران 6 و بالاتر از آن بود. نتیجه گیری: براساس نتایج مطالعه ی حاضر، بیماران مبتلا به سلیاک از نظر شاخص تنوع مصرف انواع مختلف گروه های غذایی نمره ی پایینی داشتند؛ لذا از نظر عملی باید آموزش های لازم برای بیماران مبتلا به سلیاک از نظر استفاده از جایگزین های بدون گلوتن جهت افزایش تنوع رژیمی ارایه گردد.

زمینه و اهداف: کیفیت آب مصرفی برای آماده سازی محلول دیالیز به دلیل ارتباط مستقیم این محلول با خون بیماران دارای نارسایی کلیوی از اهمیت بالایی برخوردار است. این مطالعه، با هدف ارزیابی کیفیت شیمیایی و میکروبی آب ورودی و خروجی دستگاه های دیالیز در بیمارستان های استان آذربایجان شرقی انجام شد. مواد و روش ها: مطالعه ی حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و در طی آن آب بخش دیالیز سه بیمارستان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی استان آذربایجان شرقی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آنالیزهای فیزیکوشیمیایی (45 مورد) و میکروبی (163 مورد) آب بخش دیالیز در دو مرحله ی قبل و بعد از تصفیه ی اسمز معکوس طی سال های 1393 تا 1395 از بایگانی مربوطه استخراج گردید. برای آنالیز آماری، ضمن استخراج پارامترهای آماری توصیفی، از آزمون تی مستقل و آنالیز واریانس یک سویه (ANOVA) استفاده شد. تحلیل داده ها با نرم افزارExcel و SPSS 23 صورت گرفت. یافته ها: بررسی کارایی سیستم اسمز معکوس نشان داد اختلاف معنی داری بین کیفیت آب، پیش و پس از سیستم وجود دارد. به جز کلسیم، منیزیم، فلوراید و نیترات غلظت بقیه ی کاتیون ها و آنیون ها در 100 درصد نمونه ها کمتر از حد استاندارد Eu. Ph(European Pharmacopoeia) ارزیابی شد. نمونه های آب ورودی به دستگاه دیالیز در 9/4 درصد موارد دارای آلودگی توتال کلی فرم بوده و در هیچ کدام از نمونه ها کلی فرم مدفوعی وجود نداشت. دفعات و تواتر زمانی انجام آزمایشات در بیمارستان ها رعایت نشده و با وجود خطر فلزات سنگین برای سلامتی بیماران دیالیزی، آزمایشات فلزات سنگین بر روی آب دیالیز انجام نمی گیرد. نتیجه گیری: نیاز به تدوین استاندارد ملی در خصوص کنترل آب دیالیز، آزمایش تمام پارامترهای کیفی آب دیالیز برطبق استانداردها در دفعات و بازه های زمانی منظم، آگاه سازی هرچه بیشتر مدیران بیمارستان و کارشناسان بهداشت محیط در رابطه با اهمیت کیفیت آب دیالیز در سلامتی و افزایش امید به زندگی بیماران دیالیزی احساس می شود.

زمینه و اهداف: امروزه بیمارستان های چندملیتی، قیمت های رقابتی، کیفیت بین المللی استانداردهای جهانی و نزدیک شدن سطح تکنولوژی های تخصصی از جمله مصادیق جهانی شدن سلامت می باشند به طوری که کشورها در جذب گردشگران درمانی با یکدیگر رقابت می کنند. هدف این مطالعه، شناسایی عوامل موثر بر ارتقای برند یزد به عنوان مقصد گردشگری سلامت می باشد. مواد و روش ها: این پژوهش از لحاظ روش پژوهش ترکیبی و از نظر هدف کاربردی و از حیث جمع آوری داده ها توصیفی است. عوامل موثر بر ارتقای برند یزد به عنوان مقصد گردشگری سلامت براساس مرور متون شناسایی شده و به تایید شامل 15 نفر از خبرگان حوزه ی گردشگری سلامت که حداقل دارای 5 سال سابقه ی کاری می باشند، رسید. سپس پرسش نامه ای ماتریسی تهیه و در اختیار 123 نفر از گردشگرانی که به منظور دریافت خدمات سلامت به استان یزد سفر کرده بودند، قرار گرفت و در نهایت داده های حاصل از نظر گردشگران سلامت با استفاده از ابزارها و تکنیک های نگاشت شناختی فازی تحلیل شدند و مدل نهایی پژوهش توسط تحلیل شبکه های اجتماعی ترسیم شد. یافته ها: یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل داده های نظرات خبرگان حاکی از آن است که عوامل اعتبار، عملکرد برند و بازاریابی گردشگری سلامت نسبت به سایر عوامل از مرکزیت بیشتری برخوردار است؛ زیرا میزان مجموع تاثیرگذاری و تاثیرپذیری این عوامل نسبت به سایر عوامل بیشتر می باشد که در نتیجه باید توجه بیشتری به این عوامل نمود. نتیجه گیری: تصویر مقصد، دارای نقش قابل توجهی در فرایند تصمیم گیری و انتخاب مقصد دارد که با افزایش تعداد مقاصد گردشگری جدید در سراسر جهان، موجب اهمیت روزافزون بخش خدمات درمانی در راستای ارتقای گردشگری سلامت و توجه به برند مقصد گردشگری شده است که به منظور ارتقای برند گردشگری سلامت توجه به سه عامل اعتبار، عملکرد برند و بازاریابی در اولویت این پژوهش قرار دارند.

زمینه و اهداف: مهارت های تفکر انتقادی به صورت خودانگیخته آموخته نمی شود، آموزش عالی بایستی از طریق ادغام مهارت های تفکر انتقادی در برنامه های آموزشی، قابلیت های تفکر انتقادی را در فراگیران تقویت نماید. هدف این مطالعه بررسی تاثیر یادگیری مبتنی بر مسیله و آزمون های استدلالی بر تقویت مهارت های تفکر انتقادی فراگیران قبل و بعد از مداخله ی آموزشی در دانشجویان علوم پایه مقطع تحصیلات تکمیلی می باشد. مواد و روش ها: این مطالعه یک مطالعه ی نیمه تجربی می باشد که در سال 1398 در دانشگاه های علوم پزشکی تبریز و ایران انجام گرفته است. شرکت کنندگان در مطالعه، دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته های آموزش پزشکی و کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی بودند. تاتیر یادگیری مبتنی بر مسیله و به کارگیری آزمون های استدلالی در میزان تفکر انتقادی فراگیران قبل و بعد از مداخله ی آموزشی؛ با استفاده از پرسش نامه ی تفکر انتقادی کالیفرنیا بررسی شده است. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارSpss19 انجام گرفته است. جهت بررسی آمار توصیفی از روش های آماری از قبیل فراوانی، درصد و میانگین انحراف معیار استفاده شده است و سطح معناداری داده ها با استفاده از آزمون ناپارامتریک ویلکاکسون بررسی شده است. یافته ها: میزان تفکر انتقادی فراگیران در رشته ی آموزش پزشکی قبل از مداخله ی آموزشی در حد متوسط (92/01± 2/9) و در رشته ی کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی ضعیف (95/0± 80/6) بود. بعد از مداخله ی آموزشی به طور معناداری میزان تفکر انتقادی فراگیران در هر 2 رشته بالا رفته است. در حیطه ی تحلیل میزان تفکر انتقادی در هر 2 رشته قبل از مداخله پایین تر از سایر حیطه ها بود که بعد از مداخله ی آموزشی بالاتر از سایر حیطه ها بود. نتیجه گیری: مطالعه ی حاضر نشان داد که مداخلات طراحی آموزشی در حیطه ی روش های تدریس و ارزیابی منجر به تقویت مهارت های تفکر انتقادی فراگیران می گردد. سیستم آموزشی با به کارگیری روش های نوین ارزیابی و تدریس می تواند مهارت های تفکر انتقادی فراگیران را ارتقا دهد و دانشجویان نقاد با توانایی خلق ایده های نو تربیت نماید.

زمینه و اهداف: رشته ی مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی به عنوان یکی از رشته های مهم و کلیدی حوزه ی سلامت به شمار می رود. ارزیابی توانمندی های دانش آموختگان این رشته به شناسایی نیازمندی های آموزشی کمک خواهد کرد؛ بنابراین، هدف این مطالعه ارزیابی میزان توانمندی دانش آموختگان مقطع کارشناسی این رشته که در استان آذربایجان شرقی شاغل هستند، می باشد. مواد و روش ها: این مطالعه ی مقطعی بر روی 51 دانش آموخته رشته ی مدیریت خدمات بهداشتی درمانی از دانشگاه علوم پزشکی تبریز، 41 نفر کارمند همکارآنها و 28 نفر مافوق فرد شاغل در سازمان های مرتبط با سلامت در استان آذربایجان شرقی و از دیدگاه هر 3 گروه انجام شد. از روش 360 درجه با استفاده از پرسش نامه ی محقق ساخته ی روا و پایا با طیف لیکرت 5 گزینه ای استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون تی زوجی انجام گرفت. یافته ها: دانش آموختگان در حوزه های اخلاقی از دیدگاه مافوق (76/0± 01/4)، مشتری مداری از دیدگاه دانش آموختگان (76/0± 13/4)، حل مسیله از دیدگاه همکار (89/0± 94/3) و مدیریت ارایه ی خدمات (91/0± 93/3) و مدیریت تغییر از دیدگاه دانش آموخته (85/0± 90/3) بیشترین توانمندی و در زمینه ی مدیریت مالی (14/1± 32/3)، مدیریت منابع انسانی (81/0± 74/3) و مدیریت دانش از دیدگاه مافوق (01/1± 46/3) توانمندی کمتری داشتند. بیشترین شکاف شناسایی شده از دیدگاه هر 3 گروه در حوزه ی مدیریت مالی بود، اما از دیدگاه خود دانش آموختگان، در زمینه ی مدیریت اطلاعات و ارتباطات (84/0± 89/3) شکاف بیشتری وجود داشت. نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که دانش آموختگان در حوزه ی مدیریت مالی و مدیریت اطلاعات و ارتباطات نیاز به ارتقا دارند. لذا بازنگری در کوریکولوم آموزشی، استفاده از شیوه های نوین تدریس و برگزاری دوره های آموزشی تکمیلی در این زمینه ها می تواند به بهبود توانمندی های دانش آموختگان کمک کند.

زمینه و اهداف: تحولات موضوعی رشته های علمی و دانشگاهی را می توان با ترسیم نقشه های علمی آن روشن کردو به شناسایی موضوعات نوظهور یا توسعه یافته رشته های علمی، زیرموضوع ها و میزان ارتباط موضوعات مختلف یک رشته پرداخت. هدف از این پژوهش ترسیم نمودار استراتژیک، به منظور تحلیل تحولات بیست سال گذشته رشته ی کتابداری و اطلاع رسانی بود. مواد و روش ها: این یک مطالعه علم سنجی با تحلیل هم رخدادی واژگان بود که بر روی ده ژورنال با بالاترین ضریب تاثیر در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی انجام شد. مقالات بیست سال (1998-2017) از بانک اطلاعاتی لیستا (LISTA) استخراج و در نرم افزار سایمت (SciMAT) وارد شد. بعد از آماده سازی داده ها، مقالات به چهار دوره زمانی تقسیم، نمودار استراتژیک هر دوره ترسیم و خوشه های موضوعی آن تحلیل شد. یافته ها: بزرگ ترین خوشه های دو دوره اول، بازیابی اطلاعات و بیبلیومتریکس (Information Retrieval، Bibliometrics) بودند که در دوره بعد تحلیل استنادی (Citation-Analysis) بجای خوشه بازیابی اطلاعات (Information Retrieval) ظاهر شده بود ولی با این حال بزرگ ترین گره این خوشه بازیابی اطلاعات (Information Retrieval) بود. این خوشه ها بعنوان توسعه یافته ترین موضوعات حوزه کتابداری و اطلاع رسانی بودند. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد بازیابی اطلاعات و کتاب سنجی در صدر موضوعات علوم کتابداری و اطلاع رسانی قرار گرفته اند. تحلیل نظرات در شبکه های اجتماعی و سواد اطلاعاتی با رویکرد شناختی از موضوعات نوظهور رشته به شمار می آیند. همچنین مطالعات مربوط به تولیدات علمی و شاخص های وابسته به آن به سمت پژوهش های کیفی سوق پیدا کرده است.

زمینه و اهداف: تربیت دندانپزشک مبتنی بر صلاحیت حرفه ای نقش مهمی در ارایه خدمات سلامت مورد نیاز جامعه ایفا می کند. یکی از مهم ترین مراحل در دندان پزشکی انتخاب رنگ و تطابق رنگ دندان با ترمیم می باشد. آموزش انتخاب رنگ در برنامه ی آموزشی دانشکده های دندان پزشکی ایران به صورت آموزش ضمنی در پاره ای از دروس مرتبط مانند ترمیمی و پروتز به دانشجویان ارایه می شود و واحد عملی مجزایی برای یادگیری و تمرین بیشتر دانشجویان وجود ندارد. هدف این مطالعه بررسی نقش آموزش کارگاهی در کیفیت انتخاب رنگ دندان توسط دانشجویان سال آخر دانشکده ی دندانپزشکی تبریز در سال تحصیلی 98-99 می باشد. مواد و روش ها: در یک مطالعه نیمه تجربی؛ دانشجویان سال آخر دانشکده ی دندان پزشکی تبریز وارد مطالعه شدند. دانشجویان به دو گروه آزمایش و شاهد به صورت تصادفی تقسیم شدند. در گروه آزمایش، پس از انتخاب رنگ اولیه، از طریق استراتژی آموزشی کارگاهی، انتخاب رنگ توسط سیستم Vitapan در دندان ثنایای راست ماگزیلا 3 بیمار ساده، متوسط و پیچیده به روش آموزش کارگاهی آموزش داده شد و یک هفته پس از آموزش میزان انتخاب صحیح رنگ توسط این دانشجویان بررسی گردید. در گروه شاهد نیز انتخاب رنگ توسط دانشجویان دقیقا در شرایط مشابه گروه مورد که آموزش روتین بخش دیده بودند، انجام شد. داده های به دست آمده از مطالعه با استفاده از روش های آماری توصیفی (فراوانی-درصد) و آزمون Fisher’ s Exact و به وسیله نرم افزار آماری SPSS. 16مورد بررسی و تجزیه وتحلیل آماری قرار گرفت. یافته ها: در هر سه گروه بیمار ساده، متوسط و پیچیده کیفیت انتخاب رنگ در گروه مداخله بهتر شده بود که از لحاظ دندانپزشکی این تفاوت اهمیت داشت؛ هر چند که از لحاظ آماری در هر سه گروه بیمار، بین دو گروه مداخله و شاهد تفاوت معناداری مشاهده نگردید. هم چنین تاثیر آموزش در انتخاب رنگ پیچیده چشمگیرتر بود. نتیجه گیری: نتایج مطالعه ی حاضر نشان داد که آموزش کارگاهی تاثیر مثبتی بر کیفیت انتخاب رنگ دانشجویان داندانپزشکی داشته است. از آنجا که رشته دندانپزشکی یک رشته مبتنی بر رویه است و تمام پروسیجرها در کوریکولوم آموزشی دیده نشده است، استاد دندانپزشکی می تواند مبتنی بر نیاز فراگیر برخی از رویه ها را انتخاب کند و در یک روز کارگاهی آموزش دهد. از طرفی آموزش کارگاهی می تواند استراتژی آموزشی مناسب و مبتنی بر یادگیری بزرگسالان می باشد که فراگیران برحسب نیاز شغلی خود رغبت بسیاری برای یادگیری نشان می دهند.

زمینه و اهداف: همزمان با اپیدمی کووید19 تحقیقات فراوانی در زمینه تسهیل و تسریع تشخیص بیماری، ایجاد واکسن و درمانهای احتمالی و درک تاثیرات اجتماعی-اقتصادی این بیماری صورت گرفته است. فناوریهای نوین مانند سلامت از راه دور، سلامت دیجیتال، واقعیت مجازی، سیستمهای خبره و هوش مصنوعی در پیشرفت و موفقیت علوم پزشکی بسیار مهم هستند. تجربه بیماریهای مشابه مانند MERS و SARS، سودمندی فناوری اطلاعات را در مدیریت بیماریهای عفونی و اپیدمی ها تایید کرده است. هدف این مطالعه مروری بر کاربردهای فناوری اطلاعات در مدیریت کووید19 می باشد. مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مرور مفهومی براساس چارچوب پیشنهادی Arksey و O'Malley شامل پنج مرحله می باشد. الف) شناسایی اهداف تحقیق و استراتژی جستجو ب) شناسایی مقالات پژوهشی مرتبط ج) انتخاب مقالات پژوهشی د) استخراج داده ها و ه) جمع بندی، بحث، آنالیز و گزارش نتایج. بعد از انتخاب کلیدواژه های مورد نیاز مطابق با Mesh، پایگاه های اطلاعاتی Google Scholar, Web of science, ProQuest, PubMed, Scopus, library of Cochrane بدون محدودیت زمانی جستجو گردیدند. یافته ها: از بین 6297 مقاله مورد بررسی، 24 مقاله برای استخراج داده ها انتخاب شدند. اکثر مطالعات انجام شده (58%)، قابلیت هوش مصنوعی برای کمک به پزشکان در تشخیص بیماران مبتلا به کووید19 و شناسایی ضایعات با استفاده از تصاویر CT را نشان دادند. سایر مطالعات سودمندی استفاده از سیستمهای تله مدیسین، پرونده الکترونیک سلامت، سیستمهای خبره و سیستمهای دیده بانی را برای کاهش تماس، غربالگری سریع و مدیریت صحیح بیماران تایید کرده اند. همچنین 46% مطالعات مرتبط با کاربرد فناوری اطلاعات در مدیریت کووید19 در کشور چین انجام شده است. نتیجه گیری: با توجه به قابلیت انتقال بسیار بالای اپیدمی کووید 19، کاربرد فناوریهای حوزه سلامت از راه دور مانند تله مدیسین به منظور رعایت فاصله اجتماعی ملموس تر بوده است. همچنین با توجه به مشابه بودن علایم کووید 19 با سایر بیماریهای تنفسی، سعی در ایجاد سیستمهای غربالگری و تشخیص سریع به کمک هوش مصنوعی گردیده است. نتایج مطالعات کاربرد بیشتر این دو سیستم را تایید کرده اند. مطالعات انجام شده اثربخشی فناوری را در شناسایی سریع بیماران، خودقرنطینگی، کمک به تشخیص و پایش روند بیماری اثبات کردند.