مجله علمی شیلات ایران (فارسی)
سال:1399 | دوره:29 | شماره:4 |تعداد مقالات:18

در این بررسی تلاش شده است با ارزیابی برخی از شاخص های خونی، سرمی و ایمنی به مبنایی جهت تعیین سلامت مولدین نسل پایه SPF در مرکز نگهداری آنها دست یافت. به این منظور طی سه مرحله نمونه برداری قبل، همزمان و بعد از تکثیر از ماهیان مولد نگهداری شده در مرکز SPF واقع در مرکز تحقیقات ماهیان سردآبی تنکابن و دو مزرعه منتخب (S و F) از تامین کنندگان مولد برای این مرکز، نمونه برداری شد. لازم به ذکر است که نمونه برداری در مرکز SPF و مزارع منتخب از ماهیان متعلق به گله های مشترک انجام شد. در هر مرحله پس از بیهوشی و خونگیری از ماهیان میزان هماتوکریت، هموگلوبین، پروتیین تام، آلبومین، آنزمهای آلانین آمینوترانسفراز (ALT)، آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST)، کراتین فسفوکیناز (CPK)، آلکالین فسفاتاز (ALP)، IgM تام سرم و لیزوزیم اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که قبل از فصل تکثیر میزان هموگلوبین، ALT و IgM در بین ماهیان سه مرکز تفاوت معنی داری نداشت ولی میزان لیزوزیم ماهیان مرکز SPF بطور معنی داری از ماهیان مزرعه S و از نظر عددی از مزرعه F بیشتر بود. نتایج فصل تکثیر نشان داد میزان هماتوکریت، هموگلوبین، پروتیین تام سرم، آلبومین، IgM تام سرم، AST، ALT و میزان لیزوزیم در بین ماهیان سه مرکز فاقد تفاوت معنی داری بود. در حالیکه میزان ALP ماهیان مرکز SPF در مقایسه با مزرعه F تفاوت معنی دار داشت. پس از فصل تکثیر میزان هماتوکریت و وزن ماهیان گروه SPF بطور معنی داری بیشتر از ماهیان دو مزرعه دیگر بود و هموگلوبین، IgM و لیزوزیم بعضا بطور معنی دار و یا از نظر عددی از ماهیان دو مزرعه دیگر بیشتر بود. براساس نتایج حاصل از این بررسی به نظر میرسد استفاده از شاخص های خون و سرم می تواند به عنوان ابزاری جهت ارزیابی شرایط سلامت و نیز کیفیت شرایط نگهداری، مدیریت تغذیه، پرورش و بهداشت مورد استفاده قرار گیرد.

افزایش سرانه مصرف میگو در کشور، نیازمند بررسی رفتار مصرف کنندگان است تا از این طریق محصولی مطابق علایق جامعه مصرف تولید و موانع مصرف رفع گردد. از آنجایی که رفتار مصرف کنندگان یک نوع ماده غذایی (میگو) ممکن است در مناطق مختلف متفاوت باشد، ارزیابی این تفاوت به ارایه راهکارهایی مرتبط با افزایش سرانه کمک می کند. هدف از مطالعه حاضر بررسی و مقایسه رفتار مصرف کنندگان میگو در نواحی سه گانه جغرافیایی کشور یعنی نواحی ساحلی، مرکزی و کوهستانی است. ابزار جمع آوری اطلاعات این تحقیق، پرسش نامه (تکمیل شده در نیمه دوم سال 97) و روش تجزیه و تحلیل آماری، مدل سازی معادلات ساختاری (لیزرل) بود. یافته ها نشان داد در نواحی ساحلی بر خلاف نواحی مرکزی و کوهستانی، راحتی طبخ میگو و بسته بندی بر نگرش افراد و همچنین فاکتور دسترسی بر سازه کنترل رفتار اثر معنی داری ندارد. در ادامه مشخص شد در نواحی مرکزی و کوهستانی بر خلاف نواحی ساحلی، زمان و مکان مصرف بر سازه کنترل رفتار موثر نیست. مطابق نتایج در نواحی ساحلی و کوهستانی مهم ترین متغیر موثر بر نگرش افراد، کیفیت میگو بود اما در نواحی مرکزی متغیر بسته بندی جایگزین کیفیت شد. در مناطق ساحلی و مرکزی اثر قیمت بر کنترل رفتار نسبت به سایر فاکتورها برجسته تر بود اما در نواحی کوهستانی، دسترسی موثرترین عامل بر سازه کنترل رفتار ثبت شد. طبق یافته ها، در هر سه منطقه فاکتورهای نوع عرضه و فراوری و همچنین درآمد خانوار به صورت مثبت و معنی داری بترتیب بر سازه های نگرش و کنترل رفتار موثر بودند. بنابراین با توجه به تفاوت در رفتار مصرف کنندگان میگو در نواحی سه گانه، دست اندرکاران صنعت تولید و عرضه میگو به منظور ارتقاء سرانه مصرف، باید سیاست هایی راهبردی متناسب با بازارهای هدف هر ناحیه اتخاذ نمایند.

تون زردباله (Thunnus albacares) از گونه های تجاری و مهم سطح زی است که به دلیل اهمیت اکولوژیک و پراکنش وسیع آن در جهان شناخته شده است. هدف از این مطالعه بررسی شاخص فراوانی نسبی تون زرد باله در مدت ده سال صید (95-1386) و بررسی تاثیر سال، ماه، تناژ شناور و ارتفاع طاقه های تور گوشگیر بر صید به ازاء واحد تلاش صیادی CPUE این گونه در صید گوشگیر شناورهای سنتی از آبهای ساحلی دریای عمان می باشد که با مدل خطی عمومی (GLM) استاندارد شدند. غالبا در ارزیابی ذخایر هنگامی که پارامترهای جمعیتی را در مورد یک جمعیت محاسبه می کنند، از صید به ازاء واحد تلاش استاندارد شده که به عنوان شاخص فراوانی نسبی سالانه جمعیت در نظر گرفته می شود، به عنوان یک ورودی مهم استفاده می شود. نتایج این مطالعه نشان داد تمام متغیرهای مورد استفاده در مدل خطی عمومی به طور معنی داری بر CPUE اثرگذار بوده بطوریکه با افزایش هر یک تن تناژ شناور صیادی و هر یک متر ارتفاع تور، مقدار CPUE تون زردباله بترتیب 007/0 و 0016/0 کیلوگرم افزایش یافته است. شاخص فراوانی نسبی تون زردباله در سال 1390 کمترین مقدار خود را داشت، این شاخص تا سال 1392 تغییرات چشمگیری نداشت اما پس از آن افزایش یافت تا به بالاترین مقدار خود در سال 1395 رسید که نشان می دهد با افزایش تلاش صیادی ظرفیت افزایش صید وجود دارد. صید به ازاء واحد تلاش استانداردشده تون زردباله یک گرایش شدید فصلی نشان داد بطوریکه میزان صید در فصل سرد سال بیشتر بود. بررسی شاخص فراوانی نسبی ماهانه نشان داد که بیشترین نرخ صید تون زردباله در ماه های بهمن و اسفند انجام شده است.

در این تحقیق اثرات جیره های متنوع جلبکی و غیرجلبکی بر میزان تراکم و سرعت رشد جمعیت سیکلوپویید کوپه پود Acanthocyclops trajani بررسی شد. بدین منظور، کوپه پود در تانکهای 120 لیتری با تغذیه از جیره های مختلف (5 تیمار، هر کدام در سه تکرار) شامل ترکیب زنده میکروجلبک های Scenedesmus obliquus و Spirulina maxima (LSS)، مخلوط خشک شده میکروجلبک های مذکور (DSS) (با نسبت 1: 1)، ماکروجلبک خشک شده Gracilaria corticata (DG)، ترکیب خشک شده سبزیجات (اسفناج، جعفری و گشنیز) (DV) و کود مایع اسلاری (S) به کشت انبوه رسید و تراکم جمعیت (ناپلیوس، کوپه پودید و بالغ) با نمونه برداری جمعیت (هر 3 روز طی یک ماه) بررسی شد. نتایج نشان داد که بالاترین میانگین تراکم جمعیت (298± 1445 عدد در لیتر)، بالاترین رشد جمعیت (145/0 در روز) و کوتاه ترین زمان دو برابر شدن جمعیت (76/4 روز) در جیره مخلوط خشک شده میکروجلبک ها حاصل شد که با غالب جیره ها تفاوت معناداری (p<0/05) داشت. بر اساس نتایج، پتانسیل استفاده از میکروجلبک های خشک شده جهت بهبود تراکم کشت در زمان کمبود یا نزول کشت میکروجلبک های زنده وجود دارد.

هدف از اجرای این پژوهش، شناسایی عوامل مختلف بیماری زا ویروسی ماهی قزل آلای رنگین کمان با استفاده از روش Real-Time PCR به منظور تشخیص سریع و دقیق بیماری های ویروسی شایع شامل بیماری نکروز عفونی بافت خونساز (IHN)، بیماری سپتی سمی هموراژیک ویروسی (VHS) و بیماری نکروز عفونی پانکراتیک (IPN) در جمعیت مولدین نسل پایه نگهداری شده در طرح کلان ملی تولید ماهیان عاری از بیماری های خاص (SPF) بوده است. بدین منظور از مولدین مزارع منتخب مورد تایید سازمان دامپزشکی کشور در استان های مازندران، کهگیلویه و بویراحمد و آذربایجان غربی نمونه برداری شد. نمونه برداری از ماهیان در رده های سنی متفاوت و از اندام های مختلف صورت پذیرفت و نمونه ها بلافاصله در ازت مایع منجمد شدند. استخراج RNA و آزمایشات Real-Time PCR با استفاده از پرایمرهای مربوط به ویروس های مورد نظر انجام شد. نتایج حاصل از آزمایش ماهیان سالم و مشکوک به بیماری های ویروسی به روش Real-Time PCR، وجود ویروس های بیماری زای VHS و IHN را در تعدادی از مزارع منتخب نشان داد در حالیکه ویروس بیماری زای IPN در نمونه ها شناسایی نشد. بر اساس نتایج حاصل از این بررسی بنظر می رسد که روش Real-Time PCR می تواند به عنوان روش تشخیصی سریع در آزمایش های غربال گری بیماری های ویروسی قزل آلای رنگین کمان و نیز روش مکمل تشخیص ویروس های بیماری زا در ادامه آزمایش های متداول کشت بافت مورد استفاده قرار گیرد.

این مطالعه به بررسی عملکرد رشد و ترکیب اسیدهای چرب میگوی پاسفید غربی (Litopenaeus vannamei) تغذیه شده با سطوح مختلف عصاره جلبک دونالیلا (Dunaliella salina) پرداخته است. پست لارو میگوها با متوسط وزن 01/0± 86/0 گرم با 3 نوع رژیم غذایی حاوی 5/0، 1و 5/1 گرم عصاره جلبک دونالیلا بر کیلوگرم غذا و رژیم غذایی شاهد (فاقد عصاره) به مدت 60 روز تغذیه شدند (مجموعا 4 تیمار و هر تیمار 3 تکرار). بهترین درصد وزن بدست آمده (35/21 ± 38/141 درصد)، ضریب رشد ویژه (55/0 ± 69/1 درصد) و میزان کارایی پروتیین (42/0 ± 79/2 درصد) در میگوهای تغذیه شده با 1 گرم عصاره جلبک دونالیلا بر کیلوگرم غذا مشاهده شد. در رژیم های حاوی 5/0 و 1 گرم عصاره جلبک دونالیلا بر کیلوگرم غذا میزان اسیدهای چرب چند زنجیره غیر اشباع به صورت معنی داری افزایش یافت (05/0>p). میزان آراشیدونیک اسید (6-n4: 20)، لینولییک اسید (6-n2: 18) و دیکوزا هگزانوییک اسید (3-n6: 22) در میگوهای دریافت کننده 5/0 و 1 گرم عصاره جلبک دونالیلا بر کیلوگرم غذا به طور معنی دار بیشتر از تیمار شاهد بود (05/0>p). از اینرو، استفاده از عصاره جلبک دونالیلا در سطح 1 گرم بر کیلوگرم غذا برای بهبود عملکرد رشد و ترکیب اسیدهای چرب بدن در میگوی پاسفید غربی پیشنهاد می گردد.

در این تحقیق اثر ضد اکسیداسیونی عصاره های آویشن، موسیر و زردچوبه (5/1درصد حجمی-حجمی) بر ماندگاری فیله ماهی قزل آلای رنگین کمان Oncorhynchus mykiss طی مدت نگهداری در دمای یخچال در یک دوره بیست روزه بررسی و مقایسه گردید. شاخص پراکساید، شاخص تیوباربیتوریک اسید، ترکیبات ازته فرار و اسیدهای چرب آزاد به همراه pH در نمونه های فیله اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که عصاره آویشن به طور معنی داری اکسیداسیون فیله را به تعویق انداخت (p<0. 05). همچنین فیله تیمار شده با عصاره آویشن نسبت به نمونه شاهد و سایر تیمارها، تا انتهای دوره نگهداری جهت مصرف از کیفیت لازم برخوردار بود. نتایج حاصل نشان داد افزودن عصاره آویشن بعلت دارا بودن خاصیت ضد اکسیداسیونی، سبب افزایش مدت ماندگاری نمونه های تیمار شده با این عصاره می گردد.

بکارگیری مدیریت های کلان جهت برنامه ریزی برای بهره برداری از ذخایر منابع دریایی مستلزم شناخت متغیرهای تاثیرگذار بر گونه های اقتصادی است. هوور معمولی (Thunnus tonggol) از جمله مهم ترین گونه های در حال برداشت آبزیان در آبهای جنوبی کشور می باشد. مطالعه حاضر به تعیین رابطه عوامل تاثیرگذار بر میزان صید و پراکنش هوور معمولی صید شده بوسیله پرساینرهای ایرانی در آبهای جنوبی کشور با بکارگیری مدل جمعی تعمیم یافته (GAM) و متغیرهای حاصل از تصاویر ماهواره ای پرداخته است. نتایج بیانگر تاثیر متغیرهای زمانی (ماه صیادی) و مکانی (عرض جغرافیایی) به همراه متغیرهای شوری سطحی آب دریا (SSS)، عمق لایه مخلوط شونده (MLD) و دمای سطحی آب (SST) می باشد. میزان توضیح انحراف در مدل کلی برابر با 3/62 و میزان ضریب تعیین تعدیل شده برابر با 595/0 محاسبه شد. بیشترین مطلوبیت زیستگاهی حاصل از مدل حداکثر آنتروپی با بکارگیری متغیرهای اصلی تعیین شده توسط مدل جمعی تعمیم یافته در عرض های 26-24 درجه شمالی واقع در آبهای جنوبی ایران در آبهای دریای عمان (منطقه چابهار) مشاهده گردید. این تحقیق با تعیین فاکتورهای تاثیرگذار و مناطق با مطلوبیت زیستگاهی بالاتر به صورت لحظه ای می تواند در امر افزایش کارایی صید و برنامه ریزی جهت اجرای مدیریت اکوسیستم محور شیلاتی در آبهای مورد بهره برداری از ذخایر مشترک به مدیران شیلاتی کمک نماید.

تقویت کننده های سیستم ایمنی و رشد با منشا جلبکی جایگزین مناسبی برای آنتی بیوتیک ها و مواد شیمیایی در آبزی پروری هستند. در این تحقیق اثر عصاره و فوکویدان استخراج شده از جلبک سارگاسوم بر رشد و ایمنی 315 قطعه تیلاپیای نیل با میانگین وزن 5± 25 گرم به مدت 60 روز در 7 گروه و 3 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها شامل فوکویدان و عصاره در سطوح 5/0%، 1%، 2% و گروه فاقد فوکویدان و عصاره جلبکی به عنوان شاهد بودند. برای بررسی فراسنجه های رشد و ایمنی، نمونه برداری طی روزهای سی ام و شصت ام انجام شد. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد، فوکوییدان و عصاره حاصل از جلبک سارگاسوم طی شصت روز غذادهی تاثیر معناداری بر میزان وزن بدست آمده، نرخ رشد ویژه و ضریب تبدیل غذایی نداشت (05/0≤ p). میزان لیزوزیم نیز در هر دو نمونه برداری بین گروه های مختلف تفاوت معناداری نداشت (05/0≤ p). همچنین در میزان پروتیین کل، آلبومین، گلوبولین، کلسترول و تری گلیسیرید سرم، آلکالین فسفاتاز، آلانین آمینو ترانسفراز و آسپارات آمینوترانسفراز طی 2 دوره نمونه برداری بین گروه های مختلف تفاوت معناداری مشاهده نشد (05/0≤ p). نتایج فراسنجه های پاداکسندگی از قبیل آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز، پر اکسیداز و کاتالاز تفاوت معناداری را در گروه های مختلف آزمایش طی روزهای سی ام و شصت ام نمونه برداری نشان ندادند (05/0≤ p). بنابراین، با توجه به نتایج این مطالعه و عدم تاثیرگذاری عصاره و اسانس فوکویدان بر رشد و شاخص های ایمنی تیلاپیای نیل، پیشنهاد می شود محدوده وسیع تری از غلظت عصاره و فوکوییدان در مطالعات آینده در این گونه بررسی شود.

ماهی گیش خال سفید یکی ازگونه های خانواده گیش ماهیان درآبهای خلیج فارس ودریای عمان است که کمتر خصوصیات زیستی و پویایی جمعیت این گونه مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی تولید مثل ماهی گیش خال سفید (Carangoides malabaricus) در آبهای استان هرمزگان از آذر ماه 1395 لغایت آبان سال 1396 انجام شد. نمونه ها ماهانه با استفاده از تور ترال صید و جمع آوری گردیدند. زیست سنجی کامل گیش ماهیان از قبیل طول (کل و چنگالی) و وزن انجام شد. در این تحقیق، کل نمونه های مورد بررسی 438 عدد بود که از این تعداد 258 عدد ماده و 150 عدد نر و 30 عدد نابالغ بودند. حداقل و حداکثر و میانگین طول چنگالی ماهی در طی ماه های مختلف به ترتیب 14، 34 و 33/3± 44/26 سانتی متر بوده است. . طول چنگالی بلوغ (LM50) برای ماهی گیش خال سفید ماده 180 میلی متر بدست آمد. . نسبت جنسی ماده به نر برای ماهی گیش خال سفید برابر با 72/1 به 1 بودکه اختلاف معنی دار را نشان داد (05/0p<). بیشینه میانگین هماوری مطلق 8127± 185432 تخمک و بیشینه میانگین هماوری نسبی 23± 570 تخمک در هر گرم جنس ماده در فروردین ماه بدست آمد. کمینه میانگین هماوری مطلق 14197± 66542 تخمک در شهریورماه و کمینه میانگین هماوری نسبی 14± 130 تخمک به ازاء هر گرم وزن بدن در خرداد ماه محاسبه شد. بیشترین میانگین شاخص گنادی برای دوجنس ماده و نر در اسفند ماه به ترتیب 8/1 و 86/0محاسبه شد که می تواند بیانگر شروع تخمریزی از فروردین ماه باشد.

وقوع و فراوانی میکروپلاستیک ها (MPs) در رسوبات تالاب انزلی برای اولین بار در این مطالعه بررسی شد. نمونه برداری از رسوبات با استفاده از گرب ون وین در بهار 1397 انجام شد. میکروپلاستیک ها بعد از جداسازی از طریق محلول NaCl اشباع شده، با یک استریومیکروسکوپ شمارش شده و تجزیه و تحلیل شدند. تعداد میکروپلاستیک ها در محدوده 282-14 قطعه در 100 گرم از رسوب خشک (2820-140 قطعه در یک کیلوگرم رسوب خشک) بود. ایستگاه 10 با تعداد 14/171± 282 قطعه میکروپلاستیک در 100 گرم رسوب خشک و ایستگاه 9 با تعداد 3± 14 قطعه میکروپلاستیک در 100 گرم رسوب خشک بترتیب دارای بیشترین و کمترین میزان آلودگی بودند. اندازه تمامی میکروپلاستیک ها در محدوده 5-3/0 میلی متر بود. میکروپلاستیک ها در اندازه 2-1 میلی متر با 3/37 % دارای بیشترین فروانی بودند. شکل غالب میکروپلاستیک ها، رشته ای بود. قطعات تکه پاره و غشایی نیز در نمونه ها یافت شد. رنگ های قرمز، سیاه و آبی بترتیب با 1/34 % و 8/30 % و 4/26 % دارای بیشترین فراوانی رنگ در بین نمونه ها بودند. در مجموع، 5 پلیمر پلی استایرن (PS)، پلی پروپیلن (PP)، پلی استر (PES)، پلی اتیلن (PE) و پلی اکریلونیتریل (PAN) شناسایی شد. این تحقیق به عنوان اولین مطالعه، داده های اصلی مربوط به حضور میکروپلاستیک ها را در تالاب انزلی نشان می دهد که دسترسی زیستی آنها را برای موجودات آبزی به عنوان غذا و سپس انتقال احتمالی آنها را به انسان تعیین می کند. نتایج بدست آمده اطلاعات مفیدی را برای تحقیقات بیشتر ارایه می دهد.

این تحقیق به منظور بررسی اثرات کود ورمی کمپوست و سایر کودهای آلی بر فراوانی پلانکتون، شاخص های رشد و بازماندگی بچه ماهی نورس ماهی سفید دریای خزر (Rutilis kutum) انجام شد برای این منظور بچه ماهیان نورس با وزن اولیه 01/0 ± 15/0 گرم (میانگین ± انحراف معیار) از مرکز بازسازی و حفاظت ذخایر ژنتیکی آبزیان شهید رجایی واقع در شهرستان ساری تهیه شده و به مزرعه پرورش ماهی منتقل گردید و بعد از گذراندن دو هفته دوره سازگاری با شرایط آزمایش در 7 تیمار آزمایشی تقسیم شدند. تیمارهای آزمایشی شامل: تیمار شاهد (C): بدون کود پایه، تیمار1: (T1) ورمی کمپوست 10 تن در هکتار (kg/m3 1)، تیمار2 (T2): ورمی کمپوست 15 تن در هکتار (kg/m3 5/1)، تیمار (T3)3: کمپوست 10 تن در هکتار (kg/m3 1)، تیمار (T4)4: کمپوست 15 تن در هکتار (kg/m3 5/1)، تیمار (T5)5: کود گاوی 10 تن در هکتار (kg/m3 1)، تیمار6 (T6): کود مرغی 5 تن در هکتار (kg/m3 5/0) می باشد. بچه ماهیان نورس ماهی سفید دریای خزر به مدت 60 روز در تانک های فایبرگلاس پرورش داده شدند. در پایان آزمایش، نتایج نشان داد که استفاده از انواع کودهای آلی بر شاخص های رشد اثر معنی دار داشت بطوریکه بهترین عملکرد رشد و بازماندگی در تیمار اول و تیمار ششم مشاهده شد. جمعیت پلانکتونی تحت تاثیر مقدار و انواع کودهای آلی قرار گرفت بطوریکه بیشترین جمعیت پلانکتونی گیاهی و جانوری در تیمارهای اول و ششم دیده شد. در نتیجه با توجه به نتایج بدست آمده در تحقیق حاضر می توان بیان داشت که کود ورمی کمپوست به میزان 10 تن در هکتار در پرورش بچه ماهیان نورس ماهی سفید با تاثیر مثبت بر پارامترهای رشد و جمعیت پلاکتونی آب می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

شاخص کیفیت آب ابزاری است که داده های حاصل از آنالیز پارامترهای موثر در کیفیت آب را ادغام و با ارایه یک عدد نهایی درک کیفیت آب را برای عموم آسان می نماید. با توجه به اهمیت و کاربرد شاخص کیفیت آب در تصمیم گیری واحدهای فعال و اجرایی در حفاظت و بهره وری، مطالعه حاضر برای نخستین بار با اهداف تعیین پارامترهای محیطی با اهمیت در کیفیت آب، تعیین وزن پارامترهای موثر (هر یک از پارامترهای موثر بر شاخص کیفیت آب) دریای خزر صورت گرفت تا امکان دسترسی به اطلاعات اختصاصی و لازم برای محاسبه شاخص کیفیت آب را در این اکوسیستم آبی فراهم نماید. داده های بدست آمده (wi و qi) برای محاسبه شاخص کیفیت آب دریای خزر در سال 98-1397 بکار گرفته شدند. با استفاده از نتایج آزمون مولفه اصلی بر داده های دراز مدت سال های 98-1382 (920 نمونه)، 9 پارامتر با اهمیت (کدورت، کلروفیل-آ، BOD5، COD، pH، %DO، NO3، NH4 و PO4)، برای تعیین شاخص کیفیت آب انتخاب شدند و وزن آنها بدست آمد. محاسبه شاخص فرعی (qi) هر پارامتر بر اساس استانداردها، الزامات کیفیت آب ساحلی در اکوسیستم های دریایی و داده های مرجع دریای خزر صورت گرفت. در نهایت با محاسبه میانگین هندسی، مقادیر شاخص کیفیت آب در آبهای ساحلی دریای خزر (WQIcs) بدست آمد. بکارگیری این فرمول در سال های 98-1397 نشان داد که WQIcs در محدوده 91-70 (کیفیت متوسط) و 69-35 (کیفیت بد) بترتیب شامل 74 و 26 درصد از نتایج شد. در بین 9 پارامتر مذکور، مقادیر نیترات و فسفات (عوامل موثر بر افزایش تغذیه گرایی) بیشترین تاثیر را بر کاهش شاخص کیفیت آب نشان دادند.

تعیین وضعیت تروفی یکی از روش های ارزیابی و بررسی تعادل اکولوژیک اکوسیستم های تالابی می باشد، زیرا پایداری و تداوم بهره وری بر پایه این اکوسیستم های منحصربفرد، نیازمند مدیریت صحیح پایش و کنترل شریط محیطی آنها دارد. بنابراین، انجام مطالعات زیستی و اکولوژیک، قبل از استقرار هر گونه فعالیت ضروری می باشد. تالاب تنودر به مساحت 1000 هکتار یکی از بزرگترین تالاب های استان لرستان است که در فاصله 10 کیلومتری شمال غربی شهر دورود قرار دارد. در این پژوهش برای ارزیابی وضعیت تغذیه گرایی کارلسون (TSI) بر اساس فسفر کل (TP)، ازت کل (TN) و نسبت فسفر به ازت (PN) از آمار ویژگی های فیزیکی و شیمیایی نمونه برداری آب تالاب تنودر در تابستان 1398 استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد، بر اساس شاخص تروفی کارلسون (TSI) سطح تروفی تالاب تنودر در شرایط یوتروفیک می باشد. تالاب تنودر به لحاظ موقعیت قرار گیری، شرایط طبیعی و هیدرولوژی منطقه عمدتا از ارتفاعات دشت سیلاخور و رودخانه تیره دورود آبگیری می شود. لذا، هرگونه بارگذاری در بالادست اعم از توسعه باغات، برداشت های متنوع تفریحی در دورود، افزایش سطح آلودگی آب رودخانه تیره ناشی از فاضلاب شهری، صنعتی، پسماندهای منابع نقطه ای آلودگی مانند استخرهای پرورش ماهیان گرم آبی توانسته است از ظرفیت خودپالایی تالاب تنودر عبور کند. بنابراین، در شرایط فعلی تامین کمی و کیفی حق آبه زیست محیطی تالاب از الزامات و واضح ترین مسایل مدیریتی این تالاب می باشد.

مطالعه حاضر به منظور تعیین اثر سطوح مختلف گلوکز و نشاسته ذرت به عنوان منابع کربوهیدرات بر روند رشد، ترکیب بدن، قابلیت هضم، آنزیم های کبدی و گوارشی تاس ماهی سیبری (Acipenser baerii) انجام شد. تعداد 120 قطعه تاس ماهی سیبری با میانگین وزنی 80/2± 64/25 گرم به مدت 11 هفته با چهار جیره حاوی گلوکز 15درصد، گلوکز 30درصد، نشاسته ذرت 15درصد و نشاسته ذرت 30 درصد تغذیه شدند. نتایج نشان داد که وزن نهایی، طو ل کل نهایی، درصد افزایش وزن بدن، شاخص رشد ویژه، میانگین رشد روزانه، ضریب کارایی پروتیین و ضریب چاقی در تیمار نشاسته ذرت 15درصد بالاتر از سایر تیمارها بود (05/0p). بیشترین میزان پروتیین لاشه در تیمار نشاسته ذرت 15 درصد مشاهده گردید که اختلاف معنی داری با تیمارهای گلوکز 15 و 30 درصد نشان داد (05/0>p). تیمار گلوکز 15 درصد حاوی بیشترین میزان (05/0>p) کربوهیدرات کل لاشه بود که با تیمارهای نشاسته ذرت 15 و 30 درصد اختلاف معنی داری داشت. مقادیر آنزیم های لیپاز، پپسین، تریپسین و کیموتریپسین و نیز قابلیت هضم ظاهری چربی و پروتیین در ماهیان تغذیه شده با نشاسته ذرت 15درصد نسبت به سایر تیمارها بالاتر بودند (05/0>p). بالاترین میزان آنزیم های کبدی در ماهیان تغذیه شده با گلوکز 30درصد ثبت گردید (05/0

این مطالعه جهت ارزیابی روش های مختلف پخت بر برخی خواص فیزیکوشیمیایی و ترکیب اسیدهای چرب شاه میگوی چنگال باریک آب شیرین (Astacus leptodactylus) صورت گرفته است. در این مطالعه چهار روش پخت شامل کبابی، آب پز، سرخ شده و پخت در مایکروویو با سه تکرار برای 84 قطعه شاه میگوی صیدشده از سد ارس صورت گرفته است. نتایج آزمایش های فیزیکوشیمایی نشان داد که میزان پروتیین در تیمار بخار پز (39/0± 70/17 درصد) و سرخ شده (14/0± 13/15 درصد) به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار بود. بالاترین میزان چربی در روش سرخ کردن ثبت گردید و در سایر تیمارها اختلاف معنی داری مشاهده نشد (05/0

شناخت عوامل محیطی موثر در پراکنش گونه های آبزی و اطلاع از محدوده پراکنش آنها در هر منطقه می تواند در حفظ و مدیریت صحیح ذخایر آبزیان کمک کند. یکی از مشکلاتی که زیست بوم خلیج فارس با آن مواجه است نبود داده های قابل اطمینان از حضور ماهیان طی سالهای مختلف است. با استفاده از فناوری سنجش از دور، پیش بینی پراکنش گونه های آبزیان با استفاده از روش های مدل سازی امکان پذیر شده است. مطالعه حاضر به منظور مدل سازی و مصور نمودن حضور ماهی شیر (Scomberomorus commerson) در خلیج فارس با استفاد از رگرسیون لجستیک صورت پذیرفت. بدین منظور نقاط حضور ماهی شیر، از پایگاه الکترونیکی GBIF دانلود شد. همچنین، لایه های رستری 11 پارامتر محیطی از سایت سنجنده مودیس ناسا استخراج گردید. مدل سازی در نرم افزار R انجام شد. بررسی صحت مدل ها با مساحت زیر منحنی ROC انجام گرفت. نقشه های احتمال محل حضور هر گونه در نهایت ترسیم شدند. به طور کلی، پارامترهای عمق و کربن غیر آلی ذره ای، بیشترین تاثیر را بر پراکنش ماهی شیر نشان دادند.

هدف این پژوهش، ارزیابی تاثیر فیلم نانوکامپوزیت آگار-ژلاتین همراه با اسانس نعناع فلفلی بر کیفیت فیله قزل آلای رنگین کمان بود. نمونه ها به 5 گروه فیلم نانوکامپوزیت آگار-ژلاتین (تیمار 1)، فیلم نانوکامپوزیت آگار-ژلاتین همراه با 5/0 درصد اسانس (تیمار 2)، فیلم همراه با 1 درصد اسانس (تیمار 3)، فیلم با 5/1 درصد اسانس (تیمار 4)، فیلم همراه با 2 درصد اسانس (تیمار 5) تقسیم شد. نمونه ها در یخچال به مدت 15 روز نگهداری و در فواصل معین (روزهای 0، 3، 6، 9، 12 و 15) جهت آزمایش های میکروبی، شیمیایی (pH، TBA، PV، TVB-N) و رنگ مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آنالیز اسانس نشان داد که منتول با 7/49 درصد ترکیب اصلی موجود در اسانس نعناع فلفلی بود. نتایج بررسی باکتریایی نشان داد که تیمار 1 و 2 در مقایسه با تیمارهای 3، 4و 5 اثر معناداری بر کاهش روند افزایش تعداد باکتری نداشتند (05/0>P). ازنظر شیمیایی pH فیله قزل آلای رنگین کمان تحت تاثیر اسانس قرار نگرفت (05/0 P)، اما در مورد شاخص پراکسید و بار میکروبی کل، اضافه کردن اسانس به فیلم سبب کاهش معنی دار این شاخص در مقایسه با فیلم بدون اسانس شد (05/0>P). از نظر آنالیز حسی، تفاوت معنی داری میان 5 تیمار وجود نداشت (05/0> P).