علوم باغبانی ایران
سال:1399 | دوره:51 | شماره:4 |تعداد مقالات:18

به منظور حفظ کیفیت و افزایش عمر گلجایی گل های شاخه بریده ژربرا پس از برداشت، آزمایشی به صورت کرت های خردشده بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سال 1397 در گروه علوم باغبانی دانشگاه ایلام با چهار تکرار طراحی و اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل محلول پاشی قبل از برداشت توسط تیمارهای اسپرمین دو میلی مولار و گاما آمینوبوتیریک اسید (گابا) یک میلی مولار هر کدام به صورت دو مرحله محلول پاشی (زمان ظهور شاخه گل دهنده و 7 روز پس از آن) و سه مرحله محلول پاشی (زمان ظهور شاخه گل دهنده، 5 و 10 روز پس از آن) به عنوان کرت فرعی بودند که همراه با نمونه های شاهد طی صفر، 3، 6 و 9 روز پس از برداشت به عنوان کرت اصلی آزمایش در دمای 1± 22 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 65 تا70 درصد مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد تیمارهای اسپرمین سه مرحله محلول پاشی، اسپرمین دو مرحله محلول پاشی، گابا سه مرحله محلول پاشی و گابا دو مرحله محلول پاشی به ترتیب بین 5/3 تا یک روز عمر گلجایی را نسبت به شاهد افزایش دادند و باعث حفظ کیفیت پس از برداشت گل ها شدند. همچنین نتایج نشان داد که در روز نهم بررسی بیشترین وزن تر، جذب محلول گلجایی، مواد جامد محلول، پروتئین، فنل و فلاونوئید کل، فعالیت آنزیم های کاتالاز (CAT)، گایاکل پراکسیداز (GPX)، سوپراکسید دیسموتاز (SOD) و فنیل آلانین آمونیالیاز (PAL) و همچنین کمترین نشت یونی، محتوای مالون دی آلدهید (MDA) و فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز (PPO) به ترتیب در تیمارهای فوق مشاهده گردید. بنابراین استفاده از تیمار اسپرمین در سه مرحله محلول پاشی به عنوان برترین تیمار و به عنوان برنامه ای کاربردی در جهت افزایش عمر گلجایی گل های شاخه بریده ژربرا رقم "Stanza" توصیه می گردد.

بیوچار تکنولوژی زیست محیطی جدیدی است که استفاده از آن می تواند در راستای کاهش تجمع آلودگی خاک مورداستفاده قرار بگیرد. بدین منظور، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد و مقادیر بیوچار گلایول در 3 سطح (صفر، 5، 10 گرم در کیلوگرم خاک)، کادمیوم (صفر، 10 و 20 میلی گرم در کیلوگرم خاک) و سرب (صفر، 300 و 600 میلی گرم در کیلوگرم خاک)، مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد بیشترین مقدار صفات مورفولوژیکی شامل سطح برگ، ارتفاع، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه در سطح 5 گرم بیوچار گلایول در کیلوگرم خاک مشاهده شد و افزایش سطح بیوچار گلایول از سطح 5 به 10 گرم در کیلوگرم خاک سبب کاهش این صفات شد. کاربرد 5 گرم بیوچار در کیلوگرم خاک در بالاترین غلظت سرب و کادمیوم، سبب کاهش 38/27 و 87/21 درصدی غلظت سرب و کادمیوم در گیاه (اندام هوایی+ ریشه) شد. در بالاترین سطح بیوچار، سرب و کادمیوم، کاهش صفات و افزایش در غلظت سرب و کادمیوم گیاه و خاک مشاهده شد. در واقع بیوچار گلایول در سطح 5 گرم در کیلوگرم خاک به دلیل داشتن سطح ویژه بالا، سرب و کادمیوم را در سطح خود جذب کرد و باعث کاهش جذب این دو عنصر و بهبود صفات کاهو شد.

صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی درختان 12 ساله زیتون رقم های زرد و دیره در پاسخ به تغییرات دمایی فصل رشد منطقه طارم (استان زنجان، شمال غرب ایران) در طی دو سال متوالی 1396-1397 مطالعه شد. آزمایش به صورت کرت های خردشده در زمان (کرت اصلی شامل نوع رقم و کرت فرعی زمان) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا گردید. نمونه برداری و یادداشت داده ها در چهار زمان مختلف اردیبهشت، تیر، مرداد و مهرماه به ترتیب در دماهای 28، 45، 44 و 36 درجه سانتی گراد انجام شد. نتایج نشان داد فتوسنتز رقم دیره در شرایط تنش حرارتی تیرماه در مقایسه با اردیبهشت ماه، حدود دو برابر بیشتر از رقم زرد کاهش یافت. رقم زرد علی رغم داشتن فتوسنتز بالا، میزان رشد و وزن خشک تجمعی شاخساره ای پایین تری داشت که بالا بودن بازده عملکرد میوه در این رقم از دلایل عمده این موضوع بود. تجمع پرولین در بافت برگ رقم دیره نتوانست نقش زیادی در ایجاد تحمل بیشتر در این رقم داشته باشد. میزان کربوهیدرات های محلول در رقم زرد و در همه مراحل مورد ارزیابی بیشتر از رقم دیره بود. در کل، رقم زرد تحمل بیشتری به افزایش تنش حرارتی در طی فصل رشد نشان داد.

یکی از مشکلات تولید بادام، خودناسازگاری در این گیاه بوده که از نکات مهم اصلاحی این گیاه تلقی می شود. خودناسازگاری در بادام باعث غیر یکنواختی زمان برداشت، مشکلات مربوط به گرده افشانی و بروز مشکلاتی در مدیریت باغ خواهد شد. اغلب ارقام بادام دارای خودناسازگاری از نوع گامتوفتیکی هستند که توسط یک مکان ژنی چند آللی کنترل می شود. عامل بازدارنده لقاح گل در این پدیده توقف رشد لوله گرده در میانه خامه می باشد. هدف از این تحقیق شناسایی و تعیین آلل های مربوط به خودناسازگاری در ژنوتیپ های بادام در استان یزد بوده است. در این تحقیق، ژنوتیپ های برتر بادام جمع آوری و پس از استخراجDNA برای تشخیص آلل های S جفت آغازگرهای اختصاصی AS1II-AmyC5R، ConF-ConR و Cebador2-Cebador8 مورد استفاده قرار گرفت. در واکنش زنجیره ای پلیمراز جفت آغازگر AS1II-AmyC5R و Cebador2-Cebador8 به ترتیب باندهایی به اندازه 1205 و 1200 جفت بازی برای آلل Sf تشکیل گردید. لازم به ذکر است ارقام خودسازگار از تلاقی تونو با ترکیب آللی S1Sfبه عنوان والد پدری و خودسازگار و آیدین با ترکیب آللی S1S23به عنوان والد مادری و خودناسازگار به دست آمده است. با استفاده از جفت آغازگر ConF-ConR آلل های S1، S2، S3، S10، S11، S23 و S31در نمونه های خودناسازگار شناسایی شدند. در این تحقیق آلل های Sf، S3، S2، S1، S5، S10، S11، S23 و S13با استفاده از جفت آغازگر AS1II-AmyC5R شناسایی شدند. بر اساس نتایج به دست آمده آلل های S1، S2، S3 و S11 دارای بیشترین فراوانی و آلل های S5، S23، S10، S13وS31 به ترتیب کمترین درصد فراوانی را نشان دادند.

آماریلیس یکی از گیاهان سوخدار زینتی است که تکثیر آن به صورت تجاری به کندی صورت می گیرد. کاربرد تکنیک های کشت بافت می تواند راهکاری مناسب جهت افزایش ضریب تکثیر این گیاه زینتی باشد. این پژوهش در قالب دو آزمایش جداگانه انجام شد. در آزمایش اول اثر شرایط نوری و موقعیت فلس جفتی در سوخ مادری بر میزان باززایی فلس های جفتی آماریلیس مورد ارزیابی قرار گرفت. در آزمایش دوم اثر غلظت های مختلف ساکارز (30، 60 و 90 گرم در لیتر) و اثر موقعیت فلس جفتی در سوخ مادری بررسی شد. از محیط کشت MS حاوی 5/0 میلی گرم در لیتر تنظیم کننده رشد BA به همراه 1/0 میلی گرم در لیتر تنظیم کننده رشد NAA استفاده شد. آزمایش ها به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار انجام شد. نتایج نشان داد در شرایط 16 ساعت روشنایی در مقایسه با شرایط تاریکی، تعداد سوخک بیشتری تولید گردید. همچنین از لحاظ قطر سوخک باززایی شده، شرایط روشنایی نسبت به شرایط تاریکی برتری داشت. یافته های پژوهش حاضر برتری فلس های جفتی لایه های خارجی سوخ را در مقایسه با لایه های داخلی نشان داد. سوخک های باززاشده از فلس های جفتی گروه یک قطورتر بودند و وزن خشک بیشتری را به خود اختصاص دادند. کاربرد ساکارز با غلظت 60 گرم در لیتر، منجر به تولید سوخک هایی با بیشترین میزان وزن خشک گردید. با افزایش غلظت ساکارز از 60 به 90 گرم در لیتر، قطر سوخک باززاشده به طور معنی داری کاهش یافت. به طورکلی کاربرد محیط کشت حاوی 60 گرم در لیتر ساکارز، فلس های جفتی گروه یک و شرایط 16 ساعت روشنایی جهت افزایش ضریب تکثیر آماریلیس توصیه می گردد.

تحقیق حاضر با هدف بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس استخراج شده از پونه جمع آوری شده از مناطق مختلف شامل خرم آباد، الشتر و دلفان در استان لرستان و تعیین فعالیت ضد باکتریایی آنها علیه سه سویه باکتری Escherichia coli، Staphylococcus aureus و Pseudomonas aeruginosa انجام شد. آنالیز GC-MS نشان داد ترکیبات اصلی اسانس پونه منطقه خرم آباد شامل پولگان (41/54 درصد) و 8، 1-سینئول (05/22 درصد) بود، درحالی که پونه منطقه الشتر غنی از پیپریتنون (29/29 درصد)، پولگان (53/17 درصد)، پیپریتنون اکساید (35/14 درصد) و 8، 1-سینئول (34/14 درصد) و ترکیبات اصلی پونه منطقه دلفان سیترونلیل استات (93/59 درصد) و آروماندرن (1/5 درصد) بودند. همبستگی معنی داری بین تمام ویژگی های جغرافیایی و خاک، به جز فسفر و هدایت الکتریکی، با ترکیبات اسانس مشاهده شد. با توجه به نتایج به دست آمده از MIC و MBC نشان داد حداقل غلظت بازدارندگی اسانس پونه مناطق مورد مطالعه بین mg/mL 2-03/0 بود. فعالیت ضدمیکروبی حاکی از این بود که مؤثرترین اسانس در مهارکنندگی باکتری-های E. coliو S. aureus به ترتیب اسانس پونه منطقه الشتر و دلفان بودند و دو باکتری P. aeruginosa و S. aureus کمترین حساسیت به اسانس پونه منطقه خرم آباد داشتند. اسانس پونه جمع آوری شده از مناطق مختلف استان لرستان دارای قدرت بازدارندگی علیه باکتری های گرم مثبت و منفی مورد مطالعه از کم تا عالی بودندکه بستگی به منطقه جمع آوری گیاهان و سویه های مورد مطالعه باکتری داشت. در این تحقیق سه ترکیب سیترونلال، سیترونلیل استات و آرومادرن برای اولین بار برای اسانس پونه گزارش شد.

تولیدکنندگان رز شاخه بریده در سراسر سال مقدار زیادی از شاخ و برگ این گیاه را از گلخانه ها به صورت ضایعات بیرون می ریزند که می تواند طی فرایندی به عنوان منابع غذایی جدید در تولید مورد استفاده قرار گیرد. به منظور بررسی اثر بیوچار و کود کندرها بر رشد نشای سیکلامن آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار انجام شد. بیوچار در سه سطح صفر، 5/2 و 5 درصد وزنی و کود کندرها با فرمول کودی+TE S 13-MgO 3 – K 20 – P 10-N 15 با پوشش پلیمری در سه سطح صفر، 5/1 و 3 کیلوگرم بر متر مکعب در بستر پیت ماس و پرلیت با نسبت های 60 به 40 به کار رفت. نتایج نشان داد بیشترین وزن تر اندام هوایی، عرض پهنک اولین برگ و محتوی کلروفیل کل در کاربرد توأم تیمار بیوچار 5 درصد وزنی و کودکندرهای 3 کیلوگرم بر متر مکعب بود. تیمار 3 کیلوگرم بر متر مکعب کود کندرها بیشترین درصد وزن خشک اندام هوایی، ارتفاع گیاه، عرض تاج پوشش گیاه، تعداد برگ، طول ریشه، سطح برگ و محتوای کاروتنوئید را نشان داد. بیوچار و کود کندرها احتمالاً به دلیل کاهش آبشویی مصرف عناصر غذایی و افزایش کارایی آن ها می تواند موجب ایجاد اثر مثبت بر فرایند تولید نشای سیکلامن گردند.

به منظور بررسی اثر غلظت های مختلف نانو کلات کلسیم (صفر، 2 و 3 گرم در لیتر) بر برخی از شاخص های رشدی، فیزیولوژیکی و ماندگاری سه رقم گل ژربرا(Amlet, Cabana, Intense) تحت سیستم هیدروپونیک آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد تیمار نانوکلات کلسیم عمر پس از برداشت گل شاخه بریده ژربرا را افزایش داد. بالاترین زمان ماندگاری گل (10 روز) متعلق به تیمار 3 گرم در لیتر نانو کلات کلسیم در رقم Intense و کمترین ماندگاری گل (5 روز) در گیاهان شاهد رقم Amlet مشاهده شد. با محلول پاشی نانو کلات کلسیم میزان کلسیم درون بافتی گیاهان تیمارشده نسبت به شاهد افزایش نشان داد. تأثیر مثبت کاربرد نانوکلات کلسیم بر افزایش میزان رنگدانه های اصلی فتوسنتز، محتوای نسبی آب برگ، میزان کربوهیدرات محلول و هدایت روزنه ای مشاهده گردید، اما بر پرولین تاثیر مثبتی دیده نشد. در فاکتورهای مختلف رشدی تفاوت معنی داری بین دو سطح 2 و 3 گرم در لیتر وجود نداشت، اما هر دو سطح با شاهد تفاوت معنی دار نشان دادند. به طورکلی، تیمار پیش از برداشت 2 گرم در لیتر نانو کلات کلسیم جهت بهبود شرایط رشدی و همچنین افزایش ماندگاری پس از برداشت گل شاخه بریده ژربرا توصیه می شود.

ایران با داشتن هفت گونه، سه زیرگونه و یک گونه هیبرید، سومین مرکز پراکنش جنس سریش می باشد. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی درون و بین گونه ای، 87 ژنوتیپ Eremurus متعلق به شش گونه شامل E. inderiensis، E. presicus، E. luteus، E. olgea، E. spectabilis و E. stenophyllus جمع آوری شده از نه استان از لحاظ صفات کمی و کیفی ریخت شناسی مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه به مؤلفه های اصلی نشان داد پنج مؤلفه، 96 درصد از تغییرات کل واریانس را توجیه می نمایند. طول خوشه، ساقه و ارتفاع گیاه، رنگ گل، تعداد برگ و شکل میوه از اجزای تشکیل دهنده مؤلفه های اصلی بودند. تجزیه خوشه ای، ژنوتیپ ها را به شش گروه در سطح گونه ای تقسیم نمود. جمعیت های درون هر گروه از مناطق مختلف جغرافیایی بودند که بیانگر این است که ارتباطی بین الگوی کلاستر بر اساس صفات ریختی و توزیع جغرافیایی ژنوتیپ ها وجود نداشت. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد بین اکثر صفات کمی اندازه گیری شده همبستگی مثبت وجود داشت. به طورکلی، نتایج این تحقیق نشان داد ژنوتیپ های سریش از نظر صفات مورد مطالعه از تنوع بالایی برخوردار هستند. بر اساس نتایج حاصل از داده های ریختی، گونه های E. olgea و E. stenophyllus پتانسیل به نژادی جهت تولید گل شاخه بریده و گونه های E. inderiensis، E. luteus، E. presicusفرصت به نژادی جهت به کارگیری در باغهای صخره ای و فضای سبز را دارا می باشند.

به منظور بررسی تأثیر تنش کم آبی و سالیسیلیک اسید بر ویژگی های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه دارویی کاکوتی کوهی (Ziziphora clinopodioides Lam. )، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار با دو عامل تنش کم آبی در چهار سطح (100، 75، 50 و 30 درصد ظرفیت مزرعه ای) و محلول پاشی سالیسیلیک اسید در سه سطح (صفر، نیم و یک میلی مولار) صورت گرفت. وزن خشک بوته و اندام های برگ و ساقه، کلروفیل a، b و کل، کاروتنوئید و عملکرد اسانس در اثر تنش کم آبی کاهش یافت، در حالی که محلول پاشی با سالیسیلیک اسید منجر به افزایش مقادیر این صفات شد. میزان فنل کل در اثر تنش کم آبی و سالیسیلیک اسید افزایش یافت و در تنش 30 درصد ظرفیت مزرعه ای و سالیسیلیک اسید نیم میلی مولار به بیشترین مقدار رسید. بیشترین وزن خشک بوته و اندام های برگ و ساقه به ترتیب به میزان 2/18، 8 و 6/6 گرم در 100 درصد ظرفیت مزرعه ای و محلول پاشی نیم میلی مولار سالیسیلیک اسید مشاهده شد. عملکرد اسانس در اثر تنش کم آبی کاهش پیدا کرد و بیشترین عملکرد اسانس در 100 درصد ظرفیت مزرعه ای و کاربرد سالیسیلیک اسید نیم میلی مولار به دست آمد. با توجه به نتایج حاصل گیاه دارویی کاکوتی کوهی برای داشتن بیشترین عملکرد مورفولوژیکی نیاز به آبیاری کامل و محلول پاشی نیم میلی مولار سالیسیلیک اسید دارد.

یکی از مهم ترین گونه های رز، گل محمدی است که بعضی از رقم های آن برای تولید اسانس اهمیت دارند و بعضی دیگر به عنوان رزهای باغی کشت می شوند. به منظور بررسی اثر هورمون ایندول بوتریک اسید (IBA)، بستر کشت و قطر قلمه بر کیفیت ریشه زایی گل محمدی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 30 تیمار و 3 تکرار طراحی و اجرا شد. تیمارها شامل بستر کشت در سه سطح (30% کوکوپیت+ 70% پرلیت، 50% کوکوپیت+ 50% پرلیت، 50% ماسه+ 50% پرلیت)، ایندول بوتریک اسید در پنج سطح (صفر، 1000، 2000، 3000 و 4000 میلی گرم بر لیتر) و قطر قلمه در دو سطح ( 13-5 و 20-13 میلی متر) بودند. نتایج نشان داد درصد زنده مانی قلمه گل محمدی با افزایش غلظت IBAتا 3000 میلی گرم بر لیتر به طور معنی داری افزایش یافت. بیشترین تعداد برگ در تیمار 2000 و 3000 میلی گرم در لیتر IBA و قلمه های قطورتر مشاهده شد. اثر متقابل غلظت هورمون IBA و قطر قلمه در اکثر پارامترها، به جز تعداد ریشه، معنی دار شد. بیشترین حجم و طول ریشه، تعداد ریشه، تعداد برگ، درصد زنده مانی و بلندترین طول ریشه در بستر کشت 30: 70 کوکوپیت و پرلیت مشاهده شد. براساس نتایج می توان کاربرد غلظت 2000 میلی گرم در لیتر هورمون IBA، قلمه های قطور (20-13 میلی متر) و بستر کشت 30: 70 کوکوپیت و پرلیت را برای بیشترین درصد زنده مانی و تراکم ریشه توصیه کرد.

سیب گلاب یک رقم تجاری ایران است که به دلیل فعالیت متابولیکی بالا و قهوه ای شدن در اثر آسیب های مکانیکی عمر پس از برداشت کوتاهی دارد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار صورت پذیرفت. عامل اول پوشش خوراکی در پنج سطح (ژل آلوئه ورا در دو سطح 30 و 60 درصد حجمی-حجمی، ژل آلوئه ورا در دو سطح 30 و 60 درصد حجمی-حجمی به همراه اسانس آویشن شیرازی با غلظت 120 میکرولیتر در لیتر همراه و بدون پوشش) و عامل دوم زمان انبارداری در پنج سطح (صفر، 7، 14، 21 و 28 روز پس از براشت) بود. نتایج نشان داد کاهش وزن و شاخص رسیدگی در پوشش ژل آلوئه ورا 60% به همراه اسانس آویشن شیرازی به ترتیب 8/3 و 4/31 درصد در مقایسه با میوه های شاهد (بدون پوشش) کاهش نشان داد. هم چنین تیمارهای مذکور، منجر به حفظ ظرفیت جاروب کنندگی رادیکال DPPH و تجمع فنول کل میوه های تیمارشده با پوشش آلوئه ورا غنی شده با اسانس آویشن شیرازی شدند. پوشش ژل آلوئه ورا 60 درصد و همچنین تیمار ژل آلوئه ورا 60 درصد+ اسانس آویشن شیرازی به ترتیب 5/55 و 2/62 درصد استحکام بافت میوه را در مقایسه با شاهد افزایش دادند. ازسوی دیگر نتایج ارزیابی حسی مشخص نمود که پوشش ژل آلوئه ورا در ترکیب با اسانس آویشن شیرازی اثر منفی بر طعم و ظاهر سیب گلاب نداشت.

لیمو آب شیراز به دلیل داشتن عطر، طعم مطلوب و اسیدیته بالا مورد پسند بسیاری از مصرف کنندگان بوده و در صنعت به عنوان افزودنی غذاها کاربرد زیادی دارد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا شد. تیمارها شامل سدیم نیتروپروساید در سه سطح (صفر، 5/7 و 15 میکرومولار) و مدت زمان انبارمانی در چهار سطح (زمان برداشت، 20، 40 و 60 روز پس از برداشت) بودند. نتایج نشان داد کاربرد سدیم نیتروپروساید مانع افزایش مواد جامد محلول میوه ها در انبار شد. بیشترین میزان اسیدیته کل میوه مربوط به زمان برداشت بود. تفاوتی بین میوه های تیمار شده با سدیم نیتروپروساید و شاهد تا روز بیستم انبارمانی از نظر اسیدیته کل و ویتامین ث وجود نداشت. عدم کاربرد سدیم نیتروپروساید باعث شد روند کاهش وزن میوه ها در مدت انبارمانی افزایش یابد و کاربرد آن به دلیل جلوگیری از تبخیر آب از سطح میوه، با روند کندتری انجام شد. کاربرد 5/7 و 15 میکرومولار سدیم نیتروپروساید باعث حفظ محتوای کلروفیل های a، b و کلروفیل کل در پوست میوه ها پس از 40 روز نگهداری در انبار شدند. کاربرد غلظت های 5/7 و 15 میکرو مولار سدیم نیتروپروساید باعث جلوگیری از پوسیدگی میوه ها تا روز 20 ام در انبار شد. در مجموع، نتایج نشان داد غوطه ور کردن میوه های لیمو آب شیراز در غلظت 5/7 میکرومولار سدیم نیتروپروساید باعث حفظ کلروفیل پوست میوه، کند شدن روند کاهش وزن، ممانعت از افزایش مواد جامد محلول و حفظ محتوای ویتامین ث شد و جهت افزایش عمر انبارمانی فرآورده های باغبانی توصیه می گردد.

انتخاب نتاج امید بخش در مراحل اولیه پروژه اصلاح پایه های رویشی درختان میوه یکی از روش های دستیابی زود هنگام به پایه های مورد نظر می باشد. در این پژوهش صفات رویشی مرتبط با قدرت رشد در تعداد 11 ژنوتیپ امید بخش پایه سیب به همراه پایه رویشی سیب MM111 به عنوان شاهد بررسی شد. نتایج نشان داد بین ژنوتیپ پایه های مورد مطالعه به لحاظ صفات رویشی تفاوت معنی داری وجود داشت. بر اساس قدرت رشد این ژنوتیپ ها به سه دسته کلی تقسیم شدند: 1-ژنوتیپ های کم رشد (پاکوتاه) AR4, AR8, AR11 که دارای کمترین بیوماس، کمترین سرعت رشد و بیشترین تراکم روزنه در واحد سطح برگ بودند، 2-ژنوتیپ های پر رشد AR1، AR3، AR6، AR7 و AR9 که دارای بیشترین بیوماس، بیشترین سرعت رشد و کمترین تراکم روزنه در واحد سطح برگ بودند و 3-ژنوتیپ های متوسط رشد AR2، AR5، AR10 و MM111 که دارای مقدار متوسط بیوماس، سرعت رشد و تراکم روزنه در واحد سطح برگ بودند. ژنوتیپ های کم رشد بیشترین و ژنوتیپ های پر رشد کمترین نسبت وزن خشک ریشه به شاخساره را داشتند. گسترش رشد طولی ریشه در ژنوتیپ های سیب با قدرت رشد پایه ها ارتباط مستقیمی نداشت، اما با گسترش افقی در آن ها رابطه عکس داشت. ژنوتیپ های AR1, AR4, AR5, AR10 که گسترش طولی ریشه بیشتری نسبت به سایر ژنوتیپ ها داشتند، گسترش افقی ریشه کمتری داشتند و ژنوتیپ پایه های AR2, AR3, AR8 که گسترش طولی کمتری داشتند، گسترش افقی بیشتری داشتند.

به منظور بررسی تأثیر نانو اکسید آهن و انواع مختلف کودهای زیستی بر رشد ریشه، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان در در دو بخش ریشه و برگ و نیز برخی دیگر از خصوصیات فیزیولوژیکی سیاه دانه، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در دانشگاه صنعتی شاهرود اجرا شد. عامل اول محلول پاشی نانو اکسید آهن در سه سطح (صفرF0=، 5/1F1= و 3 F2= گرم در لیتر آب) و عامل دوم کود زیستی در پنج سطح (عدم مصرف کود زیستی (شاهد)B0=، Glomus intraradicesB1=، B2= Glomus mosseae، آزوسپریلیوم B3= و ازتوباکتر B4=) بودند. نتایج نشان داد فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز، پلی فنل اکسیداز در دو بخش ریشه و برگ تحت تأثیر دو عامل کودهای زیستی و محلول پاشی نانو اکسید آهن قرار گرفت، به طوری که استفاده از کودهای زیستی سبب کاهش و با افزایش غلظت نانو اکسید آهن، فعالیت آنها افزایش یافت. بیشترین میزان فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز در برگ نیز از تیمارF2B0 حاصل شد. اثر متقابل محلول پاشی نانو اکسید آهن و کودهای زیستی بر رنگدانه های فتوسنتزی و وزن خشک اندام هوایی معنی دار بود، به طوری که بیشترین مقدار کلروفیل a از تیمار F2B1، کلروفیل b، وزن خشک اندام هوایی و آهن اندام هوایی از تیمار F2B2 حاصل شدند. با توجه به نتایج آزمایش همزیستی با قارچ G. intrarardices موجب افزایش معنی دار جذب عناصر نیتروزن و آهن در گیاه شد.

گل محمدی (Rosa damascena Mill. ) از گونه های ارزشمند جنس رُز بوده که اسانس آن در بسیاری از صنایع مانند آرایشی، بهداشتی و دارویی استفاده می شود. در پژوهش حاضر، ترکیب اجزای اسانس گل محمدی طی مراحل مختلف نمو گل (1-غنچه گل 2-گل نیمه باز 3-گل کامل باز شده و 4-گل در آغاز پیری) طی سال 1397 در منطقه ارومیه مورد مطالعه قرار گرفت. اسانس گل محمدی به روش تقطیر با آب و توسط دستگاه کلونجر تهیه شد. کمترین و بیشترین مقدار اسیدیته شیره سلولی به ترتیب در مرحله غنچه گل و گل در آغاز پیری مشاهده شد. آنالیز ترکیب اجزای اسانس بوسیله دستگاه GC-MS نشان داد نونادِکان، هنی کوسان، سیترونلول، ژرانیول و زد-5-نونادِسِن از اصلی ترین اجزای اسانس بودند. بالاترین نسبت سیترونلول/ژرانیول در مرحله گل کامل باز شده به دست آمد. بالاترین میزان آلفا-پینِن در مرحله غنچه گل تولید شد و بتا-میرسِن نیز به طور اختصاصی در مرحله غنچه گل تولید شد. بالاترین میزان 2-فنیل اتانول و همچنین دو ترکیب اوژنول و ژرانیال نیز به طور اختصاصی در مرحله گل کامل تولید شدند، در حالی که آلکان دوکوسان تنها در این مرحله تولید نشد. نتایج نشان داد با توجه به کاربرد اسانس در بخش آرایشی، بهداشتی و یا استفاده پزشکی، می توان از بخش های متفاوت گل در زمان نمو گل اسانس گیری نمود.

کمبود آهن و روی در خاک های آهکی در بیشتر خاک های ایران شایع است. به منظور مطالعه اثر محلول پاشی آهن و روی بر غلظت عناصر غذایی برگ و میوه سیب رقم گالا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات علوم باغبانی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران انجام گرفت. عامل اول محلول پاشی روی به صورت سولفات روی در سه سطح (صفر، 10 و 100 میلی گرم بر لیتر) و عامل دوم محلول پاشی آهن به صورت کلات آهن در سه سطح (صفر، 100 و 1000 میلی-گرم بر لیتر) بودند. نتایج نشان داد محلول پاشی آهن و روی بر عملکرد و غلظت عناصر غذایی برگ و میوه معنی دار بود و باعث افزایش محتوای عناصر غذایی برگ ها و میوه ها شد. با توجه به نتایج این آزمایش کاربرد آهن باعث افزایش عملکرد، وزن، محتوای آهن، روی و پتاسیم برگ ها شد و میزان آهن، روی، پتاسیم، کلسیم و فسفر میوه ها را نیز افزایش داد. همچنین روی موجب افزایش عملکرد، مواد جامد محلول و محتوای روی برگ ها و محتوای آهن و روی میوه ها شد. طبق نتایج به دست آمده اثر تیمارهای استفاده شده بر محتوای نیتروژن برگ-ها و میوه ها معنی دار نبود. نتایج این پژوهش نشان داد محلول پاشی آهن و روی باعث افزایش عملکرد، کیفیت و غلظت عناصر غذایی برگ و میوه سیب رقم گالا شد.

به منظور تسریع زمان گلدهی در چهار رقم داوودی دیرگلده، تأثیر غلظت های مختلف اسید جیبرلیک و طول روز بر زمان گلدهی و برخی خصوصیت های کمی و کیفی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تیمار و چهار تکرار اجرا شد. رقم شامل رقم های آریامنش، رکسانا، دینا و اوران بودند. تیمار اسید جیبرلیک در چهار سطح (0، 75، 150 و 300 میلی گرم بر لیتر) و زمان محلولپاشی در دو سطح (30 و 45 روز بعد از انتقال نشا) اعمال شدند. تیمار طول روز در سه سطح شامل 16ساعت روشنایی-8 ساعت تاریکی (شاهد)، 12 ساعت روشنایی-12 ساعت تاریکی و 8 ساعت روشنایی و 16 ساعت تاریکی بودند. در این آزمایش کرت اصلی و فرعی به ترتیب طول روز و اسید جیبرلیک بودند. صفات مورد مطالعه شامل طول ساقه گل دهنده، تعداد گل، قطرگل، وزن خشک گل و برگ، محتوی رنگیزه های فتوسنتزی، پراکسیداز و تعداد روز تا گلدهی بود. نتایج نشان داد بیشترین تعداد گل، قطر و وزن خشک گل در تیمار 300 میلی گرم بر لیتر اسید جیبرلیک و 16 ساعت تاریکی حاصل شد. زمان گلدهی نیز در تیمار 300 میلی گرم بر لیتر اسید جیبرلیک و 16 ساعت تاریکی نسبت به شاهد حدود 21 روز تسریع گردید. همچنین رقم دینا به عنوان بهترین رقم در پاسخ به سطوح مختلف اسید جیبرلیک و کاهش طول روز شناخته شد، به طوری که تعداد روز تا رسیدن به گلدهی در این رقم نسبت به سایر رقم های مورد آزمایش کاهش قابل توجهی نشان داد.